رئیس جمهوری تاجیکستان در راه اسلام آباد؛ آسیای میانه، کانون توجه پاکستان

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، رسانه های تاجیکستان و پاکستان خبر دادند که امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، به دعوت شهباز شریف، نخست وزیر این کشور، در یک سفر رسمی دو روزه، ۱۴ دسامبر (فردا) وارد پاکستان می شود.

به گزارش بخش مطبوعاتی دفتر ریاست جمهوری تاجیکستان، امامعلی رحمان با نخست وزیر و مجلس سنای پاکستان دیدار خواهد کرد و طرفین در مورد چشم انداز همکاری در جهت تجاری و اقتصادی دو کشور گفتگو خواهند کرد. همچنین قرار است در این دیدارها در مورد مسائل امنیتی منطقه به ویژه وضعیت افغانستان گفتگو شود. پیش از آن امامعلی رحمان در ژوئن گذشته به پاکستان سفر کرده بود.

وزارت خارجه پاکستان نیز روز سه شنبه در بیانیه ای اعلام کرد، امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، به دعوت شهباز شریف، نخست وزیر این کشور، در یک سفر رسمی دو روزه، ۱۴ دسامبر (فردا) وارد پاکستان می شود.

در این بیانیه آمده است که در جریان سفر رحمان، دو طرف در مورد تقویت بیشتر همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف تبادل نظر خواهند کرد و انتظار می‌رود چندین توافقنامه دوجانبه و یادداشت‌ها یا تفاهم امضا کنند.

از جمله پیمان‌هایی که ممکن است در جریان سفر رحمان به پاکستان امضا شود، توافقنامه تجارت ترانزیتی است که هفته گذشته به توصیه وزارت بازرگانی به تصویب کابینه پاکستان رسید.

کارشناسان بر این باورند که یکی از اهداف اصلی پاکستان از توسعه مناسبات با آسیای میانه، تلاش برای ایجاد یک کریدور اقتصادی میان کشورهای حوزه آسیای مرکزی و آبهای آزاد است که این کریدور می تواند از طریق بندر گوادر یا کراچی پاکستان، دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه به اقیانوس هند را فراهم کند که این موضوع می تواند عواید زیادی برای پاکستان داشته باشد.

علاوه بر اهداف ومنافع مشترک، پاکستان و تاجیکستان یک نگرانی امنیتی مشترک و بسیار جدی دارند. هر دو کشور از همسایگان افغانستان هستند و بارها و بارها نگرانی جدی خود را از مستعد بودن افغانستان برای حضور و رشد گروه های تروریستی به صراحت ابراز داشته اند.

نگرانی مشترک پاکستان و تاجیکستان از شرایط کنونی حاکم بر افغانستان و مرزهای مشترک آنها با این کشور، مسئله و مانع جدی در مسیر توسعه روابط دوشنبه و اسلام آباد محسوب می شود. نگاهی ساده به نقشه جغرافیایی بخش عمده از دلیل این نگرانی را روشن می سازد: دو کشور اگرچه فاصله جغرافیایی زیادی از هم ندارد اما برای هرگونه دسترسی زمینی به یکدیگر، ناگزیر به عبور از خاک افغانستان هستند و عدم اطمینان آنها از شرایط امنیتی در خاک افغانستان، یک مسئله جدی است.

آسیا پلاس نوشت: تاجیکستان و پاکستان با هم می توانند یک مسیر انرژی اصیل ایجاد کنند که برای ایجاد همکاری و توسعه یکپارچگی منطقه ای خوب است و از طریق آن همه کشورها از منابع اینجا بهره مند شوند. با ایجاد روابط بین تاجیکستان و پاکستان می توان مسیر تجاری بین سایر مناطق را تقویت و گسترش داد.

سفر رحمان به اسلام آباد در راستای نگاه ویژه سیاست خارجی پاکستان به آسیای میانه صورت می گیرد بطوریکه رسانه های پاکستانی از تاجیکستان به عنوان نزدیکترین همسایه پاکستان در آسیای مرکزی نام می برند که می تواند دروازه مهم اسلام اباد برای ورود به منطقه مهم و استراتژیک آسیای مرکزی و همچنین اتصال به روسیه، قفقاز و اروپای شرقی باشد.

