ایران متمایل به خاکستری با ۱۲ میلیون مجرد و ماجراهای وام ازدواج

به گزارش ایرنا ، آن روز نیست که خبرهایی با سوژه چرایی کاهش فرزند آوری در کشور منتشر نشود. به عنوان مثال چند روزپیش در شهرستانی مثل اردستان کاشان به گفته «ناصر خورسند»، رییس اداره ثبت احوال این شهرستان طی ۹ ماه امسال فرزندآوری در این شهرستان، ۱۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است. این یعنی از ابتدای امسال تا کنون ۲۵۰ واقعه ولادت در اردستان ثبت شده در حالی که در مدت مشابه یعنی طی ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، ۳۰۳واقعه تولد رخ داده است.

یکی از دلایل کاهش فرزندآوری همین کم شدن ازدواج هاست در حدی که برخی مسئولان به صرافت شمارش کارکنان مجرد افتاده اند مثل «علی محمد زنگانه»، استاندار گلستان که گفت: ۱۰ هزار کارمند مجرد در استان گلستان بسر می برند که باید برای آسان‌سازی ازدواج آنها هدفگذاری کنیم تا این شمار، طی ۲ سال حداقل به نصف کاهش داده شود.

البته ایشان نگفته است این ۱۰ هزار کارمند مجرد استان گلستان از میان چند هزار کارمند شمارش شده اند اما می توان اظهارات زنگانه را به عنوان مشتی نمونه خروار از دغدغه های این روزهای مسوولان در خصوص جوانان به شمار آورد .

ایران ۱۲ میلیون مجرد دارد

فرض کنید ۱۰ هزار کارمند مجرد در استان گلستان داریم اما ایکاش فقط شمار مجردها همین تعداد بود چون موسسه تحقیقات جمعیت کشور در سال ۱۴۰۰ وجود حدود ۱۲ میلیون مجرد در ایران را تایید کرده است که از این تعداد ۶ میلیون پسر ۲۰ تا ۴۵ ساله و ۵.۶ میلیون دختر ۱۵ تا ۴۰ ساله هستند؛ این موسسه حتی اعلام کرده است اگر این افراد وارد تجرد قطعی شوند به دلیل اینکه فرزندی ندارند، جانشینی از آنها باقی نخواهد ماند و جمعیتی جدید از آنان جایگزین نمی‌شود.

همین آمار دلیلی محکم بر این ادعاست که بخشی از روند نزولی نرخ فرزندآوری در کشور به دلیل کاهش ازدواج ناشی از مجرد ماندن دختران و پسران جوان است که در سال‌های آینده به روند پیری جمعیت دامن می زند کما اینکه سالمندان کشور تا سال ۱۴۳۰ آمار روندی صعودی خواهند داشت و طبق برآوردها به ۳۰ درصد جمعیت کشور خواهند رسید در حالی که اکنون این شاخص حدود ۱۰ درصد جمعیت ایران است.

به اذعان برخی جامعه‌شناسان از میان ۱۲ میلیون مجرد در کشور حتی اگر سه میلیون خانواده تشکیل شود و یک فرزند هم به دنیا آورده شود ۱.۵ میلیون ولادت در کشور افزوده خواهد شد به اذعان برخی جامعه‌شناسان از میان ۱۲ میلیون مجرد در کشور حتی اگر سه میلیون خانواده تشکیل شود و یک فرزند هم به دنیا آورده شود ۱.۵ میلیون ولادت در کشور افزوده خواهد شد و همین موضوع از پیری و سالمندی جامعه جلوگیری خواهد کرد.

هر چند جدیدترین ارزیابی مرکز آمار ایران از شاخص های جمعیتی کشور در بهار امسال از بهبود ۰.۳۶ درصدی نرخ ازدواج حکایت دارد و در کنار آن نرخ طلاق نسبت به زمستان پارسال ۲۷.۶ درصد کاهش یافته است اما آیا این میزان کم بهبود نرخ ازدواج رضایت بخش است ؟ قدر مسلم آن است که میزان یاد شده نمی تواند رضایت بخش باشد و باید ارتقاء یابد. به عبارت دیگر ، ازدواج ، کم است پس بیاید زیادش کنیم اما قبل از آن باید در پی دلایل کم شدن آن باشیم و یکی از دلایلش می تواند تورم بالا و گرانی باشد که تا حدودی با ارایه تسهیلاتی مثل وام می‌توان از عهده گرانی و هزینه های شروع زندگی مشترک برآمد.

