آنچه باید درباره منظومه شمسی بدانیم

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه ناسا، منظومه شمسی دارای هشت سیاره است: عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون. پنج سیاره کوتوله نیز به طور رسمی در منظومه شمسی شناخته شده‌اند: سِرِس، پلوتون، هائومیا، ماکی‌ماکی و اِریس.

سیاره‌های سنگی درونی عبارت‌اند از عطارد، زهره، زمین و مریخ. این سیاره‌ها به دلیل داشتن سطوح جامد به عنوان سیاره‌های زمینی نیز شناخته می‌شوند. در حال حاضر، عطارد، زمین و مریخ توسط فضاپیماها کاوش می‌شوند.

سیاره‌های بیرونی، غول‌های گازی مشتری و زحل و غول‌های یخی اورانوس و نپتون هستند.

فراتر از نپتون، طبقه جدیدی از جهان‌های کوچک‌تر به نام سیاره‌های کوتوله سلطنت می‌کنند که پلوتون از جمله آن‌ها است.

سیاره‌های کوتوله دیگر سرس، ماکی‌ماکی، هائومیا و اریس هستند. سرس، تنها سیاره کوتوله در درون منظومه شمسی است. این سیارک در کمربند اصلی سیارک بین مریخ و مشتری قرار دارد.

هزاران سیاره دیگر فراتر از منظومه شمسی ما کشف شده است؛ دانشمندان آن‌ها را سیاره‌های فراخورشیدی می‌نامند.

نگاهی گذرا به خصوصیات هریک از سیاره‌ها و سیاره‌های کوتوله خالی از لطف نیست:

سیاره‌های منظومه شمسی

سیاره عطارد

عطارد کوچک‌ترین سیاره منظومه شمسی و نزدیک‌ترین سیاره به خورشید و فقط کمی بزرگ‌تر از ماه است. از سطح عطارد، خورشید بیش از سه برابر بزرگ‌تر از زمین به نظر می‌رسد و نور خورشید تا هفت برابر روشن‌تر است.

سیاره زهره

زهره دومین سیاره نزدیک به خورشید و نزدیک‌ترین سیاره‌ همسایه زمین و گرم‌ترین سیاره در منظومه شمسی ما است و گاهی به آن دوقلوی زمین نیز می‌گویند.

سیاره زمین

زمین، خانه ما، سومین سیاره نزدیک به خورشید و پنجمین سیاره بزرگ است. زمین تنها جایی است که می‌دانیم موجودات زنده در آن زندگی می‌کنند.

سیاره مریخ

مریخ، چهارمین سیاره نزدیک به خورشید، دنیایی غبارآلود، سرد و بیابانی با جَوی بسیار نازک است. این سیاره دارای فصول، کلاهک‌های یخی قطبی، آتشفشان‌های خاموش، دره‌ها و آب و هوا است.

سیاره مشتری

مشتری بزرگ‌ترین سیاره در منظومه شمسی است؛ به صورتی که اگر یک پوسته توخالی بود، این امکان وجود داشت که هزار کره زمین در داخل آن قرار بگیرد. مشتری همچنین قدیمی‌ترین سیاره است که از غبار و گازهای باقی‌مانده از تشکیل خورشید در ۴.۵ میلیارد سال پیش تشکیل شده است.

سیاره زحل

زحل ششمین سیاره نزدیک به خورشید و دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی است. زحل توسط یک سیستم حلقه‌ای دیدنی احاطه شده است و ده‌ها قمر دارد.

سیاره اورانوس

اورانوس هفتمین سیاره نزدیک به خورشید است و از نظر قُطر، در میان سیاره‌های منظومه شمسی مقام سوم را دارد. به نظر می‌رسد اورانوس به دور خودش می‌چرخد.

سیاره نپتون

نپتون هشتمین و دورترین سیاره منظومه شمسی است. نپتون غول یخی تاریک، سرد و با بادهای مافوق صوت است که بیش از ۳۰ برابر زمین از خورشید فاصله دارد.

سیاره‌های کوتوله منظومه شمسی

سِرس

سیاره کوتوله سرس بزرگ‌ترین جرم در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری است و تنها سیاره کوتوله است که درون منظومه شمسی قرار دارد.

پلوتون

پلوتون برای زمانی طولانی نهمین سیاره منظومه شمسی محسوب می‌شد. اما پس از کشف جهان‌های جذاب مشابه در اعماق کمربند کویپر، پلوتون کوچک در سال ۲۰۰۶ میلادی توسط اتحادیه بین‌المللی نجوم به عنوان یک سیاره کوتوله طبقه‌بندی شد.

هائومیا

یک تیم اکتشافی هائومیا را بابانوئل نامیدند. این سیاره کوتوله، بیضی‌شکل است و یکی از پرسرعت‌ترین اجرام بزرگ در منظومه شمسی است که می‌چرخد. چرخش سریع این سیاره کوتوله باعث می‌شود که آن شبیه به توپ فوتبال به نظر برسد.

ماکی‌ماکی

ماکی‌ماکی کمی کوچک‌تر از پلوتون است و دومین جرم درخشان در کمربند کویپر پس از پلوتون است که از زمین دیده می‌شود.

اِریس

کشف اریس جرقه ایجاد بحثی در جامعه علمی را زد که به تصمیم اتحادیه بین‌المللی نجوم در سال ۲۰۰۶ میلادی برای روشن کردن تعریف سیاره منجر شد. پلوتون، اریس و دیگر اجرام مشابه، اکنون به عنوان سیارات کوتوله طبقه‌بندی می‌شوند.