به گزارش ایرنا، احداث کارخانه کشتی‌سازی در بندرانزلی و پایانه‌ریلی در بندر آستارا، اتصال ریل به بندرکاسپین، تکمیل آزادراه منجیل – رشت، احداث بندر گردشگری چمخاله لنگرود و مجتمع بندری انزلی و راه اندازی کریدورهای بین المللی شمال – جنوب از پروژه‌های نیمه تمامی هستند که در صورت اتمام و بهره‌برداری کامل آنها گیلان شکوفایی هرچه بیشتر را اقتصاد دریامحور در شاهد خواهد بود.
همجواری گیلان با کشورهای مستقل مشترک المنافع و ساحلی دریای خزر، قرار گرفتن در مسیر کریدورهای شمال- جنوب، انعقاد موافقتنامه تجارت کالایی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و تبدیل آن در آینده‌ای نزدیک به موافقتنامه تجارت آزاد، فرصت مناسبی برای این استان در توسعه تجارت و ترانزیت بویژه صادرات کالا است.
حضور و بازدید هیات‌های تجاری کشورهای مختلف از استان نشان از جایگاه گیلان در مناسبات تجاری منطقه بویژه بین کشورهای حاشیه دریاخزر، روسیه و چین دارد.
توسعه حمل و نقل دریایی برای کسب سهم بیشتر از بازار
طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی اداره کل بنادر و دریانوردی گیلان از ابتدای سال ۱۴۰۲ تاکنون بیش از ۹۵ درصد فعالیت‌های تجاری مجتمع بندری انزلی با کشور روسیه بوده این رقم افزایش ۴۰ درصدی نسبت به سال قبل داشته است که بی شک با توسعه ناوگان حمل و نقل دریایی توسعه بیشتری را رقم خواهد زد.
طبق اعلام اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان سال گذشته ۵۲ فروند کشتی با پرچم ایران در دریای خزر تردد داشته و امسال با رشد ۵۰ درصدی این تعداد به ۶۷ فروند رسیده و پیش بینی می شود تا ۸۰ فروند نیز رشد یابد.
فزونی سهم ناوگان حمل ونقل دریایی شمال کشور در راستای استفاده از فرصت‌های دریایی ایجاد شده در بخش صادرات، واردات، ترانزیت و حضور در بنادر خارجی صورت گرفته است تا ایران بتواند حضور بیشتری در بازارهای جهانی داشته باشد.
استاندار گیلان درسفر اخیر خود به کشور روسیه با تاکید بر افزایش ظرفیت بنادر با مشارکت بخش خصوصی خواستار در اولویت قرار دادن این مهم در برنامه های سازمان بنادر و دریانوردی شد.
اسدالله عباسی احصاء، شناسایی و پرداختن به ظرفیت‌های بندری را در شکوفایی اقتصاد دریا بویژه در حوزه خزر موثر دانست و از تلاش گیلان برای افتتاح خطوط ریلی و افزایش ظرفیت بنادر استان به ۱۵ میلیون تن ترانزیت خبر داد.
وی خواستار افزایش ظرفیت ترانزیت و ارتقاء حجم صادرات و واردات کالا به بنادر گیلان شد.
عباسی با تاکید بر نقش مهم اقتصاد دریا محور در گسترش روابط تجاری ایران و روسیه، به اقداماتی که طی ۲ سال اخیر در حوزه بنادر به منظور افزایش ارتباطات مختلف با روسیه و استان آستراخان این کشور انجام شده، اشاره کرد و این تلاش ها را مهم و کم سابقه در عرصه توسعه بنادر و خطوط کشتیرانی خواند.