شاید کسی بگوید شما که می گویید ازدواج کم شده است گزارش یک منطقه از کشور را بدهید که با این کاهش مواجه است .می توانیم به صورت رندم یا تصادفی یکی از شهر ها را از سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) انتخاب کنیم تا ببینیم در آن چه خبر است. مثلا مطلبی مربوط به گناباد در سایت ایرنا منتشر شده است، بدین شرح که بنابر اعلام اداره ثبت احوال گناباد، میزان ازدواج در گناباد در سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال قبل از آن با ۱۵.۸ درصد کاهش به ۷۱۹ مورد بود در حالی که در سال پیش از آن ۸۵۴ واقعه ازدواج در این شهرستان به ثبت رسیده بود.

این در شرایطی است که آمار طلاق نیز در همین مدت در گناباد با رشدی ۲.۹ درصدی به ۲۴۳ مورد افزایش یافته است.

رییس اداره ثبت و احوال تایباد، «محمدرضا اسحاقی» نیز از کاهش ۱۰درصدی ازدواج در تایباد خبرداده بدین ترتیب که ۷۶۲ واقعه ازدواج از ابتدای سال جاری تا پایان آذر در این شهرستان به ثبت رسیده که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل ۱۰ درصد کاهش داشته است.

افزایش تسهیلات، بی‌تاثیر در بالا رفتن ازدواج گنابادی‌ها

تا اینجا متوجه میزان کم ازدواج ها در شهرستان ۹۳ هزار نفری گناباد شدیم . شهری که ۳۵ هزار تن از این شمار را افراد بالای ۱۸ تا ۳۴ ساله تشکیل می دهند و نیمی از ۳۵ هزار نفر یعنی ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر در سن ازدواج بسر می برند.

بعد هم گفتیم که باید هم در پی کشف دلایل آن برویم که یکی از آنها گرانی و تورم است و تا حدودی می توان با ارایه تسهیلاتی به جوانان از عهده آن برآمد. ما در این نوشته به یکی از تسهیلات می پردازیم که "وام ازدواج" نام دارد .

وام ازدواج در سال 1402 چقدر است؟

به گزارش ایرنا، امسال سقف تسهیلات ازدواج برای زوج های کمتر از ۲۵ سال از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال به ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال در سال جاری افزایش یافته که این رقم برای زوج های بالاتر از ۲۵ سال از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال رسیده است.

حال، پرسشی مطرح است و آن اینکه آیا افزایش تسهیلات پرداختی برای ازدواج ، حداقل در گناباد به افزایش تشکیل خانواده منجر شده است یا خیر؟

خبرنگار ایرنا در گزارشی وضع موجود را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که افزایش تسهیلات، گویا در شهرستان گناباد چندان جواب نداده و میزان ثبت ازدواج در این منطقه طی یکسال گذشته کاهش و آمار طلاق افزایش یافته است.

ناهمخوانی افزایش تسهیلات با افزایش هزینه های زندگی

یکی از علل بی پاسخ ماندن افزایش تسهیلات تشکیل زندگی مشترک را شاید در گفته های «مرضیه مرادی » جوانی از گناباد و متقاضی تسهیلات ازدواج بتوان پیدا کرد که می گوید: با وجود افزایش میزان تسهیلات در سال جاری نسبت به پارسال، هزینه های زندگی و تامین کالاهای مورد نیاز نیز چند برابر شده است.

از نظر این جوان در شُرُف تشکیل خانواده و منتظر وام با عنایت به افزایش قیمت لوازم خانگی و ملزومات تشکیل خانواده، تسهیلات پرداختی شاید جوابگوی تامین چند قلم محدود از کالاهای مورد نیاز برای تشکیل خانواده باشد.

