به گزارش ایرنا، کارشناسان بر این اعتقادند که حتی سرریز شدن سدها و پرآبی چشمه‌ها و منابع آبی، نمی تواند از ضرورت مدیریت مصرف آب بکاهد و باید همچنان با هدف حفظ منابع آبی و جلوگیری از هدررفت آن اقدامات لازم را انجام داد.
هنوز داغ خسارت سرمای بی‌سابقه زمستان پارسال از دل کشاورزان و دامداران خراسان رضوی نرفته بود که سایه مهیب و سنگین خشکسالی و کاهش باران، که در ۶۰ سال گذشته بی سابقه بوده است، از نیمه های فصل بهار بر سر تمامی فعالان بخش های وابسته به زمین و دامداری در این خطه کویری آوار شد.
شدت خشکسالی و تبعات آن امسال به گونه‌ای است که مشکلات متعدد ناشی از کاهش بارندگی نه تنها گریبان کشاورزان، باغداران و دامداران این خطه را گرفته است، بلکه این روند تامین به‌هنگام مواد غذایی مورد نیاز مردم را نیز دچار اختلال کرد که البته با مدیریت مصرف، این وضعیت چندان چالش برانگیز نشد.
گرچه اقلیم خشک و نیمه‌خشک خراسان رضوی در ۱۹ سال گذشته تنها حدود ۲ سال بارندگی نسبتا خوب را در کارنامه اقلیمی خود ثبت کرده است، اما امسال یک بار دیگر این استان وارد بحران شدید خشکسالی شد، بنابراین کاهش تولید در تمامی بخش ها از جمله زراعی، باغی و دام و طیور این استان، نخستین آثار و پیامدهای ناشی از خشکسالی بود که در کنار دیگر مشکلات از جمله تورم، افزایش هزینه‌های تولید و کارگری، رشد فزاینده بهای نهاده‌های دامی و کشاورزی و تحریم و موانع وارداتی، زخمی بر پیکر خسته کشاورزی این خطه شد.
آبیاری نوین به معنای آبرسانی به کشتزار و باغ توسط تجهیزات تحت فشار به ۲ شکل قطره‌ای و بارانی است. بازده آبیاری بارانی تا ۷۰ درصد و آبیاری قطره‌ای تا ۹۵ درصد اعلام شده است، به این معنا که با اجرای آبیاری بارانی تنها تا ۲۰ درصد و با آبیاری قطره ای تنها تا پنج درصد از آب هدایت شده به زمین کشاورزی تلف می‌شود.
گرچه اقلیم خشک و نیمه‌خشک خراسان رضوی در ۱۹ سال گذشته تنها حدود ۲ سال بارندگی نسبتا خوبی را در کارنامه اقلیمی خود ثبت کرده است، اما امسال یک بار دیگر این استان وارد بحران شدید خشکسالی شداین در حالی است که در آبیاری به روش سنتی حتی با همه روشهای صرفه جویی، بازده آبیاری حداکثر ۵۰ درصد است و این رقم ضرورت توجه به اجرا و توسعه سامانه های نوین آبیاری را بیشتر می کند.
هم اکنون حدود ۹ میلیون هکتار زمین کشاورزی آبی در ایران وجود دارد که تاکنون بیش از ۲ میلیون هکتار آن به سامانه نوین آبیاری مجهز شده است.
البته خراسان رضوی جزو استانهای برتر کشور در اجرای سامانه های نوین آبیاری است و تجربه ۱۸ سال پیاپی خشکسالی نشان داده است اهمیت اجرای این سامانه ها تا چه حد حیاتی است.
به گفته کارشناسان ۹۰ درصد مصرف آب در خراسان رضوی مربوط به بخش کشاورزی است و همین امر ضرورت مدیریت مصرف آب را در این بخش نشان می دهد.
بیشتر بخوانید:
آبیاری نوین، راهی میان‌بُر برای مدیریت مصرف آب
۲۳۰۰ میلیارد ریال به سامانه‌های نوین آبیاری خراسان رضوی اختصاص یافت
خراسان رضوی، رتبه نخست کشور در آبیاری نوین
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری، تاثیر مهمی در مدیریت مصرف آب بخش کشاورزی را دارد و بر این اساس، حمایت از کشاورزان در این زمینه بسیار مورد توجه است.
جعفری جوادی بیان کرد: اهمیت و توجه دادن به این بخش موجب شده است که خراسان رضوی رتبه نخست کشوری را در این زمینه داشته باشد.
وی اظهار کرد: از ابتدای اجرای طرح سامانه های آبیاری تحت فشار که از سال ۱۳۷۱ آعاز شده تاکنون ۱۹۶ هزار و ۲۴۳ هکتار از کشتزارهای استان زیر پوشش این سامانه قرار گرفته است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه هم اکنون سامانه های نوین آبیاری در سطحی معادل چهار هزار و ۱۱۳ هکتار از زمین های کشاورزی استان در دست اجراست، بیان کرد: سال گذشته چهار هزار و ۳۷۶ هکتار از زمین های کشاورزی استان زیر پوشش این سامانه قرار گرفته است.
اجرای سامانه های نوین آبیاری نه تنها موجب افزایش بهره وری منابع آب و خاک می‌شود بلکه با جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به حاشیه شهرها تاثیری مثبت در مهار مسایل اجتماعی و زیست محیطی به جا می‌گذارد.جوادی بیان کرد: سامانه‌های آبیاری نوین شامل آبیاری قطره‌ای، بارانی و کم فشار می‌شود و به خصوص در شرایط کنونی خشکسالی و اقلیمی خطه خراسان رضوی در مدیریت مصرف آب و نیز کشاورزی اصولی بسیار لازم و موثر است.