وی فعالیت‌های تجاری گیلان را فقط معطوف به حمل و نقل دریایی ندانست و به آمادگی گیلان برای گسترش حوزه حمل و نقل ریلی با تکمیل راه‌آهن رشت_کاسپین و نیز از طریق هوایی و فرودگاه بین‌المللی سردار جنگل در توسعه روابط با روسیه و بندر آستراخان اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
توسعه زیرساختهای حمل و نقلی گیلان ضرورت رونق اقتصادی کشور است
توسعه اقتصاد دریا محور در بنادر گیلان با اتصال به ریل سراسری
توسعه اقتصاد دریا محور در استان گیلان نیازمند اتصال بنادر بویژه مجتمع بندری انزلی به شبکه ریل سراسری و همچنین در داخل محوطه بندری است.
مجتمع بندری کاسپین دیگر بندر مهم گیلان نیز یک بندر راهبردی در مناسبات ترانزیتی و حمل و نقلی دریای خزر محسوب می شود که با اتصال ریل، زمینه فعال سازی ظرفیت های ترانزیتی شمال کشور را به همراه خواهد داشت.
آخرین قطعه تکمیل کننده ظرفیت ها و مزیت های منطقه آزاد انزلی، طرح اتصال نخستین منطقه آزاد شمال کشور به راه آهن سراسری در ایستگاه پیربازار رشت است، طرحی که بنا به گفته مسئولان راه و شهرسازی، پیش از پایان سالجاری آماده بهره برداری خواهد شد.
آخرین قطعه تکمیل کننده ظرفیت ها و مزیت های منطقه آزاد انزلی طرح در حال تکمیل اتصال نخستین منطقه آزاد شمال کشور به راه آهن سراسری در ایستگاه پیربازار رشت است، طرحی که بنا به گفته مسئولان راه و شهرسازی، پیش از پایان سالجاری آماده بهره برداری خواهد شد.
بی تردید با اتصال مجتمع بندری کاسپین به خط آهن کشور، نه تنها ۲ دریای شمالی و جنوبی ایران به یکدیگر متصل می شوند، بلکه زمینه تکمیل زیرساخت ها و فعال سازی کریدور شمال - جنوب هم مهیا می شود و در نهایت قابلیت ترانزیت کالا میان اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و حاشیه دریای کاسپین با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس ایجاد و فعال می شود، موضوعی که بر اقتدار دیپلماسی اقتصادی و تجاری جمهوری اسلامی ایران می افزاید.
درزمان حاضر بخش عمده ای از این کار شامل؛ نصب سینی دوار، زیرسازی برای احداث ریل های قاشقی در محدوده این منطقه انجام شده است و محموله ۶۰ تنی ریل قاشقی نیز که به منظور استفاده در قطعه نهایی اتصال ریل به اسکله رو - رو مورد بهره برداری قرار می گیرد در محوطه بندری کاسپین تخلیه شده است.
با بهره برداری از این طرح ملی که دارای دستاوردهای بین المللی قابل توجهی در کشورمان است، نه تنها دریاهای شمالی و جنوبی ایران با خطوط ریلی جدید به یکدیگر متصل می شود بلکه زمینه تکمیل زیرساخت های کریدور شمال - جنوب فراهم شده و شاهد گسترش مناسبات حمل و نقل ترکیبی میان کشورهای اوراسیا و حاشیه دریای کاسپین با کشورهای جنوبی خلیج فارس و اقیانوس هند خواهیم بود، موضوعی که یکی از مهمترین راهبردهای دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است.
ریل قاشقی به منظور افزایش ایمنی و جلوگیری از خطر خروج از خط وسیله نقلیه و مهار نمودن هرچه بیشتر لبه چرخ، در اسکله های رو - رو مورد استفاده قرار می گیرد.
ایجاد زیرساخت در بنادر گیلان
مجتمع بندری انزلی بعنوان یکی از مهمترین بنادر شمال کشور در راستای توسعه ترانزیت و فعال کردن کریدور شمال – جنوب زیرساختهای مناسبی ایجاد کرده است که از آن جمله می توان به ایجاد مخازن ۲۰۰ هزار تنی سیلوی غلات، انبارهای قدیمی با ظرفیت ۱۵۰ هزار تنی اشاره کرد.
مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: هم اکنون ظرفیت انبارش ۳۵۰ هزار تن کالای فله به صورت همزمان در مجتمع بندری انزلی وجود دارد و طی سالهای گذشته حوضچه ای بدون محدودیت آبخور با ۶ پست اسکله تجاری و نفتی در راستای توسعه ترانزیت و صادرات ایجاد شد و مجموع اسکله های مجتمع بندری انزلی به ۱۷ پست افزایش یافت.
مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان از احداث کارخانه کشتی سازی در این مجتمع بندری در راستای تحقق اهداف توسعه اقتصاد دریا محور خبر داد و گفت: مطالعات مربوط به این پروژه انجام شده و به زودی مجوز زیست محیطی آن از سوی اداره کل محیط زیست صادر می شود.
یونسی با بیان اینکه این کارخانه کشتی سازی در راستای نوسازی ناوگان تجاری در دریای خزر و افزایش تعداد کشتی ها با مالکیت ایرانی به منظور توسعه ترانزیت و صادرات انجام می شود، متذکر شد: در ماه های آینده مجوز کشتی سازی صادر و قرار داد کشتی سازی در بندرانزلی منعقد خواهد شد.
بندر کاسپین در منطقه آزاد انزلی نیز برای توسعه صادرات و ترانزیت کانتینری اقدام به راه اندازی خط کشتیرانی کانتینری منظم (لاینر) بین بندر کاسپین و بندر آکتائو قزاقستان کرده است.
طبق رایزنی و برنامه ریزی های انجام شده با سرمایه گذاری بخش خصوصی کشور قزاقستان و همکاری فعالان بندری ایرانی، ماهیانه حداقل طی ۲ سفر به صورت مستمر، کشتی های کانتینربر نسل جدید با بالاترین ظرفیت حمل کانتینر در دریای خزر انواع کالاهای صادراتی، ترانزیتی و واردات مواد اولیه واحدهای تولیدی را بین بنادر ایران و قزاقستان جابجا می کنند.
در واقع با بهره مندی از این مزیت شاخه ایرانی کریدور چین – قزاقستان – ایران (بندر کاسپین) و استفاده از حمل و نقل ترکیبی، کالاها از طریق راه آهن چین و قزاقستان به بندر آکتائو و سپس با روش حمل ونقل ترکیبی از دریای خزر به ایران وارد و محصولات ایرانی نیز از همین مسیر صادر می شوند. تاکنون از مسیر این کریدور بیش از۱۵ هزار و ۲۰۰ تی ای یو کانتینر به بندر کاسپین وارد یا صادر شده است.
با راه اندازی این خط کشتیرانی امکان ترانزیت کالا از جنوب آسیا، هندوستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس به قزاقستان تسهیل می شود و می توان این مسیر تجاری را به عنوان کریدور شمال - جنوب نوین دانست.
با ایجاد این خط کشتیرانی لاینر، تجار و بازرگانان می توانند از طریق منطقه آزاد انزلی به بازار دومین کشور بزرگ عضو اتحادیه اوراسیا و نیز یکی از کشورهای برتر عضو سازمان همکاری های شانگهای دسترسی راحت تر و سریع تری داشته باشند.
- کشتی‌های لاینر (خطوط منظم) : کشتی‌های لاینر، در خطوط دریایی مشخص طبق ضوابط خاصی و با برنامه معینی فعالیت می‌کنند.
منطقه آزاد انزلی با بهره مندی از تمام ظرفیت ها و مزیت ها از مناطق آزاد پیشرو در بهره برداری حداکثری از شاخص های توسعه دریا محور در محدوده خود است که با استفاده از ظرفیت های بندر کاسپین موقعیت بسیار مناسبی برای جذب و گسترش کالاهای ترانزیتی میان جنوب و شرق آسیا با غرب آسیا و اروپا ایجاد خواهد کرد.