«مرضیه مرادی» جوانی از گناباد و متقاضی وام ازدواج :با وجود افزایش میزان تسهیلات در سال جاری نسبت به پارسال، هزینه های زندگی و تامین کالاهای مورد نیاز نیز چند برابر شده است.فقط تهیه کالاهای ضروری آغاز زندگی مشترک ، مشکل جوانان منتظر تسهیلات مورد نظر نیست بلکه باید هزینه های بالای برگزاری مراسم عروسی و تامین مسکن را نیزدر کنار آن قرار دهیم که دامن بیشتر جوانان را گرفته است.اینها را "محمد زمانیان" دیگر جوان گنابادی و در شُرُف تشکیل خانواده تایید می کند. او هم تسهیلات پرداختی را به هیچ وجه جوابگوی نیاز ها نمی داند .

مشکلات گفته شده فقط به جوانان گنابادی اختصاص ندارد بلکه به سایر نقاط کشور نیز تسری یافته است؛ به عنوان مثال «سپیده اسدی» که شهروندی ساروی است نیز معتقد است: این میزان وام پرداختی تنها گوشه اندکی از هزینه خرید جهیزیه را تامین می کند.

وی می گوید: دختری همچون من که تنها منبع درآمد خانواده پنج نفره پدریم از محل حقوق مستمری هفت و نیم میلیون تومانی است چطور می تواند هزینه میلیونی تامین جهیزیه آنهم با این میزان وام ازدواج را پرداخت کرد.

اسدی می افزاید: ‌درحالیکه خرید تنها یک قلم لوازم خانگی همچون یخچال که جزو وسایل ضروری زندگی به شمار می رود ۵۰ میلیون تومان آب می خورد خرید دیگر نیازهای زندگی واقعا با این رقم وام ازدواج امکانپذیر نیست.

علی، کارگر مغازه ای در قائمشهر است و ماهانه هفت میلیون تومان حقوق می گیرد. او به تازگی به جرگه متاهلین پیوسته است و همچون دیگر زوج های جوان، خود و همسرش درخواست وام به بانک داده اند.

او می گوید :‌ با یک حساب سرانگشتی درباره هزینه مراسم عروسی از سالن پذیرایی گرفته تا لباس عروس و دیگر ملزومات مراسم، تسهیلات ۱۸۰ میلیون تومانی تنها می تواند اندکی از هزینه ها را پوشش بدهد.‌اگر فردی همچون من با خانواده ای بدون پشتوانه مالی بخواهد خانواده تشکیل دهد؛ مطمئنا باید سالها حقوق خود را پس انداز کند تا بتواند هزینه مراسم را پرداخت کند این موضوع جدا ازهزینه های دیگر زندگی است.

علی، تازه دامادی از قائمشهر: با یک حساب سرانگشتی درباره هزینه مراسم عروسی از سالن پذیرایی گرفته تا لباس عروس و دیگر ملزومات مراسم وام ۱۸۰ میلیون تومانی تنها می تواند اندکی از هزینه ها را پوشش بدهد.‌اگر فردی همچون من با خانواده ای بدون پشتوانه مالی بخواهد ازدواج کند مطمئنا باید سالها حقوق خود را پس انداز کند تا بتواند هزینه مراسم را پرداخت کند این موضوع جدا ازهزینه های دیگر زندگی است.علی می افزاید: این میزان وام ازدواج برای فردی همچون من که از طبقه پایین اقتصادی با درآمدی ضعیف است، نمی تواند جوابگوی پرداخت هزینه رهن منزل پس از عروسی باشد.

انتظار طولانی برای وام ازدواج

تا اینجای مطلب از اظهارات جوان های متقاضی وام اردواج چنین استنباط شده است که این میزان وام با توجه به تورم موجود کم است اما زوج ها برای همین اندک میزان تسهیلات در صورت نداشتن پارتی در بانک،صف های انتظار طولانی می بندند و این باعث افزایش نارضایتی آنها شده است. این نارضایتی را می توان در اظهارات حجت الاسلام و المسلمین حسن درویشیان ، رییس دفتر بازرسی ویژه رییس‌جمهور در روز ۲۱ دی یافت که گفت: پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در خوزستان رضایت بخش نیست و بانک ها باید اقدام موثری در این خصوص انجام دهند.
درویشیان که در نشست شورای اداری خوزستان حضورداشت خاطرنشان کرد: ما در یک تَلِه جمعیتی قرار گرفتیم که برای جبران آن، پنج سال فرصت داریم. بزرگترین بحران ما در آینده بحث جمعیت است لذا از بانک ها و حوزه راه و شهرسازی تقاضا دارم که تعهدات خود را به طور کامل عملیاتی کنند.

