آغاز فصل دوستی‌ها میان ریاض – دمشق

به گزارش روز شنبه ایرنا، به گزارش دفتر منطقه ای ایرنا در دمشق، هرچند این روزها مهم ترین خبر منطقه و جهان روز قدس و راهپیمایی های جهانی در حمایت از مردم فلسطین و اعتراض به اقدامات اشغالگران صهیونیست می باشد، ولی باز شدن در گفت وگو میان کشورهای منطقه مهم منطقه همچون ایران و سوریه با عربستان در کنار گفت وگوی یمنی ها و سعودی ها نشان از حرکت کشورهای منطقه به سمت دوستی و صلح دارد.

چهارشنبه گذشته بود که رسانه های منطقه ای و بین المللی از سفر "فیصل المقداد" وزیر خارجه سوریه به عربستان خبر دادند؛ خبر خوشایندی که پس از 12 سال قطع رابطه میان ریاض – دمشق نشان از بازگشت دوستی ها در منطقه دارد.

در همین روز خبرگزاری رویترز یک خبر در همین راستا منتشر کرد که در آن اعلام شد که درهای سفارت ایران در عربستان برای اولین بار پس از 7 سال دوباره گشوده شد؛ اقدامی که پیرو نشست 19 اسفند ماه سال گذشته میان مقامات ایرانی و سعودی در چین روی داد.

در سفر المقداد به عربستان "ولید بن عبدالکریم الخریجی" معاون وزیر خارجه عربستان در فرودگاه جده به استقبال وزیر خارجه سوریه رفت و وی در ادامه با همتای سعودی خود دیدار و گفت وگو کرد.

در دیدار المقداد با مقامات عربستان تلاش ها برای رسیدن به راه حل سیاسی برای بحران سوریه و راه حلی که به حفظ وحدت و یکپارچگی و امنیت و ثبات این کشور منجر شود، پرداخته شد.

سفر وزیر خارجه سوریه به عربستان ابعاد دیگری نیز داشت که مهم ترین آن بررسی بازگشت دمشق به آغوش اتحادیه عرب، همچنین تسهیل بازگشت آوارگان سوری به وطنشان و رسیدن کمک های بشردوستانه به مناطق آسیب دیده از زلزله مهیب 17 بهمن ماه شمال غرب سوریه بود.

حضور المقداد در عربستان ودیدار او با "فیصل بن فرحان" همتای عربستانی او اولین دیدار وزیر خارجه سوریه از عربستان پس از گذشت یک دهه از جنگ جهانی علیه سوریه به شمار می‌رود که ریاض هم در ائتلاف ضد سوری طی این جنگ نابرابر و تحمیلی حضور داشت. ریاض از انتهای سال 1389 (2011) و با آغاز بحران سوریه و پس از مدتی تبدیل آن به جنگ بین المللی روابط خود با دمشق را قطع کرد و عملا در کنار تروریست ها قرار گرفت؛ جنگی که خسارت های فراوانی به مردم و کشور سوریه وارد کرد.

منابع سوری در عین حال اعلام کرده اند که وزیر خارجه سوریه در این هفته راهی چند کشور عربی از جمله تونس، عراق و الجزایر خواهد شد که بازگشایی سفارت سوریه در تونس از جمله برنامه‌های این سفر خواهد بود.

سنگ اندازی برخی کشورهای عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب

به دنبال خبر توافق برقراری رابطه میان تهران - ریاض در ۱۹ اسفند ماه سال گذشته (۱۴۰۱) که با کمک شماری از کشورهای دوست از جمله چین، عراق و عمان تحقق پیدا کرد، امیدواری ها درخصوص حل مشکلات منطقه افزایش یافت که یکی از پیامدهای خوب آن ذوب شدن یخ کدروت ها میان دمشق – ریاض پس از ۱۲ سال بود؛ خبر خوشی که امیدواری ها برای برقراری صلح و امنیت در منطقه را افزایش داد.

انتشار این دو خبر حکایت از تحول جدید در منطقه غرب آسیا داشت، اخباری که برای دوستان امیدوار کننده و برای دشمنانی همچون رژیم صهیونیستی و آمریکا ناراحت کننده بود.

بنابر اعلام رسانه های منطقه، میانجیگری روسیه و امارات منجر به برچیده شدن موانع پیش روی دو کشور عربی سوریه و عربستان شده و قرار است کنسولگری ریاض در دمشق پس از عید فطر بازگشایی شود؛ در کنار این اقدام، سفر المقداد به عربستان زمینه خوبی برای برقراری رابطه میان دو کشور و حضور احتمالی "بشار اسد" رییس جمهور سوریه در نشست 29 اردیبهشت ماه سران اتحادیه عرب در عربستان خواهد شد و سرآغاز اتفاقات خوب در منطقه خواهد بود.

اما به رغم استقبال بسیاری از کشورهای عربی از حضور دوباره سوریه در اتحادیه عرب، چند کشور عربی زیر فشار آمریکا و اروپا در روزهای اخیر اقدام به سنگ اندازی در این مسیر کرده اند.

