قرآن حاج قاسم و ۷۰ دفتر خاطره

حجت الاسلام علی شیرازی جانشین سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که از سال ۶۱ در جبهه های جنگ حضور داشته، از سال ۶۵ به عنوان مسئول تبلیغات لشکر ثارالله با شهید حاج قاسم سلیمانی همرزم و همراه بوده؛ چند سالی هم در کسوت روحانی لشکر ثارالله خدمت کرده تا این که جنگ تمام شد و درحدود هشت سال و نیم تا قبل از شهادت حاج قاسم با او در ارتباط بوده و همکاری می کرده است.

شاید کتاب حاج قاسمی که من می شناسم؛ روایت رفاقت چهل ساله را خوانده باشید؛ کتابی که در بهمن سال گذشته به عنوان یکی از پرفروش ترین کتاب ها معرفی شد. این کتاب روایت حجت الاسلام شیرازی از رفاقت ۴۰ ساله با حاج قاسم است که به کوشش سعید علامیان به نگارش درآمده است.

علامیان در مقدمه کتاب با اشاره به نحوه آشنایی شیرازی با حاج قاسم سلیمانی در اوایل دوران دفاع مقدس نوشت: دوستان و یاران بی شمار شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی، هر یک شناختی از او دارند. حجت الاسلام علی شیرازی هم در این کتاب، گذری به رفاقت ۳۸ ساله اش با سردار سلیمانی کرده است تا شناخت خود را از این شهید بزرگ بازگو کند. این کتاب ثمره ۱۹ ساعت گفت و گو با آقای شیرازی است.

در پشت جلد کتاب آمده است: سال ۶۱ در حمیدیه اهواز، شروع دوستی رقم خورد. قاسم سلیمانی، فرمانده تیپ ثارالله، سخنران بود و علی شیرازی، روحانی گردان شهید باهنر. شنونده، همانجا عشق حاج قاسم به دلش نشست. فروردین ۶۵ دوستی، شکل همکاری به خود گرفت و حاج قاسم، مسئولیت تبلیغات لشکر را به علی شیرازی سپرد. پس از جنگ همراهی ادامه داشت تا این که در سال ۱۳۹۰ به خواست سردار سلیمانی، علی شیرازی مسئول نمایندگی ولی فقیه در نیروی قدس شد و هشت سال از پر فراز و نشیب ترین روزهای جبهه مقاومت را با حاج قاسم همراه ماند.

حجت الاسلام شیرازی به مناسبت چهارمین سالگرد شهادت سردار دل ها در گفت و گو با خبرنگار معارف ایرنا گفت: یک روز حاج قاسم به من گفت یک قرآن دارد و من نمی دانستم. البته او خیلی از حرف ها را در پایان عمرش به من می گفت. یک بار گفت یک قرآن دارد که در حاشیه آن برداشت خود را از تمام آیات نوشته است. حاج قاسم زبان عربی می دانست و طبیعی است که فهم قرآن برایش خیلی راحت بود.

وی با اشاره به مانوس بودن محمود خالقی با شهید سلیمانی گفت: حاج قاسم به آقای خالقی که با علوم حوزه آشناست و در واقع یک روحانی است گفته بود که نوشته های او را در حاشیه این قرآن مطالعه کند و اگر برداشت های حاج قاسم درست است، آن را منتشر کند ولی هنوز این کتاب چاپ نشده است.

شیرازی گفت: حاج قاسم در حاشیه قرآن یادداشت کرده بود تا این نوشته ها برای دیگران منتشر شود؛ اگرچه خودش نیز از آن بهره می برد. این قرآن اکنون پیش نرجس دختر بزرگ حاج قاسم است.

حاج قاسم ۱۷۰ سال عمر کرد

وی با بیان این که شهید سلیمانی اهل مطالعه بود، افزود: حاج قاسم کتاب های تفسیری مثل تفسیر آیت الله جوادی آملی، مرحوم مصباح و شهید مطهری را خوانده بود و حتی در آخرین پرواز خود که به سوریه می رفت، به دفتر خود گفته بود نوارهای آقای مظاهری، جوادی آملی، مصباح و مشکینی را برایش آماده کنند تا در سفر گوش کند. حاج قاسم از لحظه لحظه عمر خود استفاده می کرد و حتی شب ها را جزو عمرش حساب می کرد. من بارها گفته ام حاج قاسم نه این که ۶۳ سال عمر کرد که ۱۷۰ سال عمر کرد؛ چون شبانه روز کار می کرد.

همرزم شهید سلیمانی افزود: یک بار در جلسه شورای نیروی قدس سخنرانی کردم و مطلبی درباره حضرت موسی گفتم که حاج قاسم بعد از جلسه به من گفت این مطلب را به نقل از کجا گفتی و من گفتم از کتاب اخلاق در اسلام آیت الله مصباح. آنگاه به من گفت که کتاب را بیاورم تا ببیند. یعنی حاج قاسم زود قانع نمی شد؛ حتی درباره سفر اول و دوم مسافر طبق احکام شرعی سوالی داشت که از افراد مختلف پرسیده بود و از من هم پرسید که پاسخ دادم ولی باز قانع نشد تا این که به مسئول استفتائات دفتر رهبری تماس گرفتم و گوشی را به حاج قاسم دادم و گفتم خودت بپرس.

وی افزود: من از پسرم که با آیت الله مصباح بیشتر محشور بود، خواستم تا سه جلد کتاب اخلاق آیت الله مصباح را بیاورد. پس از یکی دو هفته که کتاب ها را به حاج قاسم دادم، تماس گرفت و گفت کتاب های بعدی مصباح را بیاورم. شاید هشت جلد کتاب مصباح را دادم که بعد از مدتی زنگ زد و گفت باز هم از کتاب های مصباح بیاور.

