به گزارش ایرنا، هفدهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت دوم دیماه در تهران در حالی به کار خود پایان داد که ۲ مستندساز مستعد خراسان رضوی جوایز خوبی را به دست آوردند اگرچه درخشش سال گذشته خود را در شانزدهمین دوره این جشنواره نداشتند.
در این جشنواره جایزه ویژه بنیاد ۱۵ خرداد به مستند "نفس" ساخته علیرضا باغشنی تعلق گرفت و سیدمصطفی سیدالحسین دیگر مستندساز استان نیز جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند در بخش ملی را برای فیلم "هفت سال اینجا" دریافت کرد.
دیری نیست که نفَس تازه ای به سینمای مستند خراسان رضوی دمیده شده است، نیروهای جوان فیلمساز وارد این عرصه شده و خوش درخشیده اند و شمار زیادی از مستندهای جدید با موضوعات متنوع را به جشنواره ارایه داده اند.
یکی از مستندسازان خوش آتیه خراسان رضوی که سال گذشته تندیس بهترین کارگردانی را از شانزدهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت دریافت کرده و در این دوره نیز جزو هیات انتخاب در بخش فیلم بلند جشنواره بود، در گفتگو با خبرنگار ایرنا به حضور پرشور سینماگران این استان در جشنواره مزبور اشاره کرد و گفت: امسال مستندسازان زیادی از استان در جشنواره حضور یافتند، که نشان از بالندگی این بخش در استان ما است.
تا چند سال پیش خراسان رضوی اثری برای ارائه در جشنواره سینما حقیقت نداشت اما اکنون حضور پرتعداد فیلمسازان استان در جشنواره نشان از آن دارد که خراسان رضوی به قطب فیلمسازی در سینما مستند تبدیل شده است.مسعود زارعیان وضعیت فیلم مستند در خراسان رضوی را رو به رشد دانست و گفت: این رشد نشان از حضور عوامل تازه نفس و موضوعات جدید در این بخش دارد، بخشی از این رشد به حمایت انجمن سینمای جوانان ایران و حوزه هنری خراسان رضوی بازمی گردد، مستندسازان جایگاه خود را پیدا کرده و توانسته اند با مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی ارتباط بگیرند و این خود یک گام رو به جلو است.
وی خاطرنشان کرد: چند سال پیش خراسان رضوی در جشنواره سینما حقیقت اثری برای ارایه نداشت اما همین حضور پرتعداد فیلمسازان استان در جشنواره نشان از آن دارد که خراسان رضوی به قطب فیلمسازی سینمای مستند تبدیل شده است، این اتفاق مهمی است که نباید به راحتی از کنار آن گذشت.
زارعیان گفت: فقط باید روی پرورش خلاقیت و استعدادهای جوان بیشتر کار کرد، خلاهای جدی در زمینه آموزش و تجهیزات فیلمسازی در خراسان رضوی وجود دارد، هنوز حمایتها حول افراد با افکار پوسیده و منجمدی می گردد که سالها قبل در حوزه مستند فعالیت می کردند و با نسل جدید فاصله دارند، در این میان استعدادهای جوان و خوشفکری هستند که فیلم مستند را به صورت حرفه ای دنبال می کنند.
این مستندساز چالش جدی امسال جشنواره سینما حقیقت را ضعف بخش آموزش و پژوهش آن دانست و گفت: در دوره های پیشین این جشنواره کارگاه های آموزشی قدرتمند با حضور اساتید شاخص برگزار می شد، مقالات بسیار خوبی نیز در حوزه پژوهشی جشنواره به دست می آمد، که زمینه ساز خلق آثار متفاوت و پویایی سینمای مستند بود اما هر چه می گذرد این مساله در جشنواره سینما حقیقت کمرنگ تر می شود که به نظر آزاردهنده است.
