زباله‌ سخاوت زمین را می گیرد

به گزارش ایرنا، زمین سخاوتمند با اقیانوس‌ها، دریاها، دشت‌ها و کوهستان‌های باشکوه حالا دیگر از دست ساکنان قدرناشناس خود به تنگ آمده و در هم‌صدایی با طبیعت، در کار پاسخگویی و واکنش نشان دادن است، از زلزله‌های مهیب تا آب شدن یخ‌های قطب تا تغییر اقلیم که یک نشانه آشکارش، کاهش ترس‌انگیز نزولات آسمانی است.

زباله‌ها راه نفس کشیدن را بر زمین بسته‌اند، نه فقط زمین را به تباهی کشانده‌اند، بلکه حتی به عامل قتل عام ساکنان دریا تبدیل شده‌اند، دیدن وال‌ها و نهنگ‌هایی که بر اثر بلعیدن زباله‌های رها شده در دریا و اقیانوس از بین رفته اند، نمایشی تراژیک از نقش ویرانگر انسان در نابودی جهان است.
روشن است که اگر زباله کمتری تولید نشود و با رویگردانی از «گوشت و لبنیات» به «میوه و سبزیجات» در نوع رژیم غذایی بشر انقلابی رخ ندهد، زمین زیبایی خود را از دست داده و حیات پایان خواهد یافت، زمین مهربان چشم به راه تغییر ماست! وقت آن است که زنبیل‌ها را از صندوقچه‌ها درآوریم و در سفره‌های قلمکاری‌شده نان بگذاریم.

تولید زباله در دهه‌های اخیر به طور گسترده در سراسر جهان افزایش یافته و هنوز هیچ نشانه‌ای از کاهش سرعت تولید آن وجود ندارد.

بنا بر اطلاعات پایگاه داده های آماری و گزارش های معتبر پیش بینی شده تا سال ۲۰۵۰ میلادی، تولید زباله‌های جامد شهری در سراسر جهان تقریبا ۷۰ درصد افزایش یابد و به ۳.۴ میلیارد تن برسد، این وضعیت می‌تواند ناشی از عواملی مانند رشد جمعیت، شهرنشینی، رشد اقتصادی و همچنین عادات خرید در مردم و به ویژه شهرنشینان باشد.

با توجه به چنین حجم عظیمی از زباله، نیاز به ارائه خدمات مناسب تصفیه و دفع زباله‌ها نیز اهمیت بیشتری پیدا کرده است، با این حال سالانه کمتر از ۲۰ درصد زباله‌ها بازیافت شده و مقادیر زیادی همچنان به محل‌های دفن زباله‌ها ارسال می‌شود، کشورهای ثروتمندتر نسبت به کشورهای فقیرتر زباله بیشتری تولید می کنند اما معمولا روش‌های بهتری برای مدیریت پسماند و زباله دارند.

جمع آوری ۶۷ هزار تن زباله در بروجرد

به گفته مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بروجرد گفت: ۶۷ هزار و ۵۰۰ تن زباله ۹ ماهه سال جاری در بروجرد جمع آوری شده است، زباله های جمع آوری شده توسط ۴۰ دستگاه خودروی سبک و سنگین از سطح شهر جمع‌آوری و به سایت دفن زباله انتقال داده می‌شود.

شهاب شعبان با اشاره به اینکه به طور متوسط روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ تن زباله در بروجرد جمع آوری می‌شود، افزود: این مقدار زباله در برخی مناسبت ها و ایام خاص در طول سال مانند ایام نوروز و مناسبت های مذهبی تا چند برابر افزایش می‌یابد.

وی در خصوص لایروبی با استفاده از ماشین آلات عمرانی این دستگاه خدمات رسان شهری بیان کرد: از ابتدای فصل پاییز تاکنون ۱۰ کیلومتر از شبکه سراسری فاضلاب، منهول ها، انهار و کانال های سطح شهر و شهرک های اطراف شهر بروجرد لایروبی شده است.

مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بروجرد با اشاره به جمع آوری پسماندهای ساختمانی و عمرانی اضافه کرد: به طور متوسط روزانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ تن پسماند ساختمانی و عمرانی در بروجرد جمع‌آوری می شود.

شعبان ادامه داد: ۱۰۸ هزار تن پسماند عمرانی و ساختمانی ۹ ماهه امسال در بروجرد جمع آوری شده است.

