سهراب هنوز گران‌ترین است/ آثاری از زرین قلم تا صادق تبریزی در نوزدهمین حراج تهران

به گزارش ایرنا، نوزدهمین دوره حراج تهران ویژه «هنر کلاسیک و مدرن ایران» با عرضه ۹۰ اثر به صورت حضوری جمعه- ششم بهمن ماه- ساعت ۱۷ با اجرای حسین پاکدل در هتل پارسیان آزادی تهران برگزار می‌شود. نمایشگاه آثار این رویداد چهارشنبه و پنجشنبه- چهارم و پنجم بهمن ماه- ساعت ۱۱ تا ۲۱ در این هتل برپاست.

حراج تهران که هجدهمین مزایده خود را ۲۴ آذرماه امسال به صورت آنلاین ویژه «هنر معاصر ایران» با فروش ۶۱ میلیارد و ۷۷۶ میلیون تومان برگزار کرد؛ در نوزدهمین دوره، آثاری در رده بندی کلاسیک از هنرمندانی نظیر ابراهیم جباری (جبار بیک)، حسین قوللر آقاسی، علی محمد حیدریان، محمود زنگنه، محمود فرشچیان و در رده بندی مدرن از سهراب سپهری، بهمن محصص، حسین زنده رودی، پرویز تناولی، محمد احصایی عرضه خواهد کرد.

در این رویداد آثاری از حسن زرّین قلم خوشنویس، تصویرگر و شاعر دوره قاجار و صادق تبریزی پیشگام فقید مکتب سقاخانه حضوری چشمگیر دارند.

گران ترین آثار حراج

در نوزدهمین دوره حراج تهران، سه اثر از سهراب سپهری ارایه شده است که این آثار با مجموع بیشینه ۴۲ میلیارد تومان، گران‌ترین آثار این رویداد هستند؛ گران‌ترین اثر این حراج، تابلویی بدون‌ عنوان از مجموعه «تنه درختان» سهراب سپهری (۱۳۵۹ – ۱۳۰۷) است که ۲۰-۲۲ میلیارد تومان برآورد اولیه آن است؛ ضمن اینکه اثر بدون عنوان دیگری از این هنرمند نیز ۱۶ - ۱۴ میلیارد تومان قیمت گذاری شده است. از سپهری یک تابلوی دیگر نیز با بر آورد اولیه ۴ - ۳ میلیارد تومان در این حراج عرضه شده است.

از هنرمندان پیشکسوت عرصه نقاشیخط می‌توان به حسین زنده‌رودی (متولد ۱۳۱۶) اشاره کرد که در این حراج با تابلوی «چه کسی می‌نگرد؟» که یک رنگ‌روغن روی بوم در ابعاد ۱۳۲×۸۵ سانتیمتر متعلق به ۱۳۵۳ است حضوری چشمگیر دارد. این اثر در می ۲۰۲۲ در حراج بونامز لندن ارائه شده و برآورد قیمت آن ۱۶ - ۱۴ میلیارد تومان است.

آیدین آغداشلو (متولد ۱۳۱۹) از هنرمندان مدرنیست، با تابلویی با عنوان «مرگ و زندگی» از مجموعه خاطرات انهدام که با تکنیک گواش روی مقوا در ابعاد ۱۱۶×۷۷ سانتی‌متر اجرا شده، حضور دارد که تاریخ اثر ۱۳۸۸ است و در اکتبر ۲۰۰۹ در حراج کریستیز دوبی ارائه شده است. برآورد قیمت این تابلو ۱۲ - ۱۰ میلیارد تومان است.

از هنرمندان کلاسیک این حراج می‌توان به حسن زرین قلم (۱۳۰۸-۱۲۴۲) ملقب به تاج‌الشّعرا اشاره کرد که دو اثر از او در این رویداد عرضه خواهد شد. زرین قلم هنرمندی است که در خطی موسوم به «گلزار» مهارتی ویژه داشت. سال ۱۳۹۴ در چهارمین حراج تهران نیز یک اثر کلاسیک از «زرین قلم» عرضه شده بود که ثابت می‌کند این هنرمند بیش از یک قرن پیش، نقاشی خط خلق می‌کرده است.

