نخستین اجرای اپرای لسان الغیب؛ از ارکستر سمفونیک فارس در هفته حافظ

ابراهیم بذرافکن روز چهارشنبه در گفت‌وگو با ایرنا بیان کرد: همه اشعار این بخش اپرای حافظ که در قالب ارکستر سمفونیک اجرا می‌شود از غزلیات حافظ است.

وی افزود: با توجه به مطالعاتی که در زندگی حافظ داشتم از منابعی چون "زندگی حافظ" نوشته منصور پایمرد، "ذهن و زبان حافظ" نوشته بهاالدین خرمشاهی، " از کوچه رندان" نوشته عبدالحسین زرین‌کوب و دیگر کتابها و مقالات در این زمینه داشتم به قرینه‌های تاریخی درباره زمان سرودن برخی غزلیات حافظ دست‌یافتم و بر این اساس قطعاتی از زندگی و اندیشه او را آهنگسازی کردم.

آهنگساز و رهبر ارکستر سمفونیک فارس ادامه داد: قطعات ساخته شده هم فضای موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی مانند دستگاه‌های همایون، چهارگاه، آواز ماهور و بیات ترک را در برمی‌گیرد و هم برگرفته از هارمونی موسیقی کلاسیک است که اجرای ارکستر سمفونیک بدون آن ممکن نیست.

وی اضافه کرد: تکخوان این گروه در اجرای بخشی از اپرای حافظ مهیار شادُروان است که به تازگی اجرای مفصلی نیز با ارکستر تهران داشته است.

قطعات ساخته شده هم فضای موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی مانند دستگاه‌های همایون، چهارگاه، آواز ماهور و بیات ترک را در برمی‌گیرد و هم برگرفته از هارمونی موسیقی کلاسیک است که اجرای ارکستر سمفونیک بدون آن ممکن نیستبذرافکن افزود: علاوه بر این گروهی نیز از چند خواننده تشکیل شده تا با ایجاد فضاسازی‌های گفت‌وگوهای حافظ و حضور او در جمع را با جهان ملک خاتون (شاعر دربار)، دیگر شاعران هم عصر و شاهان به نمایش بگذارد.

وی گفت: بخش دیگری که برای این اجرا در نظر گرفته شده، قطعاتی درباره بُعد اندیشه‌های عرفانی حافظ است در قالب ۲ قطعه با عنوان "مینیاتور ایرانی" و با برداشت از ۲ غزل " زلف‌آشفته و خِوی‌کرده و خندان‌لب و مست، پیرهن‌چاک و غزل‌خوان و صُراحی در دست" و " ساقی به نور باده برافروز جامِ ما، مطرب بگو که کارِ جهان شُد به کامِ ما" آهنگسازی و ساخته شده است.

نامی برگرفته از تصاویر مینیاتور فرشچیان

آهنگساز اپرای حافظ درباره نامگذاری این قطعات، توضیح داد: نام آن قطعات، برگرفته از یکی از تصاویر مینیاتور فرشچیان و برداشت شخصی از فضای غزل حافظ است.

وی با اشاره به قطعات گفت‌وگویی حافظ بیان کرد: یکی از بخش‌ها که برای جذابیت اپرا در آن گنجانده شده و قرینه‌هایی تاریخی نیز برای آن یافت می‌شود گفت‌وگویی میان حافظ و جهان ملک خاتون است که گفته می‌شود ممکن است همان شاخ نبات اشعار حافظ باشد که به عنوان معشوق او مطرح است.

بذرافکن با بیان اینکه تمام اشعار این ارکستر اعم از گفت‌وگوهای گروهی و دوطرفه حافظ از غزلیات او است یادآور شد: به عنوان نمونه در جایی از گفت‌وگو با جهان جهان ملک خاتون او می‌گوید: «مگو دیگر که حافظ نکته دان است - که ما دیدیم و محکم جاهلی بود» و این سخن که از زبان طرف گفت‌وگوی حافظ بیان می‌شود، بیت پایانی یکی از غزلیات خود او است.

وی با اشاره به اینکه گروه خوانندگان با بانویی که در نقش جهان جهان ملک خاتون ابیات را می‌خواند همخوانی می‌کنند اعلام کرد: این اجرا که بخشی از اپرای حافظ است ۱۸ و ۱۹ در تالار حافظ با حمایت شهرداری شیراز و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس اجرا می‌شود، بخشی از مدعوین به صورت دعوت‌نامه‌ای حضور دارند وهنوز بلیت فروشی به طور مشخص اعلام نشده است.

وی اضافه کرد: ممکن است این ارکستر سمفونیک در ۲ شب اجرا به جای ۲ نوبت چهار نوبت اجرا شود یا اجرا در شب‌های بیشتری تمدید شود.

بذرافکن اظهار کرد: تا کنون اپرایی با محوریت حافظ در کشور انجام نشده و این نخستین است که بخشی از اپرایی با این موضوع اجرا می‌شود.

با توجه به اینکه اجرای اپرای کامل نیازمند صحنه پردازی، بازیگر، لباس، عکس و دیگر امکانات است و هنوز موفق به یافتن تهیه کننده و اسپانسر مالی برای اجرای کامل آن نشده‌ایم بخشی از آن که دارای جذابیت برای عموم مردم است در هفته گرامیداشت حافظ به روی صحنه می‌رود.

وی درباره ارکستر سمفونیک فارس گفت: این گروه که با احتساب گروه کر حدود ۱۰۰ نفر جمعیت دارد اعضا و نوازنده‌هایی از سراسر فارس و استان‌های همجوار دارد.

بذرافکن ادامه داد: این ارکستر ترکیبی از ۲ گروه زهی و بادی است که از این رو سمفونیک خوانده می‌شود که ترکیبی از نوازنده‌های سازهای زهی مانند ویولن، ویولن سل و هم‌خانواده‌های آن است و سازهای بادی چوبی و برنجی و سازهای کوبه‌ای در آن وجود دارد.

نوازندگانی از ۱۴ تا ۴۰ سال

رهبر ارکستر سمفونیک فارس گفت: می‌توان گفت این ارکستر پس از تهران دومین ارکستر سمفونیک کشور است که فعالیت، تمرین و اجرای مداوم دارد و از سال ۹۸ فعالیت خود را انجام می‌دهد و تمرین های آن حتی در دوره همه گیری کرونا نیز متوقف نشد.

بذرافکن عنوان کرد: ارکستر سمفونیک فارس در آخرین اجراهای خود اردیبهشت ماه امسال به اجرای قطعه نی نوای استاد حسین علیزاده و قطعه‌هایی از بزرگان موسیقی ایران و جهان پرداخت.

وی عنوان کرد: مدیر ارکستر سمفونیک فارس فرامرز فاطمی است که تلاش های بسیاری برای بخش بادی ارکستر سمفونیک کرده و نوازنده‌های بسیاری را تربیت کرد.

بذرافکن افزود: این گروه از نوزندگانی ۱۴ ساله تا ۴۰ ساله تشکیل شده و میانگین سنی اعضا ۲۴ سال است.

ابراهیم بذر افکن رهبر ارکستر سمفونیک فارس، دانش آموخته رشته موسیقی از دانشگاه هنر تهران، مدیرگروه بخش فرهنگ و هنر دانشگاه فاضل شیراز و مسئول انجمن موسیقی فارس است.

بیستم مهر ماه یاد روز حافظ نام گذاری شده و به همین مناسبت برنامه های حافظ شناسی در شیراز و سایر نقاط کشور و جهان برگزار می شود.