به گزارش ایرنا؛ ملایر «شهر واقفان خیراندیش» است، شهری که سال‌هاست خالق صحنه‌های زیبا و ماندگاری از کرامت و نیکوکاری است و این فرهنگ نیک را از بزرگان و واقفانی همچون شادوران "سیف‌الدوله"، "شیخ‌الملوک"، "حاج عیسی بیگلربیگی"، "حاج محمد ملایری" و "فخرالحاجیه" میراث‌داری می‌کند.
پایه‌گذار سنت حسنه وقف در شهرستان ملایر شادروان سلطان‌عبدالمحمد میرزا قاجار ملقب به «سیف‌الدوله» نوه چهل و هشتم فتحعلی‌شاه قاجار و حاکم ملایر بود، او فرزند «سلطان احمد میرزا عضدالدوله» برادرزاده سلطان محمدمیرزا سیف‌الدوله (فرزند سی و هشتم فتحعلی‌شاه قاجار و حاکم اصفهان) و برادر «سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله» (صدر اعظم مظفرالدین‌شاه قاجار) بود.
سیف‌الدوله در یکی از سفرهای خود از ملایر به تهران، با خداوند عهد می‌بندند که چنانچه املاک خالصه ملایر از طرف دولت وقت، به وی واگذار شود، برای آبادانی این شهر اموالش را وقف کند، او پس از آنکه موفق به گرفتن اراضی مورد نظرش می‌شود، به آبادی ملایر می‌پردازد؛ دهکده‌ها را بازسازی می‌کند؛ قنات می‌سازد و آب را به روستاها و مناطق مختلف ملایر می‌رساند؛ حمام می‌سازد و بیمارستانی با ۱۲ تخت برای درمان بیماران نیازمند به صورت کاملا رایگان بنا می‌کند.
در کنار همه این بناها مهمترین میراث سیف‌الدوله، بناهای آموزشی او است، مدرسه عالی سیف‌الدوله در همین زمان ساخته شد و بنای علم و دانش را در این شهر تأسیس کرد، شاید یکی از بهترین مکان‌هایی که می‌شود ماندگاری وقف را به وضوح دید، ملایر باشد، وقفی بودن ۶۳.۵ درصد از اراضی این شهرستان، گویای این ظرفیت عظیم و منحصر به فرد ملایر در حوزه وقف است.
وقف؛ محرک توسعه جهان شهر ملایر
میراث سیف‌الدوله این روزها در گوشه و کنار ملایر منشأ برکات است، برکاتی که جنبه‌های مختلف زندگی مردم این شهر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و یکی از مهمترین این حوزه‌ها، تعلیم و تربیت، آموزش عالی، درمان، کمک به نیازمندان و حوزه فرهنگی است، او وصیت‌نامه‌ای تنظیم کرد و درآمد حاصل از شهر را به احداث بیمارستان، کمک به بیماران نیازمند، فقرا و اطعام مسافرینی که به قصد زیارت عتبات از ملایر می‌گذشتند، اختصاص داد، در این وصیتنامه حتی مبلغی برای تأمین علوفه چهارپایان کاروان‌های زُوار اختصاص یافته بود.
از دیگر اموال سیف‌الدوله در ملایر پارک سیفیه است که به عنوان تفرجگاه عمومی ساخته شد و از شش دانگ شهر ملایر، چهار و نیم دانگ به موقوفه سیف‌الدوله اختصاص دارد، این شهرستان ملایر با دارا بودن ۱۹۵ موقوفه، در سطح کشور جایگاه ویژه‌ای دارد و موقوفات سیف‌الدوله و شیخ الملوک فخرالحاجیه سهرابی از مهمترین موقوفات درآمدزا به شمار می‌روند و عواید موقوفات، به طور قطع نقش تاثیرگذاری در توسعه ملایر دارد.
