به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، در ۲۶ ژانویه (ششم بهمن) امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، از دهلی‌نو بازدید کرد و در آنجا مهمان افتخاری نارندرا مودی نخست وزیر هند برای جشن روز جمهوری این کشور بود. از برخی جهات، مودی مدیون دعوت مکرون محسوب می‌شد، زیرا او خود مهمان افتخاری جشن روز باستیل سال گذشته در پاریس بود. اما دعوت از مکرون صرفا نشان‌دهنده حسن نیت دهلی‌نو نیست، از لحاظ تاریخی، هیچ کشوری به اندازه فرانسه در روز جمهوری هند حضور نداشته است؛ روسای جمهور فرانسه از سال ۱۹۷۶ تاکنون شش بار در این مراسم حاضر شده اند، این دعوت همچنین گواهی بر استحکام روابط دوجانبه امروزی است.
پیشینه
مشارکت فرانسه و هند بیش از هر چیز مبتنی بر وابستگی های استراتژیک است، با ترجیح مشترک برای نظم بین المللی چندقطبی که در آن هر دو به جای پیرو قدرت دیگری بودن، آرزوی «شکل دادن به یک تعادل» را دارند. این دیدگاه مشترک به بهترین وجه در مفهوم «استقلال استراتژیک» گنجانده شده است، که هر دو کشور از آن برای توصیف وضعیت خود استفاده می کنند. این تلاش برای نمایاندن موقعیت مستقل جدید نیست. در طول جنگ سرد، شارل دوگل، رئیس جمهور وقت فرانسه و جواهر لعل نهرو، نخست وزیر وقت هند، به ترتیب از عدم تعهد در اروپا و آنچه اکنون «جنوب جهانی» نامیده می شود، حمایت کردند.
اکنون فرانسه و هند، با نگاهی به پیشینیان خود، مکرون «متحد اما نه جانب‌گرایانه» و مودی «چند جانبه‌گرایانه» به تلاش برای تثبیت خود به عنوان رهبران اروپا و جنوب جهانی ادامه می‌دهند تا نفوذ کشورهایشان را در صحنه جهانی تقویت کنند.
در سطح دوجانبه، پاریس خود را به عنوان تامین کننده و شریک کلیدی دهلی نو در حوزه های حیاتی معرفی می کند. این کشور در حال حاضر دومین صادرکننده بزرگ دفاعی به هند، پس از روسیه است، از جمله از طریق فروش برگ های برنده و امتیازات ویژه مانند جت های جنگنده رافال و زیردریایی های اسکورپِن. آنها همچنین برنامه هایی برای توسعه مشترک موتور هواپیمای جنگی دارند. فراتر از روابط دفاعی، فرانسه و هند برای دهه‌ها همکاری‌های فن‌آوری را در حوزه‌های هسته‌ای و فضایی توسعه داده‌اند، که اکنون در حال گسترش آن به حوزه‌های جدیدی مانند زیرساخت‌های عمومی دیجیتال و فناوری‌های حیاتی هستند.
اهمیت
آمریکا همواره نسبت به روابط هند و فرانسه مشکوک بوده است، بخشی از این نارضایتی از طرفداری هند از فرانسه در معاملات عمده تدارکاتی که پیمانکاران دفاعی آمریکایی نیز برای آن رقابت کرده اند، مانند خرید رافال برای نیروی دریایی هند باز می‌گردد اما تاکید مشترک پاریس و دهلی نو بر خودمختاری استراتژیک حتی بیشتر از آن برای واشنگتن آزار دهنده است.
در اروپا، این موضوع به طور مداوم به عنوان دستور کار فرانسه برای اثبات قدرت قاره ای خود، متکی صنعت دفاعی، تلقی می شود. به تازگی، در آسیا، سیاست «چند جانبه‌گرایی» هند به عنوان مانعی برای همگرایی بیشتر با «کوواد» یا چهارگانه که به طور رسمی گفتگوی امنیتی چهارجانبه شامل هند، آمریکا، ژاپن و استرالیا است، در نظر گرفته می‌شود. در هر دو مورد، اصرار بر خودمختاری به ایجاد سوء ظن واشنگتن نسبت به سیاست هندی جدایی از آمریکا منجر می‌شود، سیاستی که (از این نظر) روابط فرانسه و هند را گسترش می دهد.
با این حال توافق و همکاری میان فرانسه و هند در واقع در خدمت منافع گسترده تر واشنگتن است، موضوعی که آمریکا باید به آن توجه داشته باشد.
