برقراری رابطه آنکارا با دمشق تاکتیکی یا راهبردی؟

به گزارش دفتر منطقه ای ایرنا در دمشق، برخی منابع خبری ترکیه اعلام کرده اند که "مولود چاووش اوغلو" و "فیصل مقداد" وزرای خارجه ترکیه و سوریه با حضور "سرگئی لاوروف" همتای روس خود در روز چهارشنبه (فردا) در مسکو دیدار خواهند کرد، موضوعی که منابع سوری آن را رد کردند.

منابع ترکیه ای همچنین اعلام کرده اند که احتمالا "عبدالله بن زاید آل نهیان" وزیر خارجه امارات نیز در این نشست حضور پیدا خواهد کرد.

پیشتر چاووش اوغلو گفته بود که در نیمه دوم ژانویه (۲۰۲۳) احتمال دیدار وزرای خارجه ترکیه و سوریه وجود دارد.

روزنامه سوری "الوطن" دیروز (دوشنبه) با تکذیب دیدار "فیصل المقداد" با همتای خود در مسکو نوشت: «تاکنون هیچ زمان مشخصی برای برگزاری دیدار وزرای خارجه سوریه و ترکیه تعیین نشده و هر آنچه تاکنون از سوی برخی رسانه ها منتشر شده بی‌اساس است».

این روزنامه سوری افزود: «برگزاری این دیدار به عملکرد کمیته‌های ویژه‌ای که اواخر ماه گذشته به دنبال نشست سه‌جانبه وزرای دفاع سوریه، روسیه و ترکیه تشکیل شد، بستگی دارد و هدف از این کمیته‌ها نیز پیگیری و حصول اطمینان از اجرای صحیح مصوبات نشست مذکور است».

"ابراهیم کالین" سخنگوی اردوغان و رئیس تیم مشاورین سیاست خارجی و امنیت ملی در نهاد ریاست جمهوری ترکیه، به عنوان نزدیک ترین فرد به شخص رئیس جمهور این کشور نیز سه روز پیش گفته بود که «آنکارا به روند دیدارها با دولت سوریه در راستای منافع خود و ملت سوریه ادامه خواهد داد و گام‌های محسوس بعدی روند این مسیر را تعیین خواهد کرد».

کالین درباره دیدار وزرای دفاع سوریه و ترکیه در مسکو گفته بود که «آن جلسه در فضای مثبتی گذشت؛ البته گام ‌های مشخصی که باید برداشته شوند، مراحل بعدی این روند را از این پس تعیین می‌کند. از دیدگاه ما، امنیت مرزها، برداشتن گام‌های ملموس علیه سازمان تروریستی "پ‌ ک‌ ک" و نهادهای اقماری آن یعنی PYD و YPG، بازگشت آوارگان سوری و تضمین امنیت برای بازگشت آنها و همچنین ادامه کار کمیسیون تدوین قانون اساسی سوریه، همگی ضروری هستند».

وی با اعلام این نکات، برای دولتی شرط و شروط تعیین کرده که هنوز هم دویست هزار تروریست مخالف سوریه، از سوی آنکارا تجهیز و تسلیح شده اند و بخشی از خاک آن، تحت اشغال تروریست ها و نظامیان ترکیه است.

کالین در ادامه گفته است: «ما این گفت وگوها را هم برای منافع کشورمان و هم برای حفاظت، منافع، حقوق و قانون مردم سوریه انجام می دهیم». این در حالی است که همه می دانند حالا این ترکیه است که به شدت به عادی سازی رابطه با سوریه، محتاج و نیازمند است نه سوریه.

نکته

چند نکته مهم در خصوص دیدار مقامات ترکیه و سوریه و برقراری رابطه میان آنکارا – دمشق وجود دارد.

نکته اول این که، مقامات دولت اردوغان و رسانه های تحت امر حزب حاکم ترکیه، به طور دائم از تلاش برای عادی سازی روابط آنکارا – دمشق حرف می زنند، اما هنوز مشخص نیست که دولت ترکیه و در راس آن حزب عدالت و توسعه، برای جبران خطاهای گذشته و عقب نشینی از تصمیمات و اقدامات غلطی که بحران سوریه را عمیق تر کرد، چه نقشه راهی دارند، چرا که هنوز هم آنکارا بر حمایت از تروریست ها در سوریه تاکید دارد و این مساله نشان می دهد که مقامات ترکیه به دنبال تاکتیک در برقراری رابطه با سوریه که آن هم مساله پیروزی مجدد اردوغان در انتخابات آینده ریاست جمهوری ترکیه می باشد، هستند و این مساله راهبردی نیست و احتمالا پس از انتخابات ترکیه تغییر کند.

نکته بعدی این که، به نظر می رسد که مقامات آنکارا برای حل تنش با سوریه می خواهند همه چیز را با مسکو ببندد و این در حالی است که "بشار اسد" رئیس جمهور سوریه، سیاستمدار مستقلی است و برای عادی سازی رابطه با ترکیه، شرط و شروط خودش را دارد.

نکته بعدی این که نشست هفتم دی ماه وزیران دفاع سوریه - روسیه - ترکیه و مقامات امنیتی این کشورها در مسکو، در شرایطی انجام شد که "بشار اسد" رییس جمهور سوریه پیش از این بارها به انجام نشدن دیدار خود با "رجب طیب اردوغان" رییس جمهور ترکیه در شرایط و زمان کنونی تاکید و در عین حال از امکان دیدار مقامات دفاعی و امنتیتی دوطرف سخن گفته بود.

رییس جمهور سوریه درخصوص پیشنهاد و درخواست چندباره "رجب طیب اردوغان" برای دیدار با وی، با خواندن دست اردوغان این موضوع را به صراحت به پس از انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه سال آینده ترکیه موکول کرده است.

نکته بعدی این که آنکارا هنوز هم تکلیف خود را با مسائل حساس سوریه روشن نکرده و فقط در حال فرافکنی است، مساله ای که از نظر مقامات دمشق دور نمانده است.

باید گفت، همانگونه که مقامات دمشق تاکید دارند، پیش شرط مهم برای برقراری مجدد روابط آنکارا - دمشق، این است که ترکیه، هم نظامیان اشغالگر خود را از خاک سوریه خارج کند و هم به حمایت تسلیحاتی از تروریست ها پایان دهد و هم به حاکمیت ملی سوریه احترام بگذارد، مسایلی که تا به امروز نشانه ای از آن دیده نشده است و مقامات دمشق به خوبی این مسایل را می دانند.