هم‌عهدان سلیمانی در بهار قرآنی چه کردند!

نخستین روز ماه مبارک رمضان امسال یعنی پنجشنبه سوم فروردین، روزی به یادماندنی و خاطره انگیز برای قاریان جوان و پیشکسوتان بود و از طرف دیگر چوب خطی بود برای مسئولان فرهنگی و قرآنی که تلاش خود را از قالب اداری و روزمره به کاری جهادی تبدیل کنند و آستین ها را برای تحقق توصیه های رهبر انقلاب بالا بزنند.

صدها نفر از جامعه قرآنی ساعت ها قبل از افطار خود را به حسینیه امام خمینی (ره) رساندند تا هم بتوانند از نزدیک جمال رهبر خود را ببینند و هم دل های تشنه خود را با کلام وحی سیراب کنند. قاریان، حافظان، اساتید، پژوهشگران، هنرمندان قرآنی، مسئولان موسسات قرآنی کشور، روسای سازمان ها و نهادهای قرآنی و بسیاری از کسانی را می شد در این محفل نورانی دید که با کتاب خدا در ارتباط بودند. ساعت سه و نیم مراسم با قرار گرفتن جعفر فردی در پشت رحل قرآن آغاز شد که تلاوت خود را با آیاتی از سوره فاطر به نمایش گذاشت و حاضران نیز با تشویق های خود، گویی شکرگزاری اشتیاق حضور در این جلسه را پس از سه سال کرونایی به نمایش می گذاشتند ولی وقتی فردی به قرائت آیه ای مشغول شد که در آن از عذاب الهی یاد شده بود، باز هم برخی حاضران الله الله گفتند. یکی از کسانی که در کنارم نشسته بود گفت رهبر انقلاب قبلا هم گفته بود که تشویق قاری هنگام خواندن آیات عذاب، جایگاهی ندارد ولی ظاهرا حال و هوای مجلس، هوش از سر آنان برده بود.

دومین قاری رضا صفدری بود که بیش از هزار کیلومتر را طی طریق کرده و از استان سیستان و بلوچستان آمده بود تا هم با رهبرش دیدار کند و هم ۱۵ دقیقه آیات پایانی سوره فتح را تلاوت کند؛ چه آیاتی و چه صدایی! آیاتی که صلوات حاضران را با شنیدن محمد رسول الله در حسینیه امام خمینی (ره) طنین انداز کرد و آیاتی که سیاست پیامبر در مقابل کفار و مسلمانان را به تصویر می کشید. صوت و لحن صفدری را هم باید می بودید و می دیدید که چگونه از گوشه و کنار محفل، آنان که سال ها، قرآن با گوشت و خونشان در هم آمیخته و نغمه های زیبای قاریان مصری را در حافظه خود سپرده بودند، در همان لحظه به ارزیابی لحن این قاری پرداخته و حتی برخی برای نفرات کناری خود تفسیر می کردند. البته بقیه قاریان هم اینگونه بودند و سر تکان دادن های برخی را می شد به عنوان تایید نغمه قاری برشمرد و برخی هم به پیشواز فراز بعدی قاری می رفتند. یعنی این افراد احتمال می دادند که تلاوت کننده قصد دارد چه مقامی را تلاوت و چه نغمه ای را اجرا کند و به همین دلیل با خود زمزمه می کردند که البته افراد کناری هم از این زمزمه ها بهره می بردند.

سید طاها حسینی یکی از قاریانی بود که بسیاری از حاضران می دانستند چه نغمه هایی را در ذهن خود آماده کرده و هنگامی که این قاری جوان آیه ۱۰۱ سوره انبیاء را تلاوت کرد، برخی حاضران با بالا بردن دست های خود، شور و اشتیاق خود را به تلاوت این قاری نشان دادند که چه زیبا آیات قیامت و وضعیت بهشتیان را به تصویر کشید و چگونه این جوانی که از روستای چارک بوشهر، افتخاری برای همه مردم ایران و به ویژه مردم بوشهر آفریده، پس از ۱۰ سال دوباره در محضر مرادش قرآن می خواند. به همین دلیل بود که دست اندرکاران برگزاری این مراسم فیلمی از تلاوت دوران نوجوانی حسینی را در محضر رهبر انقلاب به نمایش گذاشتند که مربوط به سال ۹۲ بود و حالا امروز به جوانی فروتن و قاری خوشخوانی تبدیل شده و شاگردانی هم دارد و برای خودش استادی شده است.

