تولد ۱۳ راس گوزن زرد و قرمز در پناهگاه‌های حیات وحش مازندران

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از روابط عمومی اداره کل حفاظت از محیط زیست مازندران، عطاالله کاویان افزود: پارسال در پناهگاه حیات وحش سمسکنده چهار راس گوساله مرال متولد شد که همه آنها ماده بودند و امسال ازچهار راس گوساله مرال متولد شده در این پناهگاه ۲ راس ماده و ۲ راس نر هستند.

وی ادامه داد: پارسال برای کنترل و تکثیر جمعیت این گونه ارزشمند، چهار راس از آنها به سایر مراکز انتقال داده شدند.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست مازندران با اشاره به فضای ۱۰ هکتاری نگهداری مرال در پناهگاه حیات وحش سمسکنده، گفت: در حال حاضر ۲۰ راس مرال در این منطقه زیست می‌کنند که ۱۱ راس ماده و ۹ راس نر است.

این مقام مسوول با اشاره به پناهگاه حیات وحش دشت ناز که مرکز پرورش و نگهداری گوزن زرد ایرانی است، ادامه داد: پارسال ۹ رأس گوساله گوزن زرد در این منطقه حفاظت‌شده متولد شدند و امسال نیز تعداد زایش گوزن زرد به ۹ رأس رسید.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: پارسال ۱۴ رأس گوزن زرد ایرانی به خرم آباد و ارومیه منتقل شدکه این انتقال در چارچوب تعدیل جمعیت گوزن زرد به علت متناسب‌سازی نسبت جمعیت به فضای نگهداری در پناهگاه حیات وحش دشت ناز و زاد و ولد عالی صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: تا پایان امسال نیز، ۲۸ رأس گوزن زرد به مراکز مختلف در کشور انتقال داده می‌شود که انتقال چهار رأس از آنها ۲هفته پیش صورت گرفت و ۶ رأس نیز در هفته جاری منتقل می‌شوند.

کاویان گفت: هم‌اکنون ۵۶ راس گوزن زرد ایرانی در این پناهگاه حیات وحش دشت ناز زیست می‌کنند که این منطقه حفاظت‌شده، نخستین و بهترین مرکز تکثیر و نگهداری گوزن زرد ایرانی در کشور است.

به گزارش ایرنا، ‌ گوزن زرد ایرانی که با نام علمی «Dama mesopotamica» شناخته می شود، زیرگونه‌ای از گوزن زرد اروپایی است که در حال حاضر از گونه های در معرض خطر است و در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از جمعیت و منابع طبیعی قرار دارد.
گوزن زرد، بدنی زرد مایل به قرمز با خال های سفید دارد. غذای اصلی این حیوان هم ذرت، جو و بلوط است. آمار دقیقی از تعداد گوزن‌های زرد ایرانی وجود ندارد، اما تخمین‌ می‌زده می‌شود حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ راس باشد.
پناهگاه حیات وحش دشت ناز، اولین مرکز تکثیر در اسارت گوزن زرد ایرانی در کشور با هدف افزایش جمعیت و حفظ و احیاء این گونه با ارزش، به وسعت ۵۵ هکتار در شهرستان میاندرود واقع است.
در طول سال‌های متمادی مناطقی هم در استان‌های مختلف برای تکثیر این گونه در نظر گرفته شد. جزیره اشک، دشت ناز، آزادی، باغ شادی، میانکتل، ارسنجان، دز و کرخه از جمله مناطقی هستند که گوزن زرد در آنها نگهداری می شود. علاوه بر این چهار مرکز خصوصی شامل مرکز نگهداری حیات وحش البرز، دهکده طبیعت باراجین، باغ وحش اراک و مرکز قرنطینه و بازپروری حیات وحش پردیسان هم محل نگهداری گوزن‌های زرد هستند.

منطقه حفاظتی دشت ناز در ۲۹ کیلومتری شرق شهرستان ساری در حوزه جغرافیایی شهرستان میاندورد واقع است و با دارا بودن ۵۵ هکتار مساحت از حدود چهار دهه پیش تاکنون به عنوان مرکز تکثیر و پرورش گوزن زرد ایرانی از گونه‌های در حال انقراض فعال است.

همچنین سایت تکثیر در اسارت گوزن قرمز (مرال) در پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده ساری در آذر ماه ۱۳۸۶ به منظور افزایش جمعیت گله‌های وحشی این گونه جانوری ارزشمند برای نخستین بار در کشور راه‌اندازی شد و با انتقال پنج رأس مرال (۲ نر و سه ماده) از قرق گلستان آغاز به کار کرد.

مرال یا گوزن قرمز یکی از بزرگترین انواع گوزن و بومی ایران است و با اینکه در گذشته جمعیت بسیار زیادی در اغلب نواحی جنگلی سواحل دریای خزر، ارتفاعات البرز و دامنه‌های زاگرس داشت، امروزه تنها در برخی از ارتفاعات دور از دسترس البرز مرکزی و شرقی پیدا می‌شود.
مرال به طور کلی با توجه به جمعیت مناسب و زیستگاه وسیع در خطر انقراض قرار ندارد اما برخی از انواع آن در برخی مناطق با خطر انقراض روبرو بوده و یا هستند.
مرال در ایران در گذشته در جنگل‌های شمال کشور از ساحل دریای خزر تا ارتفاعات البرز و جنگل‌های بلوط حاشیه زاگرس از آذربایجان تا استان فارس زندگی می‌کرد اما امروزه نسل آن در شمال غرب و غرب کشور به‌کلی نابود شده و آخرین بار ۵۰ سال پیش در جنگل‌های ارسباران مشاهده شد. در جنگل‌های ساحلی دریای خزر نیز به جز در یک یا دو منطقهٔ حفاظت شده نسل آن منقرض شده‌است.

این گونهٔ جانوری در کرانه‌های غربی دریای خزر در شهرستان ماسال موجود است و سایت حفاظتی و گردشگری زیستگاه مرال در این منطقه در حال راه اندازی است، همچنین مرال در جنگل‌های کوهستانی دور از دسترس البرز مرکزی و شرقی جمعیت مناسبی دارد.