زارعیان هر رویدادی در حوزه سینمای مستند را اثربخش خواند و افزود: امسال شاهد حضور استعدادهای جوان از سراسر کشور در جشنواره سینما حقیقت بودیم، گروه مدیریتی این جشنواره در چند سال اخیر تلاش کرده اند که زمینه حضور گروه های مستندساز شهرستانی را در این جشنواره فراهم و از پروژه هایشان حمایت کنند که این اتفاق خوبی در عرصه سینمای مستند است.
بیشتر بخوانید:
اعلام ۶ فیلم برتر از نگاه تماشاگران هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
جسارت سینما حقیقت گرفتار خودممیزی نشد
سینماحقیقت هفدهم به پایان رسید؛ دریچه‌ی همیشه باز به روی واقعیت
پای صحبت کارگردان مشهدی و برنده جایزه سینما حقیقت با مستند "غیر مسکونی"
نقدی بر فیلم مستند در خراسان رضوی
"حمایت" و "معیشت" دغدغه همیشگی هنرمندان است، فیلمسازان مستند نیز از این قضیه برکنار نیستند، آنان از مدیران فرهنگی انتظار همراهی، حمایت و اختصاص بودجه ای متناسب با هزینه های روز را دارند، در کنار آن فیلم مستند، نمایشی واقعی از محیط و جامعه اطراف ما است و اثربخشی آن می تواند در کلانشهری مانند مشهد با مسائل و موضوعات فرهنگی گسترده، دامنه بین المللی داشته باشد که این موضوع نباید مورد غفلت مسوولان فرهنگی قرار گیرد.
نهادهای مختلفی در خراسان رضوی بویژه مشهد دستی در فعالیت های هنری دارند، از حوزه هنری و آستان قدس رضوی گرفته تا موسسات خصوصی و شهرداری که بخشی از فعالیت فرهنگی و هنری خود را به تولید فیلم اختصاص داده اند، اما پرداختن به فیلم مستند که می تواند زبان گویایی برای فرهنگ سازی در بخشهای مختلف باشد، رسالتی است که باید این نهادها بدان توجه کنند، موضوعی که شاید از دید مستندساز مشهدی به دور مانده باشد.
زارعیان گفت: مستندسازان در چند وقت اخیر چند برابر میزانی که نهادها و تصمیم گیران فرهنگی خراسان رضوی برای حمایت از فیلم مستند کار کرده باشند، تولیدات سینمایی داشته اند، اما حمایت از این بخش کمرنگ بوده است و به نظر می رسد برخی از مسوولان این حوزه در خواب مطلق باشند.
وی افزود: اگر امسال موفق به دریافت تندیسی از جشنواره مهر سینمای ایران در مشهد شدم به سبب تلاشهایم برای آموزش در حوزه سینمای مستند بوده که توسط مرکز گسترش به من اعطا شده است، بیشتر از اینکه به عنوان یک مستندساز مشهدی در کشور شناخته شده باشم، من را به عنوان مستندساز تهرانی می شناسند و این نشان از غفلت مسوولان فرهنگی استان از مستندسازان این منطقه است.
وی به تشکیل خانه سینمای مستند در برخی از استانهای کشور اشاره کرد و افزود: همه استانهایی که اقدام به تشکیل انجمن یا خانه سینمای مستند کرده اند زیر نظر مرکز گسترش فعالیت می کنند اما در خراسان رضوی نه تنها خانه یا انجمنی برای مستندسازان ایجاد نشده است، بلکه مستندسازان محل کوچکی هم برای هم اندیشی پیرامون پرداختن به موضوعات و سازماندهی این بخش ندارند.
