ورشو و سماورسازی، شاخص‌ترین صنایع دستی بروجرد

به گزارش ایرنا، صنایع دستی به این دلیل که قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق شهری، روستایی و عشایری بدون نیاز به سرمایه‌گذاری بالا و با بهره‌برداری از مواد اولیه بومی را دارند در فرایند رونق صنعت گردشگری به عنوان یک درآمد مکمل برای خانواده‌ها خواهد بود و توسعه آن در راستای امنیت ملی و اقتصاد مقاومتی است که ضرورت توجه به این بخش را بیشتر می‌کند.

شهرستان بروجرد یکی از با استعدادترین شهرهای کشور در زمینه صنایع دستی است که از این بین، ورشوسازی و قلم‌زنی روی این فلز به عنوان یکی از شاخص‌ترین صنایع‌دستی بروجرد از قدمتی تاریخی برخوردار است.

تاریخ ورشو سازی بروجرد در سال‌های گذشته با تولید صنایع کاربردی در خانه های قدیم این دیار و سراسر کشور یادگاران گران بهایی به ارمغان گذاشته است صنعتی که با ابزار و وسایل ساده اما با ذوق هنری و تلاش بزرگان این حرفه و تحمل سختی های فراوان با تنوع و تکامل همراه شده است تا امروز میراث گرانبهای ملی و جهانی باشد.

بزرگترین سماور زغالی کشور در بروجرد

در خصوص سماورسازی بنا بر تایید کارشناسان صنایع دستی بزرگ‌ترین سماور کشور به دست مرحوم محمد بادآور در شهرستان بروجرد در سال ۸۲ ساخته شده و جنس آن از برنج است، در حال حاضر این سماور در حیاط خانه تاریخی افتخارالاسلام نگهداری می‌شود.

طول این سماور چهار و نیم متر، گنجایش آن ۴۰۰ لیتر آب و وزن آن حدود ۲ تن است، این سماور قابلیت ثبت شدن در گینس را دارد.

بنا بر گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان در شهر بروجرد ۲۰۰ کارگاه خانگی صنایع دستی فعال است که ۵۰ کارگاه آن از میراث فرهنگی مجوز گرفته و درعین تولید صنعت‌گر پرورش می‌دهند بروجرد تنها شهری است که صنعت دستی آن به نام ورشو ثبت ملی شد.

عطا حسن پور می‌افزاید: صنایع دستی با سابقه تاریخی زیادی در بروجرد فعال و احیا شده در همین راستا هنر حرمی بافی نیز در بروجرد احیا شده است.

ظرفیت صنایع دستی بروجرد و قابلیت جهانی شدن

صنایع دستی امروزه با هجوم دنیای صنعتی به ویترین ها سپرده شده است و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در قالب برنامه هایی که بر این اصل تاکید دارد که هویت و تولید باید در کنار هم باشند، با ایجاد یک پیوستار فرهنگی و ارزش آفرینی، سعی در معاصرسازی و جهانی سازی صنایع دستی دارد.

در این خصوص معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سفری که چندی قبل به شهرستان بروجرد داشت با بیان اینکه صنایع دستی باید معاصرسازی و جهانی شود گفت: استان لرستان از ۲۹۹ رشته صنایع دستی ثبت شده در جهان ۸۸ رشته را دارد که باید برای احیا برخی رشته ها تلاش کرد که بازسازی خانه های صنایع دستی در رشته های مختلف در لرستان از جمله این اقدامات است.

مریم جلالی بیان کرد:‌ با وجود اعتبار کمی که در این حوزه اختصاص یافته اما براساس قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران مصوب سال ۱۳۹۶ ایجاد خانه های صنایع دستی بر عهده سازمان صنایع دستی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ متوقف شده بود و در دولت سیزدهم دستورالعمل خانه های صنایع دستی نوشته شد و اکنون در حال بازنگری و به روز کردن این دستورالعمل هستیم.

وی در خصوص تمهیدات در نظر گرفته شده برای رفع مشکل فروش صنایع دستی هنرمندان افزود: شهرداری ها و دهیاری ها موظفند بر اساس مصوبه هیات دولت و وزیران در مبادی ورودی شهرها بازارچه های صنایع دستی را ایجاد و به رفع این مشکل کمک کنند.

