به گزارش خبرنگار ایرنا، مهدی صفی خانی روز شنبه در نشست مدیریت حفاظت و بهره‌برداری پایدار از غارها در همدان که به‌صورت برخط با حضور کارشناسانی از سراسر کشور با محوریت دبیرخانه کارگروه غارشناسی استان همدان برگزار شد اظهار کرد: از ۴۲ دهنه غار شناسایی شده در استان همدان بیش از ۱۰ دهنه در مناطق حفاظت شده شرا همدان، ملوسان نهاوند، لشگردر ملایر و خانگرمز تویسرکان قرار دارند و مسئولیت حفاظت این غارها بر عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست بوده که در خارج از این مناطق بر عهده سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است.
وی تعداد غارهای موجود در کشور را تا سه هزار دهنه برشمرد و ادامه داد: برخی از این غارها از جمله غار علیصدر به دلیل ویژگی‌های خاص دارای شهرت جهانی هستند.
معاون محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان همدان با معرفی کارگروه غارشناسی گفت: در بسیاری از کشورها نهادهایی مسئولیت سیاست‌گذاری و نظارت و حفاظت از غارها را برعهده دارند که این مسئولیت در کشور ما بر عهده کارگروهی است که از نمایندگان نهادهای مرتبط دولتی و غیردولتی تشکیل شده و دبیرخانه آن در سازمان حفاظت محیط‌زیست (معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی) مستقر است.
صفی خانی ادامه داد: این کارگروه به استناد تصویب‌نامه هیات وزیران تشکیل شده و مدیریت غارهای کشور را برعهده دارد.
حفظ فرایندهای طبیعی، بخش مهم گردشگری غارها است
دبیر کارگروه غارنوردی و غارشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور نیز در این نشست گفت: مردم متوجه شده‌اند که غارها بخش مهمی از میراث طبیعی هستند و ضروری است که بازدید از غارها به شیوه‌های علمی سازماندهی، کنترل و مدیریت شود.
سارا عدالتیان اظهار داشت: گردشگری غار در حال تبدیل‌شدن به بخش مهمی از صنعت گردشگری است لذا حفاظت از طبیعت و حفظ فرایندهای طبیعی در غارها ۲ جنبه‌ای است که در توسعه غارها برای اهداف گردشگری باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه بیش از ۷۶۶ میلیون نفر در صنعت گردشگری غار فعالیت می‌کنند افزود: بازدیدکنندگان باید در مورد اهمیت و آسیب‌پذیری غارها آموزش داده شوند تا از اعمال و رفتار آنها داخل غار که باعث آسیب دائمی و جبران‌ناپذیر نشود جلوگیری شود.
دبیر کارگروه غارنوردی و غارشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور گفت: تغییرات در محیط غار در نتیجه راه‌اندازی مسیرهای گردشگری، ورودی‌ها، روشنایی، افزایش دما و فشار جزئی CO۲(دی اکسید کربن)، شستشوی غارها با مواد خطرناک، تجمع گردوغبار و دوده رخ می‌دهد و برای به‌حداقل‌رساندن این تغییرات و آسیب‌ها، رعایت قوانین تک‌تک کشورها و دستورالعمل‌های اتحادیه بین‌المللی غارشناسی UIS و انجمن بین‌المللی غارهای نمایشی ISCA ضروری است.
عدالتیان با برشمردن ارزش و اهمیت غارها گفت: غارها از لحاظ باستان‌شناسی، زیست‌شناسی، اقلیم‌شناسی دیرینه، زمین‌شناسی و کارست حائز اهمیت هستند و از ۴۰۰ هزار سال قبل، سکونتگاه انسان در ایران بوده‌اند.
وی، وجود جمعیت خفاش‌های حشره‌خوار را از ویژگی‌های مهم غارها دانست و افزود: کاهش جمعیت خفاش‌های حشره‌خوار سالانه ۳.۷ میلیارد دلار به صنعت کشاورزی جهان آسیب می‌زند که این نوع خفاش‌ها شکارچیان اصلی حشرات و آفات هستند و به تعادل اکوسیستم‌ها کمک می‌کنند.