« سید احسان عسکری» معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد هم روز ۲۵ دیماه این خبر را داد: بیش از چهار هزار نفر از زوج های جوان استان در نوبت دریافت تسهیلات ازدواج هستند و عملکرد بانک های کهگیلویه و بویراحمد در پرداخت وام ازدواج رضایت بخش نیست.

اینکه چرا عملکرد بانک های استان در پرداخت این تسهیلات رضایت بخش نیست به گفته عسکری به این علت است که میزان پرداختی تسهیلات ازدواج توسط بانک‌های استان تا پایان آذرماه امسال ۶۳ درصد است و به همین علت، عملکرد یاد شده قابل قبول نیست.

وقتی انتظارهای طولانی برای تسهیلات باشد ، یک علت مهم آن را می توان در کمبود منابع بانکی جستجو کرد و طبیعی است که نارضایتی بالا می رود . همینجاست که پای پارتی بازی هم به میان می آید .بسیاری از جوانان منتظر وام گفته اند اگر پارتی نداشته باشند نمی توانند به این زودی ها وام بگیرند. به عنوان نمونه یکی از آشنایان نگارنده که در چند قدمی برپایی مراسم عروسی است ، چون برادرش در بانک کار می کند خیلی زود، کارش راه افتاد.

اگر باورنمی کنید دوباره به اظهارات «سپیده اسدی» هموطن ساروی بازمی گردیم که تیر ماه امسال به خبرنگار ایرنا گفت: از فروردین برای دریافت وام ازدواج ثبت نام کردم، اما خبری از بانک نیست پیگیری هم که می‌کنم، نداشتن بودجه را علت عدم پرداخت اعلام می کند. هنوز بانک از من مدارک هم درخواست نکرده است و تنها می‌گوید باید منتظر بمانید.

اظهارات «نازنین باقری» دیگر متقاضی وام ازدواج از ساری هم هست که چنین گفته است:‌ در حالیکه وام ازدواج و فرزندآوری باید ظرف مدت ۱۰ روز پس از تکمیل مدارک به حساب متقاضیان واریز شود اما اکثر مواقع تا ۶ ماه طول می کشد که این موضوع باعث شده است تا بسیاری از برنامه ریزی ها برای برگزاری مراسم عروسی چه برای دختر و چه برای پسر با مشکل مواجه شود.

همچنین «محسن اکبری» جوان ۲۵ ساله اهل ساری است. او اظهار می دارد : حدودچهار ماهی از ثبت نام برای دریافت وام ازدواج می‌گذرد، اما هنوز بانک حتی برای ارائه مدارک نیز به من زمانی را اعلام نکرده است. حتی موضوع را که از بانک پیگیری کردم عنوان می کنند که باید در صف در انتظار بمانید.

این شهروند ساروی ادامه می دهد: با توجه به اینکه من و همسرم تصمیم داریم مراسم عروسی خود را امسال برگزارکنیم می‌بایست پیش از مراسم ، مقدمات و خریدهای لازم را انجام دهیم که این خود نیازمند داشتن پول است.

محسن اکبری، جوان ساروی: حدود چهار ماهی از ثبت نام برای دریافت وام ازدواج می‌گذرد، اما هنوز بانک حتی برای ارائه مدارک نیز به من زمانی را اعلام نکرده است. حتی موضوع را که از بانک پیگیری کردم عنوان می کنند که باید در صف در انتظار بمانید.«محسن»، جوانی از رشت است که می خواهد مزدوج شود؛ او نیز هنوز وام ازدواج را دریافت نکرده است و با گله از شرایط دریافت، اظهارمی دارد: به دلیل آنچه مدیر بانک آن را عدم اعتبار می‌خواند مدت زیادی است که برای دریافت وام در نوبت هستم. البته از سوی بانک مربوطه، اطلاع داده شده که اعتبار تازه اختصاص یافته است و به زودی وام را دریافت می کنیم اما در نوبت ماندن و عدم اطلاع از تاریخ دقیق دریافت تسهیلات باعث می شود تا نتوانیم روی آن حساب باز کنیم.