منطقه آزاد انزلی همچنین نقش محوری در فعال سازی کریدور شمال-جنوب و ایجاد و توسعه فعالیت های بخش فرعی طرح یک جاده یک کمربند یعنی کریدور چین - قزاقستان - ایران ایفا خواهد کرد، مسیرهایی که هم اکنون به یکی از اصلی ترین تأمین کنندگان کالاهای اساسی و مواد اولیه واحدهای تولیدی-صنعتی کشور تبدیل شده اند، به طوریکه ۳۰ درصد از روغن خوراکی کشور از مسیر منطقه آزاد انزلی وارد کشور می شود.
ایفای نقش موثر در بهره برداری از فرصت های همکاری با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا چه در قالب هم افزایی با اتاق های بازرگانی، سازمان توسعه تجارت، وزارت امور خارجه، و همچنین انعقاد تفاهم نامه های همکاری با مناطق ویژه کشورهای حوزه دریای کاسپین و حضور در نمایشگاه ها و رویدادهای تجاری مشترک کشور نیز از مهمترین اقدامات سازمان منطقه آزاد انزلی به منظور افزایش و تعمیق روابط فی مابین در قالب راهبردهای توسعه دریا محور است.
منطقه آزاد انزلی ۱۰۰ بسته سرمایه گذاری برای معرفی به فعالان اقتصادی تعریف کرده که یکی از محورهای اصلی این بسته‌های سرمایه گذاری "کیمیا" است که تمرکز آن بر طرح های سرمایه گذاری مرتبط با دریا و ساحل است و در زمینه های گردشگری، صنایع شیلاتی و غذایی، خدمات بندری، حمل و نقل و ترانزیت بسته های پیشنهادی دارد.
نمی توان بدون نقاط اتصال به دریا توسعه دریا محور داشت
استانهای شمالی بویژه استان گیلان در حوزه شیلاتی مانند، پرورش ماهیان گرمآبی و سردآبی، صید کیلکا و تولید ماهیان خاویاری از ظرفیت های ویژه ای برخوردار است و طبق اعلام مدیر کل شیلات این سازمان برای بهره گیری از ظرفیت دریا در کشتاب ورزی (کشت بدون خاک) برنامه ریزی کرده است.
کوروش خلیلی به خبرنگار ایرنا گفت: با گسترش حوزه کسب و کار دریامحور و استفاده از ظرفیت‌هایی که در این حوزه برای هفت استان کشور وجود دارد شیلات گیلان از سال گذشته برای استفاده مناسب از آب دریا ۲ مگا پروژه تعریف کرده است.
با گسترش حوزه کسب و کار دریامحور و استفاده از ظرفیت‌هایی که در این حوزه برای هفت استان کشور وجود دارد شیلات گیلان از سال گذشته برای استفاده مناسب از آب دریا ۲ مگا پروژه تعریف کرده است. وی یکی از این طرح ها را که با مشارکت بخش خصوصی انجام می شود فعال کردن بندر شیلاتی کیاشهر اعلام کرد و افزود: نمی توان بدون نقاط اتصال به دریا توسعه دریا محور داشت لذا اقدامات اجرایی فعال کردن بندر کیاشهر از نیم سال دوم سال ۱۴۰۱ با برطرف کردن بروکراسی های اداری، نحوه واگذاری، اخذ گزارش مشاور، انجام مکاتبات با سازمان برنامه و بودجه انجام شد و شیلات برای این پروژه برنامه ریزی هشت تا ۱۰ ساله انجام فعالیت موثر شیلاتی دارد.
وی با بیان اینکه در حوزه های شیلاتی ظرفیت درآمد زایی و اشتغالزایی بسیار بالایی وجود دارد که میتواند بعنوان یکی از پایه های محوری توسعه اقتصادی استان باشد، تصریح کرد: باتوجه به کاهش آب دریای خزر اجرای این پروژه که حوزه شیلاتی و گردشگری فعالیت خواهد داشت با درنظر گرفتن همه مولفه های لازم خواهد بود.