دبیر کارگروه غارنوردی و غارشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور، دیگر مزیت غارها را تامین آب‌های زیرزمینی برشمرد و اظهار داشت: ۱۳ درصد آب‌های زیرزمینی دنیا در مناطق کارستی قرار دارند که ۷۰۰ میلیون نفر، آب موردنظرشان را از سنگ‌های کربناته مناطق کارستی تهیه می‌کنند و حدود ۲۵ درصد از آب آشامیدنی جهان از حوزه کارست تامین می‌شود که تنها منبع آب آشامیدنی ۱۰ درصد جمعیت جهان است.
عدالتیان گفت: در حال حاضر بیش از ۵۶ محل کارستی و غار در جهان جزو فهرست میراث طبیعی جهانی یونسکو ثبت شده است.
وی با برشمردن درجه‌بندی غارها گفت: درجه‌بندی غارها بر اساس ارزش باستانی، دیرینه‌شناسی، میزان بازدید، ارزش زمین‌شناختی، ارزش آبشناسی و ارزش زیستی صورت می‌گیرد و از نظر اهمیت حفاظتی به چهار دسته درجه یک (دسترسی ممنوع)، درجه ۲ (دسترسی محدود)، درجه سه (گردشگرپذیر) و درجه چهار (دسترسی آزاد) تقسیم می‌شود.
دبیر کارگروه غارنوردی و غارشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور تصریح کرد: غارها دارای اکوسیستم‌های منحصربه‌فرد و آسیب‌پذیری هستند که محدود به ناحیه خاصی بوده و نیاز به محافظت دارند.
به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان غار سراب با دهانه غار علیصدر ۷۵۷۰ متر و ۴ کیلومتر با غارسوباشی فاصله دارد و فاصله مسیر طی شده از دهانه غار تا انتهای غار، ۲۹۶۰ متر با دامنه تغییرات ارتفاعی ۷/۱۹ متر است.
وسعت حریم در نظر گرفته شده برای غار، ۷۸ هکتار است و این غار از طریق فرسایش و ایجاد حفره های ریز در توده سنگ های آهکی و به هم پیوستن تدریجی این حفره ها در طی سالیان طولانی ایجاد شده است.
قدمت این پدیده در حدود دوران دوم زمین شناسی یعنی دوره ژوراسیک ( ۱۳۶ تا ۱۹۰ میلیون سال قبل ) تخمین زده می شود.
سقف غارپوشیده از رسوبات کربنات کلسیم خالص و مخلوط با عناصر شیمیایی دیگر است. این رسوبات به صورت های مختلف، استالاگتیت هایی با فرم های جذاب ایجاد کرده اند و در کف غار و در جاهایی که آب وجود ندارد نیز استالاگمیت ها منظره زیبایی به وجود آورده اند.
منشا آب غار، جریان های زیر زمینی، ریزش های جوی و نفوذ آب های سطحی است که به صورت قطرات آب از دیواره ها، شکاف ها و سقف غار به درون آب می ریزد. علاوه برآن در منابع جغرافیایی آمده است، آب غار علیصدر نیز از غار سراب سرچشمه می گیرد.
درجه حرارت آب غار سراب ۱۲ درجه و این آب فاقد بو و مزه خاص و دارای اسیدیته نزدیک به خنثی است، رنگ آن آبی کم رنگ و بسیار زلال است به طوری که حتی در نقاطی با عمق ۱۰ متر، بستر آن در نور معمولی و با چشم غیر مسلح به خوبی قابل رویت است. همچنین به دلیل وجود املاح آهکی، غیر قابل شرب است.
هوای داخل غار سبک، تمیز، عاری از گرد و غبار و کاملا ساکن و محیط غار اشباع از بخار آب است و دمای داخل غار نیز در طول سال ثابت و حدود ۱۴ درجه سانتی گراد است.
در مجموع غار فاقد هر نوع حیات جانوری است. اما در بازدید های به عمل آمده وجود برخی حشرات در غار اثبات گردید.
نظر شما