به گزارش خبرنگار ایرنا، اراضی شالیزاری گنج ارزشمند خطه خوش آب و هوای گیلان به شمار می‌رود، این اراضی فرصتی برای کشت و کار و درآمدزایی روستائیان در تمام فصول سال است، از این‌رو برخی از کشاورزان علاقمند با درک این فرصت مهم پس از پایان کشت و کار برنج شالیزارها را رها نمی‌کنند و با کشت انواع محصولات کشاورزی زمین شالی را رونقی دوباره می دهندتا کمکی دیگر به معیشت‌شان و امنیت غذایی باشد.
به گفته کارشناسان کشاورزی؛ توسعه کشت دوم بعد از برداشت برنج، یکی از راهکارهای اساسی برای افزایش تولید و درآمد کشاورزان ضمن حفظ پایداری تولید برنج است و با کاشت انواع محصولات کشاورزی در اراضی شالیزاری می توان آن را محقق نمود.
راتون "نوعی برنج" است که پس از برداشت کشت اول برنج به دست می‌آید، طی سال‌های اخیر با توجه به هزینه پایین تولید، دوره رشد کوتاه، کاهش ۵۰ درصدی مصرف آب و نهاده‌های کشاورزی، کیفیت بالا و عطر و طعم مناسب مورد توجه شالیکاران قرار گرفته‌است.
پاچ باقلا، باقلا مازندرانی، لوبیا، سبزیجات برگی و غده‌ای و نباتات علوفه‌ای از دیگر محصولاتی است که کشاورزان گیلان نسبت به کاشت آنها در اراضی شالیزاری اقدام می‌کنند، کشت دوم بعد از برداشت برنج، تقریبا نیمه دوم مرداد آغاز می‌شود، برداشت محصولات کشاورزی در کشت دوم به نوع محصول بستگی دارد به عنوان مثال پاج باقلا در پاییز (آبان ماه) برداشت می شود، برداشت علوفه تا سه ماه بعد از کاشت است و باقلای مازندرانی و نخودفرنگی نیز بعد از ۶ ماه در فروردین ماه برداشت می شود.
کشت دوم؛ افزایش درآمد روستائیان و رونق تولید
حسین نوری‌پور از کشاورزان بخش سنگر از توابع شهرستان رشت است که حدود ۱۹ سالی می شود کشت دوم انواع محصولات کشاورزی را در هفت هکتار از اراضی شالیزاری خود انجام می دهد و با این کار نه تنها شالیزارش در نیمی از سال رها نمی‌شود بلکه منبعی برای درآمد است.
این کشاورز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می‌گوید: امسال بعد از برداشت محصول برنج؛ تقریبا از شهریور ماه پاچ باقلا، نخودفرنگی، باقلا مازندرانی و علوفه اعم از " ماشک و خلر" را کشت می کند و در سالهایی هم راتون را به طور محدود برداشت کرده است.
وی با بیان اینکه از هفت هکتار اراضی شالیزاری زیرکشت دوم، پنج هکتار علوفه کشت کرده‌است، می افزاید: ۲ سالی است که کاشت علوفه را شروع کرده ام پیش از این بیشتر سایر محصولات کشاورزی شامل دانه‌های روغنی، باقلا مازندرانی و پاچ باقلا کشت می‌کردم.
نوری‌پور که از کشت دوم رضایت دارد، ادامه می‌دهد: به این فکر افتادم که چرا باید شالیزارم بعد از کشت اول ۶ ماه بلااستفاده بماند با خانواده تصمیم گرفتیم، محصولات مختلف کشاورزی را بعد از برداشت برنج کشت کنم.
این کشاورز در ادامه خاطر نشان کرد: با بهره‌مندی از راهنمایی‌های کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی نسبت به کشت دوم اقدام کرده‌ام ضمن اینکه از این راه درآمد خوبی هم به دست می‌آورم.
نوری پور با بیان اینکه برای کشت دوم از تجهیزات لازم کشاورزی برخوردار است، اضافه کرد: این مهم موجب می‌شود تا هزینه‌های کشت دوم کاهش یابد.
وی به شالیکاران توصیه کرد تا بعد از پایان برداشت برنج زمین‌های کشاورزی خود را رها نکنند، نوری‌پور همچنین از مسئولان مربوطه خواست تا بسترهای لازم برای کشت دوم انواع محصولات کشاورزی را برای روستائیان فراهم نمایند.
این کشاورز خاطر نشان کرد: بسیاری از شالیکاران، علاقمند به کشت دوم محصولات کشاورزی هستند اما به دلیل عدم اطلاعات کافی، جرات این کار را ندارند.
کارشناسان اقتصادی گیلان با توجه به اینکه بعد از زارعت برنج نزدیک ۶ ماه از سال بیشتر اراضی شالیزاری بلااستفاده می‌ماند به کشاورزان توصیه می‌کنند تا به منظور افزایش تولید و تامین بخشی از نیاز غذایی جامعه و بالا بردن راندمان نهاده‌ها و بهره‌وری از زمین‌های کشاورزی به کشت دوم اهتمام کنند.
کشت دوم به نفع کشاورز و مفید برای شالیزارها
آذرخش ترابی جفرودی کارشناس جهاد کشاورزی استان گیلان با تشریح مزایای کشت دوم در اراضی شالیزاری گفت: محصولات کشت دوم به جز در مواقع اضطراری نیاز به آبیاری ندارند ضمن اینکه کشت و کار در فصل بیکاری کشاورزان انجام می‌شود که این مهم کاهش دهنده هزینه‌های کارگری است.