خلیلی تعداد بنادر فعال صیادی استان را یک بندر در شهرستان بندرانزلی اعلام کرد و افزود: در زمان حاضر برای لایروبی اسکله این بندر شیلاتی که در حوزه گردشگری استان نیز فعال است به دنبال اخذ اعتبارات ملی و استانی هستیم تا این مشکل را برطرف کنیم اما تعداد این بنادر باید به سه برابر ظرفیت موجود افزایش یابد تا علاوه بر اشتغالزایی در تولید نیز تحول ایجاد کند.
وی ایجاد شهر ماهیان خاویاری یا بلوگا سیتی را از پروژه های مهم و بزرگ استان گیلان اعلام کرد و افزود: این پروژه به لحاظ توجیه اقتصادی آن مورد بررسی و تائید کارشناسان قرار گرفته است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر پایانه صادراتی و درآمد ناخالصی که درحوزه تولید ماهیان خاویاری ایجاد می کند اجرای آن توجیه پذیر است.
مدیر کل شیلات گیلان با بیان اینکه با ایجاد ظرفیت بنادر شیلاتی و ماهیگیری می توان در حوزه گردشگری شیلاتی نیز فعالیت کرد، افزود: شیلات گیلان برای توسعه این صنعت باید زیر ساخت آماده و تسهیلات لازم را در اختیار سرمایه گذار قرار دهد تا در حوزه دریا سرمایه گذاری مناسب انجام شود.
وی یادآوری کرد: پروژه دیگری که شیلات گیلان دنبال می کند طرح پروار بندی است که در این طرح ماهیان (تمرکز بر روی گونه ماهی قزل آلا است) در چهار ماه پروار بندی و به درآمدزایی می رسند.
به گفته وی نگاه به تولید محصولات شیلاتی باید اولویت دار باشد و در مبحث امنیت غذایی همه نهاد ها و دستگاهها پیشتبانی لازم را داشته باشند.
طبق نظر کارشناسان بازرگانی خارجی گیلان، عمده ترین توانمندی های تولیدی دارای قابلیت صادراتی استان در صنایع غذایی شامل پرورش انواع ماهیان گرمابی، ماهیان خاویاری و صنایع تبدیلی مرتبط و تولید انواع کیک و کلوچه با درآمد ارزی نزدیک ۵۰ میلیون دلار است؛ در بخش کارخانجات صنایع نساجی از قبیل نخ، پارچه، پوشاک، انواع گونی پلاستیکی نیز ظرفیت تولیدی خوبی در گیلان وجود دارد که برای صادرات می تواند بسیار مناسب باشد.
این استان در بخش تولید انواع محصولات سلولزی از قبیل ام دی اف و روکش آن، صنایع لوازم خانگی مانند از قبیل کولر، پنکه، رادیاتور، جارو برقی، انواع آبمیوه گیری و خردکن، صنایع تولیدی انواع قطعات خودرو، صنایع برق و الکترونیک شامل انواع لامپ و چراغ روشنایی، صنایع معدنی از قبیل انواع کاشی و سرامیک، انواع محصولات فولادی شامل شمش ورق فولادی و میلگرد، صنایع مربوط به تولید انواع ماشین آلات تولید وبسته بندی برنج، چای و کیک و کلوچه و کارخانجات تولید دارو و سرنگ از ظرفیت و عملکرد مناسب صادراتی برخوردار است.
بیشتر بخوانید:
شیلات گیلان از ظرفیت دریا در کشتاب ورزی بهره می‌گیرد
شیلات گیلان ۱۴ هزار میلیارد ریال بسته اقتصادی آماده سرمایه‌گذاری دارد
آخرین قطعه از پازل توسعه دریامحور؛ تکمیل پروژه‌های ریلی و آزاد راه گیلان
پروژه راه آهن رشت - کاسپین - انزلی به عنوان بخشی از طرح راه آهن قزوین - رشت و آخرین پازل از کریدور جنوب به شمال در تجارت کشور، منطقه خاورمیانه، آسیای میانه و اوراسیا منشا تحولی عظیم خواهد بود.