همه استانهایی که اقدام به تشکیل انجمن یا خانه سینمای مستند کرده اند زیر نظر مرکز گسترش فعالیت می کنند اما در خراسان رضوی نه تنها خانه یا انجمنی برای مستندسازان ایجاد نشده بلکه آنان حتی محل کوچکی هم برای هم اندیشی ندارند.این مستندساز گفت: به نظر می رسد اصلا مستندسازان به حساب نمی آیند، باید ریل گذاری برای حمایت و سازماندهی سینمای مستند در خراسان رضوی انجام گیرد، مسائل روی زمین مانده بسیاری در خراسان رضوی بویژه مشهد وجود دارد که مستندسازان می توانند به آن پرداخته و تاثیرگذار باشند، فقط نیاز است که تصمیم گیران حوزه فرهنگی و هنری استان یک ساماندهی درست، برنامه ریزی و استعدادیابی مناسبی در عرصه فیلم مستند انجام دهند.
این عضو انجمن صنفی مستندسازان ایران، به مشکلات عمومی تر این بخش پرداخت و گفت: مانع بزرگ در مسیر مستندسازی در ایران، نبود هویت صنفی و امنیت شغلی است، مستندسازان بزرگ کشور که می توانند تجربه و دانش خود را در مسیر پرورش استعدادهای جدید قرار دهند، گرفتار مشکلات معیشتی هستند و در واقع معیشت آنان به فیلم مستند گره خورده است، متاسفانه بودجه ریزی کم و بی توجهی مسوولان به هزینه های به‌روز تولید فیلم مستند، در این مسیر به مانع بزرگی تبدیل شده است.
زارعیان اظهار کرد: مستندسازان ایران بویژه خراسان رضوی در روایتهای مختلف از مباحث مهم کشور پیشتاز و اثرگذار بوده اند، به افتخارات بزرگی در این زمینه دست یافته اند و در جلب نظر مخاطبان موفق عمل کرده اند، بسیاری از گره های کور حوزه اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی کشور به دست مستندسازان باز می شود چرا که می توانند پیشنهادها و راهکارهای خوبی در این زمینه ارایه دهند.
محمدمهدی خالقی، مستندساز دیگر خراسان رضوی که داوری بخش فیلم های نیمه بلند هفدهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت را داشته و مستندهای خوبی چون "پوستین وارونه"، "پسرم"، "آهنگر"، "نبرد با شیطان" و ... را تولید کرده است، در گفتگو با خبرنگار ایرنا نظراتی مشابه زارعیان داشت.
این مستندساز گفت: مشکل اصلی سینمای مستند در خراسان رضوی آن است که اساسا مدیران فرهنگی استان اعم از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری، آستان قدس، شهرداری و سازمانها و موسسات هنری آن طور که باید به فیلم مستند توجه ندارند، حاضرند برای تولیدات زودگذر و کم اثر مانند کارهای تلویزیونی، جشنها و مراسم و ... میلیاردها ریال هزینه کنند اما برای کار ماندگاری در حوزه مستند که می تواند برای همیشه در تاریخ بماند و تاثیرگذاری داشته باشد، هزینه نکنند.
خالقی افزود: مهمترین نقد من در عرصه سینمای مستند به مدیران استان خراسان رضوی و بخش خصوصی است که می توانند از ظرفیت سینماگران حوزه مستند برای گره گشایی از امور بهره بگیرند، اما نسبت به این مهم کم توجه هستند.
وی ایجاد قرارگاه سینمای مستند برای خراسان رضوی را راهکار اصلی برای بالندگی این هنر دانست و گفت: متولیان نهادهای فرهنگی می توانند در این قرارگاه گرد هم آمده و برای تولید آثار فاخر و اثرگذار در حوزه سینمای مستند برنامه ریزی کنند، ظرفیتها صرفا مالی نیست، ظرفیتهای دیگر برای بالندگی سینمای مستند می تواند به کار گرفته شود، این قرارگاه می تواند بخش خصوصی را هم فعال کند.
این مستندساز با اشاره به اینکه بیشتر کارهای مستند فیلمسازان خراسان رضوی در تهران ساخته می شود، افزود: مستندسازان منتظر حمایت نهادهای فرهنگی استان نمی مانند، در هر صورت فعالیت خود را دارند اما می توان از ظرفیت این مستندسازان برای پرداختن به مسائل مشهد، که بعضا جنبه بین المللی دارد، در همین استان بهره گرفت.