روزنامه آمریکایی "وال استریت ژورنال" با اذعان به فشار اروپا و آمریکا به برخی کشورهای عربی برای اتخاذ موضع هماهنگ در قبال دولت سوریه گزارش داده که حداقل چهار عضو اتحادیه عرب از جمله مراکش، کویت، قطر، مصر به همراه (دولت مستعفی و فراری) یمن در مقابل پذیرش مجدد سوریه در این گروه ایستاده اند و خواسته ها و شروطی را برای بازگشت مجدد دمشق به این اتحادیه مطرح کرده اند.

به نوشته این روزنامه آمریکایی، تلاش عربستان برای بازگرداندن سوریه به دنیای اعراب با مقاومت برخی از متحدانش مواجه شده است؛ این مخالفت مانعی در مقابل تلاش‌های عربستان برای رهبری یک تغییر ژئوپلیتیک گسترده‌تر در خاورمیانه است.

وال استریت ژورنال به نقل از برخی مقامات عرب مدعی شده، «حتی مصر که در ماه های اخیر روابط خود را با سوریه احیا کرده و متحد سرسخت عربستان است، با پذیرش مجدد دمشق در اتحادیه عرب مخالف است. این کشورها از بشار اسد رییس جمهور سوریه می خواهند که ابتدا با مخالفان سیاسی سوریه ارتباط برقرار کند و به همه مردم سوریه امکان نقش آفرینی در آینده این کشور را بدهد».

این روزنامه آمریکایی همچنین نوشته که کشورهای عربی یاد شده درخواست های متفاوتی از دمشق دارند، اما اروپایی ها و آمریکا در جلسات با کشورهای عربی، آنها را تحت فشار قرار داده اند تا موضعی هماهنگ در مورد دولت سوریه اتخاذ کنند.

در این بین آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی از عادی سازی روابط کشورهای عربی با سوریه بسیار خشمگین و عصبانی هستند و از هر راهی تلاش می کنند این اتفاق صورت نگیرد و فشار به برخی کشورهای عربی هم از همین رو می باشد.

آمریکا که نتوانسته خشم خود را در این زمینه پنهان کند، همچنین اعلام کرده که تحریمهایش علیه حکومت بشار اسد پا برجاست و روابطش با این کشور را عادی سازی نمی کند.

یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به سفر المقداد به عربستان و در حالی که واشنگتن خود منبع صدور تروریسم و ناامنی در سراسر جهان می باشد، گفته است که «کشورها باید از این عادی سازی روابط با سوریه "نتایج ملموسی" دریافت کنند که وضعیت انسانی و امنیتی را برای مردم سوریه بهبود بخشد و در عین حال بر حکومت سوریه فشار وارد کند تا بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل، در روند سیاسی این کشور همکاری کند».

یک مقام شورای امنیت ایالات متحده نیز به رسانه ها گفته که «موضع ما روشن است: ما روابط با حکومت اسد را بدون پیشرفت واقعی به سمت راه حل سیاسی مناقشه اصلی، عادی سازی نمی کنیم».

این مقام شورای امنیت ملی دولت بایدن تاکید کرده که آمریکا به کشورهای عربی که با حکومت سوریه در ارتباط هستند اعلام کرده که گام‌های معتبر برای بهبود وضعیت انسانی و امنیتی سوری‌ها باید در محوریت هر تعامل باشد.

این مقام کاخ سفید افزوده که «ما همچنین به صراحت اعلام کرده‌ایم که ساختار اصلی تحریم‌هایمان علیه سوریه به قوت خود باقی است».

پیش از این، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال گزارش داده بود که "ویلیام برنز" رییس سازمان سیا در سفری اعلام نشده به عربستان، در دیدار خود با مقامات سعودی از نزدیک شدن ریاض به تهران و دمشق ابراز نارضایتی کرده است.

این روزنامه آمریکایی نوشت که رئیس سیا به محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی گفته است که «آمریکا از آشتی جویی و احیای روابط حسنه ریاض با ایران و سوریه که همچنان تحت تحریم های شدید غرب هستند، غافلگیر و شوکه شده است».

موضوع بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را باید از دو منظر نگاه کرد، نگاه اول استقبال بسیاری از کشورهای عربی از این اقدام است و نگاه دوم مخالفت رژیم صهیونیستی، برخی کشورهای عربی، آمریکا و اروپا با این موضوع می باشد.

نکته مهم در این بین است که، از رژیم صهیونیستی، آمریکا و اروپا به دلیل خوی استکباری و ضدانسانی که دارند توقعی بیش از این نیست، اما کشورهای عربی باید به این موضوع توجه کنند که 12 سال است مردم سوریه زیر انواع فشارها و اقدامات تروریستی آسیب های فراوانی دیده اند و نیاز است این روند هرچه زودتر پایان یابد که مرحله آول آن، ورود دوباره سوریه به اتحادیه عرب و مرحله دوم نیز کمک به بازسازی سوریه می باشد.

امید است کشورهای عربی با دوری از دستورات دیکته شده از سوی غرب و اتخاذ سیاست مستقل به منافع کشورهای عربی بیندیشند و از ورود سوریه به اتحادیه عرب و آغاز مرحله جدید دوستی ها استقبال کنند.