شیرازی گفت: به اعتقاد من حاج قاسم را می توان بعد از رهبر انقلاب، دومین نفر در مطالعه کتاب معرفی کرد. یک بار جلسه ای تا ساعت سه نصف شب داشتیم که حاج قاسم به جعفری گفت که یک ساعت به اتاق می رود تا بخوابد و بعد از یک ساعت جلسه خود را ادامه دهند ولی سردار جعفری نقل کرد که چراغ اتاق روشن و حاج قاسم مشغول مطالعه بود و هنگامی که پرسید چرا نخوابیده، حاج قاسم گفته بود که خوابش نبرده و مشغول خواندن کتاب شده است. در هواپیما از تهران تا سوریه هم بیکار نبود و کتاب می خواند. گاهی کتاب های دفاع مقدس را به او می دادم که بعد از مطالعه به نقد کتاب ها می پرداخت.

همه دکتر هستند به جز حاج قاسم

شیرازی درباره تحصیلات شهید سلیمانی گفت: حاج قاسم دکتری نگرفت و همیشه در جلسات شورا می گفت «همه دکتر هستید غیر از من». من هم در جلسه می گفتم اگر همه فوق دکتر هم باشید، باید تحت فرماندهی حاج قاسم حرکت کنید. به نظر من مدرک، مهم نیست مهم این است که علم حاج قاسم از بسیاری بیشتر بود.

وی با بیان خاطره ای گفت: بعد از جنگ حاج قاسم به دانشگاه شهید باهنر کرمان رفت. در کلاسی که حضور داشت، استادی تدریس می کرد که در آمریکا درس خوانده بود و هنگامی که درباره خانواده صحبت کرد، همه مطالب را از مسیحیت می گفت. حاج قاسم در کلاس به او گفته بود که شما فقط از مسیحیت صحبت می کنید و از اسلام خبری ندارید که این انتقاد به آن استاد برخورده بود.

شیرازی ادامه داد: اگرچه حاج قاسم فرمانده لشکر و سپاه کرمان بود ولی استاد در کلاس به چشم دانشجو به حاج قاسم نگاه می کرد. شهید سلیمانی به استاد گفت که می خواهد توضیح بده ولی استاد با بی اعتنایی گفته بود، امروز وقت نداریم فردا توضیح بده که حاج قاسم روز بعد توضیح داد. حدود نیم ساعت توضیح داده بود و استاد کلاس که تصور نمی کرد با چنین دانشجویی روبرو باشد، به حاج قاسم گفته بود بحث را ادامه بدهد و او نیز حدود یک ساعت و نیم درباره نقش خانواده در اسلام صحبت کرده بود که در نهایت استاد اعتراف به اشتباهش کرد و گفت «من نمی دانستم اسلام این است» ولی حاج قاسم می گوید من هنوز یک سوم از صحبت هایم را بیان نکرده ام.

حاج قاسم بدون مطالعه سخنرانی نمی کرد

وی افزود: حاج قاسم سالی دو بار در جمع نیروهای قدس صحبت می کرد ولی سخنان او هر بار حدود دو ساعت طول می کشید. یعنی اول اخلاق می گفت؛ بعد به تحلیل مسائل منطقه و کشور می پرداخت و عادت داشت که مطالبش را دسته بندی کند. یکی از ویژگی های او این بود که بدون مطالعه سخنرانی نمی کرد. با این حال بعد از دو ساعت سخنرانی، نیروهای قدس از او می خواستند که به صحبت هایش ادامه دهد.

دوست شهید سلیمانی گفت: در هر مراسمی که حضور داشتم، حاج قاسم به من می گفت، اول شما صحبت کنید. یک بار هر چه اصرار کردم که من صحبت نکنم، قبول نکرد و من در جایگاه قرار گرفتم و گفتم کسانی که دوست دارند، من صحبت نکنم و حاج قاسم صحبت کند، صلوات بفرستند و همه حاضران صلوات فرستادند و من نشستم. برخی از من ایراد می گرفتند که تو روحانی هستی ولی من از دوران جنگ به حاج قاسم ایمان داشتم.

وی تاکید کرد: حاج قاسم مطالب بسیاری وجود دارد که اگر بخواهیم جمع بندی کنیم، ده ها یا شاید صدها کتاب شود. حاج قاسم تمام زندگی خود را ضبط کرده و حتی عملیات کربلای پنج را به صورت دقیق نوشته است. بارها به حاج قاسم گفتم که خاطرات خود را منتشر کند ولی ظاهرا نمی خواست تا زنده است، خاطراتش منتشر شود. در نهایت در آخرین جلسه ای که با هم داشتیم، یعنی آخرین یکشنبه قبل از شهادت در پاسخم گفت «می بینید که وقت ندارم؛ می خواهم خودم ویراستاری کنم و می خواهم کتابی متفاوت باشد.»

شیرازی افزود: بارها درباره این کتاب به حاج قاسم گفتم «خودت کتاب را ویرایش کن و مطمئن باش آن را تا بعد از شهادتت منتشر نمی کنیم ولی اگر خودت این کتاب را آماده نکنی معلوم نیست سرنوشت آن چه شود.» حاج قاسم تمام خاطرات روزانه خود را در ۷۰ دفترچه نوشته است و این دفترجه ها در نیروی قدس سپاه است که به دلایلی امنیتی منتشر نمی شود ولی معتقدم حتی اگر ۹۰درصد از مطالب این خاطرات، محرمانه باشد، می توان ۱۰ درصد آن را برای مردم منتشر کرد. بنا بر این وقتی رهبر انقلاب می فرماید حاج قاسم یک مکتب است، در واقع ما تا ۵۰ سال دیگر می توانیم درباره حاج قاسم مطلب منتشر کنیم.