به گزارش ایرنا، بخش زیادی از اقتصاد و اشتغال کردستان وابسته به بخش کشاورزی است و از مساحت ۲۹ هزار کیلومتر مربع استان، افزون بر یک میلیون و ۲۱۶ هزار هکتار آن را اراضی کشاورزی تشکیل داده که از این میزان یک میلیون و ۱۶۰ هزار هکتار آن اراضی زراعی و ۵۶ هزار و ۵۵۷ هکتار آن اراضی باغی است.
از مجموع اراضی زراعی استان ۷۹۷ هزار و ۳۰۱ هکتار آن هر ساله زیر کشت محصولات زراعی می رود و مابقی به صورت آیش باقی می‌ماند؛ بیش از ۸۰ درصد اراضی زارعی استان معادل افزون بر ۷۱۸ هزار هکتار آن اراضی دیم و مابقی آن آبی است.
با وجود بهره‌مندی کردستان از منابع آب فراوان همواره یکی از مطالبات مردم استان افزایش سطح اراضی آبی در آن بوده است و قبل از آغاز بکار دولت سیزدهم تنها ۱۱ درصد اراضی زارعی استان آبی بود و این میزان بسیار پایین تر از میانگین کشوری بود که با اجرا و افتتاح پروژه‌های آبی به ویژه در پایاب سدهای استان، این شاخص افزایش پیدا کرده است.
به منظور اطلاع بیشتر در ارتباط با وضعیت اراضی آبی بخش کشاورزی استان و پروژه های اجرا شده و به بهره برداری رسیده در این بخش با « جبار شهسواری، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی کردستان» گفتگویی انجام دادیم که شرح آن در ذیل می‌آید.
ایرنا: همواره از سوی مسئولان ارشد استان مطرح شده یکی از نگاه‌ها و رویکردهای ویژه دولت سیزدهم در کردستان اجرای پروژه‌های عمرانی به ویژه در حوزه آب و خاک است؛ از ابتدای این دولت تاکنون چند پروژه آب و خاک در بخش کشاورزی استان به اجرا درآمده است؟
شهسواری: از ابتدای شروع بکار دولت سیزدهم پروژه های آب و خاک تاثیرگذاری در بخش کشاورزی استان به اجرا درآمده است که یکی از آنها اجرای سامانه های نوین آبیاری در سطح ۲ هزار و ۹۱ هکتار است که با احتساب این سطح تا کنون ۴۳.۱ درصد از اراضی آبی استان مجهز به سامانه های نوین آبیاری شده‌اند و این مهم افزایش بهره‌وری و صرفه جویی در مصرف آب در بخش کشاورزی را به دنبال دارد.
طرح احداث شبکه‌های فرعی در اراضی کشاورزی (غرب و شمال غرب) از دیگر پروژه‌های شاخص این بخش است که در این دولت به بهره‌برداری رسید و شامل شبکه فرعی آبیاری و زهکشی پایاب سد قشلاق سنندج با هزار و ۵۰۰ هکتار، سد زریوار مریوان با هزار و ۶۰۰ هکتار و پایاب سد گاران با هزار و ۱۰۰ هکتار است.
از دیگر طرح‌ها هم طرح تامین و انتقال آب برای توسعه باغات در اراضی شیب دار است که شامل افتتاح ایستگاه پمپاژ دهکانان سروآباد در سطح ۶۰۰ هکتار، کیلک سنندج ۱۴۰ هکتار و احداث ایستگاه پمپاژ بلبر شهرستان سروآباد ۳۰ هکتار و وشترمل کامیاران در سطح ۳۵ هکتار است.