آسیاپلاس یک رسانه تاجیکستانی نوشت: پاکستان با هدف تقویت ارتباطات با آسیای میانه به دنبال ایجاد یک خط ریلی ۸.۲ میلیارد دلاری است که این کشور را به این منطقه متصل می کند.

این تصمیم در جلسه ای با حضور مجلس سنای پاکستان و مقامات وزارت راه پاکستان ارائه و مورد موافقت قرار گرفت با احداث این راه آهن زمان سفر کالاهای ترانزیت ازآسیای مرکزی به پاکستان و بالعکس از ۳۵ روز به ۳ تا ۵ روز کاهش می یابد.

انتظار می‌رود این راه‌آهن ظرفیت برنامه‌ریزی شده تا ۲۰ میلیون تن بار در سال داشته باشد و پس از بهره‌برداری، زمان سفر کالاهای ترانزیت از ازبکستان به پاکستان را از ۳۵ روز به ۳ تا ۵ روز کاهش می‌دهد. طول خط راه آهن ۵۷۳ کیلومتر برنامه ریزی شده است و مدت زمان ساخت آن تقریباً پنج سال است.

سایت وزارت کشور ازبکستان هم نوشت: آسیای مرکزی و جنوبی با جمعیت زیاد و منابع طبیعی غنی می تواند بازاری عظیم برای کالاها و خدمات پاکستان ایجاد کند.

دولت پاکستان در راستای "چشم انداز آسیای مرکزی" سیاست بهره برداری کامل از پتانسیل هر فرصتی را برای دسترسی به بازارهای آسیای مرکزی و تبدیل پاکستان به مرکز تجارت ترانزیتی در منطقه دنبال می کند.

مجله nation پاکستان نوشت: راجا پرویز اشرف، رئیس مجلس ملی روز گذشته در دیدار با رئیس یرلان کوشانوف ردیس هیئت پارلمانی قزاقستان که در اسلام آباد بسر می برد گفت که هدف پاکستان ایجاد تعامل پایدار و نتیجه‌گرا با جمهوری‌های آسیای مرکزی از طریق سیاست "چشم انداز آسیای مرکزی" است. وی گفت که پاکستان مشتاقانه در حال کار بر روی همکاری بیشتر با همه کشورهای آسیای مرکزی به ویژه قزاقستان در همه موارد مورد علاقه است.

وی تأکید کرد که دسترسی کوتاه و آسان به دریا، به کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی از طریق بنادر کراچی و گوادر، جزء کلیدی این چشم انداز است. وی همچنین بر این واقعیت تأکید کرد که پاکستان مجرای کلیدی برای اتصال آسیای مرکزی با سایر نقاط جهان به شیوه ای کارآمد و مقرون به صرفه است.

طرف قزاقستانی نیز تاکید کرد که. مشارکت فعال پارلمان از هر دو طرف به اجرای بهتر پروژه‌های در حال انجام و حمایت قانونی برای مقابله با مسائل ضروری برای تقویت بیشتر روابط دوجانبه برادرانه به‌ویژه مرتبط با تجارت، گردشگری و ارتقای ارتباطات مردمی کمک خواهد کرد.
وی تاکید کرد که هر دو کشور روابط تاریخی، مذهبی و فرهنگی مشترکی دارند که طی ۳۰ سال تعامل دیپلماتیک و پارلمانی بیش از پیش تقویت شده است. او ابراز امیدواری کرد که سفر وی و سفر آتی رئیس جمهور کشورش به پاکستان در رونق تجارت و سرمایه گذاری بین دو طرف قابل توجه باشد.

محمود الحسن خان کارشناس روابط بین الملل مرکز مطالعات جهانی و استراتژیک پاکستان در مقاله ای نوشت: «پاکستان دروازه آسیای مرکزی است و از همه کشورهای منطقه دعوت کرده است تا از کوتاه ترین مسیر به دریاهای بین المللی استفاده کنند. پاکستان خواهان ایجاد روابط نزدیکتر با ازبکستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی در زمینه تجارت، سرمایه گذاری، انرژی و تبادل افراد در چارچوب CPEC است.