این پروژه که عملیات اجرایی آن از سال ۹۸ آغاز شده است علاوه بر اهمیت در حمل و نقل داخلی، بار و مسافر استان از نظر ایجاد یک کریدور ریلی جدید برای صادرات و واردات و نیز ترانزیت کالا از مناطق شمالی کشور به خلیج فارس، آب‌های آزاد بین‌المللی و دیگر کشورهای همسایه ایران نیز بسیار مهم است.
طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل گیلان در آبان ماه پیشرفت فیزیکی پروژه راه آهن رشت - کاسپین (بااحتساب زیرسازی و روسازی) ۸۶ درصد و اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این پروژه ۱۳ هزار میلیارد ریال است.
این پروژه با ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی در بخش زیرسازی ۹۵، ریل گذاری ۲۵ کیلومتر از کل مسیر ۳۵ کیلومتری انجام شده و ۱۰ کیلومتر دیگر از ایستگاه رشت (پیربازار) تا بندرکاسپین در منطقه آزاد انزلی باقی مانده است.
خط آهن رشت - آستارا نیز ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و زیرسازی ۱۰ کیلومتر آن بصورت موازی با خط ریلی رشت – کاسپین انجام و تکمیل شده است.
طبق آخرین آمار دریافتی از برای باقیمانده عملیات پروژه آزاد راه منجیل-رودبار از محل تعهد سفر به سه هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است که در صورت تامین اعتبار فاز اول این پروژه تا پایان سالجاری به بهره برداری می رسد.
به گفته مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان یکی از دلایل عدم استقبال صاحبان کالا از کریدور شمال-جنوب طولانی بودن زمان ترانزیت کالا است که برای رونق این کریدور باید زمان ترانزیت از ۳۵ تا ۵۰ روز به ۱۸ تا ۲۵ روز کاهش یابد.
یکی از دلایل عدم استقبال صاحبان کالا از کریدور شمال-جنوب طولانی بودن زمان ترانزیت کالا است که برای رونق این کریدور باید زمان ترانزیت از ۳۵ تا ۵۰ روز به ۱۸ تا ۲۵ روز کاهش یابد. حسین یونسی ایجاد جاده ای کمربندی به سمت آزاد راه رشت- قزوین را از ضروریات دانست و اضافه کرد: عبور کامیونها پس از بارگیری کالا از داخل شهر رشت را یکی از چالش های موجود در ترانزیت کالا دانست و افزود: برای عملکرد بهتر در اجرای سیاست های کلی توسعه دریامحور که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد و توسعه ترانزیت و فعال کردن کریدور شمال - جنوب باید مشکلاتی نظیر این موارد سریع تعیین تکلیف شوند تا زمان ترانزیت کالا به طور قابل ملاحظه ای کاهش یابد.
درحال حاضر پیشرفت فیزیکی پروژه آزاد راه ۸۹.۵۳ درصد (درصد وزنی بر اساس کیلومتر) است که طبق گزارش مشاور تا پایان آبان ماه جاری، عملیات اجرایی قطعه ۲ الف بطول ۳.۲۹ کیلومتر با پیشرفت فیزیکی ۹۶.۱۳ درصد و عملیات اجرایی قطعه ۲ ب بطول ۴.۹ کیلومتر با پیشرفت فیزیکی ۸۵.۱۰ درصد توسط پیمانکاران پروژه دردست اجرا است.
بیشتر بخوانید:
پیشرفت پروژه راه آهن رشت - کاسپین به ۸۶ درصد رسید
استان گیلان با تکمیل زیر ساختها، توسعه ناوگان حمل و نقل، اتصال به خط آهن سراسری، راه اندازی کریدور شمال - جنوب می تواند سهم بیشتری از هدف گذاری تجارت ۱۰ میلیارد دلاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ۷.۵ میلیارد دلاری ایران و روسیه داشته باشد، هدفی که با تکمیل این پروژه های ناتمام رونق و شکوفایی اقتصادی گیلان را بهمراه خواهد داشت.
نظر شما