وی در خصوص اقدامات انجام شده در راستای تفکیک زباله از مبدا اضافه کرد: به استناد آیین نامه جمع آوری هوشمند پسماندها، کمیته های مرتبط با این آیین نامه در شهرداری بروجرد تشکیل شده و به زودی یکی از شرکت های واجد شرایط عملیات طرح جمع آوری پسماندهای خشک با استفاده از نرم افزار در سطح شهر بروجرد آغاز می‌کند.

تولید روزانه ۳۰ تن زباله پلاستیکی در بروجرد

مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بروجرد با اشاره به اینکه روزانه ۳۰ تن زباله پلاستیکی که بیشتر آنها ظروف یکبار مصرف است، در بروجرد تولید می‌شود، گفت: ۱۵ درصد این زباله‌ها از انواع پلاستیک‌ها است.
وی بیان کرد: در مناسبت‌های مختلف میزان تولید زباله که بیشتر به صورت انواع مختلف ظروف یکبار مصرف است تا پنج برابر هم می رسد اما با آموزش و فرهنگ سازی می توان این میزان مصرف را متعادل تر نگه داشت، تا زباله کمتری تولید شود.

مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بروجرد یادآور شد: متوسط جهانی تولید زباله ۲۵۰ تا ۳۰۰گرم است که در شهر بروجرد حدود ۸۵۰گرم برای هر نفر است.
وی با بیان اینکه اکنون حدود ۴۸۰ سطل زباله در نقاط مختلف شهر بروجرد وجود دارد، ادامه داد: طرح تفکیک زباله در مراحل پایانی قرار دارد تا با واگذاری به مجری آغاز شود.

تفکیک زباله طرحی که هنوز اجرایی نشده است

روزانه حدود ۲ هزار تن پسماند عادی در لرستان تولید می شود که ۳۰ درصد آن خشک است، پسماندهای خشک کاغذی، پلاستیکی و چوبی ارزش ریالی بالایی داشته و قابلیت جدا شدن دارند که می توانند دوباره به چرخه تولید بازگردند.

۷۰ درصد زباله های لرستان تر است که روش های بسیاری برای تبدیل کردن آنها به کود و یا انرژی استاندارد بدون آلودگی هوا و همچنین سایر مواد اولیه از جمله سوخت کک دارد.

بر اساس ماده هفت قانون مدیریت پسماند، وظیفه مدیریت پسماند در شهرها برعهده شهرداری‌ها و در روستاها بر عهده بخشداری‌ها و دهیاری‌ها است، از سال ۸۳ قانون مدیریت پسماند ابلاغ شده و بنابر قانون ماده چهار آیین نامه اجرایی، شهرداری های بالای ۳۰۰ هزار نفر موظف به تفکیک از مبدا هستند.

به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان ماده چهار آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند به خوبی در استان اجرایی نشده که این امر باعث افزایش حجم پسماند در محل‌های دفن و افزایش افراد زباله‌گرد و در نتیجه هدر رفت منابع و تهدید علیه بهداشت عمومی شده است.

علی سالاروند با انتقاد از وضعیت پسماند بین راهی بیان کرد: بر اساس ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند، بخشداری‌ها باید با همکاری راهداری‌ها نسبت به مدیریت پسماندهای بین راهی اقدام کرده و پسماندهای بین راهی را به خصوص در مبادی ورودی و خروجی شهرها و اطراف جاده ها پاکسازی و مدیریت کنند.

وی با اشاره به تاکید معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری به لزوم فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت پسماندها، اضافه کرد: پیوست فرهنگی بحث پسماند و شرح وظایف هر یک از دستگاه‌های اجرایی استان تهیه و برای اجرا ارسال شده است که در این راستا نیازمند اهتمام دستگاه‌های متولی و دستور رییس کارگروه برای اجرای دقیق این پیوست هستیم.

اثر بخشی روزمرگی های رفتاری بر زمین

تصور اینکه محیط زیست سهم مسلمی است که هر طور می توان با آن رفتار کرد و یا منابع طبیعی هیچ گاه تمامی ندارد، نگاه نابالغی به این مقوله است که خود آغازی برای بسیاری چالش‌های محیط زیستی می‌تواند باشد، در جوامعی که نگاه کامل‌تری به محیط زیست دارند همه رفتارهای انسانی تعیین کننده است و با جهت دهی متناسبی به این نگرش‌ها می‌توان به یک تعادل در برخورد با محیط زیست رسید.

