ساکنان کهگیلویه و بویراحمد که سرزمین آنان با وجود یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر رودخانه و ۱۱ هزار کیلومتر آبراهه و مسیل و تولید سالیانه ۱۱ میلیارد متر مکعب آب یکی از پرآب ترین استان های کشور محسوب می شود همواره از دسترسی اندک به آب پایدار در بخش های آشامیدنی، صنعت و کشاورزی گلایه داشته اند اما امید می رود با ادامه تلاش های دولت زیرساخت های این مایع حیات بخش بهبود یابد.
کارشناسان آب منطقه ای با اشاره به اینکه میانگین سالیانه بارندگی کهگیلویه و بویراحمد در سال های پرآبی بالغ بر ۷۰۰ میلی متر است و این شاخص در زمان خشکسالی تا زیر ۵۰۰ میلی متر کاهش می یابد تاکید می کنند افزایش سازه های آبی یکی از نیازهای اساسی استان برای مدیریت اصولی منابع ارزشمند آب محسوب می شود.
براساس آمار آب منطقه ای حجم آب تجدید پذیر استان ۹هزار و ۲۲۳ میلیون متر مکعب است که سالیانه از این میزان یک هزار و ۷۰ میلیون متر مکعب آن مهار می شود و ۹۰ درصد آن از کهگیلویه و بویراحمد خارج می شود که امید می رود این تلاش ها بتواند دسترسی به مایع حیات بخش آب در این استان را بهبود بخشد.
این صاحبنظران اعتقاد دارند در صورت به بار نشستن تلاش های دولت ساکنان کهگیلویه و بویراحمد در فصل گرم با تنش آبی و در زمستان خرابی های ناشی از سیلاب روبه رو نخواهند بود.
در حالی که دیم بودن نیمی از زمین های زراعی که منجر به ناپایداری کشاورزی در کهگیلویه و بویراحمد شده به طوری که از ۱۶۰ هزار هکتار زمین زراعی کهگیلویه و بویراحمد تنها ۸۰ هزار هکتار آن آبی است با تکمیل تلاش های دولت سیزدهم شکننده بودن معیشت بهره برداران و از بین رفتن محصولات تولیدی آنان در سال های خشکسالی کاهش خواهد یافت.
تلاش های دولت برای تقویت زیرساخت های آب
مسوولان دولت سیزدهم با اقدام هایی مانند شتاب بخشی به احداث سدهای مخزنی و خاکی، فراهم کردن مقدمات اولیه احداث سد آبریز،برنامه ریزی به منظور کلنگ زنی سد سقاوه و شتاب بخشی به طرح های بزرگ آبرسانی از سد کوثر به روستاها و شهرهای استان چشم انداز روشنی برای مدیریت منابع آب در این سرزمین مشهور به رودخانه های خروشان ترسیم کرده اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت:از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان در طرح های مهم آبی استان هزینه شده و افزون بر این در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ تاکنون ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار به منظور تسریع در روند اجرای طرح های مهم حوزه آب استان تخصیص داده شده است .
آرش مصلح تاکید کرد:این میزان سرمایه گذاری با استفاده از اعتبارات ملی پیوست لایحه بودجه ، تنش آبی ، تهاتر نفت ، ماده ۵۶ ، مسئولیت های اجتماعی وزارت نفت، توازن منطقه ای ، ماده ۱۷ مدیریت بحران و سایر منابع مالی تامین و به طرح های مذکور تزریق شده است
وی بیان کرد:انجام عملیات لوله گذاری طرح بزرگ آبرسانی از سد کوثر به شهر لیکک و روستاهای مسیر به میزان ۱۵ کیلومتر در سال گذشته با سرمایه گذاری بالغ بر ۱۹۰ میلیارد تومان ، تامین اعتبار تملک اراضی سد تنگ سرخ بعد از ۱۱ سال از شروع عملیات اجرایی آن و فعالیت کار در جبهه های کاری متعدد ، پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصدی مخزن ۲ هزارمتر مکعبی دهدشت ، تکمیل طرح تامین آب۳۰۰ هکتار تنگ انگشترک از اقدام های شاخص برای توسعه زیرساخت های حوزه آب استان در دولت سیزدهم بوده است.
وی برگزاری ۲ هزار میلیارد تومان مناقصه در سال ۱۴۰۱ برای بیش از ۵۳ مناقصه مهم از جمله سد سقاوه و طرح تامین اب اراضی کشاورزی دهدشت غربی ، تامین اعتبار برای سد سرپری از محل اعتبارات عمرانی تعهدات وزارت نفت و آغاز عملیات اجرایی سد سرپری بعد از ۲۵ ماه وقفه کار در این سد ، خرید بیش از ۶۰ میلیارد تومان تجهیزات برقی و مکانیکی و تجهیزات ابزار دقیق خارجی برای طرح های تامین آب زمین های کشاورزی لیشتر ، خان احمد و امامزاده جعفر را از دیگر اقدام های شاخص در حوزه آب استان عنوان کرد.
