ضرورت اجرای طرح مدیریت پایدار برای جنگل‌های هیرکانی

به گزارش ایرنا از روابط عمومی منابع طبیعی مازندران ساری، فتح‌الله غفاری روز جمعه افزود: در بحث اجرای طرح مدیریت پایدار اعتبار لازم تزریق شده و اقدامات درحال انجام است.

وی با اشاره به اجرای طرح مدیریت پایدار در یک حوزه از ۳۵ حوزه، افزود: همچنین در ارتباط با چهار حوزه دیگر هم آگهی صورت گرفته است تا با انتخاب مشاور اقدامات اجرایی در دستور کار قرار گیرد.

معاون امور جنگل اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری مازندران_منطقه ساری با اعلام اینکه طرح مدیریت پایدار جنگل‌های شمال نیاز ضروری این میراث طبیعی ارزشمند است، بیان کرد: باید تمامی اقدامات و برنامه‌ها به موازات هم پیش رود تا شاهد اتفاقات خوبی برای جنگل‌های هیرکانی باشیم.

غفاری یادآور شد: نخستین گام در این زمینه انجام مطالعات اجتماعی اقتصادی است که با قراردادی که با بخش خصوصی و مشاوران منعقد شد، درحال اجرا است و نتایج بسیار خوبی خواهیم داشت.

وی یادآور شد: برای جلوگیری از آسیب‌های پیش‌وی جنگل‌های شمال ازجمله تصرف، تخریب، قاچاق چوب، حریق و سایر اجرای طرح مدیریت پایدار جنگل‌های شمال ضروری است.

معاون امور جنگل اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری مازندران_منطقه ساری خاطرنشان کرد: همه نیازهای مربوط از حفاظت و احیا در قالب این طرح مهم گنجانده شده است.

جنگل های هیرکانی در زبان رایج و عامیانه مردم ایران جنگل های شمال نامیده می شود و این جنگل ها متراکم ترین ناحیه جنگلی ایران را تشکیل می دهند. این جنگل ها که در جنوب دریای خزر قرار گرفته اند بین کشورهای ایران و آذربایجان مشترک هستند. جنگل های هیرکانی از سال های بسیار دور به جا مانده اند و حتی برخی عمر آنها را با دایناسورها (دوره سوم زمین شناسی) برابر می دانند.

البته این جنگل ها را به دلیل قرار گیری در مجاورت دریای خزر، به نام کاسپینی – هیرکانی (Caspian Hyrcanian mixed forests) نیز می شناسند.

ارتفاع رویش درختان هیرکانی از سطح دریا آغاز می شود و تا ۲ هزار و ۸۰۰ متری ادامه می یابد. این پوشش گیاهی زمانی ۵۵ هزار کیلومتر مربع مساحت داشت که تاکنون ۵۱ درصد آن منقرض شده و تنها از ۱۰ درصد آن حفاظت صورت می گیرد.

همچنین در حال حاضر جنگلهای هیرکانی از غنی ترین اکوسیستم های جهان محسوب می شوند به طوری که بیش از ۲۹۶ گونه پرنده و در حدود ۶۰۰ گونه پستاندار، ۶۷ گونه ماهی، ۲۹ گونه خزنده و ۱۵۰ گونه درختی و بوته ای بومی (اندمیک) مانند درختان انجیلی و شمشاد در این جنگل ها زندگی می کنند.

از گونه های پرندگان ساکن در اکوسیستم جنگلهای هیرکانی می توان به گنجشک سانان، سار، دارکوب، اردک نوک پهن، قرقاول خزری، کبک، بلدرچین، کبوتر جنگلی، شاهین، قوش، دال، قرقی، اردک خاکستری، عقاب و جغد اشاره کرد و از گونه های پستانداران ساکن در این زیست بوم می توان مرال، شوکا، گرگ، گراز، خرس قهوه ای، روباه سر دو سیاه، شغال، سمور، تشی، خارپشت، موش جنگلی، خرگوش، گربه وحشی، گورکن و اسبچه خزر را نام برد.

درختان این جنگل ها از نوع مختلط پهن برگ حاشیه جنوب دریای خزر است که با آب و هوای نیمه مدیترانه ای و مرطوب سازگارند. جنگل های هیرکانی بر اساس ارتفاعی که در آن هستند (سطح دریا، کوهپایه های کم ارتفاع، کوهپایه های بلند، نقاط خیلی مرتفع) غالباً پوشش گیاهی متفاوتی دارند. از معروف ترین درختان این جنگل ها می توان راش، بلوط، توسکا، نارون، زبان گنجشک و شمشاد را نام برد.

به طور کلی از نظر علمی در عرض های جغرافیایی بیش از ۴۰ درجه جنگل، شرایط برای رشد درختان راش وجود ندارد، اما در جنگل های هیرکانی ایران که به طور متوسط در عرض ۳۸ درجه قرار گرفته اند، توده های فشرده درخت راش به صورت انبوه رشد کرده اند که از این نظر منحصر بفرد هستند.

استان مازندران در مجموع حدود ۵۴ درصد از عرصه های جنگلی شمال کشور را در اختیار دارد و همچنین نیمی از جنگل های هیرکانی ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو در جغرافیای مازندران واقع است.

مازندران حدود ۴۶۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی دارد که در آنها سالانه بیش از هشت میلیون تن محصول تولید می شود. این استان در تولید ۱۵ نوع از محصولات کشاورزی و باغی هم رتبه اول تا سوم کشور را دارد، ظرفیت این شرایط در حالی است که تغییر غیرمجاز کاربری اراضی کشاورزی و باغی در مازندران همچنان از چالش‌های مهم این استان محسوب می‌شود.