وی گفت: اجرای سامانه های نوین آبیاری نه تنها موجب افزایش بهره وری منابع آب و خاک می‌شود بلکه با جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به حاشیه شهرها، تاثیراتی مثبت در مهار مسایل اجتماعی و بحران های زیست محیطی بر جا می‌گذارد.
جوادی افزود: افزایش بهره وری از ۲ منبع ارزشمند آب و خاک با ارتقای بازده آبیاری قابل تحقق است و در این راستا ۲ برنامه اصلی شامل توسعه و اجرای سامانه های نوین آبیاری و عملیات انتقال آب با لوله و نیز اجرای عملیات آب و خاک در سطح مزارع در دستور کار مدیریت های آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد.
وی اظهار کرد: در مجموع ۳۹۰ هزار هکتار زمین مستعد برای اجرای شیوه های نوین آبیاری در خراسان رضوی وجود دارد.
"حمایت"، نگاه جدی دولت به بخش کشاورزی
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه توجه دولت به حمایت از بخش کشاورزی یک نگاه غالب و مهم است، گفت: امروز دغدغه ما متفاوت از تمرکز صرف بر تولید است زیرا بخش تولید دارای توانمندی و پتانسیل خوبی است و اکنون به کارگیری تمامی ظرفیتها و حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی و دامپروری و حمایت از این ظرفیتها را هدف گذاری کرده ایم.
غلامرضا قنبری گفت: هم اینک مجوزهای تعریف شده و تولید در استان در بخش کشاورزی بیش از نیاز است اما متاسفانه امروز در مزارع و کارخانجات با ظرفیت تمام کار نمی‌شود و با وجود سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، ارزش افزوده سرمایه گذاری متناسب با سرمایه و انرژی گذاشته شده در این بخش نیست.
وی ادامه داد: از دیگر اولویت های این بخش، مساله بازار محصولات کشاورزی در داخل و خارج کشور و ضرورت ارتقای سهم ما در تجارت جهانی است زیرا ما دارای مزیت های فراوانی در عرصه کشاورزی در داخل و خارج هستیم و این مزیت ها می تواند ما را در صدر قرار داده و بخش کشاورزی را به سطحی همتراز با صنعت نفت برساند.
رییس جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: اولویت اول ما تامین امنیت غذایی است زیرا علاوه بر اینکه باید سهم خود را در آینده بازار دنیا و تجارت جهانی به دست بیاوریم، باید نسبت به تقویت توان کشاورزی خود تلاش کنیم.
وی با بیان اینکه از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون خدمات گسترده و کارهای بزرگی در کشور صورت گرفته که بخش کشاورزی یکی از بخش های مهم آن بوده است، ادامه داد: دولت سیزدهم به عنوان دولت مردمی، آغازگر و منشا تحولات مثبت و پویایی بزرگی در کشور بوده است.
بیشتر بخوانید:
۱۰ هزار هکتار از اراضی خراسان رضوی زیر پوشش آبیاری نوین قرار گرفت
سامانه های نوین آبیاری ضرورت کشاورزی در اقلیم خشک خراسان رضوی
شیوه‌های نوین آبیاری افزایش بهره‌وری آب
قنبری با اشاره به چالش ها و مشکلات متعدد پیش روی تحقق و پیگیری اهداف در بخش کشاورزی گفت: آب از مشکلات اساسی بخش کشاورزی است و با توجه به خشک و نیمه خشک بودن اقلیم خراسان رضوی، نیاز ما در این زمینه فراوان است.
رییس جهاد کشاورزی خراسان رضوی اظهار کرد: تامین آب برای بخش کشاوزی مشکل اصلی است و در این راستا افزایش بهره‌وری آب با استفاده از روشهای نوین آبیاری و نیز در الگوهای تولید و کشت مناسب با شرایط اقلیمی و البته مهار آبهای سطحی که موجب به بار آمدن خسارتهای فراوان می‌شود، به جد در دستور کار است.
آب از مشکلات اساسی در بخش کشاورزی است و با توجه به خشک و نیمه خشک بودن منطقه خراسان رضوی، در این زمینه نیاز فراوان داریموی تاکید کرد: در کنار این اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوان‌داری برای مهار و کنترل آبهای سطحی و البته جلوگیری از خسارتهای ناشی از این آبها، به صورت جدی مورد توجه است.
بیشتر بخوانید:
سامانه‌های آبیاری نوین در ۱۸۰ هکتار از اراضی خراسان رضوی اجرا شده است
خراسان رضوی موفق در انتقال آب با لوله
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در قالب طرح انتقال آب با لوله از سال ۱۳۹۵ تا کنون بیش از ۲۱ هزار کیلومتر از کشتزارهای استان میزبان اجرای این طرح بوده‌اند.
جوادی بیان کرد: اعتبارات سال گذشته این حوزه در استان ۷۴۳ هزار و ۷۸۵ میلیون ریال از محل اعتبارات استانی و ۱۰۰ هزار میلیون ریال از محل اعتبارات خشکسالی بوده است.
وی گفت: از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان نیمه اول امسال ۳۵۰ کیلومتر طرح انتقال آب با لوله در استان اجرا شده است که این امر در جلوگیری از هدررفت آب در بخش کشاورزی تاثیر بسزایی داشته است.
از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان نیمه اول امسال ۳۵۰ کیلومتر طرح انتقال آب با لوله در استان اجرا شده استاین مسوول اظهار کرد: بدین منظور نوسازی شبکه های فرعی پایاب سدهای مخزنی، احیا و مرمت قناتها و ایجاد استخرهای ذخیره آب نیز در استان مورد توجه است.
نظر شما