تنگی نفس مردم خراسان‌شمالی از مهمان ناخوانده

به گزارش خبرنگار ایرنا، خراسان شمالی که نام سرسبزی را به یدک می کشد، هر از چندگاهی با پدیده ریزگردها و گردوغبار، چهره اش رو به سیاهی می رود و نفس کشیدن در این استان زیبا سخت می شود.

این مهمان ناخوانده امسال زودتر از سال های گذشته هوای خراسان شمالی را آلوده کرد و طی ۲ روز گذشته هوا برای شهروندان بجنوردی ناسالم و نفس کشیدن به سختی انجام شد.

حجم آلودگی به حدی بود که مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی اعلام کرد که ادارات استان امروز یکشنبه را با ۲ ساعت تاخیر آغاز به کار کنند.

کارشناسان گرد و غبار را علت مهم آلودگی هوای بجنورد می دانند و سنگ شکن ها، کارخانه آسفالت و صحرای قره قوم کشور همسایه ترکمنستان را کانون این هوای آلوده معرفی می کنند.

این بیابان که نواحی غربی، مرکزی و شمالی کشور ترکمنستان را در بر می گیرد از دریاچه آرال در شمال تا کوهستان‌های کپه‌داغ در جنوب و از رودخانه آمودریا بیابان قیزیل قوم در شمال شرق تا دریای خزر در غرب گسترش دارد.

گفته می شود در سرزمین قره‌قوم در هر کیلومتر به طور میانگین ۶٫۵ نفر جمعیت زندگی می کنند و بارندگی نیز در آن بسیار کم است به طوری که در برخی مناطق هر ۱۰ سال یک بار مقداری باران می بارد.

ریزگردها؛ عامل آلودگی هوای خراسان شمالی

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، ریزگردها عامل اصلی غلظت آلایندگی، آلودگی و کاهش کیفیت هوا در بجنورد دانست و گفت: دیروز شاخص کیفیت هوا در بجنورد به طور میانگین ۱۰۶ و در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت.

رضا شکاریان افزود: صبح امروز شاخص کیفیت هوای بجنورد به ۶۳ رسید که بر این اساس هوا در وضعیت سالم قرار دارد و پیش بینی می شود تا ظهر امروز کیفیت هوای استان بهتر شود.

وی افزود: کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی ها، رها شدن زمین های کشاورزی بعد از برداشت محصول، کاهش دبی رودخانه ها و یا خشک شدن بستر آن، پایین آمدن سطح آب سدها، از بین رفتن مراتع و فضای سبز به دنبال چرای بی رویه دام باعث تغییر در بافت خاک شده که با وزش باد گرد و غبار برخاسته از این مناطق به آلودگی هوا دامن می زند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با اشاره به مطالعاتی که سازمان محیط زیست در خصوص منشا یابی گرد و غبار در استان انجام داده است اضافه کرد: در جنوب استان حدود ۲۰۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار در تولید مستقیم گرد و غبار دخیل است که در حوزه اسفراین، گرمه و جاجرم حدود ۱۵ هکتار جزو مناطق بحرانی محسوب می شود که مستعد تولید گرد و غبار است.

وی با بیان اینکه سهم سنگ شکن ها و کارخانه ها در تولید گرد و غبار و آلایندگی هوای بجنورد ۱۵ تا ۲۰ درصد برآورد می شود خاطرنشان کرد: تخریب ساختمان ها، ساخت و سازهای جدید، وجود معابر خاکی در سطح شهر باعث ایجاد گرد و غبار بیشتر در سطح شهر می شود.

شکاریان با اشاره به اینکه سرانه فضای سبز در وضعیت استاندارد در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر، ۱۵ متر مربع است گفت: سرانه فضای سبز در پی تبدیل باغات و قطع درختان سطح شهر برای ساخت ساختمان های جدید کاهش یافته است که خود دلیلی برای افزایش آلودگی است.