شادروان سیف‌الدوله سال ۱۳۰۰ خورشیدی در ملایر درگذشت و ثلث درآمد موقوفات خود را به تعمیر قنات پارک، خانقاه و مریض‌خانه اختصاص داد و بنا به وصیت خود در همان مکانی که تصمیم به وقف شهر گرفت، به خاک سپرده شد و به همت اداره اوقاف و امور خیریه ملایر مقبره‌ای باشکوه برای وی در منطقه باغ تاریخی سیفیه احداث شد و امروز «هوشنگ عضدی» یکی از بازماندگان این قوم خیراندیش، مسوولیت نظارت بر موقوفات سیف‌الدوله را بر عهده دارد.
درمان و آموزش؛ مهمترین نیات واقف بزرگ ملایری
«هوشنگ عضدی» در این باره به ایرنا گفت: مرحوم سیف‌الدوله معاصر با دوران سلطنت ناصرالدین شاه، حاکم ملایر بود و به آبادانی و عمران شهر اهتمام می‌ورزید، ملایر آن زمان منطقه مرکزی از یک شهرستان کوچک بود که نه آب مناسبی داشت و نه راه مناسب، بهداشت هم وضعیت خوبی در این شهر نداشته است که این وضعیت را در یکی از بندهای وقف‌نامه وی متوجه می‌شویم.
به گفته او؛ مرحوم سیف‌الدوله در دوران حاکمیت خود در ملایر برای این شهر قنات احداث می‌کند و آب را به شهر می‌آورد، بوستانی در شهر برای تفریح عموم می‌سازد و تصمیم به آبادانی آنجا می‌گیرد و پس از آنکه وی بازنشسته می‌شود، در ملایر می‌ماند و پس از آن است که عمرانی بیشتری برای شهر انجام می‌دهد؛ بیمارستان و مدرسه می‌سازد و در نهایت یک سوم اموال خود را وقف می‌کند.
عضدی با بیان اینکه سه نیت اصلی موقوفات سیف‌الدوله در حوزه درمان، آموزش و روضه‌خوانی حضرت سیدالشهدا(ع) در شب‌های جمعه و بر سر مزار خودش است، افزود: دو نیت فرعی هم در وقف‌نامه وی ذکر شده و با توجه به اینکه ملایر در مسیر زائران عتبات است، اولین نیت فرعی برای در راه ماندگان سفر عتبات بود و از محل موقوفات هزینه سفرشان پرداخت و به آنان لباس و کفش برای سفر داده شود.
وی با اشاره به گذشت حدود ۱۰۶ سال از درگذشت این واقف بزرگ ملایری، سیف‌الدوله را فردی تحصیل کرده دانست و بیان کرد: در همان بیش از ۱۰۰ سال پیش این واقف بزرگ، زبان فرانسه می‌دانست و اهل علم و دانش بود و به همین دلیل برای اینکه ملایر مدرسه‌ای داشته باشد، یک مدرسه مجهز در ملایر ساخت و در وقف‌نامه خود ذکر کرد که هزینه‌های این مدرسه باید از محل موقوفات پرداخته شود.
احداث مدرسه عالی و بیمارستان؛ از محل عواید موقوفات
ناظر موقوفه سیف‌الدوله گفت: در آن زمان حتی سیف‌الدوله تلاش می‌کند معلم زبان فرانسه به این مدرسه بیاورد تا دانش‌آموزان با یک زبان بین‌المللی هم آشنا شوند، او روشنفکر بود و به آموزش و تحصیل اهمیت می‌داد و هنوز هم مدرسه سیفیه فعال است و مدرسه‌ای نمونه دولتی که هر ساله تعداد زیادی از دانش‌آموزان آن در رشته‌های پزشکی و غیرپزشکی وارد دانشگاه می‌شوند.
عضدی ادامه داد: آن زمان آموزش عالی به معنای امروز در جامعه وجود نداشت و منظور از مدرسه عالی مکانی مجهز برای تحصیل بود؛ با این حال بخشی از موقوفات آموزشی برای هزینه تحصیلی دانشجویان نیازمند اختصاص یافت و در همین راستا سالانه مبالغی را به دانشگاه‌های ملایر پرداخت می‌کنیم و دانشگاه با صلاحدید خود برای دانشجویانی که نیاز به کمک هزینه تحصیلی دارند، هزینه می‌کند.