نگاهی به روابط تاجیکستان و پاکستان و ظرفیت های دو طرف
پس از اولین دوره های کسب استقلال، تاجیکستان به عنوان یک کشور مستقل و آزاد روابط خود را با تعدادی از کشورهای جهان آغاز کرد. به ویژه در این دوره، تاجیکستان روابط اقتصادی و اجتماعی خود را با پاکستان تقویت کرد. روابط دیپلماتیک بین جمهوری تاجیکستان و جمهوری اسلامی پاکستان در ۶ ژوئن ۱۹۹۲ احیا شد. در سال ۱۹۹۳ جمهوری اسلامی پاکستان سفارت خود را در جمهوری تاجیکستان بازگشایی کرد و فعالیت آن از اوایل سال ۱۹۹۴ آغاز شد. کشور پاکستان یکی از اولین کشورهایی است که استقلال تاجیکستان را رسماً به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک خود را از همان دوره آغاز کرد.

در میان مناطق آسیای مرکزی، تاجیکستان تنها کشوری است که ارتباط جغرافیایی نزدیک با پاکستان دارد.
به گفته منابع، امامعلی رحمان رئیس جمهور جمهوری تاجیکستان از سال ۱۹۹۴ تاکنون حدود ۱۰ بار به پاکستان سفر کرده است

پاکستان یکی از اعضای فعال سازمان ملل متحد، سارک، سازمان همکاری شانگهای، سازمان همکاری شانگهای و سازمان تجارت جهانی است.

به گزارش رسانه های رسانه های تاجیکستان، بیش از ۱.۲ میلیون نفر از اصالت تاجیک در پاکستان زندگی می کنند که بیشتر آنها از زمان سلسله مغول، آن را موطن دائمی خود کرده اند. لازم به ذکر است که اکثر اجداد سلسله مغول در اینجا به تجارت، نظامی، علم و دانش، معماری، مذهب و عرفان اشتغال داشتند که آثار آن تا به امروز باقی مانده است.

پاکستان یک کشور کشاورزی است، واحد پول آن روپیه است، عمده صادرات آن نفت، چرم، پوشاک، پارچه، پنبه، برنج، مواد غذایی و کالاهای تزئینی است. واردات شامل ماشین آلات و محصولات سنگین و صنایع شیمیایی، تجهیزات حمل و نقل، سوخت و روان کننده ها است.
اولین کمیسیون مشترک بین دولتی بین تاجیکستان و پاکستان در اکتبر ۲۰۰۲ در اسلام آباد برگزار شد و روابط دو طرف توسعه یافت.

اسیاپلاس نوشت: کشورهای منطقه جنوب آسیا از جمله پاکستان باید از منابع و منابع طبیعی تاجیکستان که یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع طبیعی و تولید برق است به خوبی استفاده کنند. ۸۰۰۰ یخچال طبیعی در این کشور وجود دارد که استفاده صحیح از آنها می تواند به نفع مردم کشور و کره زمین باشد. تاجیکستان ۴ درصد از ظرفیت برق آبی جهان را در اختیار دارد و سومین تولیدکننده بزرگ برق است.

یکی از زمینه های دیگری که تاجیکستان و پاکستان را به هم نزدیک می کند، اجرای پروژه KASA-۱۰۰۰ است که هماهنگی اصلی آن تاجیکستان، قرقیزستان، افغانستان و پاکستان است. هدف اصلی پروژه KASA-۱۰۰۰ تولید و انتقال انرژی آبی از آسیای مرکزی به آسیای جنوبی است. با اجرای این پروژه، پاکستان ۱۳۰۰ مگاوات برق دریافت می کند و از این طریق روابط منطقه ای تقویت می شود.

کشورهای تاجیکستان و پاکستان نیز می توانند همکاری های خود را در زمینه کشاورزی و صنعت توسعه و تقویت کنند. زیرا هر دو کشور دارای منابع کشاورزی و صنعتی خوبی هستند که شامل کشت سیب زمینی، پنبه، برنج، میوه، کبریت سازی، سیمان، پوشاک، ظروف غذاخوری، تیوپ سازی است. تاجیکستان می تواند از تجربه و صنعت پاکستان در زمینه فرآوری مواد غذایی و نساجی استفاده کند. زیرا این کشور رتبه سوم تولید و فرآوری محصولات پنبه را در جهان دارد.

با وجود تمامی پتانسیل های موجود برای افزایش همکاری های پاکستان و تاجیکستان در حوزه های تجاری، اقتصادی و انرژی، تا زمانی که مشکلات امنیتی مرتبط با شرایط حاکم بر افغانستان ادامه داشته باشد، بالفعل شدن ظرفیت های بالقوه در روابط پاکستان و تاجیکستان چندان آسان نخواهد بود.