وی در باره راهکارهای کاهش میزان گرد و غبار افزود: مدیریت چرای دام، جلوگیری از قطع درختان، جلوگیری از تخریب مراتع و کاشت درختان مقاوم به خشکسالی در مناطق بحرانی برای حفاظت از خاک می تواند در کاهش میزان گرد و غبار موثر باشد اما به دلیل تغییرات اقلیم و کاهش بارندگی نمی توان انتظار داشت که مشکل تولید گرد و غبار در استان کاملا مرتفع شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی درباره اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در کاهش میزان آلایندگی صنایع ادامه داد: تعطیلی برخی صنایع در روزهایی که میزان آلودگی بالاست کمک قابل توجهی در کاهش میزان آلاینده ها می کند، همچنین برای کاهش گرد و غبار از احداث صنایعی نظیر سنگ شکن در نزدیکی یا حریم شهر جلوگیری می شود، سنگ شکن ها مکلف به استفاده از مه پاش و مصالح مرطوب هستند و رعایت آن از دیگر راهکارها در این زمینه است.

وی درباره نظارت بر آلایندگی صنایع بیان کرد: مانیتورینگ صنایع فعال در استان به صورت برخط و ادواری انجام می شود. صنایع فوق ملزم به استفاده از فیلترهای تصفیه کننده هستند، در صورت مشاهده تخلف و افزایش میزان آلایندگی به این واحدها هشدار های لازم داده خواهد شد و در صورت تخلف علاوه بر اینکه نام آنها در لیست صنایع آلاینده قرار خواهد گرفت.

براساس این گزارش در شاخص سنجش هوا وضعیت صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای تمام گروه های سنی، ۲۰۱ تا ۳۰۰ خیلی ناسالم و بیش از ۳۰۰ خطرناک و بحرانی است.

غبار صحرای قره‌قوم ترکمنستان کانون اصلی ریزگردها

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، کانون های گرد و غبار در داخل و کشور همسایه را عامل اصلی ریزگردهای استان دانست و افزود: زمین های کشاورزی رها شده در جنوب استان و دشت قره میدان در مانه و سملقان از منابع تولید گرد و غبار در استان است همچنین دشت قره قوم در کشور همسایه ترکمنستان از دیگر کانون های ریزگردها محسوب می شود.

به گزارش ایرنا، بیابان قره قوم ترکمنستان که از آن به عنوان بزرگترین کویر شنی جهان نام برده می شود، حکایت های خوش و ناخوش برای این کشور و استان های خراسان شمالی و رضوی دارد.

بیابان قره قوم که از واژه ترکی- ترکمنی به معنای شن سیاه گرفته شده افزون بر ۷۰ درصد از خاک ترکمنستان همسایه شمالی کشورمان را در بر گرفته است.

علی هراتی ادامه داد: با توجه به موقعیت جغرافیایی شهر بجنورد و وجود کوه در اطراف شهر، ماندگاری هوا در آسمان این شهر بیشتر است از این رو در صورت آلودگی هوا حل مشکل سخت تر است.

وی فعالیت واحدهای سنگ شکن را یکی از عوامل آلودگی هوا در مرکز استان عنوان کرد و گفت: وجود سنگ شکن ها و کارخانه آسفالت می تواند بیشترین تاثیر را در آلودگی هوای بجنورد داشته باشد.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی اظهار کرد: جهت وزش بادهای غالب شهر بجنورد از جنوب شرق به شمال غرب است، وجود پتروشیمی یا کارخانه سیمان نمی تواند سبب آلایندگی در آسمان شهر شود ولی در زمینه جانمایی شهرک های صنعتی به دلیل اینکه در باد پناه شهر واقع شده است می تواند در آلودگی هوا سهم داشته باشد.

به گزارش ایرنا، آلودگی هوای مرکز خراسان شمالی تنها در یک نقطه از بجنورد قابل سنجش و اندازه گیری است و تنها ایستگاه سنجش آلودگی هوای مرکز استان در جوار اداره کل حفاظت محیط زیست مستقر است.

در شاخص سنجش هوا وضعیت صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای تمام گروه های سنی، ۲۰۱ تا ۳۰۰ خیلی ناسالم و بیش از ۳۰۰ خطرناک و بحرانی است.

خراسان شمالی با یک میلیون نفر در شمالشرق کشور واقع است و ۴۴ درصد از جمعیت آن در روستاها سکونت دارند.