جلالی با بیان اینکه بروجرد به عنوان شهری که پر از خانه های تاریخی است زمینه ای برای انسجام سه بخش میراث فرهنگی، گردگشری و صنایع دستی دارد، اظهار کرد: ورشو و سماورسازی بروجرد جهانی است، بروجرد این قابلیت را دارد که منظرگاهی برای صنایع دستی کل کشور باشد با توجه به ارتباط فرهنگی که با صنایع‌دستی کل کشور دارد و نقش‌های که بر ورشو حک شده، نمادها و نشانه‌هایی از کل فرهنگ ایرانی را می‌تواند نشان دهد.

وی اضافه کرد: ورشو نمونه بارز صنایع دستی در بروجرد است که باید در شهر هم جلوه پیدا کند به طوری که نام‌گذاری پارک‌ها و خیابان‌ها و حتی بنرهای تبلیغاتی باید اتصالی به شهر ملی ورشو داشته باشد تا هنرمندان دلگرم شوند، قطعه به قطعه و خانه به خانه این سرزمین ظرفیت جهانی شدن را دارد و امروز ورشو و سماورسازی بروجرد جهانی بوده چون قلم‌زنی آن در حال صادر شدن است.

وجود ۷۰۰ مجوز فعالیت صنایع دستی در بروجرد

در حوزه صنایع دستی در رشته‌ها و حوزه‌های مختلف ۷۰۰ مجوز فعالیت وجود دارد که این هنرمندان صنایع دستی در گروه‌های مختلف مانند فلزات، چوب، دست بافته‌ها، ورشوسازی، نساجی سنتی و قلم زنی فعالیت می‌کنند.

رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد در این خصوص اضافه کرد: سه خانه صنایع دستی چوب، ورشو و خانه نساجی سنتی در سال ۱۴۰۱ تکمیل و کار تامین و تهیه تجهیزات مورد نیاز آنها در سال جاری انجام شد تا بخشی از تولیدات صنایع دستی این خانه ها را در بخش نمایشگاه و فروشگاه بفروش برسد.
کامران حسینی یادآور شد: خانه ورشو در سه طبقه و ۹ اتاق به منظور برپایی کارگاه‌های تولید و ساخت، آموزش و بخش نمایشگاه تولیدات ورشو تکمیل و تجهیز شده است.
وی افزود: خانه ورشو در تکیه تاریخی موثقی در مجاورت بیمارستان چمران واقع شده که در آن رشته‌های مرتبط با ورشو سازی، قلم زنی، قفل سازی سنتی و مشبک فلز فعال است و آموزش این رشته نیز به صورت منسجم به علاقه مندان این رشته ها ارائه می‌شود.

فروش سالانه یک تن ورشو در بروجرد

بنا بر گفته رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد، سالانه یک تن فلز ورشو در قالب ۵۰۰ قطعه وسایل کاربردی و تزئینی در این شهرستان تولید می شود و به فروش می‌رسد، با توجه به تقاضا در بازار وسایل کاربردی و تزئینی ورشو و علاقه مردم به اشیای ورشو به ویژه سماور زغالی و نفتی و ظروف آشپزخانه، تولیدات ورشو در ایجاد اشتغال جدید و کسب درآمد مناسب موثر است.

وی افزود: اکنون هشت کارگاه ورشو در این شهرستان فعال است که از این تعداد یک مورد مربوط به میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و یک کارگاه هم مربوط به سازمان فنی و حرفه ای است.

حسینی بیان کرد: ۲۰۰ کارگاه قلم زنی در بروجرد وجود دارد که با راه اندازی خانه ورشو بروجرد به صورت منسجم در این مکان فعالیت خواهند داشت، در کنار تسهیلاتی که دولت به هنرمندان می دهد تکالیف دیگری نیز دارد که مهمترین اقدام ترویجی مرتبط با صنعت ورشو و قلم زنی در بروجرد، آموزش این رشته است که شرایط انتقال این آموزش فراهم و با فعالیت خانه ورشو بروجرد انسجام بیشتری خواهد یافت.