چندجانبه گرایی، مرکز ثقل همکاری امنیتی بریکس

تهران - ایرنا - سران کشورهای عضو پیمان «بریکس» معروف به «قدرت های اقتصادی» نوظهور در حالی ماه آینده میلادی در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی گرد هم می آیند که اهمیت روزافزون این پیمان در بحبوحه تغییرات سریع ژئوپلیتیک بیش از پیش بر نقش این گروه در امنیت جهانی منعکس شده است.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا به نقل از پایگاه خبری گلوبال تایمز، نشست دبیران و مشاوران امنیت ملی کشورهای عضو و دوستدار بریکس در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی از روز دوشنبه (دوم مرداد) به مدت دو روز در حال برگزاری است. نشست آتی سران این سازمان ۲۲ تا ۲۴ آگوست (۳۱ مرداد تا دوم شهریور) برگزار خواهد شد.

توسعه همکاری سیاسی و امنیتی یکی از اهداف اولیه این نشست به شمار می آید. نشست مشاوران امنیت ملی و نمایندگان عالی امنیت ملی به عنوان بستر اصلی کشورهای بریکس برای گفتگو و انجام همکاری در زمینه سیاسی و امنیتی است.


چندجانبه گرایی، مرکز ثقل همکاری امنیتی بریکس

بر اساس این گزارش، حاکمیت امنیت کنونی جهان در حال حاضر دستخوش نگرانی ها و تغییرات شگرفی شده است. بنظر می رسد ایالات متحده در حال ایجاد فضایی از تقابل و تنش در سراسر جهان است و از استراتژی به اصطلاح هند- اقیانوس آرام و ناتو برای محاصره و مهار چین و روسیه به طور همزمان استفاده می کند.

به باور کارشناسان هدف آمریکا از این اقدام، حفظ نظم جهانی به سبک قدیم است که به نوعی منافع همه جانبه آمریکا را تامین می کند. برای دستیابی به این هدف، ایالات متحده مکانیسم های مختلف همکاری امنیتی خود را تقویت و سایر کشورها را مجبور به همسویی با منافع خود کرده است.

به باور سونگ ژونگ پینگ، کارشناس نظامی چینی و مفسر تلویزیونی، این رویکرد در واقع از یک مکانیسم امنیتی برای از بین بردن منافع دیگران بهره می برد. این در حالیست که همکاری امنیتی بریکس بر امنیت چندجانبه و امنیت مشترک تاکید دارد که با آنچه که ایالات متحده از آن حمایت می کند بسیار متفاوت است.

ژو تیان شیانگ، مدیر مرکز مطالعات سیاسی و امنیتی بریکس، در موسسه مطالعات بریکس دانشگاه مطالعات بین‌المللی سیچوان، به گلوبال تایمز گفت مکانیسم بریکس راه‌ها و روش‌های متفاوتی نسبت به مکانیسم‌های تحت سلطه غرب در برخورد با موضوعات کانونی جهانی و منطقه‌ای دارد.

همه موضوعات از جمله مسائل امنیتی توسط کشورهای بریکس بر اساس اجماع است. همچنین راه حل برون رفت از این مسائل نیز با راه حل های غربی کاملا متفاوت است. کشورهای غربی اغلب تحریم‌هایی را اعمال می‌کنند یا حتی از ابزار نظامی استفاده می‌کنند، در حالی که تحت همکاری برجام از روش‌های صلح‌آمیز مانند ترویج دیپلماسی، گفتگو، مذاکره و میانجی‌گری استفاده می‌شود. این موضوع ایده های جدیدی را برای امنیت منطقه ای و جهانی ارائه کرده است.

به باور ژو، از جمله موارد مهمی که در نشست مشاوران امنیت ملی در دستور کار قرار خواهد گرفت مناقشه روسیه و اوکراین، و راههای دستیابی به ترویج صلح و برقراری گفت و گو است

در حال حاضر اختلافات امنیتی بین کشورهای غربی و کشورهای نوظهور، از جمله کشورهای در حال توسعه، در حال گسترش است و اختلافات ایدئولوژیک در مقیاس جهانی نیز رو به افزایش گذاشته است.

بنظر می رسد تعمیق همکاری های اقتصادی به نوبه خود می تواند اعتماد متقابل بین کشورهای عضو را در همکاری های امنیتی نیز تقویت کند.