طرح احداث، تکمیل و بهسازی کانال‌های آبرسانی کشاورزی و انتقال آب با لوله به میزان ۳۸.۵ کیلومتر در سطح روستاهای استان، طرح احیا و مرمت قنوات در سطح استان به میزان ۹ کیلومتر، طرح ایجاد استخر ذخیره آب کشاورزی در سطح استان به میزان هزار و۵۳۰ مترمکعب و طرح احداث و بازسازی جاده بین مزارع روستاهای استان به میزان پنج کیلومتر از دیگر پروژه‌هایی است که در دولت مردمی به بهره‌برداری رسیده است.
ایرنا: با اجرای این پروژه‌ها میزان سطح اراضی آبی استان چه تغییری کرده و چند درصد افزایش پیدا کرده و برای دستیابی به این مهم چه میزان اعتبار هزینه شده است؟
شهسواری: نتیجه این پروژه‌ها ایجاد اشتغال‌زایی مستقیم، تثبیت شغل، افزایش چند برابری تولید، صرفه جویی در مصرف آب، استفاده بهینه از منابع آب وخاک، تبدیل اراضی دیم به آبی، افزایش امنیت‌غذایی، ارتقا بهره‌وری عوامل تولید و شکوفایی استعدادهای کشاورزی وتثبیت جمعیت، کاهش نرخ بیکاری و مهاجرت معکوس بوده است.
با توجه به اینکه اهداف این مدیریت از ابتدا تاکنون در راستای اجرای پروژه‌های عمرانی با مشارکت مردمی بوده و همچنین سیاست های دولت سیزدهم و مصوبات دور اول و دوم سفر ریاست جمهوری اولویت در به اتمام رساندن پروژه های نیمه تمام و یا راکد بوده است، این مدیریت نیز این هدف را سر لوحه کاری خود قرار داده و در این دوره توانسته بسیاری از پروژه‌های راکد را به بهره برداری برساند که در موارد ذکر شده به عناوین شاخص آن در پروژه‌های شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی پایاب سدهای استان و ایستگاه های پمپاژ اشاره شده است.
با اجرای این پروژه‌ها میزان سطح اراضی آبی کردستان نسبت به گذشته سه درصد افزایش داشته است.با اجرای این پروژه‌ها میزان سطح اراضی آبی استان به نسبت گذشته سه درصد افزایش داشته و این عامل مهمی در رونق اشتغال و تولید بیشتر در بخش کشاورزی استان است.برای دستیابی به این مهم در دولت سیزدهم به میزان۲ هزار و ۴۹۵ میلیارد ریال در طرح های ملی و ۶۰۹ میلیارد ریال در طرح‌های استانی اعتبار هزینه شده است.
ایرنا: در حال حاضر وضعیت برخورداری اراضی کشاورزی استان از سیستم آبیاری نوین چگونه است و نسبت به میانگین کشوری در چه وضعیتی قرار دارد؟
شهسواری: در حال حاضر ۶۱ هزار و ۲۸۵ هکتار از اراضی آبی استان مجهز به سامانه های نوین آبیاری شده‌اند و این میزان در سطح کشور ۲ میلیون و ۸۳۳ هزار و ۷۲۰ هکتار است به عبارتی اکنون ۴۳.۱ درصد از اراضی آبی استان مجهز به سامانه‌های نوین شده‌اند و این در حالی است که متوسط کشوری آن ۳۳ درصد است و میزان در کردستان همچنان بالاتر از میانگین کشوری است.
تاکنون ۲ هزار و ۶۲۲ میلیارد و ۱۲۹ میلیون ریال در این حوزه اعتبار هزینه شده که میزان جذب اعتبارات تخصیص یافته در دولت سیزدهم ۵۵۷ میلیارد و ۷۴۰ میلیون ریال است.
برای افزایش اراضی کشاورزی استان در برخورداری از سیستم‌های نوین آبیاری این مدیریت اقدام به ترویج استفاده از سیستم‌های به‌روزتر در اراضی نظیر آبیاری قرقره‌ای با بوم، آبیاری موضعی زیرسطحی، سنترپیوت، لینیر وغیره کرده است که این شیوه‌ها دارای راندمان آبیاری بالاتری هستند.