نشستن پای سفره قرآن برای کسانی که سال ها ریزه خوار آن بوده اند، همیشه شیرین و گواراست، حتی اگر ساعت ها طول بکشد و مجبور باشند روی زیلوهای حسینیه امام خمینی (ره) دو زانو و چهار زانو شوند ولی ماشاء الله به رهبر انقلاب که همچون شاگردی در محضر قرآن از جای خود جم نمی خورد و لبخندهایی که هنگام تلاوت قاریان، نثار آنان می کرد، نشان از شور و اشتیاق بیشتر او می داد و اگر وقت اذان و افطار اجازه می داد، شاید تا پاسی از شب حاضر نبودند از تلاوت های زیبای قاریان دل برکنند.

علی میرشمسی از قم یک تلاوت تقلیدی از مصطفی اسماعیل ارائه کرد و حسینیه امام خمینی (ره) را با آیات پایانی سوره نازعات معطر کرد؛ مهدی سیاحی از خوزستان با تلاوت آیات وحدت بخش سوره آل عمران به تاکید پرودگار برای امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد، قاسم مقدمی که مجری مراسم از او به عنوان بلبل خوشخوان یاد کرد از آیه نهم سوره اسراء تلاوت کرد و از قول خدا گفت که چگونه نامه اعمال انسان ها در قیامت ارائه خواهد شد و حبیب صداقت دیگر قاری جوان این مراسم با تلاوت آیات پایانی سوره نحل، زندگی پر فراز و نشیب حضرت ابراهیم را در دعوت مردم به یکتاپرستی مرور کرد.

چه دل هایی که با تلاوت قاریان مخلص و خالص در این مراسم نلرزید و چه اشک هایی از گونه های پیشکسوتان و جوانان سرازیر نشد و چه خوب شد که ده ها دوربین بزرگ و کوچک در حسینیه نتوانستند این بیم و امید شنوندگان آیات خوف و رجا را به تصویر بکشند تا توشه ای برای قبر و قیامتشان باشد و رازی سر به مهر میان خودشان با خدایشان باقی بماند.

علاوه بر تلاوت این قاریان جوان و نوجوان، سینا طباخی که در سی و نهمین دوره از مسابقات بین المللی اوقاف موفق به کسب رتبه برتر در رشته حفظ شده بود، آیاتی از سوره ابراهیم را به صورت ترتیل تلاوت کرد و حال و هوای حج را در حاجیان و آنان که آرزوی طواف بیت الله الحرام را در دل ها دارند، زنده کرد.

پرچم یا حسین(ع) در این جلسه باعث شد تا مجری بگوید که این کتیبه از حرم سیدالشهدا اهدا شده و حال و هوای قرآنیان با ذکر یا حسین برای لحظاتی کربلایی شد. اگرچه هنگام ورود میهمانان به حسینیه امام خمینی (ره) یک ماسک می دادند تا همه از آن استفاده کنند ولی از ابتدای مراسم برخی ماسک های خود را در جیب خود گذاشتند. بسیاری از حاضران نیز از ماسک خود استفاده کردند ولی چون به ماسک نزدن عادت کرده بودند، به مرور ماسک های خود را برداشتند ولی ماسک برداشتن آن عده قابل توجه بود که وقتی این کار را کردند که دیدند رهبرشان نیز ماسک را برداشته و بدون ماسک، تلاوت قاریان را از قرآنی که در مقابلش بود، دنبال می کردند.