سانگ معتقد است حفظ چندجانبه گرایی و جهان چندقطبی تنها از طریق همکاری اقتصادی دشوار است. در حوزه امنیت سنتی، برخی از کشورهای غربی به طرق مختلف کشورهای نوظهور و در حال توسعه را سرکوب کرده اند. در عین حال، در روند همکاری های اقتصادی، کشورهای در حال توسعه نیز با محدودیت هایی در امنیت غیرسنتی مانند تروریسم، ملی گرایی افراطی و نیروهای جدایی طلب مواجه هستند. همه اینها مانع توسعه اقتصادی می شود. به همین دلیل است که برجام باید همکاری ها را در زمینه امنیت تقویت کند.

بر اساس این گزارش، طرح ارتقاء امنیت جهانی که از سوی چین ارائه شده است می تواند زمینه برای حل و فصل چالش های امنیتی پیچیده و درهم تنیده را با رویکرد برد-برد فراهم آورد.

یکی از مهمترین اهداف این طرح، حذف علل ریشه ای درگیری های بین المللی و بهبود حاکمیت امنیت جهانی است که زمینه برای چندجانبه گرایی و امنیت مشترک را فراهم می آورد.

چندجانبه گرایی، مرکز ثقل همکاری امنیتی بریکس

از دیگر سو، اگرچه هر کشور عضو پیمان بریکس شرایط ملی خود را دارد، اجماع گسترده ای در مورد حفظ مشترک همکاری های امنیتی بین المللی همچنان وجود دارد.

بنظر می رسد، چندجانبه گرایی یکی از ملزومات مهم در کشورهای نوظهور و در حال توسعه است. همچنین به همین دلیل است که بیش از ۴۰ کشور برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کرده اند. به عبارت دیگر، ترویج جهان چند قطبی و اجازه دادن به کشورهای نوظهور و در حال توسعه برای ابراز وجود یکی از مهمترین ویژگیهای این پیمان به شمار می آید.

به بعارت دیگر، هیچ یک از کشورهای بریکس خود را برتر از دیگری نمی داند و منافع خود را به دیگری دیکته نمی کند.

گروه بریکس از بازارهای نوظهور اقتصادی مثل برزیل، روسیه، هند و چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده است، اولین نشست وزرای خارجه بریکس، توسط روسیه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۶ برنامه ریزی شد و این گروه اولین اجلاس سران خود را در سال ۲۰۰۹ برگزار کرد، آفریقای جنوبی در پایان سال ۲۰۱۰ برای پیوستن به آن دعوت شد.

نشست دوستان بریکس، از ۲۴ تا ۲۶ ژوییه (دوم تا چهارم مرداد) در ژوهانسبورگ، پایتخت آفریقای جنوبی برگزار می شود، ایران نیز که پیش از این درخواست عضویت در بریکس را ارائه کرده است یکی از مهمانان مهم این نشست به شمار می آید. علی اکبر احمدیان نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی علاوه بر شرکت و سخنرانی در نشست دوستان بریکس، در حاشیه این نشست با تعدادی از همتایان خود نیز دیدار خواهد کرد.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، پیش از این عضویت در بریکس را گام بعدی ایران برای پیوستن به سازمان‌های منطقه‌ای برشمرد و گفت: رییس جمهوری به عنوان مهمان ویژه به نشست سران بریکس پلاس که هفته اول شهریورماه در آفریقای جنوبی برگزار می‌شود، دعوت شده است.

تا کنون همه اعضای بریکس از عضویت ایران در این ائتلاف حمایت و استقبال کرده اند، به طور ویژه چین و روسیه بر لزوم عضویت کشورهای جدید تاکید کرده اند و ایران را یکی از کشورهای دارای پتانسیل برای حضور در این گروه اقتصادی دانسته اند.

بریکس نشان دهنده حرکت به سمت دنیای چندقطبی تر و دور شدن از دنیای تحت سلطه آمریکاپس از پایان جنگ سرد است، یکی از اندیشه هایی که توسط بریکس گسترش یافته است، عبارت «جنوب جهانی»، اصطلاحی است که در سال‌های اخیر برای اشاره به کشورهای نسبتاً فقیر، که گاهی اوقات به عنوان در حال توسعه یا نوظهور نیز شناخته می‌شود، ارزش زیادی پیدا کرده است، معمولاً با «شمال جهانی» متشکل از آمریکا، اروپا و برخی از کشورهای ثروتمند در آسیا و اقیانوسیه در تضاد است.

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha