ضریب تأثیر و چارک‌بندی سال ۱۴۰۰ نشریات نمایه‌شده در ISC اعلام شد

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا و به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، دکتر سید احمد فاضل زاده در این خصوص توضیح داد: ضریب تأثیر نشریات نمایه شده، با بررسی ۳۸۸۴ نشریه نمایه شده توسط ISC برای ۲۰۶۹۳۹ مقاله انتشاریافته در نشریات سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ محاسبه شده است.

وی افزود: این شاخص که میزان اثرگذاری یک نشریه در ارتباط با نشریات دیگر را مورد سنجش قرار می‌دهد، از جمله شاخص‌هایی است که در رتبه‌بندی و مقایسه نشریات با یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تعداد نشریات حاضر در سامانه شاخص های علم سنجی نشریات (http://jcr.isc.ac) برای ضریب تأثیر سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱)، ۲۱۱۸ نشریه است که این تعداد برای ضریب تأثیر سال قبل، ۲۲۱۹ نشریه بوده است.

وی تصریح کرد: در فرآیند محاسبه ضریب تأثیر، تمام ارجاعات یک مقاله نمایه شده در موسسه، با برنامه‌های هوشمند مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. اگر این ارجاعات به مجموعه نشریات ISC استناد داده باشند و در بازه ضریب تأثیر سال ۱۴۰۰ قرار داشته باشند، به عنوان استنادات صحیح برای آن نشریه در نظر گفته می شود و در افزایش مقدار ضریب تأثیر آن نشریه اثرگذار است.

فاضل زاده اظهار داشت: در مواردی مشاهده می شود مقدار ضریب تأثیر ISC با سایر مقادیر ضریب تأثیر نشریه که توسط موسسات و سایر سازمان از جمله اسکوپوس محاسبه می شود دارای تفاوت هایی است. این تفاوت از اختلاف معیارهای نمایه سازی سازمان و موسسات با یکدیگر ایجاد می شود و باعث می شود مجموعه نشریات نمایه شده در موسسات با یکدیگر متفاوت باشند و این موضوع بر مجموعه های استناد دهنده و استناد گیرنده اثر می گذارد و در نهایت باعث تفاوت در مقادیر ضریب تأثیر می شود.

وی افزود: با بهبود سامانه ها و همکاری روزافزون نشریات، ضریب تأثیر سال ۱۴۰۱ حداکثر تا انتهای زمستان ۱۴۰۲ اعلام خواهد شد.

همچنین ادامه داد: دقت ضرایب تأثیر نشریات بستگی به دقت نویسندگان و سایر نشریات در ارائه مراجع مقالات مطابق با استانداردها دارد و مقالات فارسی که به صورت لاتین ارجاع می شوند، باید به همراه عبارت [In Persian] باشد. هرگونه خطا در مراجع مقالات نشریات، احتمال خطا را در ضریب تأثیر افزایش می دهد.

تعداد نشریات دارای ضریب تأثیر (Citation impact):

نمودار زیر تعداد نشریات دارای ضریب تأثیر در ۶ سال گذشته را نشان می دهد.

رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام برای بهبود دقت محاسبة ضریب تأثیر در سال ۱۴۰۰ اظهار داشت: در این خصوص مقرر شد در لحظه محاسبه (۱ تیرماه ۱۴۰۲)، مقدار ضریب تأثیر برای نشریاتی که تمام شماره های آن ها در سال های ۱۳۹۹ یا ۱۳۹۸ (مخرج رابطه ضریب) به طور کامل به ما ارسال شده است، محاسبه شود.

حداکثر ضریب تأثیر در حوزه های موضوعی اصلی در سال ۱۴۰۰:

تعداد نشریات چارک دار (Quartile):

رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفت: ضریب تأثیر شاخصی است کمی که به منظور ارزیابی و رتبه‌دهی نشریات به طور جداگانه، با توجه به تعداد استنادات به آن، مورد استفاده قرار می‌گیرد و رتبة نشریه در زیرگروه تخصصی خود به طور دقیق نشان نمی‌شود.

وی افزود: برای اینکه بتوانیم در هر زیرگروه علمی نشریات را با توجه به تعداد نشریه‌های موجود در آن رده‌بندی کنیم، باید از Quartiles یا همان تقسیم‌بندی نشریات به گروه‌های Q۱, Q۲, Q۳, Q۴ استفاده کنیم. به عنوان مثال زمانی که یک نشریه در تعریف شاخص quartiles رتبه Q۱ را به خود اختصاص داده است، به این معنی است که این نشریه از بین چهار چارک موجود در زیرگروه تخصی خود، در گروه چارک اول یا همان برترین چارک قرار گرفته است.

وی افزود: در محاسبه چارک در سال ۱۴۰۰ برای افزایش تعداد نشریات چارک دار و کمک به آن ها، شرط کامل بودن شماره های ارسالی فقط برای سال های ۱۳۹۹ و ۱۳۹۸ در نظر گرفته شد و اگر نشریه در سال ۱۴۰۰ دارای نقص بوده است ضمن اعلام ضریب تأثیر، چارک آن نیز محاسبه و اعلام شد.

نمودار زیر تعداد نشریات چارک دار در سال های مختلف را نشان می دهد:

در جدول زیر مقایسه تعداد نشریات در تغییر چارک ها نسبت به سال قبل و مشاهده بهبود و افت کیفیت چارک های نشریات در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۱۳۹۹ نشان داده شده است.