مسعود امامی کارگردان مستند «ایستاده در افق» از آثار راهیافته به چهاردهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار»، در گفتوگو با خبرنگار سینمایی ایرنا، درباره این اثر توضیح داد: این مستند درباره شهید حسین قجهای است. کشتیگیری که از تیم ملی کشتی خداحافظی میکند و به میدان جنگ میرود. او در عملیات بیتالمقدس در جاده اهواز به خرمشهر، به همراه همرزمانش به شهادت میرسند اما این جاده را در زمان جنگ، حفظ میکنند. حتی زمانی که شخص حاج احمد متوسلیان از او درخواست میکند به عقب برگردد، عقبنشینی نمیکند و در آن موضع میماند.
وی افزود: این مستند در واقع روایتی از دوران کودکی حسین قجهای تا لحظه شهادت اوست. او در ظهر عاشورا متولد شده بود و در شرایطی مشابه ظهر عاشورا در یک دایره محاصرهشده، به شهادت میرسد. در این مستند به فعالیتهای دوران جوانی این شهید اتفاقات ایام انقلاب در منطقه کردستان هم پرداخته شده است.
امامی درباره انگیزه برای ساخت نسخه سینمایی زندگی شهید قجهای هم گفت: حسین قجهای کاراکتری است که بهنظرم تا حدودی در حقش اجحاف شده است. یکی از دلایلی که نام این مستند را «ایستاده در افق» گذاشتم، این بود که ارجاعی به نام فیلم «ایستاده در غبار» داشته باشیم و یادآوری کنیم که چرا فیلم درباره حاج احمد متوسلیان ساخته میشود اما هیچ اشارهای به نام حسین قجهای در آن نمیشود. در صورتی که وقتی فعالیتهای این شهید را بررسی میکنید، متوجه میشوید که این حسین قجهای بود که کردستان را نجات داد و خیلی از عملیاتهایی که بعدها با نام حاج احمد متوسلیان گره خورد، حسین قجهای درآنها نقش داشت. اساسا آن سکانس معروف فیلم «ایستاده در غبار» و لحظهای که احمد متوسلیان بیسیم خود را بالا میگیرد، مربوط به موقعیت شهید قجهای است.
این مستندساز در ادامه توضیحات خود درباره نام فیلم گفت: یک راننده بولدزور تعریف میکرد که از ترس پشت فرمان نشسته بود و تلاش میکردم با استفاده از باکت بولدوزر برای خودم سنگری درست کنم اما وقتی پایین میآمدم، حسین قجهای را روی آسفالت میدیدم که با قامت راست ایستاده و از گلولههایی که از چپ و راستش عبور میکرد، هیچ هراسی نداشت. این راننده میگفت، در آن لحظه از او خجالت کشیدم. ما چنین کاراکتری را در تاریخ جنگ خود داشتهایم اما متاسفانه در فیلم «ایستاده در غبار» هیچ اشارهای به او نمیشود.
امامی ادامه داد: تنها بازمانده آن گردان، فردی به نام مهندس کاشانی است که خاکریز جاده اهواز به خرمشهر در عملیات بیتالمقدس را هم حاصل کار همین فرد بود. تنها فردی که از آن محاصره زنده بازمیگردد همین مهندس کاشانی است که همه اتفاقات این عملیات را برای ما در مستند روایت کرده است. چند فرد دیگر مانند سردار جامهدار که از دوستان نزدیک این شهید بودند هم در این مستند حضور دارند.
کارگردان مستند «ایستاده در افق» درباره شباهت سرنوشت شهید قجهای با شهید بروجردی هم گفت: شهید قجهای مرام و مسکلی شبیه به محمد بروجردی داشت. او حتی در منطقه کردستان با گروههای کومله و دموکرات زندگی کرده بود. او تنها فردی است که خانواده افراد کومله و دموکرات در آن سالها، بارها به سراغش میرفتند و از او کمک میخواستند. حسین قجهای برای همان افراد کومله و دموکرات راهسازی میکند و حمام میسازد. نگاهش هم این بود که من با خانواده این افراد مشکلی ندارم و آنها همه آدم هستند. همین رفتار هم موجب میشود تعداد زیادی از افراد کومله و دموکرات از راه خود بازگردند.
این مستندساز در ادامه گفت: من تنها مستندسازی هستم که تا به امروز سه مستند با موضوع عملیات بیتالمقدس ساختهام. یکی «عبور ناممکن» بود که به پلهایی که ما روی رودخانه کارون ساختیم میپردازد. مستند دیگری دارم به نام «من علی صیاد شیرازی هستم» که در قسمتی از آن بهطور کامل به عملیات بیتالمقدس پرداختهام. مستند «ایستاده در افق» هم در انتهای روایتش به عملیات بیتالمقدس میرسد.
وی تاکید کرد: به عنوان کسی که ۱۰ سال است در حوزه جنگ مستندسازی میکنم، معتقدم اگر حسین قجهای روی موضع خود در جاده اهواز به خرمشهر ایستادگی نکرده بود، عراق به راحتی میتوانست نیروهای ما را دور بزند و به نوعی میتوان گفت مسیر جنگ بهطور کامل تغییر میکرد. حتی جنگ برای همیشه میتوانست در همین نقطه و علیه ما به پایان برسد. اگر حسین قجهای و گردانش ایستادگی نمیکردند، ما حداقل به اندازه سه لشگر، شهید میدادیم. اما آنها ایستادگی کردند و اجازه این اتفاق را ندادند. صدای بیسیم حاج احمد متوسلیان موجود است که از حسین قجهای میخواهد به عقب برگردد اما او این کار را نمیکند و خودش و کل گردانش به شهادت میرسند.
نظر شما