به گزارش خبرنگار ایرنا، در حال حاضر بیش از ۹۰درصد منابع آبی کشور در حوزه کشاورزی به کار گرفته می‌شود، این در حالیست که صنعت حدود ۲درصد و آب شُرب چهاردرصد از این منابع را به خود اختصاص می‌دهد.
صرف عمده منابع آبی کشور در بخش کشاورزی
با توجه به اینکه عمده مصرف آب کشور صرف بخش کشاورزی می‌شود دولت به دنبال تدابیر اساسی برای حل مشکل کم‌آبی و حفظ منابع آبی در مناطق مختلف کشور است.
تغییر الگوی کشت مهم‌ترین راهکاری است که در طول سال‌های گذشته برای جلوگیری از هدررفت منابع آبی کشور تعریف و دنبال می‌شود؛ اقدامی که در طول پنج دهه گذشته به مرحله عملیاتی شدن نرسید اما دولت سیزدهم اجرای این مهم را با چشم‌اندازی پنج‌ساله از سال زراعی ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۶ در اولویت برنامه‌های خود قرار داد.
در برنامه کلی وزارت جهاد کشاورزی آمده است الگوی صحیح کشت، برنامه‌ای برای مدیریت مکانی کشت گیاهان زراعی است که طرح این الگو با توجه به شرایط اکوفیزیولوژیکی و مسایل اقتصادی و اجتماعی تدوین می‌شود.
اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی هم معتقدند نیاز آبی کشور اقتضا می‌کند که الگوی کشت در مناطق مختلف کشور اجرایی شود.
اجرای این طرح در استان فارس نیز به دلیل تغییر اقلیم و استمرار خشکسالی‌ها در شرایط کنونی برای استمرار کشاورزی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
استاندار فارس نیز که تأکید بسیاری بر ضرورت جلوگیری از هدررفت منابع آب‌های تجدیدناپذیر و آب‌های زیرزمینی به ویژه در حوزه کشاورزی دارد معتقد است که باید بحث تغییر الگوی کشت در استان با جدیت بیشتری از سوی متولیان امر دنبال شود.
هرچند که کارشناسان بخش کشاورزی براین باورند که الگوی کشت مناسب، نقشه راه تولید محصولات کشاورزی در آینده است که اجرای آن پس از سالها معطلی به فراهم شدن الزامات و اخذ سیاست‌های یارانه‌ای و تشویقی نیاز دارد.
الگوی کشت نیازمند سیاست‌های حمایتی و تشویقی
آنها معتقدند الگوی کشت در تمام دنیا یک سامانه ابلاغی، حمایتی، تشویقی و هدایتی است و وضعیت نسبی برخی مناطق ایجاب می‌کند که در این مناطق گیاهان خاصی کشت شود اما نیاز است دولت‌ها با حمایت‌های مختلف از کشاورز و مصرف‌کننده شرایطی را فراهم می‌کنند تا تولیدکنندگان در این عرصه با انگیزه بیشتری به اجرای این طرح بپردازند.
از آنجا که استان فارس با بحران شدید کم‌آبی و خشکسالی مواجه است و نیاز مبرمی به اجرای چنین طرحی برای برون رفت از این بحران دارد، ضروری است که عملیاتی شدن این طرح و میزان پیشرفت در اجرای آن به صورت مستمر مورد ارزیابی قرار بگیرد.
در واقع باید دید که الگوی کشت به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی وزارت جهاد تا به امروز تا چه اندازه موفق بوده و متولیان امر در استان تا چه حد توانسته‌اند به این طرح جامه عمل بپوشانند؟
حدود ۷۰درصد از الگوی کشت ابلاغ شده در فارس اجرا شده است
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی فارس با بیان اینکه برنامه الگوی کشت در مهرماه ۱۴۰۱ از سوی وزراتخانه به استان‌ها ابلاغ شده در رابطه با میزان پیشرفت این طرح در استان فارس اعلام کرد که تاکنون حدود ۷۰درصد از الگوی کشت ابلاغ شده در فارس اجرا شده است.
حمید دبیری با بیان اینکه در مجموع ۳۰ محصول به‌عنوان الگوی کشت استان فارس اعلام شده، گفت: بر اساس این برنامه کشت ۱۵ محصول اساسی مثل گندم، جو و غلات و محصولات سبزی و صیفی در این برنامه قرار داشت.
این مقام مسئول اضافه کرد: در تلاش هستیم اعتباراتی که به استان تعلق می‌گیرد را به سمت الگوی کشت ببریم؛ به‌عنوان مثال اگر هزینه‌ای برای دانه‌های روغنی در نظر گرفته شود به طرف کلزا می‌بریم که در الگوی کشت است؛ اما تسهیلات خاصی بابت اجرای الگوی کشت در اختیار کشاورزان قرار نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه استان فارس در محصولاتی مثل گندم، جو، یکسری از سبزی و صیفی‌جات و ذرت مطابق با الگوی کشت پیش رفته است، گفت: باتوجه به کارهای ترویجی که در استان فارس صورت گرفته، افزون بر۶۵ تا ۷۰ درصد الگوی کشت که مدنظر وزارت جهاد کشاورزی بوده در اکثر محصولات انجام شده است.
او با بیان اینکه کشت یکسری از محصولات از دسترس و کنترل سازمان جهاد کشاورزی فارس خارج است، عنوان کرد: به دلیل جذابیت و ارزش اقتصادی زیادی که برخی از محصولات مثل برنج دارند، کشاورز به سمت کشت این محصولات خواهد رفت.
تهیه برنامه الگوی کشت به تفکیک هر دشت
دبیری یادآور شد: الگوی کشت برنامه‌ریزی برای ایجاد یک نظام کشاورزی پایدار است که در آن معیشت کشاورز، تولید محصولات اساسی و استراتژیک و حفظ آب‌وخاک باید در نظر گرفته شود.
وی گفت: در استان فارس با توجه به دستور ریاست سازمان جهاد کشاورزی برنامه الگوی کشت را به تفکیک هر دشت تهیه می‌کنیم تا با تغییرات ۲۵درصدی بتوانیم مایحتاج جامعه را تأمین کنیم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی فارس اظهار کرد: الگوی کشت تهیه شده در استان در پنجدشت تهیه شده و ۱۰دشت دیگر در دست اقدام است.
ضرورت استمرار در ارزیابی الگوی کشت
تغییر الگوی کشت با توجه به تغییرات اقلیم در استان فارس ضرورتی اجتناب ناپذیر است اما اینکه این موضوع مهم برای استمرار در اجرا تا چه اندازه از راهبردهای علمی و پژوهشی بهره می‌گیرد و تا چه حد مثمرثمر واقع می‌شود باید به صورت مستمر مورد ارزیابی قرار بگیرد و در این میان وضعیت کشاورزان این استان هم نباید نادیده گرفته شود.
نظر شما