همچنین از هنرمندان مکتب سقاخانه، می‌توان به صادق تبریزی اشاره کرد که حضوری پرتعداد در این دوره دارد.

به گفته مهرداد فلاح هنرمند نقاش و نماینده هنری خانواده زنده یاد صادق تبریزی از این هنرمند آثاری از سه دوره شامل یک خط قرآنی ریز خط، یک فیگور کلاسیک مدرن و یک ریتم خط بزرگ در حراج نوزدهم تهران عرضه خواهد شد.

حضور پرتعداد تبریزی در حراج پیشِ رو به خاطر استقبالی است که در دوره‌های قبلی از آثار او شده و به اعتقاد فلاح پایه قیمت گذاری به نسبت حراج‌های قبلی نه زیاد بالاست نه پایین. از طرفی ابعاد فیگور و ریتم خط، خیلی بزرگ است و ریتم خط ارائه شده در این حراج یک اثر نفیس است که مجموعه داران را به خرید آن ترغیب می‌کند.

نماینده هنری خانواده زنده یاد صادق تبریزی بیان کرد: هر سه اثر صادق تبریزی در این حراج، «بدون عنوان» هستند. ریتم خط با تکنیک آکریلیک و ورق طلا روی بوم اجرا شده و ابعاد آن ۱۳۵×۱۳۵ سانتی‌متر و مربوط به دهه ۱۳۹۰ است که ۱.۵-۲ میلیارد تومان قیمت گذاری پایه شده است. فیگور کلاسیک مدرن با تکنیک رنگ روغن روی بوم در ابعاد ۱۴۰×۹۵ سانتی‌متر و مربوط به دهه ۱۳۴۰ شمسی است که ۴-۵ میلیارد تومان برآورد قیمت شده است. خط قرآنی ریز خط نیز به شیوه آکریلیک و ورق طلا روی بوم اجرا شه و دارای ابعاد ۱۷۷×۲۴۱ سانتیمتر است. تاریخ اثر ۱۳۹۱ بوده و بر آورد اولیه ۳-۴ میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته شده است.

این هنرمند اظهارداشت: یکی از مشخصه‌های این دوره از حراج تهران، عرضه هنر کلاسیک و سنتی به عنوان بخش مغفول مانده از تاریخ هنر ایران در قالب یک پیشنهاد هیجان انگیز به بازار رسمی هنر است که البته پیش از این هم در این حراج مسبوق به سابقه بوده است.

وی گفت: آثار سنتی که از آن به عنوان «هنر کلاسیک ایران» نیز شناخته می‌شود، به طور مستقل دارای حراج نیست و می‌توان گفت حراج تهران، تنها موسسه‌ای است که بخشی از حراج‌های سالانه خود را به هنری اختصاص می‌دهد که تمام خریدوفروش‌ها در آن، به شکل خصوصی انجام می‌شود. می‌توان گفت بازار نقاشی کلاسیکِ ایران، بازاری پنهانی است و با ارائه آثار سنتی و کلاسیک، خریداران آثار مدرن به سمت خرید آثار سنتی و آکادمیک نیز کشانده می‌شوند.

فلاح تاکید کرد: از سویی از وجه آموزشی و آکادمیک عرضه آثار کلاسیک در حراج نیز نباید غافل بود؛ کنار هم قرار گرفتن آثار کلاسیک در کنار آثار مدرن، برای مثال اثری از حسن زرین قلم در کنار اثری از صادق تبریزی یا نصرالله افجه‌ای در یک رویداد هنری همچون حراج تهران، جدا از ابعاد مربوط به بازار هنر و فروش اثر، دارای جنبه‌های پژوهشی و فرهنگی نیز هست؛ چرا که هنردوستان، مجموعه داران، پژوهشگران و به خصوص هنرمندان جوان، می‌توانند به مقایسه این آثار با یکدیگر بپردازند و از رهگذر همین مقایسه‌ها و بررسی‌های در ظاهر کوچک، می‌توان در یک رویداد ظاهراً اقتصادی نظیر حراج، دست به استنتاج‌های فرهنگی و هنری نیز زد.