به گزارش ایرنا، تاریخ همواره سرنخ‌هایی را برای شناخت و درک بهتر آنچه امروز اتفاق می‌افتد، در اختیارمان قرار می‌دهد. پیچ و خم‌های مسیر تاریخ با اتفاق‌های ریز و درشت در گذر زمان تغییر یافته و هر رخداد به نوعی در رقم زدن وضعیت ژئوپلیتیک حال حاضر تاثیرگذار بوده است. آسیا و اقیانوسیه که سهم قابل توجهی از وسعت این کره خاکی را به خود اختصاص داده، همانند دیگر نقاط دنیا تحولات مهم و تاثیرگذاری را از سر گذرانده است.
در این گزارش سعی داریم تا با شرحی از چندین رویداد تاریخی در بازه زمانی ۱۸ تا ۲۴ مه/ ۲۹ اردیبهشت تا ۴ خرداد (هفته جاری)، سرنخ‌هایی را از چگونگی شکل‌گیری سیاست‌ها و جغرافیای امروز منطقه آسیا و اقیانوسیه در اختیار مخاطب قرار دهیم.
پنجاهمین سال هسته‌ای شدن هند
درست نیم قرن پیش، هند اولین آزمایش هسته‌ای موفقیت آمیز خود را انجام داد و این کشور بعد از آمریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه و چین به ششمین کشوری تبدیل شد که به سلاح هسته‌ای دست یافته است. در آن زمان هند اعلام کرد که یک آزمایش صلح آمیز انفجار هسته‌ای را «در عمق بیش از ۱۰۰ متری» از سطح زمین انجام داده است.
اولین آزمایش موفقیت‌آمیز بمب هسته‌ای هند با نام «عملیات بودای خندان» در پایگاه ارتش هند، قلعه پوخران در راجستان، انجام شد. هند که از سال ۱۹۴۴ برنامه هسته‌ای خود را آغاز کرده بود، یک سری دیگر آزمایش‌های هسته‌ای، در سال ۱۹۹۸ با نام پوخران ۲ انجام داد و با تحریم‌های گسترده آمریکا و ژاپن روبرو شد.
کمتر از یک ماه پس از دومین سری آزمایش‌های هند در ۱۹۹۸ که بمنظور تثبیت قدرت هسته‌ای این کشور انجام گرفت، پاکستان اولین آزمایش اتمی علنی را در روز ۲۸ مه همان سال انجام داد. پیوستن هند به کشورهای هسته‌ای، پاکستان را بر آن داشته بود که از این الگو پیروی کند در حالیکه تا به امروز رقابت دو کشور در زمینه تسلیحاتی و هسته‌ای برای بازدارندگی متقابل ادامه دارد.
قیام گوانگجو منجر به اصلاحات قانون اساسی کره جنوبی
قیام گوانگجو در ۱۸ مه سال ۱۹۸۰ در گوانگجو، کره جنوبی رخ داد. این قیام در واکنش به کودتای «چون دو هوان» بود که به عنوان یک دیکتاتور روی کار آمد و حکومت نظامی اجرا کرد. چون پس از رسیدن به قدرت، رهبران مخالف را دستگیر، همه دانشگاه‌ها را تعطیل، فعالیت های سیاسی را ممنوع و رسانه‌ها را سرکوب کرد.
قیام، زمانی آغاز شد که دانشجویان دانشگاه ملی چون‌نام (Chonnam) هنگام تظاهرات علیه حکومت نظامی، هدف تیراندازی نظامیان ارتش کره جنوبی قرار گرفته و تنی چند از آنها کشته شدند. برخی از شهروندان گوانگجو اسلحه به دست گرفتند، به ایستگاه‌های پلیس و اسلحه خانه‌های محلی یورش بردند اما سربازان به دستور چون دو هوان با قوای بیشتری وارد شهر شده و قیام را سرکوب کردند. در حالیکه دولت کره جنوبی ادعا می‌کند که ۱۶۵ نفر در این قضیه کشته شده‌اند، برخی منابع تعداد کشته‌ها را ۶۰۰ تا ۲هزار و ۳۰۰ نفر تخمین می زنند.
چون دو هوان که به علت وقوع این کشتار به قصاب گوانگجو معروف شد، به سرعت قدرت خود را با سرکوبِ مرگبار این خیزش تثبیت کرد. خشم عمومی شهروندان کره جنوبی نسبت به دیکتاتوری و نقض حقوق بشر این دیکتاتور نظامی به اعتراضات خیابانی گسترده در سال ۱۹۸۷ منجر شد به گونه‌ای که وی ناچار شد با بازنگری قانون اساسی این کشور و انتخاب رئیس‌جمهور توسط مردم موافقت کند.
سالگرد کشته شدن ملا منصور رهبر اسبق طالبان توسط آمریکا
اختر محمد منصور در همان شاکله اولیه طالبان که در اوایل دهه ۱۹۹۰ ولایت قندهار را تصرف کرده بودند، حضور داشت و در کنار دیگر اعضای گروه در تلاش برای به دست آوردن قدرت در افغانستان مبارزاتی را انجام داد. نقطه اوج فعالیت‌های وی در رده‌های بالای گروه به زمانی بازمی‌گردد که قبل از به زندان افتادن ملا برادر مسئول نظامی طالبان در سال ۲۰۰۷ از سوی پاکستان، یکی از دو معاون وی بود. بعد از بازداشت ملا برادر، منصور به‌عنوان فرد شماره دو این گروه فعالیت را شروع کرد.
