به گزارش ایرنا، برداشت گندم در کردستان از چهارم تیرماه آغاز شده و همچنان ادامه دارد و این استان بعد از خوزستان و گلستان رتبه سوم خرید تضمینی این محصول را در کشور به خود اختصاص داده است.
میزان سطح زیرکشت گندم در استان کردستان در سال زارعی جاری ۶۲۶ هزار هکتار بوده که از این میزان ۵۸۸ هزار هکتار آن دیم و ۴۱ هزار هکتار آن آبی است و بیشترین سطح زیرکشت گندم دیم کشور مربوط به این استان است؛ اراضی زراعی در ۱۰ شهرستان استان همواره به کشت گندم اختصاص دارد و طی سال های متوالی هم جزو استان‌های برتر در تولید این محصول استراتژیک بوده و تاکنون هم آنرا حفظ کرده است.
هم اکنون بیش از ۸۰ مرکز خرید تضمینی گندم در استان فعال است و براساس برآورد انجام شده امسال یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم از مزارع استان برداشت و از این میزان هم یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن آن تحویل مراکز خرید تضمینی گندم داده می‌شود.
براساس جدول خرید تضمینی گندم از ابتدای برداشت این محصول تاکنون، به غیر از سه شهرستان(سقز، کامیاران و سروآباد) در مابقی شهرستان های استان شاهد افزایش خرید این محصول نسبت به مدت مشابه در سال ماقبل آن هستیم.
به منظور بررسی دلایل افزایش و کاهش خرید و یا تولید گندم در کردستان و همچنین چالش ها و تهدیدهای پیش‌روی تولید این محصول در استان با «فریدون حامدی مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی کردستان» گفتگویی انجام داده‌ایم که شرح آن در ذیل می آید.
ایرنا: براساس گزارش خرید تضمینی گندم در استان(تا تاریخ ۱۳ مرداد) میزان خرید گندم در برخی از شهرستان های استان هم چون مریوان(خرید ثبت شده در سامانه سیفا) نسبت به مدت مشابه در سال زراعی گذشته، حدود ۷۹ درصد افزایش پیدا کرده و این میزان در برخی شهرستان ها مانند سروآباد ۳۶ درصد کاهش داشته است؛ دلیل این افزایش و کاهش چه بوده است؟
حامدی: مبنای محاسبه درصدی مقایسه انجام شده «آمار ثبت شده در سامانه» بوده است که این آیتم تحت تاثیر عواملی همچون دیرکرد در ثبت نام افراد تحویل دهنده گندم و عوامل دیگری متغیر بوده و مبنای اصلی خرید گندم شهرستان‌ها «خرید واقعی» است که به عنوان مثال در روز ۱۳ مرداد که با سال قبل مقایسه شده تفاوت آمار ثبت شده در سامانه شهرستان مریوان ۷۹ درصد است اما تفاوت آمار واقعی خرید در همان تاریخ ۲۸ درصد بوده است. ضمنا با توجه به ادامه عملیات خرید تضمینی در شهرستان‌ها فعلا امکان اظهار نظر قطعی در خصوص میزان افزایش و یا کاهش خرید نسبت به سال زراعی قبل میسر نبوده و بعد از اتمام عملیات خرید تضمینی و ثبت آمار نهایی خرید شهرستان‌ها تحلیل این افزایش و یا کاهش واقعی تر خواهد بود.
فعلا امکان اظهار نظر قطعی در خصوص میزان افزایش و یا کاهش خرید گندم نسبت به سال زراعی قبل میسر نبوده و بعد از اتمام عملیات خرید تضمینی و ثبت آمار نهایی خرید شهرستان‌ها تحلیل این افزایش و یا کاهش واقعی تر خواهد بود. ضمن اینکه در مجموع عوامل مختلفی می‌تواند منجر به افزایش و یا کاهش تولید و یا خرید گندم شهرستان‌ها شود که در زمینه کاهش و افزایش تولید عواملی همچون وضعیت آب و هوایی شهرستان‌های مختلف، تنش‌های محیطی، وضعیت عوامل خسارت زای زنده و غیره می‌تواند منجر به کاهش و یا افزایش تولید در سال‌های زراعی مختلف شود.
همچنین در خصوص تغییرات میزان خرید تضمینی محصول در سال‌های متفاوت افزون بر تاثیر عوامل موثر بر تولید، مواردی همچون قیمت خرید تضمینی، تعداد مراکز خرید تضمینی شهرستان‌ها و کیفیت ارائه خدمات آنان، وضعیت پرداخت وجه خرید تضمینی در طول فصل خرید از سوی دولت، چگونگی تعامل مراکز خرید با مراجعه کنندگان و سایر موارد تاثیرگذار خواهد بود.
ایرنا: پس با توجه به توضیحاتی که ارائه کردید فعلا نمی توان تحلیل دقیقی از دلایل افزایش خرید و تولید گندم در تعدادی از شهرستان های استان ارائه کرد؟
حامدی: بله، دقیقا؛ بی شک پرداختن به این مهم مستلزم بررسی همه موارد از سوی کارشناسان مجرب سازمان است؛ هرچند این افراد از ابتدای آغاز خرید تضمینی گندم همواره از مزارع مختلف در سطح استان بازدید داشتند و افزون بر نظارت بر برداشت این محصول وضعیت را مورد بررسی هم قرار دادند و در پایان عملیات خرید تضمینی، جمع بندی و تحلیل وضعیت تولید و خرید گندم در سال زراعی جاری انجام می شود.