محسن ادامه می دهد: همسرم نیز برای تکمیل جهیزیه خود، روی وام ازدواج حساب باز کرده بود اما به دلیل عدم دریافت، به ناچار مجبور شد برای تکمیل جهیزیه از یکی از بستگان قرض بگیرد تا نوبت وامش برسد؛ من نیز هنوز برای اجاره خانه با مشکل مواجه‌ام و به همین دلیل هم اینک در منزل پدر همسرم زندگی می‌کنیم.

به گفته این تازه داماد با توجه به اینکه اجاره خانه به شدت بالا رفته و موجران رقم‌های زیادی را برای ودیعه درخواست می کنند و هر روز شاهد افزایش اجاره بها هستیم، به طور حتم با دریافت وام ازدواج هم اینک نمی توانم مکان مناسبی را برای اجاره پیدا کنم شاید اگر این وام ماه چندماه گذشته به دستم می‌رسید، شرایط متفاوت بود.

یافتن ضامن معتبر، مشکلی دیگر برای گرفتن وام ازدواج

همیشه وام گرفتن با یافتن ضامن و جلب رضایت وی برای آمدن به بانک جهت تایید شدن مدارکش، معضلی بزرگ به شمار می آید. در خصوص وام ازدواج نیز همینگونه است البته گفته اند یک ضامن کافی است شاهد آن هم شرایط درج شده در سایت مربوط به پرداخت تسهیلات ازدواج است که بانک‌ها موظف به پرداخت این وام با یک ضامن معتبر یا در نظر گرفتن یارانه زوج‌ها به عنوان ضمانت، هستند.

پرسش این است آیا بانک ها به این شرایط پایبند هستند یا خیر؟ برای یافتن پاسخ این پرسش می توانیم به زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان برویم. خبرنگاران ایرنا در زاهدان گزارش داده اند برخی بانک‌ها بدون در نظر گرفتن قوانین مربوطه، وجود یک ضامن را برای پرداخت وام کافی ندانسته اند و وجود سه ضامن را ضروری می‌دانند، حال اینکه بانک‌ها چگونه برخلاف دستورالعمل اعلام شده در زمینه ضامن با متقاضیان، همکاری لازم را ندارند ابهامی است که این روزها جوانان را سردرگم کرده است.

قابل توجه اینکه این مشکل فقط در زاهدان نیست وقتی «سید عباس جوهری» معاون استاندار تهران می گوید: «درخواست ۲ ضامن برای وام ازدواج غیرقانونی است» یا هنگامی «شهریار عباسی» معاون استاندار ایلام نیز تاکید دارد:« اخذ تنها یک‌ ضامن برای تسهیلات ازدواج در بانک‌های ایلام رعایت شود»، یعنی اینکه برخی بانک ها بیشتر از یک ضامن از متقاضیان یاد شده می‌خواهند.

به گزارش خبرنگاران ایرنا هر بانک برای خود، شیوه نامه دارد؛ یک بانک، کارت پایان خدمت می‌خواهد؛ دیگری سن خانه برای ضمانت و دیگری چند ضامن کارمند رسمی، اعلام می کنند. به عبارت دیگر هر کدام دلبخواهی قوانینی وضع کرده اند و سنگ جلو جوانان می‌اندازند. وضع طوری شده است، خیلی‌ها عطای گرفتن وام را به لقایشان می‌بخشند. این وضعیت درحالیست که بر اساس شرایط درج شده در سایت مربوط به پرداخت تسهیلات ازدواج، بانک‌ها موظف به پرداخت این وام با یک ضامن معتبر یا در نظر گرفتن یارانه زوج‌ها به عنوان ضامن هستند.

«جواد مقدم» ، جوانی اهل زاهدان است که همراه همسرش برای گرفتن وام به یکی از بانک‌ها مراجعه کرده است. او به خبرنگار ایرنا چنین می گوید: آن‌قدر برای تکمیل مدارک و جلب متولیان بانکی پاسکاری شده و مرخصی گرفته‌ام که ترس از دست دادن شغلم را دارم چرا که هر ضامنی می آوریم، بانک مربوطه یک بهانه می‌آورد و ما خسته شده‌ایم.