سینمای مستند در خراسان رضوی
علاوه بر مستندسازانی از خراسان رضوی که در هفدهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت رتبه کسب کردند، سه فیلم مستند از تولیدات فیلمسازان جوانان دفتر مشهد انجمن سینمای جوانان ایران نیز در این جشنواره حضور یافته بودند، که فیلم مستند «اسلحه مادری» به کارگردانی سیده زهرا موسوی ازغندی و فیلم «من محمدحسن را دوست دارم» به کارگردانی سید محمد محمدی سرشت، در بخش مسابقه ملی فیلم های نیمه بلند این جشنواره و فیلم «آخرین خداحافظی» به کارگردانی احسان صبوری در بخش مسابقه ملی فیلم های کوتاه این جشنواره به رقابت پرداختند.
احسان صبوری از هنرجویان دوره فیلمسازی پاییز سال ۱۴۰۰ و سیده زهرا موسوی از هنرجویان دوره فیلمسازی تعاملی ۱۴۰۰ و سیدمحمد محمدی سرشت از هنرجویان دوره فیلمسازی پاییز ۱۴۰۱ دفتر مشهد هستند که این نشان می دهد فیلمسازان جوان استان حضور خوبی در جشنواره سینما حقیقت داشته اند که این حکایت از حمایت نهادهای فرهنگی از مستندسازان دارد.
مسوول گروه سینمایی و سمعی - بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در واکنش به اظهارات این ۲ مستندساز به خبرنگار ایرنا گفت: نظر این هنرمندان محترم است، اما مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که مافوق این گروه در تهران فعالیت دارد، زیر نظر سازمان سینمایی است.
سوسن محمدزاده افزود: مرکز گسترش هر سال اقدام به انتشار فراخوانی برای دریافت طرحهای مرتبط با ساخت فیلم مستند می کند که این موضوع به صورت گسترده اطلاع رسانی می شود و خود آقایان، که از پیشکسوتان مستندسازی در استان هستند، به این موضوع واقفند.
وی بیان کرد: اطلاع رسانی مرکز گسترش فقط به تهران اختصاص ندارد، بلکه طرح ساخت هر مستندی در این مرکز ثبت و حمایت مالی می شود؛ در هر صورت ساخت فیلم مستند هزینه بالایی دارد که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به تنهایی قادر به تامین آن نیست.
به گفته محمدزاده، حمایت مرکز گسترش از فیلمهای مستند در واقع حمایت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از مستندسازان است، اینکه مستندی قوی یا ضعیف ساخته شود، در مرحله بعد از حمایت مالی قرار می گیرد و این ناشی از بی توجهی مسوولان به این هنر نیست.
مسوول گروه سینمایی و سمعی - بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: انجمن سینمای جوانان ایران در استان حمایتهای خوبی از فیلمهای مستند داشته و آثار خوبی نیز در این زمینه ارایه داده است که در جشنواره فیلم کوتاه تهران به نمایش درآمده اند، این طور نیست که این اداره کل نسبت به سینمای مستند بی توجه باشد، طرحهای خوبی از فیلم مستند که به این اداره کل ارسال می شود نیز برای سازمانهای دیگر ارسال شده تا مورد حمایت مالی قرار گرفته و ساخته شوند.
به گزارش ایرنا، هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت که از ۱۷ آذرماه در تهران آغاز شده بود، ۲ دی ماه با برگزاری اختتامیه در تالار وحدت به کار خود پایان داد. در این راستا از روز گذشته پردیس سینمایی اطلس مشهد میزبان نمایش ۱۸ اثر مستند از منتخبان شانزدهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت شده که نمایش این فیلم ها از روز گذشته آغاز شده و تا فردا ادامه خواهد داشت.
نظر شما