چرا آمریکای لاتین برای اروپا مهم است؟

به گزارش ایرنا، اتحادیه اروپا و جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب (سلاک) به تازگی (۱۷ و ۱۸ ژوئیه/ ۲۶ و ۲۷ تیر) با برگزاری نشستی تلاش کردند تا پس از یک خلاء دیپلماتیک هشت ساله، روابط خود را مجدد تنظیم کنند. از آخرین گردهمایی این دو بلوک، شرایط ژئوپلیتیکی، اقتصادی و اجتماعی جهانی به طور قابل توجهی تغییر کرده و همین دلایل سبب شد تا نشست اخیر با هدف تقویت روابط میان دو منطقه نیز آسان نباشد. در حالی که اروپا در تلاش است تا موقعیت خود به عنوان یک بازیگر مهم در این منطقه را بازیابد، رد آشکار سیاست‌های هژمونیک و تعهد به جهانی چند قطبی به رویکرد اصلی آمریکای لاتین تبدیل شده است. نشست اتحادیه اروپا- سلاک را می‌توان ابزاری برای کاستن حضور چین در این بازار و جذب این کشورها به سمت آمریکا و اروپا در رویکرد دوگانه آن‌ها علیه مسکو و پکن دانست.

کارشناس حوزه اروپا و آمریکای ایرنا به منظور تحلیل بهتر روابط اتحادیه اروپا- آمریکای لاتین به گفت‌وگو با تحلیلگران بین المللی پرداخته و نظرات آن‌ها در مورد پرسش‌های کلیدی مرتبط با موضوع را در قالب سلسله مصاحبه‌هایی ارائه کرده است: منطقه آمریکای لاتین، از چه جایگاه و ارزشی برای منافع اروپا برخوردار است؟ چه موانعی در مسیر روابط نزدیک دو منطقه در سال‌های اخیر وجود داشته است؟ اهمیت تقویت روابط کشورهای آمریکای لاتین با چین و گسترش حضور پکن در این منطقه را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آینده روابط (اقتصادی، سیاسی، ژئوپلیتیکی) اتحادیه اروپا و آمریکای لاتین در شرایط ژئوپلیتیک فعلی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در بخش نخست این سلسله گفت‌وگوها نظرات آنیبال گارزون (Aníbal Garzón) جامعه شناس و کارشناس مطالعات بین المللی از دانشگاه خودمختار بارسلونا اسپانیا را جویا شدیم که وی تصریح کرد تا زمانی که اروپا با تبعیت بی چون و چرا از آمریکا، نگاه خود به آمریکای لاتین، به دور از پارادایم غرب‌گرایانه و در چارچوب عصر چند قطبی را تغییر ندهد، تغییر مثبتی در راستای تقویت روابط میان دو منطقه اتفاق نخواهد افتاد.

در بخش دوم، نیدیا اِگرمی (Nydia Egremy) تحلیلگر بین‌المللی، کارشناس و خبرنگار مکزیکی با تاکید بر اینکه آمریکای لاتینِ امروز، متفاوت از منطقه‌ای است که اروپایی‌ها در قرن شانزدهم غارت کردند، دیدگاه امپریالیستی و نواستعماری را بزرگ‌ترین مانع تقویت روابط میان اروپا و این منطقه با وجود شرایط ژئوپلیتیکی حاضر و نیاز جدی اروپایی‌ها به آمریکای لاتین دانست.

در این بخش، نظرات خورخه رسینا (Jorge Resina) استاد دپارتمان علوم سیاسی و مدیریت دانشگاه کمپولتنسه مادرید (Universidad Complutense de Madrid) را جویا شدیم و وی در بیان دلایل اهمیت آمریکای لاتین برای اروپا گفت: آمریکای لاتین منطقه‌ای با پیوندهای قوی با اروپا و به ویژه اسپانیا بوده و گذشته مشترک، قرابت فرهنگی و ارتباطات میان قدرت‌های سیاسی مختلف دو طرف، از جمله دلایل این اهمیت است.

نکته جالب توجه در حال حاضر این است که هر دو منطقه، چگونه می‌توانند روابط همکاری را ایجاد کنند که فراتر از روابط تجاری و در خدمت ایجاد بلوک‌های ژئوپلیتیکی جدید، فراتر از چین و ایالات متحده باشند. این سیاست همکاری می‌تواند در راستای همسویی منافع متقابل، کسب قدرت در چارچوب‌های چندجانبه و مشخص کردن استراتژی‌های مشترک در بخش‌های کلیدی مانند انرژی باشد.

این کارشناس اسپانیایی در توضیح موانع برقراری روابط نزدیک میان دو منطقه در سال‌های اخیر دو دلیل را برشمرد؛ نخست سیاسی و دیگری تجاری، و گفت: در بخش سیاسی، فقدان تمایل اتحادیه اروپا به آمریکای لاتین و یا روابط نابرابر میان دو منطقه را باید مورد توجه قرار داد که این مسئله موجب شده است تا چارچوب مناسبی که امکان گفت‌وگوی افقی را فراهم کند، ایجاد نشود.

وی افزود: مانع تجاری به برخی قراردادهای دوجانبه مربوط می‌شود که به نفع یک سیاست مشترک میان دو منطقه نیست و بیشتر در جهت منافع مالی برخی کشورهای اروپایی است.

رسینا که مطالعات و تحقیقات او در حوزه جنبش‌های سیاسی و فرآیندهای نوآورانه دموکراتیک در اسپانیا و آمریکای لاتین متمرکز است، در ارزیابی اهمیت تقویت روابط کشورهای آمریکای لاتین با چین گفت: چین در حال حاضر حضوری اساسی در آمریکای لاتین دارد؛ وام می‌دهد، منابع طبیعی را کنترل می‌کند و پروژه‌های استخراج را پیش می‌برد؛ این حضور چین می‌تواند به عنوان یک رقیب در رابطه با اتحادیه اروپا تلقی شود. این مسئله دقیقا فقدان یک سیاست منسجم اروپایی در قبال آمریکای لاتین را نشان می‌دهد که به افزایش حضور چین در این منطقه کمک کرده است.

وی تصریح کرد: اکنون اتحادیه اروپا باید راهکار دیگری برای همکاری بیابد که تکمیل کننده حضور چین باشد و پیوندهای اروپا و آمریکای لاتین را تقویت کند؛ اروپا در نقطه آغاز باید حضور قدرتمند چین و عدم امکان رقابت را در نظر بگیرد.

خورخه رسینا در ارزیابی آینده روابط (اقتصادی، سیاسی، ژئوپلیتیک) اتحادیه اروپا و آمریکای لاتین در شرایط ژئوپلیتیک کنونی به اجلاس اخیر سران دو قاره اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد که پس از این نشست، روابط میان دو بلوک می‌تواند شتاب جدیدی بگیرد؛ با این حال این نخستین بار نیست که سران گرد هم آمدند و باید در این زمینه محتاط بود. باید به این مسئله توجه داشت که منافع مشترکی در حوزه‌هایی مانند امنیت، انرژی یا کیفیت دموکراسی وجود دارد که می‌تواند انگیزه‌ای برای تقویت روابط باشد.