از دیگر برنامه های این محفل نورانی همخوانی دانش آموزان دهه هشتادی بود که از استان های خراسان رضوی، خوزستان، قم، آذربایجان شرقی، مازندران، تهران و فارس آمده بودند تا آیاتی از سوره مریم را به تقلید از استاد کامل یوسف بهتیمی قاری مشهور مصری همخوانی کنند و چه زیبا همخوانی کردند!

یکی از کارهای جالب امسال، مصاحبه مهدی صفری مجری شبکه قرآن با قاریان و کسانی بود که پس از اجرای برنامه، دعوت می شدند تا چند کلامی درباره حال و هوای خود و شاید مسائل مربوط به اجرای خود بیان کنند و باید منتظر بود تا این گفت و گوها نیز به عنوان یادگاری این مراسم در روزگاری پخش شود.

همچنین گروه همخوانی قدر که برای همه قرآن دوستان نامی آشنا و خاطره انگیز است، در این مراسم به همخوانی اسماء الحسنی پرداختند و حاضران نیز با آنان همراهی کردند. مجری برنامه قبل از این همخوانی به سابقه ۳۵ ساله این قاریان و مدیحه سرایان پیشکسوت اشاره کرد و فیلمی خاطره انگیز شامل نوارهای قدیمی دهه ۷۰ تا آخرین جمع خوانی گروه قدر به نمایش درآمد و کار جالب گروه قدر، اجرای یک همخوانی بود که همچون آلبومی از بهترین و ماندگارترین همخوانی های این گروه به نمایش گذاشته شد.

مناجات خوانی سید مهدی ذاکری فر از خراسان رضوی را می توان یکی از جالب ترین برنامه های این روز دانست؛ به ویژه زمانی که تشویق این مناجات خوان از سوی چند نفر و لبخند دیگران، شکوفه لبخند را بر لبان رهبر انقلاب نشاند.

نثار فاتحه ای برای اساتید و قاریان داخلی و خارجی همچون حجت الاسلام محمدرضا شهیدی پور داور مسابقات و پژوهشگر قرآنی، محمدعلی لسانی پژوهشگر کلام وحی، ابوالفضل علامی مدرس و داور بین المللی قرآن از برنامه هایی بود که دسته گلی برای تمام در اساتید در خاک خفته اهدا شد و بخش هایی از فیلم های تلاوت استاد مرحوم ابوالعینین شعیشع قاری معروف مصری یاد و خاطره تلاوت های ماندگار این استاد را در دل ها زنده کرد.

دعای پایانی جلسه هم به عباس امام جمعه این قاری پیشکسوت و شاگردپرور رسید ولی در دل مجید یراق بافان، مجری برنامه، عقده ای نهفته بود که از دل این سرباز، سر باز کرد و با رهبر انقلاب اینچنین نجوا کرد: تا هست نفس، گوش به فرمان شماییم. گر سر برود، بر سر پیمان شمائیم. تا هست جهان، سایه تان بر سر مان باد، مایی که فدایی سر و جان شمائیم. دلبسته یاران خراسانی خویشید، یارا همه یاران خراسانی شمائیم.

وی که بغضی راه گلویشی را گرفته بود، ادامه داد: در این چند ماه چیزهای بسیاری به ما گفتند اما حرف ما به آنان این است گر مدعیان، مانع عشقند، غمی نیست. جان بر کف عشقیم، پریشان شمائیم. دیوان، همه مغلوب سلیمانی تانند، هم عهد سلیمانی میدان شمائیم.

این مجری خوش ذوق از اشتیاق چند ساله برای شنیدن سفارش های قرآنی رهبر خود گفت و با این ابیات سخن خود را پایان داد: با ما سخن از نور بگویید، که چندی است، دلتنگ قرائات خوش الحان شمائیم. در مطلع این هر دو بهار به هم آذین، اینک همه گوش به فرمان شمائیم.