تارنمای تحلیل سیاسی جهان در گزارشی در این باره نوشت: در واشنگتن، افرادی که امیدوارند هند در مقطعی از موضع «چند جانبه‌گرایی» خود، به ویژه در روابط با روسیه، دست بکشد، دچار خطا شده‌اند، این موضوع سنگ بنای سیاست خارجی مودی بوده و با دیپلماسی هند پس از استقلال بسیار سازگار است. از زمان آغاز جنگ در اوکراین، موارد زیادی وجود داشته است که دهلی نو روابط خود با مسکو را تعدیل کند و این کشور تمایلی به انجام این کار نشان نداده است، به ویژه اکنون که روسیه جایگزین عراق و عربستان به عنوان منبع اصلی نفت هند شده است. در این میان، شعله‌ور شدن تنش‌های اخیر بین هند و کانادا بر سر کشته شدن یک جدایی‌طلب سیک در ونکوور در ماه ژوئن، احتمالاً پیش‌آگاهی از چگونگی برخورد یک هند قاطع‌تر با قدرت‌های غربی است که سیاست‌هایش را زیر سوال می‌برند.
با این حال، در چارچوب تلاش‌های هند برای ایجاد توازن در تعاملات بین‌المللی خود، فرانسه در میان شرکای هند به ارزش‌هایی که آمریکا دارد نزدیک‌تر است، در عین حال، فرانسه بهترین موقعیت برای جبران اتکای نظامی هند به روسیه است، بنابراین، واشنگتن نباید فروش رافال های ساخت فرانسه به هند را تنها بر اساس فرصت های تجاری از دست رفته آنها برای لاکهید مارتین نگاه کند، بلکه باید جایگزینی آن با سوخوهای ساخت روسیه را در اولویت بگذارد.
ارزیابی
تحلیل سیاسی جهان همچنین در گزارش خود آورد: ایالات متحده باید دیدگاه خود را در مورد شراکت فرانسه و هند مورد بازنگری قرار دهد، زیرا این امر در واقع در خدمت منافع گسترده تر واشنگتن است.
صحنه اصلی همکاری امنیتی بین فرانسه و هند (بخش غربی اقیانوس هند) یکی از نقاط کور استراتژی هند و اقیانوس آرام آمریکا است که حوزه جغرافیایی آن به سواحل غربی هند ختم می شود. بنابراین، به نفع واشنگتن است که شرکای نزدیکش در این منطقه حضور پیدا کنند؛ به ویژه که چین در آن فعال است. هند و فرانسه، تنها کشور اروپایی با قلمروهای ماوراء بحری در غرب اقیانوس هند، چشم انداز استراتژیک مشترکی را برای این منطقه در سال ۲۰۱۸ بیان کردند و از آن زمان تاکنون پیوسته همکاری خود را افزایش داده اند.
موقعیت «استراتژیک خودمختار» فرانسه در اقیانوس هند و اقیانوس آرام به این کشور اجازه می‌دهد تا به طیف گسترده‌ای از کشورهای هند و اقیانوسیه نزدیک شود که مانند هند طرفدار حفظ فاصله از واشنگتن بوده یا برای همسویی با رویکرد آمریکا در رقابت با چین در قبال این کشور محتاط هستند.
هر اندازه دستیابی فرانسه به این کشورها فرصت طلبانه به نظر می رسد، آمریکا باید اذعان کند که فرانسه در برخی موارد موقعیت بهتری برای ایجاد روابط مبتنی بر اعتماد با این کشورها از جمله بیشتر مناطق اقیانوس هند، آسیای جنوب شرقی و... دارد. برای واشنگتن بهتر است که کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام به جای روسیه یا چین، به یک متحد تاریخی و در نهایت قابل اعتماد ناتو مثل فرانسه نزدیک شوند.
این گزارش حاکی است: هم‌زمان، پاریس و دهلی نو که آمریکا را به خاطر «استقلال استراتژیک» در حاشیه مشارکت انحصاری خود نگه داشته اند، می‌توانند از افزایش هماهنگی سه‌جانبه با واشنگتن بهره مند شوند. هم فرانسه و هم هند به طور جداگانه اما در موضوعات مشابه در حال توسعه همکاری قوی با آمریکا هستند، مانند فضا، انرژی پاک و فناوری، که مطمئناً فضایی برای هم افزایی فراهم می کند. این سه کشور همچنین در حال انجام تلاش‌های همگرا اما مجزا برای حمایت از انعطاف‌پذیری کشورهای کوچکتر و جزیره‌ای هند و اقیانوس آرام (مانند سریلانکا ، پاپوآ گینه نو و جزایر اقیانوس آرام) و توسعه فرمت‌های کوچک با شرکای مشابه، از جمله استرالیا و امارات عربی متحده هستند. بنابراین، آمریکا باید بر سر تعمیق همکاری فرانسه و هند با خود کنار بیاید و در عوض از فرصت هایی که ارائه می دهد استفاده کند.
نزدیکی دو شریکی که برای حفظ استقلال استراتژیک خود تلاش می کنند، برای سیاستگذاران آمریکایی دردسرها و مشکلات هماهنگی ایجاد می کند اما آنها قبل از هر چیز همچنان شرکای ایالات متحده محسوب می‌شوند.
نظر شما