یک مثال دیگر این بار از کهگیلویه و بویراحمد می آوریم. به گزارش خبرنگار ایرنا در مطلبی تحت عنوان «اگر صلاح می دانید ازدواج نکنید»! که به دلیل نبود منابع در بانک های کهگیلویه و بویر احمد منتشر شد، نشان از وجود سختگیری ها و بروکراسی های اداری از سوی بانک های کهگیلویه وبویراحمد است. این سختگیری ها در شرایطی است که هزینه های هنگفت و کمرشکن برای تشکیل خانواده و یا تامین زمین و مسکن جز با بهره گیری،کمک و مشوق های دولتی و دریافت وام برای بخش عمده ای از مردم و جوانان این استان ناممکن است و مردم و مسئولان استانی خواهان بهبود این وضعیت هستند.

به گزارش ایرنا، جوان زاهدانی: آن‌قدر برای تکمیل مدارک و جلب متولیان بانکی پاسکاری شده و مرخصی گرفته‌ام که ترس از دست دادن شغلم را دارم چرا که هر ضامنی می آوریم، بانک مربوطه یک بهانه می‌آورد و ما خسته شده‌ایم.قابل توجه اینکه معیشت مردم استان کهگیلویه و بویراحمد با سیستم بانکی گره خورده است به گونه ای که طبق اظهارات دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌ های کهگیلویه و بویراحمد، تسهیلات تکلیفی یکی از شاخص‌های نشان دهنده محرومیت است و نزدیک به ۴۰ درصد تسهیلات استان کهگیلویه و بویراحمد تکلیفی است.

ناامیدی از گرفتن وام و رفتن به سمت دلالان

گزارش های خبرنگاران ایرنا نشان می دهد که نه تنها وجود «قوانین سخت بانکی» بلکه «معطلی بیش از حد در صف انتظار» باعث شده است تا زوج‌های جوان در نوبت دریافت تسهیلات به دلیل نداشتن ضامن معتبر، موفق به دریافت این تسهیلات نشوند و پس از گذشت مدت‌ها از زمان شروع زندگی همچنان در نوبت دریافت تسهیلات و دربه‌ در دنبال ضامن معتبر باشند . این افراد وقتی ناامید می‌شوند، سراغ دلالان می روند تا از حداقل، فروش امتیاز وام خود برخوردار شوند.

اینجاست که تازه بازی دلال وام شروع می‌شود و امتیاز وام متقاضیان را به طور میانگین و البته بسته به مبلغ وام ازدواج بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان می‌خرد. دلال به ازای هر ۱۰۰ میلیون تومان، ۳۰ میلیون تومان امتیاز این وام را به نفع خود به سایر افراد می‌فروشد که در این میان ، کلاهبرداری هایی از زوج ها رخ می دهد؛ مثلا در همین راستا روز ۲۶ مهر امسال خبری با تیتر «کلاهبرداران فروش وام ازدواج در مهاباد دستگیر شدند» منتشر شد.

موضوع فقط به وجود کلاهبرداری در خرید و فروش وام محدود نمی شود ؛ در این میان برخی نیز مرزهای کلاهبرداری را جابجا و از داخل بانک اقدام کرده اند. به عنوان نمونه می توان به اظهارات دادستان عمومی و انقلاب قم اشاره کرد که ۱۳ آذر ماه گذشته از دستگیری متهمان پرداخت وام ازدواج با جعل اسناد رسمی در این استان خبرداده و گفته بود. کیفرخواست مدیر یک بانک به همراه همدستانش به دلیل پرداخت ۲۴۴ فقره وام با جعل اسناد رسمی صادر شد.

برای اینکه از صف طولانی وام ازدواج دورنشویم دوباره به این معضل بازمی گردیم. بشنویم از «سعید» و «فاطمه» یکی از صدها زوج جوان زاهدانی که در صف انتظار این وام هستند. آنها به خبرنگار ایرنا می گویند: حدود هشت ماه از عقدمان می‌گذرد؛ اما هنوز موفق به دریافت وام نشده ایم و مراسم عروسی، مدام به تأخیر می‌افتد.

برخی از زوج ها وقتی از گرفتن وام ناامید می‌شوند ، سراغ دلالان می روند تا حداقل از فروش امتیاز وام خود برخوردار شوند.این زوج جوان زاهدانی با بیان اینکه تاکنون سه یا چهار مرحله به علت عدم‌پذیرش ضامن‌ها از سوی بانک، وام آنها به تعویق افتاده است، افزودند: باید کفش آهنین به پا کنیم و از این بانک به آن بانک برویم و در سامانه به تغییر بانک اقدام کنیم. هم اکنون از گرفتن این وام صرف نظر کرده ایم و قراراست آن را به قیمت کمتری به یکی از خریداران وام ازدواج به فروش برسانیم تا بلکه بتوانیم بدون برگزاری مراسم، حداقل هزینه پیش پرداخت یک خانه برای شروع زندگی را داشته باشیم.