شبکه خبری بی‌بی‌سی در مورد فعالیت وی نوشته است: ملا منصور در غیاب ملا عمر رهبر طالبان (که پس از سقوط طالبان در ۲۰۰۱ دیگر در انظار عمومی ظاهر نشد)، سرپرستی تمام فعالیت‌های سیاسی، نظامی و تبلیغاتی گروه را به دوش داشت و خط مشی آن را تعیین می‌کرد. اما ظاهرا برای نگهداشتن اتحاد طالبان، مرتب از نام ملا عمر بهره می‌گرفت. بعد از منتشر شدن خبر مرگ ملا عمر، اختر محمد منصور، از سوی بخشی بزرگی از گروه طالبان به عنوان رهبر این گروه پذیرفته شد. اما رهبری او با مخالفت شماری از فرماندهان طالبان همراه شد و در نتیجه گروه کوچکتری از بدنه گروه طالبان به رهبری ملا رسول، منشعب شد. در ماه‌های اخیر دو گروه طالبان در مناطق مختلف افغانستان با هم می‌جنگیدند.
در نهایت وی در ۲۱ مه سال ۲۰۱۶ (۱ خرداد ۱۳۹۵) بر اثر حمله پهپادی آمریکا درحالیکه سوار بر خودرو در خاک پاکستان بود به همراه سایر سرنشینان کشته شد. وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا بعد از حمله به ملا منصور مدعی شد که او مانع گفت‌وگوهای صلح بود درحالیکه دولت افغانستان هم گفته بود که وی، مرتب به درخواست‌های مذاکره برای صلح، پاسخ رد داده است.
پایان جنگ داخلی در سری‌لانکا
جنگ داخلی سری‌لانکا در ۲۳ ژوئیه ۱۹۸۳ (۱ مرداد ۱۳۶۲) با شورش‌هایی علیه دولت توسط گروه شبه نظامی موسوم به ببرهای تامیل به رهبری ولوپیلای پرابهاکاران آغاز شد. ببرهای تامیل برای استقلال کشور خود به نام تامیا ایلام در شمال-شرق کشور می‌جنگیدند. آنها مدعی بودند که تبعیض‌های پیوسته و آزار و اذیت شدید علیه تامیل‌های سری‌لانکایی توسط قوم غالب «سینهالی» علت آغاز شورش آنها بوده است.
این جنگ خشن پس از ۲۶ سال با هزاران کشته در تاریخ ۱۸ مه ۲۰۰۹ (۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۸) پایان یافت. در آن روز تلویزیون دولتی سری‌لانکا اعلام کرد که مقاومت شورشیان مسلح تامیل که در محاصره نیروهای دولتی بودند به طور کامل در هم شکسته و پرابهاکاران، رهبر آنها در جریان این نبرد نهایی کشته شده است. سازمان ملل نیروهای سری‌لانکایی را متهم کرده است که غیرنظامیان تامیلی را هدف گلوله باران قرار داده است.
بر مبنای همین ادعا جاستین ترودو نخست وزیر کانادا که در سال ۲۰۲۲ پیشنهاد داده بود که ۱۸ مه روز «یادبود نسل کشی تامیل‌ها» باشد، دیروز شنبه گفت که اتاوا همیشه از عدالت و پاسخگویی در قبال جنایات رخ داده در جریان آن درگیری دفاع می‌کند. هر ساله قوم تامیل با نظارت نیروهای سری‌لانکایی مراسمی را برای کشته شدگان در جریان جنگ داخلی خونین برگزار می‌کنند که پانزدهمین سالگرد آن دیروز به همین نحو صورت گرفت.
اعمال ممنوعیت برای تلفن همراه در کره شمالی
پس از انفجار در ایستگاه قطار در شهر ریونگچون کره شمالی در تاریخ ۲۲ آوریل ۲۰۰۴ (۳ اردیبهشت ۱۳۸۳) که دست کم ۵۴ کشته از جمله دانشمندان سوری (آسوشیتدپرس در آن سال از کشته شدن ۱۶۰ نفر خبر داد) بر جای گذاشت، پیونگ یانگ نزدیک به یک ماه بعد در ۲۴ مه بر تلفن‌های همراه ممنوعیت اعمال کرد. علت این تصمیم آن بود که سران کره شمالی باور داشتند انفجار صورت گرفته با استفاده از تلفن همراه برای سوء قصد به کیم جونگ ایل رهبر وقت این کشور بوده که در حال از یک سفر رسمی به چین باز می‌گشت.
این ممنوعیت تا دسامبر سال ۲۰۰۸ ادامه داشت تا اینکه شرکت مصری اوراسکام پا به کره شمالی گذاشت اما دولت پیونگ یانگ بلافاصله کنترل شرکت و درآمدهای آن را سلب کرد. در مجموع قوانین سختگیرانه‌ای در کره شمالی در رابطه با ارتباطات وجود دارد. درحالیکه در حال حاضر برخی از نقاط جهان از فناوری 5G تلفن همراه بهره می‌برند، نشنال اینترست در سال ۲۰۲۱ گزارش داد که همچنان در کره شمالی از فناوری 3G استفاده می‌شود و به تازگی گزارش‌هایی در مورد راه اندازی 4G منتشر شده است.
نظر شما