دُلفین‌های بازیگوشِ جزیره هنگام

به گزارش ایرنا، جزیره هنگام یکی از جزایر شهرستان مرزی قشم است که در فاصله هزار و ۳۸۹ متری جنوب شرقی جزیره قشم، ۵۲ کیلومتری جزیره لارک ۸۱ کیلومتری بندرعباس و ۷۲ کیلومتری جزیره هرمز واقع شده است.

بخش بیشتر این جزیره تپه و ماهور است و زمین‌های قسمت‌های شمالی و شمال شرقی و جنوب غربی جزیره تا اندازه ای پهن، تخت و هموار است، نیمه جنوبی جزیره هنگام پستی و بلندی و شیب ملایمی دارد و چند نقطه مرتفع نیز در بخش شمالی این جزیره است که شاخص‌ ترین آن را می توان کوه میترا با ارتفاع ۱۰۶ متر دانست.

جزیره هنگام حدود ۵۵ کیلومتر مربع وسعت دارد و تا حدی به شکل یک بیضی است و طول جزیره ۹ کیلومتر و عرض آن ۶ کیلومتر برآورد شده است.

کرانه های این جزیره دارای شیب ملایم به طرف دریا است و عمق آب در اطراف آن به میزانی است که قایق ها می توانند به سهولت در آنجا کناره بگیرند.

جزیره هنگام سه روستا به نام های «هنگام نو»، «قیل» و هنگام قدیم دارد. این روستاها به وسیله جاده های شوسه به یکدیگر مرتبط هستند.جزیره هنگام سه روستا به نام های «هنگام نو»، «قیل» و هنگام قدیم دارد. این روستاها به وسیله جاده های شوسه به یکدیگر مرتبط هستند.

روستای «هنگام نو» روبروی روستای ساحلی «شیب دراز» در کرانه جنوبی جزیره قشم قرار گرفته است. ساحل هنگام نو شنی است و برای پهلو گرفتن قایق ها بسیار مناسب است.

شغل اکثر اهالی جزیره هنگام ماهیگیری است، عده‌ ای هم به‌ عنوان جاشو و ملوان در لنج های ماهیگیری و باری فعالیت می‌ کنند. اهالی جزیره هنگام همچنین در فصل صید میگو شب ها از سواحل جزیره در زیر نور چراغ «شاه میگو» صید می کنند و بزرگترین و خطرناک‌ترین صید اهالی جزیره شکار کوسه کر است.

زیارتگاه سید منصور معروف به زیارت سرخ، تاسیسات بندری انگلیسی ها، خانه های متروکه و قدیمی روستای هنگام قدیم، کوه ها و خاک های به رنگ قرمز به نام گَلک که در صنعت سنگ های تزیینی ساختمان و همچنین تهیه مربای که مردم این نواحی به آن سوراخ می گویند کاربرد دارد از جاذبه های گردشگری این جزیره زیبای خلیج فارس است.

این جزیره زیبا با چهره‌ ای بومی و سنتی، سواحلی کم‌ نظیر، دلفین‌ های بازیگوش، حیات وحش تماشایی، نخلستان‌ های دیدنی، کوه‌ های آهکی و بازاری جذاب سنتی، طبیعت‌ گردان بسیاری را به‌ سمت خود می‌کشاند.

در این میان دلفین های بینی بطری، وجود ساحل های مرجانی، ماسه ای، صخره ای و شنی خلیج دیرستان (خلیج دلفین ها) در سواحل حد فاصل جزیره قشم و جزیره هنگام با قابلیت های زیست محیطی بالا مزیت‌ های زیادی برای توسعه گردشگری دریایی در این منطقه است.

دلفین های بینی بطری از هوش بالایی برخوردارند. چابکی، بازیگوشی و باهوشی این دلفین ها باعث شده است که تعدادی از آنها را برای نمایش در استخرهای نمایشی و سیرک های جهان تربیت کنند.

بیشترین دلفین هایی که در آبهای سواحل قشم دیده می‌ شوند. از نوع دلفین های بینی بطری هستند. البته در جنگل های حرا و در آبهای بین بندرعباس و قشم دلفین های معمولی بیشتر دیده می شوند.

دلفین معمولی از دلفین بینی بطری به‌مراتب کوچکتر است. در کانال های دریایی بین جنگل های حرا در شمال قشم نوعی پستاندار دریایی زندگی می کند که پروپویز نامیده می‌شود.

پروپویزها شبیه دلفین ها هستند و مانند دلفین ها به صورت گله ای زندگی می کنند. پروپویزهای قشم باله پشتی را ندارند و پشت آن ها صاف است. حرکات پروپویزها ها هم در دریا مثل دلفین ها تماشایی است. در سراسر خلیج فارس در هیچ ناحیه ای از دریا به اندازه آب های پیرامون جزیره قشم و تنگه هرمز دلفین دیده نمی شود.

خانواده دلفین ها

دلفین ها پستاندارانی هستند که در دریا زندگی می کنند و همه خصوصیات پستانداران را دارند. بچه می زایند و بچه های خود را با شیر غلیظ و چرب خود تغذیه می کنند. اکثر دلفین ها پوزه باریک و بلند دارند. در سراسر پوزه باریک و بلند دلفین ها یک ردیف دندان های کوچک قرار گرفته است. تعداد دندان ها در بعضی از دلفین ها از ۲۵۰ عدد هم بیشتر است.