البته رهبر انقلاب هم از مجری برنامه دلجویی کردند و با آرزوی سلامتی برای او گفتند که آقای یراقبافان مثل همیشه مشغول یراقبافی زرّین بودند که خنده حاضران را به همراه داشت. شاید رهبر انقلاب می خواستند با بیان این جمله از او گلایه هم داشته باشند که چرا در حضور ایشان اینگونه به تعریف و تمجید می پردازد ولی آیت الله خامنه ای همچون پدر به فرزندش اینگونه نصیحت کرد که دیگر اینگونه در محضر او سخن نگوید.

تلاوت ها که به پایان رسید، همه سراپا گوش به سخنان رهبر انقلاب شدند و شاید بسیاری از حاضران متوجه نشدند که زمانی سخنان معظم له به پایان رسید که اذان را هم گفته بودند. صحبت های رهبر انقلاب در این برنامه را می توان به دو بخش تقسیم کرد. یکی بیان سفارش های کلی به مسئولان و دست اندرکاران و همه قرآن دوستان و دیگری نصیحت هایی تخصصی که ویژه اساتید و قاریان بود.

برخی از سفارش های ایشان در سال های قبل نیز بیان شده بود ولی دلیل تکرار آن را در چند مساله می توان جست و جو کرد که یکی عملی نشدن این سفارش ها و دیگری اهمیت موضوع بود. مثلا رهبر انقلاب سال گذشته پیشنهاد کردند که هر مسجد، یک پایگاه قرآنی باشد و امسال هم گفتند: هر مسجدی را یک پایگاه قرآن قرار بدهیم؛ یعنی از یک قاری، دو قاری دعوت کنند تا قبل از نماز بیایند آنجا؛ حالا اگر می شود، هر روز این کار را بکنند، که خب یک قدری مشکل است، لااقل هفته‌ای یک بار یک قاری، یک تلاوتگر قرآن بیاید در مسجد و بنشیند و قرآن بخواند، مردم گوش کنند.

ایشان در سخنان خود چند بار از رادیو تلاوت یاد کردند؛ رادیویی که سال ها بعد از رادیو قرآن و رادیو معارف آغاز به کار کرد و رهبر انقلاب گفت که به تلاوت های این رادیو گوش می کند. ایشان جملاتی درباره جایگاه قاریان گفتند که چه رسالت مهمی را بر عهده دارند و از اهمیت استماع کلام وحی، تلاوت روزانه قرآن و تدبر در آیات الهی مطالبی را بیان کرده و از کارشناسان و مسئولان خواستند تا راهی را بیابند که ظاهر قرآن برای همه مردم ایران قابل استفاده باشد.

ضرورت توجه کردن به ترجمه تفسیری و تلاش برای آشنایی هر چه بیشتر مردم با ظاهر قرآن و مفاهیم کلام الهی از دیگر توصیه های عمومی بود ولی ایشان نکاتی را هم به قاریان و تلاوتگران یادآوری کردند. از جمله این که شگردهای اثرگذاری بر مخاطب را به خوبی یاد بگیرند؛ تاثیر پذیرفتن قاری از تلاوت خود، جایگاه اختلاف قرائت و توجه به تکرار آیات برای اثرگذاری بر مخاطب. البته در این میان رهبر انقلاب به یک نکته تخصصی اشاره کردند که شاید لازم باشد عموم مردم نیز به آن توجه کنند؛ به ویژه با توجه به نیاز امروز جامعه و آن، مساله حیا و عفاف است که آیت الله خامنه ای با بیان نحوه برخورد دختران حضرت شعیب با حضرت موسی، به شکلی ظریف به این موضوع اشاره کردند.

برای دیدن تک تک تلاوت های قاریان و سایر کسانی که در محضر رهبر انقلاب به هنرنمایی پرداختند، اینجا ضربه بزنید.

دعاهای رهبر انقلاب، نشان از نزدیک شدن به زمان پایان سخنرانی ایشان بود و اینجا بود که برخی متوجه شدند که زمان اذان فرا رسیده و باید خود را آماده نماز جماعت به امامت امام و مقتدای خود کنند. نماز و روزه همه روزه داران قبول درگاه الهی.