وی تصریح کرد: تکمیل طرح های ساماندهی رودخانه در قیام لنده ، بشار و مارون و نیز شروع ۱۰ طرح ساماندهی رودخانه در لنده ، باشت ، کهگیلویه ، گچساران ، باشت ، مارگون ، دنا ، چرام به همراه مطالعات ۵۰۰ کیلومتر از رودخانه های استان بخشی از اقدامات اخیر در طرح های آبی استان است .
وی ابراز کرد:آبگیری سد چمشیر ، اتصال آب پتروشیمی گچساران به سد کوثر و صدور بیش از ۴۰۰ مجوز جدید برای بهره برداران آب نویدبخش تحولی چشمگیر در استفاده از مایع حیات بخش آب در استان را رقم زده است.
مصلح خاطرنشان کرد: سد تنگ سرخ ، آبرسانی از سد کوثر به لیکک و روستاهای مسیر برای جمعیت ۸۵هزار نفر، تامین آب آشامیدنی دهدشت ، چرام ، سوق و لنده و ۳۰۰ روستای مسیر از سد کوثر ، تلاش برای تکمیل طرح تامین آب پنج هزار و ۵۵۵ هکتار اراضی کشاورزی دهدشت غربی ، تامین آب اراضی کشاورزی لیشتر از مهمترین این طرح های در دست اجرای حوزه آب در کهگیلویه و بویراحمد است.
ساماندهی رودخانه ها در مسیر تحقق
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: ساماندهی یکهزارو ۷۰۰ کیلومتر از رودخانه های مناطق مختلف این استان در دست مطالعه و اجراست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۱۷ طرح ساماندهی رودخانه ها در استان در دست اجراست که چهار طرح آن در دهه فجرسال ۱۴۰۱ کلنگ زنی و افتتاح شد.
وی تصریح کرد:از این تعداد ۲ طرح در شهرستان های بویراحمد و لنده، افتتاح، یک طرح نیز در شهرستان باشت کلنگ زنی شده است.
مصلح ابراز کرد: طرح تکمیل ساماندهی رودخانه بشار در حد فاصل پل اول تا پل مختار(در محدوده پارک مهرورزی شهر یاسوج) که به طول ۲۰۰ متر و با مبلغ قرارداد بیش از ۲۹ میلیارد ریال اولیه و حدود ۶۰ میلیارد ریال افتتاح شد.
وی ادامه داد: طرح ساماندهی رودخانه قیام در محدوده روستای قیام در شهرستان لنده نیز از دیگر طرح های ساماندهی رودخانه ها می باشد که فاز اول آن به طول ۱۱۵ متر و با هزینه ۶ میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریال انجام گرفته و افتتاح شده و فاز دوم این طرح نیز به طول ۱۳۲ متر و با برآورد هزینه ۲۳ میلیارد ریال آماده کلنگ زنی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: طرح ساماندهی رودخانه باشت فاز اول اجرایی حدفاصل پل بهشت تا پل شوش به طول یکهزار و ۲۰۰ متر و برآورد اولیه بیش از ۱۰۰ میلیارد ریال در شهرستان باشت می باشد که کلنگ زنی شده است.
وی عنوان کر:ساماندهی رودخانه ها با هدف کنترل فرسایش ساحل و تثبیت بستر، کنترل سیلاب، حفاظت از تاسیسات تامین آب و زیباسازی سواحل صورت می گیرد.
از سرگیری سد سرپری پس از ۲۵ ماه
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت:عملیات اجرایی سد سرپری در شهرستان کهگیلویه پس از ۲۵ ماه تعطیلی بهمن ماه پارسال از سر گرفته شده است.
مصلح اظهار داشت: برای تکمیل این طرح ۴۰ میلیارد تومان اعتبار از محل مسئولیت های شرکت نفت و ۸۰ میلیارد تومان نیز از محل اعتبارات ملی پیش بینی شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد ظرفیت طرح سد سرپری را سه میلیون متر مکعب با ارتفاع ۲۷ متر و طول تاج ۲۰۳ متر اعلام کرد و افزود:تامین آب ۴۵۰ هکتار زمین کشاورزی از مهمترین برکات بهره برداری از این طرح است.
مصلح تاکید کرد: سد سرپری در مسیر جاده اصلی و با هدف تقویت زیرساخت های گردشگری و کشاورزی احداث می شود.
وی با اشاره به اینکه تاکنون ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار برای ساخت این سد هزینه شده تاکید کرد: پیش بینی می شود ظرف یک سال آینده سد سرپری به مرحله آبگیری برسد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد همچنین از برنامه ریزی برای آغاز عملیات اجرایی سد سقاوه در شهرستان مارگون همزمان با سفر دوم رئبس جمهور به استان در بهار امسال خبر داد و افزود: مراحل قانونی مناقصه این سد برگزار شده است.
وی با یادآوری اینکه این طرح با ۴۴۰ میلیارد تومان اعتبار اجرا می شود تاکید کرد: سد سقاوه می‌تواند ۹ میلیون متر مکعب آب را ذخیره کند که با ساخت آن مشکل آب روستاهای اطراف و صنایع مرتفع می شود.