دلفین ها بیشتر به صورت گله ای زندگی می کنند. آنها از طریق ارسال امواج صوت و توانایی دریافت امواج بازگشت داده شده و تجزیه و تحلیل آن به موقعیت و محیط زندگی خود پی می‌ برند.

آنها از این طریق به حضور و وجود دیگر جانوران نیز آگاه می شوند. شکار کردن دلفین ها شبیه شکار کردن خفاش ها است. خفاش ها هم از طریق ارسال امواج و دریافت و سنجش بخش انعکاس داده شده موقعیت طعمه خود را در می یابند.

در خلیج فارس و دریای عمان، در آبهای متعلق به ایران تاکنون مطالعه ای در مورد پستانداران دریایی صورت نگرفته است. پستانداران دریایی ایران شامل نهنگ ها، دلفین ها، پرویزی ها و دو گونگ ها هستند. البته در دریای شمال فُک هم داریم.

انواع دلفین های مشاهده شده در آبهای ایران پنج نوع دلفین معمولی، دلفین بینی بطری، دلفین گوژپشت، دلفین سیاه و دلفین یونس است.

تاکنون این پنج نوع دلفین در آبهای سواحل خلیج فارس و دریای عمان دیده شده اند. اما جز دلفین معمولی و بینی بطری دیگر دلفین ها کمتر مشاهده شده اند. به طول مثال تنها یک بار جسد یک نمونه از دلفین یونس در سواحل چابهار مشاهده شده است و پیش از این و بعد از آن هم کسی این دلفین را دیگر ندیده است.

در آب های پیرامون جزیره هنگام جمعیت دلفین معمولی و دلفین بینی بطری قابل توجه است. گله های ۲۰ تا ۳۰ تایی آنها بارها دیده شده و می‌ شود. دلفین گوژپشت هم به تعداد کم گاهی دیده می‌شود.

دلفین معمولی

دلفین معمولی دلفین کوچکی است که رنگ خاکستری تیره دارد و نوار زرد رنگ در پهلوهایش دیده می شود. حداکثر طول بدن این دلفین ها به ۲.۵ متر و حداکثر وزن آنها به ۱۲۰ کیلوگرم می رسد.

این دلفین ها در هنگام بازی گوشی گاهی به طور کامل از آب بیرون می جهند و همه بدنشان دیده می شود. زمان بارداری این دلفین ها ۱۰ تا یازده ماه است. دلفین معمولی یک بچه می زاید که در سه سالگی بالغ می‌شود و در حدود ۲۰ سال زندگی می کند.

دلفین بینی بطری

دلفین بینی بطری بالغ جانوری است با هیکلی بزرگ و سنگین با وزنی در حدود ۷۰۰ کیلوگرم و طول چهار متر که به نحوی باور نکردنی چابک و سریع است. تغذیه این دلفین از ماهی های کوچک و بزرگ خرچنگ و میگو است. دوره بارداری این دلفین ۱۲ ماه است و یک بچه می زاید. بچه دلفین به طول یک متر و وزن حدود ۳۲ کیلوگرم است.

بچه دلفین ها تا یک سالگی شیر مادر را می خورند. طول عمر دلفین های بینی بطری در حدود ۳۰ سال است.

دلفین های بینی بطری در هنگام شنا و نمایش از آب بیرون می آیند ولی هیچ وقت کل بدنشان از آب دریا خارج نمی‌ شود. بینی این دلفین ها به صورت یک سوراخ در پشت سر دلفین قرار گرفته است. تنفس به سادگی تنها با بیرون آوردن بخش از سر ممکن می شود. ماهی های کوچک، خرچنگ ها و میگو به صورت معمولی غذای این دلفین را تشکیل می دهد.

راه‌اندازی خط گردشگری دریایی بندر شهید حقانی بندرعباس به جزیره هنگام

مدیر بنادر و دریانوردی شهید باهنر و شرق هرمزگان گفت: در آستانه نوروز ۱۴۰۲ خط گردشگری دریایی بندر شهید حقانی به جزیره هنگام؛ جزیره‌ای از مجموعه جزایر خلیج‌فارس در نزدیکی قشم راه‌اندازی شد.

حمیدرضا محمدحسینی تختی افزود: به منظور رفاه حال گردشگران و استفاده بهینه از جاذبه‌ های طبیعی جزیره هنگام، از ۲۰ اسفندماه امسال خط گردشگری دریایی بندر شهید حقانی بندرعباس به هنگام آغاز شده است.

وی در خصوص نحوه ثبت‌نام گردشگران برای حضور در این جزیره بیان کرد: دوست‌داران طبیعت می‌توانند با مراجعه به سایت www.pgsky.ir و ثبت اطلاعات سفر خود نسبت به تهیه بلیط اقدام کنند.

به گفته مدیر بندر شهید باهنر؛ تا پیش از این مسیر دریایی برای سفر به جزیره هنگام فقط از طریق جزیره قشم امکان‌پذیر بود و با راه‌اندازی این خط دریایی، مسافران و گردشگران می‌توانند از نزدیک از جاذبه‌های شگفت‌انگیز و ظرفیت‌های گردشگری دریایی جزیره هنگام به عنوان جزیره دلفین‌ها استفاده کنند.

محمدحسینی تختی با بیان اینکه توجه به ظرفیت‌های توریستی جزایر زمینه‌ساز رونق اقتصادی می‌شود، افزود: معرفی هرچه بیشتر جاذبه های جزیره هنگام به هموطنان زمینه ساز رونق گردشگری دریایی و گسترده شدن معیشت ساکنان این جزیره کوچک هرمزگان خواهد شد.