در همین خصوص جامعه شناس و فعال محیط زیست می گوید: با توجه به اینکه کاهش زباله پلاستیکی یکی از راه‌های حفظ محیط زیست است و مصرف خانواده ها و سازمانها در این مورد بسیار اهمیت دارد ضروری است به راه‌هایی اندیشید که چگونه می‌توان مصرف مواد پلاستیکی و یکبار مصرف را در خانواده کاهش داد.

پروین زمانی بیان کرد: یکی از این راه‌ها کمک کردن اعضای خانواده و همکاری آنها در استفاده از ظروف شیشه ای و کاهش استفاده از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف و یا استفاده از کیسه پلاستیکی حمل مواد غذایی و جایگزینی آنها با کیسه های پارچه ای و یا سبد پلاستیکی است.

وی گفت: گرچه در مدیریت خانواده معمولا توجهات به بانوان است ولی نقش همه اعضای خانواده و دغدغه های زیست محیطی آنها در این موضوع اهمیت دارد، پدر و فرزندان خانواده معمولا خرید را به عهده دارند و این موضوع که در حمل اقلام مورد نیاز باید از کیسه های پارچه ای و یا کاغذی استفاده کنند، بسیار اهمیت دارد.

تاکید بر مباحث فرهنگی چه به صورت همکاری در تفکیک زباله از مبدا و بازیافت آن و چه تلاش برای استفاده کمتر از انواع پلاستیک ها و بازگشت به زنبیل ها یا سبدهای پلاستیکی که قابلیت استفاده مجدد دارند می تواند در استفاده و خرید کمتر پلاستیک ها موثر باشد، باید برنامه ریزی شود تا فرهنگ استفاده از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی در فروشگاه های زنجیره ای نهادینه شود.

راهکارهای کاهش زباله در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفته و برای دستیابی به یک عادت اجتماعی درست کاهش زباله های شهری، فعالیت های زیادی صورت می گیرد؛ این تلاش‌ها در هر شکلی، بدون در نظر گرفتن نقش کلیدی و اساسی تولیدکنندگان زباله شهری، یعنی شهروندان نافرجام خواهد بود.

تولید زباله کمتر به کاهش جمع آوری، حمل و نقل، بازیافت و سپس دفع آن منجر خواهد شد و در پی آن حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی ها را دربر خواهد داشت و این زمانی می تواند تحقق یابد که تغییرات اساسی در عادت‌های روزمره زندگی، شیوه تولید و مصرف صورت پذیرد.

عادات روزمره ما در برخورد با طبیعت مهم و اثرگذار است چون پر تکرارترین رفتارها هستند بنابراین حتی کمترین رفتار را نباید جزیی و ناچیز دانست در همین خصوص فعالات محیط زیست توصیه هایی را بیان می کنند از جمله اینکه هنگام خرید از بسته‌بندی زیاد وسایلتان از سوی فروشنده جلوگیری کنید، به صورت کلی خرید کنید به طور مثال برنج را برای مصرف طولانی‌مدت خریداری کنید، با این روش کیسه‌های کمتری برای بسته‌بندی استفاده می‌شود.

برای خرید از ساک‌های پارچه‌ای استفاده شود، ظروف یک‌بار مصرف را محدود و فقط در صورت لزوم استفاده شود، برای نگهداری مواد غذایی ظروف آلومینیومی، لعابی و یا پلاستیکی در دار به جای کیسه های فریزر و یا سلفون، مورد استفاده قرار گیرد، به جای کالاهای کم دوام و خراب شدنی کالاهای بادوام بخرید و در صورت خراب شدن به جای خرید وسایل نو، آنها را تعمیر کنید.

همچنین در بسیاری موارد می توان از حوله های پارچه ای اسفنجی و پارچه های کهنه به جای دستمال کاغذی و از رومیزی های پارچه ای بجای نوع یکبار مصرف آن می توان استفاده کرد.

در ادارات هم برای کاهش پسماند استفاده از هر ۲ طرف کاغذ جهت تهیه گزارش‌ها و کپی از آنها، استفاده از پست الکترونیک به جای نامه نگاری های اداری، استفاده از کاغذهای باطله ای که یک طرف آنها سفید است و در جلسات اداری استفاده از ظروف با دوام به جای ظروف یکبار مصرف توصیه می شود.