طرح سد سقاوه با ارتفاع ۴۵ متر بر روی رودخانه سقاوه از سرشاخه‌های رودخانه لوداب و در سه کیلومتری جنوب شرق شهر مارگون و در حدود ۷۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد احداث می شود.
آبگیری سد چم شیر
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه آبگیری سد چمشیر گچساران از ابتدای اسفند ماه سال ۱۴۰۱ آغاز شده و این سد تا فروردین امسال۴۷۰ میلیون متر مکعب آب را ذخیره کرده گفت: آبگیری این سازه بزرگ آبی تحولات چشمگیری در تولید برق، کشاورزی و گردشگری استان ایجاد می کند.
آرش مصلح اظهار کرد: آزمایش‌های اخیر شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد از خروجی آب سد چمشیر گچساران، ای سی زیر یک هزار و ۵۰۰ را نشان می دهد و این یک نوید است.
وی با اشاره به برخی اظهار نظرها در مورد شور بودن آب ذخیره شده در سد چمشیر، ادامه داد: سد مهم و بزرگ چمشیر در پایین دست سد و حتی خود مخزن، ای سی آن از کیفیت خوبی برخوردار است و قابلیت استفاده از آب برای همه مصارف را می تواند داشته باشد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: ای سی یک ویژگی کیفی در منابع آب های سطحی، زیرزمینی، قنات ها و غیره است.
مصلح ابراز کرد: برای کشاورزی انواع محصولات و گیاهان تا بالای سه هزار و ۵۰۰ هم مصرف می شود و خوشبختانه ای سی چمشیر زیر یک هزار و ۵۰۰ است.
وی عنوان کرد: این نمره قبولی از ۴۷۰ میلیون متر مکعب آب موجود در سد چمشیر گچساران معادل یک ششم ذخیره کامل این سد به دست آمده است.
مصلح ادامه داد: با افزایش حجم مخزن، این ای سی باز هم کاهش پیدا خواهد کرد و کیفیت آب آن بهتر خواهد شد و هیچ نگرانی درباره کیفیت آب سد چمشیر وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: جای هیچ نگرانی وجود ندارد و باید به آینده این سرمایه‌گذاری کلان در حوزه سدسازی به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ اقتصادی کشور امیدوار بود.
در حالی که متولیان و کارشناسان اجرای سد چمشیر گچساران، آبگیری این سد را موجب بهبود کیفیت آب رودخانه زهره می دانند برخی دیگر نگاه متفاوت تری نسبت به موضوع داشته و معتقدند که احداث سد یاد شده ، افزایش شوری آب رودخانه زهره در مناطق پایین دست را بدنبال خواهد داشت.
مزایای سد چم شیر برای کشاورزی و صنعت گچساران
رئیس اداره امور آب گچساران می گوید که براساس برنامه ریزی انجام شده ۱۲۰ میلیون متر مکعب از آب سد چم شیر برای استفاده کشاورزی و صنعت این شهرستان پیش بینی شده است.
افضلی با اشاره به اینکه نیمی از آب تخصیص یافته به گچساران برای مصارف کشاورزی اختصاص یافته افزود: براساس مطالعات صورت گرفته با استفاده از این میزان آب ۲۳ هزار هکتار از زمین های کشاورزی پایین دست سد در مناطق مختلف از جمله باباکلان،آب شیرین، پشکان، سرابننیز و کمبل و سایر روستاهای اطراف تامین آب خواهد شد.
وی عنوان کرد:همچنین ۶۰ میلیون متر مکعب آب سد چم شیر برای تامین آب صنایع این شهرستان تخصیص یافته است.
رئیس اداره امور گچساران ابراز کرد: این میزان آب برای تامین نیازهای شهرک های صنعتی،منطقه ویژه اقتصادی و توسعه صنعت پتروشیمی در این شهرستان اختصاص یافته است.
معرفی کوتاه سد چمشیر
سد چمشیر بر روی رودخانه زهره ساخته شده است. رودخانه زهره بر اساس شهرها و دشت‌های که در مسیر خود از نزدیکی آنان می‌گذرد به نام‌ها مختلفی مثل اردکان، شش پیر، فهلیان و زیدون نامگذاری شده اما نام رسمی آن رودخانه زهره و بر اساس آخرین شهری که از آن می‌گذرد و به دریا می‌ریزد رودخانه هندیجان نیز نامیده می‌شود.
این رودخانه از دو رود فهلیان و تنگ شیو در شهرستان ممسنی در استان فارس و خیرآباد در منطقهٔ دهدشت در استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد.
رودخانه زهره یا هندیجان با طول تقریبی حدود ۴۷۵ کیلومتر در سه استان فارس ،کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان جریان دارد اما با وجود نیاز این استان ها به آب و خطرات سیلاب هنوز سدی برای مهار آب آن احداث نشده است.
سد چمشیر که در حال حاضر در نزدیکی شهرستان گچساران در جنوب کهگیلویه و بویراحمد در حال احداث است بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتکی (آر. سی. سی) ایران است.
نظر شما