وی با بیان اینکه کشت دوم موجب کاهش برخی از آفات و علف‌های هرز کشت اصلی (برنج) می‌شود، خاطر نشان کرد: تثبیت ازت خاک با کشت شبدر و سایر گیاهان لگومینور شامل یونجه، شبدر و لوبیا موجب بهبود شرایط خاک زراعی می شود و هزینه های تولید در این مرحله از کشت به مراتب کمتر از کشت بهاره و تابستانه است.
جفرودی با اشاره به اهمیت کشت دوم برای تولید و تامین بخشی از نیاز غذایی جامعه، بالابردن راندمان نهاده ها و بهره‌وری از زمین‌های کشاورزی افزود: نباتات علوفه‌ای شامل شبدر برسیم، تریتیکاله و جو، غلات اعم از گندم. جو. تریتیکاله، حبوبات شامل پاچ باقلا و باقلا برکت، سبزیجات برگی و غده‌ای از جمله ترب، اسفناج، چغندر برگی. سیر برگی. تربچه. نخود فرنگی. کاهو. هویج. شاهی. گشنیز، کلزا و راتون از محصولات کشت دوم است.
وی اظهار داشت: با این وجود برخی از مشکلات در توسعه کشت دوم وجود داشته که مهمترین آنها را می‌توان پراکنده و کوچک بودن غالب اراضی، آبگیر بودن بخش زیادی از شالیزارها در نیم فصل دوم، محصور نبودن بیشتر اراضی شالیزاری و قوانین محدود کننده و ورود دام‌های سرگردان نام برد.
این کارشناس کشاورزی به روستائیان توصیه کرد: ضمن همکاری و مشارکت با یکدیگر با مهار دام های سرگردان در سطح روستا، نسبت به توسعه کشت دوم اقدام کنند و با تولید انواع محصولات کشاورزی به ویژه علوفه کیفی ضمن افزایش درآمد موجبات افزایش تولید محصولات دامی را فراهم آورند.
اقدامات ترویجی جهاد کشاورزی گیلان برای کشت دوم
جفرودی در ادامه با تشریح اقدامات ترویجی جهاد کشاورزی گیلان برای کشت دوم اظهار داشت: در سال جاری همانند سال های گذشته اما ویژه تر کلاس های آموزشی و ترویجی برای کشاورزان در روستاهای مستعد کشت دوم از جمله صومعه‌سرا، رشت و لاهیجان برگزار شد.
وی با بیان اینکه ضمن برگزاری کلاس‌های آموزشی و ترویجی، حمایت‌هایی از کشاورزان برای کشت دوم از سوی سازمان جهاد کشاورزی انجام شد، اضافه کرد: بر این اساس در برخی از روستاها مزارع پایلوت تعیین و نهاده و بذر هم برای کشاورز تامین شد ضمن اینکه در این بخش بیشتر به تولید محصولات علوفه‌ای تاکید شده‌است.
جفرودی با اشاره به فعالیت ۶۰ مرکز جهاد کشاورزی در سطح دهستان‌ها بیان داشت: شالیکاران علاقمند برای انجام کشت دوم به منظور افزایش بهره‌وری زمین و درآمد می‌توانند برای دریافت کمک های فنی و ترویجی به این مراکز و یا به اداره تولیدات گیاهی یا اداره ترویج جهاد کشاورزی در شهرستان های استان گیلان مراجعه کنند.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به زهکشی شالیزارهای برخوردار از کشت دوم افزود: شالیکاران با توجه به باران‌های پاییزی حتما به موضوع مسئله زهکشی توجه کنند تا موجب خرابی محصول نشود.
۹۵ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان زیرکشت دوم
رئیس سازمان جهادکشاورزی گیلان گفت: ۹۵ هزار هکتار معادل ۴۰ درصد اراضی شالیزاری استان زیرکشت دوم انواع محصولات کشاورزی رفت که از این میزان ۶۵ هزار هکتار راتون و بقیه سایر محصولات از قبیل باقلا، لوبیا، سبزیجات برگی و غده ای، نباتات علوفه ای است.
صالح محمدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه راتون در سطح ۵۷ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان به پایان رسید، اضافه کرد: پرورش راتون (برنج چین دوم یا دونوچ) به عنوان یکی از محصولات کشت دوم به عنوان فعالیت اقتصادی نقش به سزایی در اقتصاد خانوارهای روستایی و پایداری کشت اول استان دارد.
وی هزینه پایین پرورش راتون در مقایسه با کشت اول برنج، طول دوره رشد کمتر، عدم نیاز به انجام خاک‌ورزی و کشت و کیفیت مطلوب را از مزایای پرورش راتون عنوان و ذکر کرد: به دلیل عدم نیاز به آماده‌سازی مجدد بستر بذر و کشت دوباره، پرورش راتون یکی از راه‌های مناسب افزایش تولید محصول برنج و افزایش درآمد خانوارهای روستایی در استان‌های شمالی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بیان داشت: عمده مصارف تولیدات کشاورزی کشت دوم در داخل گیلان استفاده می شود و به صورت موردی به خارج از استان ارسال می شود.
به گفته محمدی؛ پیش بینی می شود که امسال در مجموع ۱۱۴ هزار تن انواع سبزیجات برگی و غده ای به ارزش اقتصادی ۱۷۰۰ میلیارد تومان در اراضی سطح شالیزاری سطح زیر کشت دوم برداشت شود.
گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج در کشور به شمار می آید که با ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری رتبه نخست کشور را از لحاظ سطح زیرکشت و نیز رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.
ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم های کیفی و ارقام گوهر و سپیدرود جزو رقم‌های پرمحصول است که در شالیزارهای گیلان کشت می‌شود، بیشترین رقم های کشت شده برنج در استان هم کیفی شامل هاشمی و علی کاظمی است که افزون بر ۸۵ درصد محصول برنج گیلان را شامل می‌شود.
نظر شما