به گزارش ایرنا، سیطره خشکسالی طی سال زراعی جاری در استان گلستان آنقدر شدید بود که تاثیر منفی خود را در برنامه تعیین شده تولید یک میلیون و ۱۶۲ هزار تُن گندم در استان، گذاشت.
براساس گزارش شرکت آب منطقه‌ای گلستان، وضعیت بارش باران در سال آبی جاری از اول مهر پارسال تا ۳۱ فروردین امسال ( بهترین فرصت زمانی کاشت و داشت گندم) بر پایه آمار ایستگاه‌های باران سنجی، مقدار بارندگی تجمعی ۲۱۹ میلیمتر بود که نسبت به آمار بلندمدت ۳۶ درصد کمتر است.
براساس این گزارش، در این بازه زمانی بارش فقط در حوضه آبریز خلیج گرگان ۱۲۷ درصد نسبت به بلندمدت افزایش دارد ولی در بقیه حوزه‌ها شامل گرگان‌رود، اترک سفلی، قره‌سو، نکارود علیا به ترتیب ۳۷، ۴۷، ۱۳ و ۲۴ درصد کاهش یافته است.
همچنین ذخیره آبخوان‌های استان گلستان حدود ۴۳۸ میلیون متر مکعب معادل ۳۵ درصد کاهش نسبت به آمار دوره بلند مدت نشان می‌دهد.
شدت کاهش بارش‌ها و کم آبی در استان گلستان در زمان داشت محصول گندم به حدی رسید که محصول عمده دیمزارهای زیر کشت گندم در شمال استان و وابسته به نزولات جوی، نابود شد.
در تایید تاثیر منفی خشکسالی در دیمزارهای شمالی استان، سرپرست معاونت بهبود تولید گیاهی جهادکشاورزی گلستان در آستانه برداشت گندم در ابتدای سال جاری به خبرنگار ایرنا اعلام کرده بود: ۱۰۰ هزار هکتار از زمین‌های زیرکشت گندم استان به‌دلیل شدت خشکسالی و کم‌آبی، رشد نکرده است.
علی‌اکبر مهقانی نوده افزود: در سال زراعی جاری به دلیل شدت خشکسالی، برداشت گندم از سطح ۲۵۰ هزار هکتار زمین‌های زیرکشت آبی و دیمزارهای پُربازده گلستان، ۵۶۰ هزار تُن برآورد می‌شود.
کارساز بودن بارش‌های اردیبهشت ماه در تولید گندم
مدیر زراعت جهادکشاورزی گلستان گفت: در مقابل شدت خشکسالی و برداشت نشدن محصول در زمین‌های زیر کشت شمال استان گلستان، ۲ بارندگی بسیار موثر در نواحی جنوبی طی اردیبهشت ماه سال جاری رخ داد که این بارش ها برای تولید محصول در زمین‌های زیرکشت گندم این مناطق که در مرحله گلدهی و پُرشدن دانه قرار داشت، تاثیر مثبت همراه داشت.
محمد ناظری به خبرنگار ایرنا افزود: علاوه بر این، اختصاص نهاده‌های کمک کننده در تغذیه گندم با نظر و راهنمایی کارشناسان زراعت به زمین‌های زیرکشت نواحی جنوبی استان که عمده آن را زمین های آبی گندم تشکیل می‌دهد، از دیگر عوامل موثر در تولید این محصول در استان داشته است.
وی توسعه کشت قراردادی گندم در سال زراعی جاری در گلستان را دیگرعامل مهم موثر در تولید محصول در نوار جنوبی استان برشمرد و افزود: اجرای این طرح مهم توسط جهادکشاورزی به کمک بهبود تغذیه و تولید این محصول در نواحی جنوبی استان گلستان آمد به طوری از این ظرفیت با افزایش توزیع کود فسفر ۱۴۰ درصد و پتاسه ۱۱۵ درصد نسبت به سال زراعی، به خوبی استفاده شد.
وی یادآور شد: این کودها بین بهره‌برداران طرف قرارداد به موقع و همراه با نزولات جوی در منطقه توزیع شد و به افزایش عملکرد راندمان تولید در زمین‌های آبی گندم کمک موثری کرد.
به گفته ناظری، تولید گندم از کشتزارهای استان عمده آن در نواحی جنوبی و میان دشت به ۷۰۰ هزار تُن رسیده است و عملیات برداشت این محصول از کشتزارهای باقی مانده در نواحی کوهستانی سردسیر تا اوایل مردادماه سال جاری ادامه دارد.