ایرنا: هر سال تعدادی گندمکار موفق تر از سایر تولیدکنندگان این عرصه هستند چه عواملی باعث شده این افراد میزان تولید و عملکردشان بیشتر باشد؟
حامدی: در بررسی مزارع گندمکاران پیشرو یک سری عوامل مشترک و یک سری عوامل اختصاصی وجود دارد که هرکدام در افزایش عملکرد گندم تاثیرگذار هستند با توجه به محدودیت‌های خاص در هر منطقه از قبیل خاک، منابع آب و اقلیم، هر کدام از نهاده‌های کشاورزی می‌تواند تحت تاثیر این عوامل عملکرد را افزایش یا کاهش دهد. در بررسی‌های به‌عمل آمده از مزارع دارای رکورد عملکرد به راحتی می‌توان تشخیص داد که تغذیه مناسب و استفاده از کودهای آلی، حیوانی و ریزمغذی‌ها، سمپاشی پیشگیرانه به‌منظور کنترل عوامل خسارتزای زنده، رعایت تراکم بذر و تاریخ کاشت توصیه شده و غیره روی افزایش عملکرد تاثیرگذار بوده‌اند.
بخش ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان همواره در راستای معرفی این کشاورزان پیشرو به دیگر کشاورزان استان به منظور افزایش عملکرد و استفاده از شیوه های بکارگرفته شده در این راستا اقدام می کنند و برنامه های آموزشی را در عرصه و مزارع این تولیدکنندگان برتر برگزار می کند.
تغذیه مناسب و استفاده از کودهای آلی، حیوانی و ریزمغذی‌ها، سمپاشی پیشگیرانه به‌منظور کنترل عوامل خسارتزای زنده، رعایت تراکم بذر و تاریخ کاشت توصیه شده و غیره روی افزایش عملکرد تاثیرگذار بوده‌اند.
ایرنا: به نظر شما چه چالش هایی تولید گندم استان را تهدید می کند؟
حامدی: تولید گندم نه تنها در استان کردستان بلکه در دیگر نقاط کشور هم با چالش هایی مواجه است و در این بین، مهمترین چالش های پیش روی تولید این محصول استراتژیک در استان ما شامل تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر کشت و کار گندم به ویژه در بخش دیم، خرد شدن اراضی به دلایلی همچون قانون ارث، مهاجرت به شهرها و محدودیت در امکان توسعه کشاورزی پایدار از جمله کشاورزی حفاظتی، مشکلات اقتصادی گندمکاران به ویژه دیمکاران و در نتیجه تمایل به سوی اقتصاد معیشتی به جای تولید اقتصادی و عدم تعیین بازار اقتصادی برای سایر محصولات تناوبی است.
از دیگر چالش های موجود، تمایل کشاورزان به کشت گندم با توجه به خرید تضمینی با قیمت مناسب در چند سال اخیر در مقایسه با سایر محصولات و در نتیجه افزایش سطح زیرکشت و تخریب بخشی از منابع طبیعی، فقر حاصلخیزی خاکها به دلیل عدم توجه به تغذیه مناسب مزارع با توجه به عدم تخصیص کودهای شیمیایی به میزان توصیه شده و زمان بر بودن انتقال یافته های تحقیقاتی و توصیه های فنی به مزارع کشاورزان و اصلاح نگرش آنان نسبت به راهکارها و تکنولوژی‌های جدید است.
از جمله چالش های پیش روی تولید گندم در استان می توان به تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر کشت و کار گندم به ویژه در بخش دیم، خرد شدن اراضی به دلایلی همچون قانون ارث، مهاجرت به شهرها و محدودیت در امکان توسعه کشاورزی پایدار اشاره کرد.
ایرنا: حال برای رفع این چالش ها و حفظ و افزایش تولید گندم چه راهکارهایی وجود دارد؟
حامدی: بی شک هر مسئله ای وقتی شناسایی و مورد بررسی قرار می گیرد باید راهکارهایی هم برای حل آن اندیشیده شود که کارشناسان کشاورزی بر اساس تحقیقات و پژوهش های انجام شده به این نتیجه رسیده اند که برای حفظ و افزایش تولید گندم نیاز به تجدیدنظر در وضعیت خردشدن اراضی و تجمیع اراضی از طریق ظرفیت‌های موجود، درک تغییرات اقلیمی و حرکت در راستای کشاورزی پایدار به ویژه کشاورزی حفاظتی، توجه به حاصلخیزی خاک و تغذیه مناسب مزارع با انواع کودهای شیمیایی و غیرشیمیایی و جلوگیری از تخلیه عناصر غذایی خاک، تلاش در راستای افزایش ضریب نفوذ کشاورزی دانش بنیان و مبتنی بر توصیه های فنی و تحقیقاتی در مزارع از کاشت تا برداشت محصول، توجه بیشتر به امر آموزش و توانمندسازی بهره برداران، توجه بیشتر به اقتصاد روستا و تلاش در راستای توانمندسازی اقتصادی بهره برداران و گذار از کشاورزی معیشتی به کشاورزی اقتصادی است.
نظر شما