صف وام ازدواج تا پایان امسال جمع می‌شود

از اظهارات هموطنان متوجه می شویم بسیاری از جوانان در صف های طولانی وام ازدواج بسر می برند. وقتی وزیر اقتصاد و دارایی اظهار می دارد که رییس جمهور به پایان دادن صف برای دریافت وام ازدواج تاکید دارد ، یعنی اینکه انتظار طولانی برای این وام وجود دارد؛ پس مردم بیراه نمی گویند.

گواه آن نشست چند روز پیش یعنی چهارشنبه (۱۳ دی) هیأت دولت که به ریاست آیت الله سیدابراهیم رئیسی باشد که با حضور اعضای کابینه برگزار شد. «سیداحسان خاندوزی» وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه این نشست در جمع خبرنگاران بیان کرد: در جلسه مجمع عمومی بانک مرکزی که این هفته برگزار شد رئیس جمهور به خاتمه دادن به صف مردم برای دریافت وام ازدواج تاکید کردند، همچنین این موضوع در جلسه هیات دولت نیز مجدد مطرح شد.

وی افزود: در همین زمینه رئیس بانک مرکزی اعلام کرد که اقدامات لازم برای تحقق این موضوع انجام خواهد شد.

بر اساس این گزارش، بانک مرکزی برای تحقق این هدف (وام فرزندآوری و پایان دادن صف انتظار برای وام ازدواج ) تصمیم جدیدی اتخاذ کرد به این صورت که ۲ بانک قرض الحسنه مهر ایران و رسالت را به بانک‌های عامل پرداخت کننده اضافه و مکلف شده اند مازاد بر سهمیه‌های قبلی ۱۲۵ هزار فقره تسهیلات ازدواج در سال جاری به متقاضیان پرداخت کنند.

در زمان حاضر ۱۱ بانک عامل پرداخت تسهیلاتی مثل وام ازدواج شامل تجارت، ملی، ‌ملت، ‌صادرات، سپه، ‌رفاه کارگران، کشاورزی، پست بانک، مسکن، توسعه تعاون و قرض الحسنه مهر ایران است.

۲ هفته میانگین پرداخت تسهیلات ازدواج

درست است، دولت کمرهمت برای قطع صف وام ازدواج تا پایان امسال را بسته است اما نباید این واقعیات را نادیده گرفت که پیش تر هم مسوولان مربوطه، میانگین پرداخت این تسهیلات را ۲ هفته عنوان کرده بودند. به عنوان مثال می توان به گزارش روز ۲۹ تیر ماه ایرنا از اظهارات «هرمز پژولیده» دبیر کمیسیون هماهنگی بانک های استان مازندران اشاره کرد که اتفاقا او نیز به تاکیدات دولت مبنی بر تسریع در اقدامات حمایتی ازدواج جوانان اشاره کرد و گفت: پرداخت بدون نوبت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری به تمامی شعب بانک های استان ابلاغ شده است.

همچنین پژولیده به ایرنا گفته بود:‌ براساس مفاد و چارچوب های قانونی تعیین شده در خصوص شرایط ضامن برای اینگونه تسهیلات نیز یک ضامن معتبر مورد نظر است.

درست است، دولت کمرهمت برای قطع صف وام ازدواج تا پایان امسال را بسته است اما نباید این واقعیات را نادیده گرفت که پیش تر هم مسوولان مربوطه، میانگین پرداخت تسهیلات ازدواج را ۲ هفته عنوان کرده بودند.به گفته وی در ارزیابی ها و بررسی های انجام شده میانگین پرداخت تسهیلات ازدواج در استان کمتر از ۲ هفته است البته این را باید اذعان داشت که در برخی مواقع و در برخی بانک ها بیشتر از این مدت نیز زمان صرف می شود.