وی با بیان اینکه سالانه حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال در این حوزه کمک می‌شود، اظهار کرد: درمان یکی از نیت‌های شادروان سیف‌الدوله است که در همان زمان بیمارستانی با ۱۲ تخت صرفا برای بیماران نیازمند ساخته شد که خدمات در آن کاملا رایگان بود و پس از انقلاب به وزارت بهداشت و درمان واگذار شد.
ناظر موقوفه سیف‌الدوله یادآور شد: از محل موقوفات درمانی چند سال پیش قصد ساخت بیمارستان داشتیم که با اعلام اینکه سرانه تخت در ملایر در مرحله اشباع است، ما نیز وقف درمانی را به سمت خرید تجهیزات بیمارستانی یا ساخت و بازسازی بخش‌های درمانی سوق دادیم.
عضدی گفت: این موقوفات به شکلی تنظیم شده‌اند که هیچگاه کهنه نمی‌شوند و مرحوم سیف‌الدوله با یک افق دید باز نیات خود را تنظیم کرده است.
هزینه‌کرد ۵۳۱ میلیارد ریال از محل عواید موقوفات ملایر
علاوه بر اجرای نیت واقف، اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان ملایر در حوزه سرمایه‌گذاری و اقتصادی آن هم از محل عواید موقوفات سیف‌الدوله وارد عمل شده و آینده روشنی را پیش‌روی این شهرستان قرار داده است.
در این باره رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان ملایر در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: وقف یک نهاد ممتاز دینی است که در پیشبرد همه‌جانبه این شهرستان کارسازو اثرگذار است و ملایر امروز جزء یکی از مهمترین شهرستان وقفی کشور به شمار می‌رود.
«حمیدرضا نوروزی» افزود: موقوفات ملایر ظرفیت و بضاعت لازم را از نظر جذب سرمایه‌گذار در راستای پروژه‌های دارای توجیه و متناسب با نیازهای این شهرستان دارد و تاکنون باعث ایجاد رونق اقتصادی شده و شهر را به یک کارگاه عمرانی بزرگ تبدیل کرده و در ایجاد اشتغال نیز اثرگذار است.
وی با بیان اینکه درآمد حاصل از موقوفات هرگز به خارج از شهرستان نمی‌رود و در خودِ شهر و در راستای نیت واقف هزینه می‌شود، ادامه داد: طی پنج سال ۵۳۱ میلیارد ریال از محل عواید موقوفات در حوزه‌های مختلف هزینه شد.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه ملایر تاکید کرد: علاوه بر موقوفاتی که توسط شادروان سیف‌الدوله و دیگر واقفان ملایری وقف شده است، در حوزه تبلیغ و ترویج فرهنگ ناب قرآنی، ازدواج آسان و تنظیم خانواده و تامین جهیزیه برای زوج‌های جوان بی‌بضاعت نیازمند وقف جدید هستیم.
ملایر نیازمند موقوفه قرآنی است
نوروزی ایجاد اشتغال، تعظیم شعائر دینی و آزادی زندانیان جریائم غیرعمد را از دیگر نیازها در حوزه وقف برشمرد و گفت: در حال حاضر سه پروژه مهم سرمایه‌گذاری هایپرمارکت، پروژه تجاری مبل و منبت و جایگاه سوخت دومنظوره در مجموع با اعتباری بالغ بر سه هزار میلیارد ریال در حال ساخت است که در برنامه زمان‌بندی ۲۴ ماهه به بهره‌برداری خواهند رسید.
در عین حال زنده یاد «سکینه ترکمان سهرابی» ملقب به «فخرالحاجیه» را می‌توان فخر زنان ایران نامید، زنی که بیش از یک قرن پیش بنیان خیر و نیکی را بنا نهاد و نه تنها مایه مباهات و فخر زمانه خویش، بلکه مایه افتخار و آبروی زنان این مرز و بوم شد، حاصل تصمیم «فخرالحاجیه» و از سرآمد موقوفات وی، احداث بیمارستان فخریه و مدرسه فخریه است که به جرات می‌توان گفت هیچ شهروند ملایری را نمی‌توان یافت که از مزایای این دو اثر بزرگ و ماندگار واقف و خیر بزرگ ملایری بهره نبرده باشد.
نظر شما