مدیر زراعت جهادکشاورزی استان گلستان گفت: خشکسالی سال زراعی جاری در زمان کاشت و داشت گندم در استان رخ داد و برنامه تولید این محصول راهبردی که یک میلیون و ۱۶۲ هزار تُن تعیین شده بود را تحت تاثیر منفی قرارداد به طوری که میانگین بارندگی ثبت شده در استان تا پایان فروردین ماه سال جاری به ۱۸۰ میلیمتر کاهش یافت و نیاز آبی این محصول در دوره حساس رشد و زایش در میان بند شمالی استان تامین نشد.
ناظری ادامه داد: تداوم شدت خشکسالی و کم آبی به حدی رسید که به دیمزارهای زیر کشت در شمال گنبدکاووس، آق قلا، گمیشان، کلاله و مراوه تپه خسارت سنگین وارد کرد و ۱۵۰ هزار هکتار زیرکشت گندم و جو واقع در مناطق مزبور به مرحله برداشت نرسید.
اقدام بی نظیر تولید گندم در شرایط خشکسالی در استان گلستان
مدیرکل جهادکشاورزی گلستان معتقد است: بخشی از موفقیت در افزایش عملکرد گندم در سال زراعی جاری استان، نتیجه تخصیص به موقع کودهای کشاورزی و همکاری دستگاه‌های مرتبط از جمله شرکت آب منطقه‌ای و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در راستای زیر کشت بردن و آبیاری تکمیلی حدود ۸۰ هزار هکتار از اراضی گلستان در روزهای نیاز آبی مزارع بوده است.
محمد برزعلی افزود: ساختار جهادکشاورزی استان گلستان به سمت یکپارچه سازی براساس هوشمندکردن سیستم پیش می‌رود که نخستین تجربه کاری خود را در خشکسالی پاییزه سال ۱۴۰۱ نشان داد و از سال زراعی آینده استفاده از ظرفیت دانش بنیان برای تولید محصولات کشاورزی به خوبی استفاده خواهد شد.
خرید تضمینی گندم از کشاورزان
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی گلستان هم از تداوم خرید تضمینی گندم از کشاورزان این استان تا پایان برداشت محصول در استان خبر داد و گفت: مراکز خرید تضمینی در شهرستان‌های استان به ویژه مناطق کوهستانی و سردسیر فعال بوده و محصول کشاورزان را تحویل می‌گیرند.
محمدباقر منوچهری در گزارشی به ایرنا افزود: تاکنون ۵۵۰ هزار تُن گندم از کشاورزان استان خرید تضمینی شده که دولت پنج هزار و ۶۳۲ میلیارد تومان از مطالبات را به حساب بانکی آن‌ها واریز کرده است.
امسال به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و موافقت هیات دولت، قیمت هر کیلوگرم خرید تضمینی گندم از کشاورزان در سال ۱۴۰۲، ۱۵ هزار تومان تعیین شده است این مبلغ شامل ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت گندم، ۱۵۰۰ تومان برای بخشی از هزینه‌های کود و بذر و ۲ هزار تومان بابت جایزه تحویل گندم به دولت است.
با این وجود، اقدام کارشناسان و مسوولان جهادکشاورزی استان گلستان در استفاده از امکانات برای مدیریت تولید گندم در شرایط خشکسالی می‌تواند الگویی برای برنامه‌ریزی و سازگاری تولید پایداری با این پدیده در سال‌های زراعی آینده قرار گیرد.
استان گلستان به لحاظ داشت زمین‌های مستعد، نقش به سزایی در تولید محصول راهبردی گندم در کشور با زیر کشت بردن سالانه بین ۳۵۰ تا ۳۷۰ هزار هکتار در شرایط عادی و به دور از خشکسالی، دارد.
استان گلستان از نظر کمیت و میزان تولید گندم، رتبه دوم ایران را دارد و این در حالی است که مساحت آن بسیار کمتر از استان‌های دارای ظرفیت کشاورزی همچون فارس و خوزستان است و علاوه بر این به باور برخی کارشناسان در بحث کیفیت مقام اول کشور را دارد زیرا گلوتن موجود در محصول آن بیشتر از سایر نقاط است.
گلوتن؛ پروتئینی است که باعث کش آمدن خمیر و ترد شدن نان با کیفیت بسیار مناسب می‌شود و از این حیث گندم تولیدی در گلستان یکی از بهترین محصولات کیفی ایران است.
اقتصاد اصلی گلستان با جمعیت یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت بر پایه کشاورزی استوار بوده و در ۶۶۷ هزار هکتار زمین استان اعم از زراعی و باغ فعالیت کشاورزی صورت می‌گیرد.
نظر شما