درست است که این مقام مسوول در مازندران بخشی از علت تاخیر در پرداخت این تسهیلات را ناشی از ایرادات مدارک ضامن و یا معوقات بانکی آنها عنوان کرد اما به نظر می رسد این انصاف را هم رعایت کرد و گفت: ‌بانک ها نیز برای رسیدن به نقطه ایمن در دریافت مبالغ اقساط تسهیلات پرداختی در برخی مواقع سختگیری هایی می کنند.

وام ازدواج ۳۵۰ میلیون تومان می شود

از این بحث ها گذشته اخیرا خبرهایی از افزایش وام ازدواج هم داریم. شانزدهم دیماه جاری «احمد راستینه» عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس از موافقت این کمیسیون با وام ازدواج ۳۰۰ میلیون تومانی خبر داد و گفت: این میزان برای زوجهایی که سن آنها کمتر از ۲۵ سال و زوجه کمتر از ۲۳ سال باشد ۳۵۰ میلیون تومان خواهد بود و بقیه هم ۳۰۰ میلیون تومان دریافت می کنند.

ناگفته نماند در این میان «احمد امیرآبادی فراهانی» دیگر عضو کمیسیون تلفیق بودجه در مجلس شورای اسلامی همان روز به ایرنا درباره حضور «داود منظور» رئیس سازمان برنامه و بودجه در جلسه روز شنبه کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ گفت: رئیس سازمان برنامه و بودجه در جریان بررسی و تصویب تعیین میزان وام ازدواج نسبت به مصوبه کمیسیون انتقاد کرد و گفت که بانک‌ها قادر به پرداخت وام ازدواج به میزان ۳۰۰ و ۳۵۰ میلیون تومان نیستند.

به هر حال افزایش یا ثابت ماندن وام ازدواج را به روزهای آتی باید سپرد. اما آنچه که شاید مهم تر از میزان وام باشد، رفع موانع دریافت آن است. به قول «جواد مقدم »جوان زاهدانی که گفت: کاش متولیان امر به جای اضافه کردن مبلغ وام که در پرداخت آن به زوج‌ها کم آورده‌اند آنها را اذیت نمی‌کردند و با مبلغ کمتری مشکل آنها را حل و به جای سنگ پراکنی مشکل‌گشایی می‌کردند.

جوان زاهدانی: کاش متولیان امر به جای اضافه کردن مبلغ وام ازدواج که در پرداخت آن به زوج‌ها کم آورده‌اند آنها را اذیت نمی‌کردند و با مبلغ کمتری مشکل آنها را حل و به جای سنگ پراکنی مشکل‌گشایی می‌کردند.

و اما سخن آخر :تشکیل خانواده، یک مقوله تک بعدی نیست که مشکلش با وام حل شود. به قول حسینی، استاد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی گناباد ، ازدواج یک مقوله ایستا نیست که با برگزاری مراسم و گرفتن تسهیلات پایان یابد؛ بلکه یک مسوولیت ۲ طرفه و سرآغاز تشکیل زندگی مشترک و خانواده به شمار می آید و تسهیلات کنونی نمی تواند جوابگوی همه نیاز جوانان برای آغاز یک زندگی باشد.

حسینی تصریح کرد: یکی از دلایل مهمی که زوج های جوان بعد از عروسی به مشکل برمی‌خورند و یا زندگی آنان بعد از مدت کوتاهی به طلاق می انجامد، این است که ازدواج را یک مقوله ایستا می بینند و به مسائل و مشکلات بعد از آن و اهمیت مسوولیت اجتماعی طرفین توجه نمی کنند.

وی با اشاره به اینکه باید ازدواج را یک پدیده در بستر جامعه دید، اظهار داشت: تشکیل خانواده با بسترهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه در هم تنیده است و تنها با پرداخت تسهیلات نمی توان یک زندگی را علم کرد بلکه باید در کنار آن دیگر حمایت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز توسط مسوولان و دستگاههای اجرایی از جوانان افزایش یابد.

تنها با پرداخت تسهیلات نمی توان یک زندگی را علم کرد بلکه باید در کنار آن دیگر حمایت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز توسط مسوولان و دستگاههای اجرایی از جوانان افزایش یابد.یادمان نرود ، ایران با افزایش شمار سالمندان دارد به سمت خاکستری (پیر) شدن پیش می رود این در حالی است که ۱۲ میلیون مجرد دارد.