در دولت سیزدهم موفق به کسب عنوان برتر در اجرای طرح سامانه های نوین آبیاری از سوی مشاور راهبردی معاونت آب و خاک وزارت کشور شده‌ایم.
ایرنا: به مهمترین طرح های آب و خاک در دست اجرای استان هم اشاره کنید و بفرمایید با اتمام این طرح ها چه تغییری در این حوزه بوجود می آید؟
شهسواری: از مهمترین طرح های آب و خاک در دست اجرای استان میتوان به موارد زیر اشاره کرد: اجرای سامانه های نوین آبیاری، احداث شبکه های فرعی در اراضی کشاورزی، احداث ایستگاه های پمپاژ، احداث و بهسازی کانال های آبیاری عمومی و احیا و مرمت قنوات است.
نتیجه اجرای این پروژه ها تبدیل اراضی دیم به آبی و به تبع آن افزایش درصد اراضی آبی استان،ایجاد اشتغال زایی و تثبیت شغل، افزایش چند برابری تولید، صرفه جویی در مصرف آب، استفاده بهینه از منابع آب وخاک،افزایش امنیت غذایی، ارتقاء بهره‌وری عوامل تولید و شکوفایی استعدادهای کشاورزی، کاهش نرخ بیکاری و مهاجرت معکوس به روستاهای استان بوده است.
ایرنا: با توجه به اینکه یکی از سیاست های وزارت جهاد کشاورزی مهار آبهای سطح الارضی واستفاده بهینه از آبهای تحت الارضی است، بفرمایید در این زمینه در استان چه اقداماتی انجام شده یا در حال انجام است؟
شهسواری: مهار آب های سطحی و تحت الارضی و هرگونه مجوز برداشت آب جزء شرح وظایف شرکت آب منطقه استان است، پس از اخذ مجوز از شرکت آب منطقه ای و تخصیص اعتبار این مدیریت نسبت به اجرای شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در پایاب سدهای استان، احداث ایستگاه پمپاژ، احداث و بهسازی کانال های آبیاری و غیره اقدام می کند.
ایرنا: افزون بر آب، خاک از دیگر مسائل حائز اهمیت در بخش کشاورزی به شمار می‌رود در استان برای حفاظت از این منبع ارزشمند تولید چه اقداماتی انجام وچه پروژه‌هایی اجرا شده یا در حال اجراست؟
شهسواری: پتانسیل های مناسب خاک و اولویت کشاورزی در استان سبب شده تا مسئله خاک به یک دغدغه‌مندی مهم در دولت سیزدهم تبدیل شود و با تخصیص اعتبار استانی در مطالعات خاک سعی شده چالش‌های پیش رو را سامان دهیم. به همین منظور در اقدامی مهم دفتر خاک در کردستان به عنوان دومین استان در سطح کشور افتتاح شد و این گامی مهم در راستای صیانت و پایش خاک است. در راستای فعالیت های دفتر خاک در استان اقدام به مطالعه نیمه تفصیلی دقیق پنج هزار هکتار از اراضی پایاب سد گاوشان کرده‌ایم که به عنوان بزرگترین لکه مطالعاتی پیوسته کشور شناخته شده است، این پویش همچنان ادامه داشته و در دستور کار این مدیریت قرار گرفته و در راستای پیشبرد اهداف دفتر خاک به منظور آگاه‌سازی اقشار مختلف جامعه اقدامات آموزشی و ترویجی سرلوحه فعالیت استان قرار گرفته است. در سنوات گذشته همایش روز جهانی در سطح ملی و استانی برگزار می شد و برای نخستین بار دولت سیزدهم اقدام به برگزاری همایش روز جهانی خاک به صورت بین المللی شد که امکان آگاه سازی بهره برداران، دانشجویان، دانش آموزان و سایر اقشار جامعه را در به دنبال داشت.
نظر شما