خودنمایی متکدیان در گوشه و کنار قزوین

به گزارش ایرنا، تکدی گری در لغت به معنای گدایی کردن، دریوزگی، سوال و حاجت خواهی از این و آن در کوی و برزن است که به عنوان یکی از معضلات جامعه مدرن محسوب می‌شود.

در شرایطی که نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد و بهزیستی‌ و همچنین موسسات خیریه و افراد نیکوکار به نیازمندان کمک می‌کنند، تکدی گری امری مذموم و ناپسند بوده و به شدت در آموزه‌های اسلامی نهی شده است.

از تکدی گری بدتر، کلاهبرداری از مردم در پوشش متکدیان است، معضل دیگری که در خلال آشفته بازار تکدی گری رشد کرده و روز به روز درحال افزایش است.

تکدی گری در شهر قزوین نسبت به یک دهه گذشته با شکل و ظاهر جدید و تغییرات بسیار همراه بوده است، یک دهه قبل متکدیان افراد سالخورده و ناتوان و گاهی دارای معلولیت بودند که در گوشه‌ای از خیابان می نشستند و از مردم طلب کمک می‌کردند، اما اکنون متکدیان از جنس زنان دوره گرد، کودکان و حتی معتادان هستند که شیوه درخواست آن‌ها تغییر یافته است.

اگر تا دیروز متکدیان در پایانه‌های مسافربری و یا مراکز شهر حضور داشتند، اکنون مکان آن‌ها به نقاط دیگر شهر و به خصوص مناطقی با تمکن مالی بالا سرایت کرده است.

بیشترین گروه متکدیان قزوین را به ترتیب مردان، زنان و کودکان به خود اختصاص داده‌اند که به روش‌های مختلف جلوی مردم را گرفته و از آن‌ها کمک می‌خواهند.

نوجوانان و کودکان، نسل جدید متکدیان قزوین

سعید عباسی، مسافرکش قزوینی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: این روزها پشت هر چهارراه که می ایستم، تعدادی کودک و نوجوان به سراغ من آمده و از من طلب پول می‌کنند.

وی اضافه کرد: سروکله این نوجوانان معمولا در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه پیدا می شود که مدارس رو به تعطیلی است، به قیافه آن‌ها نمی‌خورد که گدا باشند، به نظر می رسد بیشتر برای پول تو جیب جلوی مردم دست دراز می‌کنند.

یقین دارم نوجوان مسافر گدا نبود و با این ترفند می خواست که یک وعده غذای رایگان بخورد و بدون کرایه به مقصد برسد.

عباسی به بیان تجربه سوار کردن یک نوجوان متکدی به عنوان مسافر اشاره کرد و یادآور شد: حدود سه ماه قبل بعد از انتخابات چهاردهمین ریاست جمهوری یک نوجوانی را به عنوان مسافر سوار کردم تا در دوراهی همدان پیاده کنم، در میانه راه این نوجوان به من گفت که سرپناهی ندارد و الان حدود ۲ روز است که هیچی نخورده است، من در طول مسیر جلوی یک ساندویچی نگه داشتم و برای او یک ساندویچ با نوشابه خریدم، به محض رسیدن به مقصد درب خودرو را باز کرده و پا به فرار گذاشت.

این راننده ادامه داد: نمی‌توان با متکدیان صحبت کنیم و صحت و سقم اموال آن‌ها را بررسی کرد، چون من عادت دارم هرکسی که جلوی من دست دراز کند، دست او را خالی برنگردانم، اما یقین دارم نوجوان مسافر گدا نبود و با این ترفند می خواست که یک وعده غذای رایگان بخورد و بدون کرایه به مقصد برسد.

عباسی خاطرنشان کرد: متاسفانه برای برخی مردم گدایی نوعی کاسبی شده و اصلا خجالت نمی کشند که با داشتن تن سالم جلوی مردم دست دراز می‌کنند.

معتادانی که برای خرید مواد گدایی می‌کنند

علی ۵۲ ساله که قبلا معتاد بوده و اکنون ترک کرده است، به خبرنگار ایرنا می‌گوید: بیشتر متکدیان قزوین را معتادانی تشکیل می‌دهند که لنگ خرید مقدار کمی مواد مخدر هستند.

فعالیت معتادان متکدی بعد از ظهر تا شب است، جلوی مردم را می گیرند و به بهانه مختلف پول برای هزینه مواد مخدر پول طلب می‌کنند.

وی اضافه کرد: این نوع از معتادان صبح‌ها در سطح شهر رویت نمی‌شوند، چون در این ساعات به طور عمده خمار هستند و حال و حوصله خودشان را ندارند، فعالیت معتادان متکدی از بعد از ظهر تا شب ادامه دارد که جلوی مردم را می گیرند و به بهانه مختلف برای هزینه مواد مخدر پول طلب می‌کنند.

علی خاطرنشان کرد: برخی معتقدند که نباید به افراد متجاهر و معلوم الحال پول بدهیم، چون با آن پول مواد مخدر خریداری می‌کنند، اما من اعتقاد دارم که این افراد بیشتر به کمک و توجه مالی نیاز دارند، چون اگر نتوانند از راه گدایی به پول برسند، دست به سرقت زده و اموال مردم را دستبرد می‌زنند.

تکدی‌گری زنان با شیوه‌های جدید

مجید صادقی ۴۵ ساله کارمند بخش خصوصی به خبرنگار ایرنا می‌گوید: الان مدت یک سال است که در پیاده روهای مختلف شهر قزوین به خصوص خیام وسط، فلسطین، نوروزیان، خیابان شهید بابایی حوالی استاندارد، غیاث آباد نزدیک مسجد امام خمینی (ره)‌ زنان جوانی جلوی عابران را گرفته و درخواست پول می کنند.

زنان به بهانه‌های مختلف مثل در راه ماندگی، داشتن مریض بداحوال، خرید دارو و پول اجاره منزل از مردم پول می گیرند.

وی اضافه کرد: این زنان به بهانه‌های مختلف مثل در راه ماندگی، داشتن مریض بداحوال، خرید دارو و پول اجاره منزل از مردم پول می گیرند و حتی خودشان نیز پیشنهاد قیمت می دهند که اگر به من ۱۰۰ هزار تومان بدهی، مشکل من برطرف خواهد شد.

صادقی ادامه داد: یک مرتبه با یکی از این زنان که مدعی بود پول اجاره مسکن ندارد، به سمت خانه او به راه افتادیم، بعد از حدود نیم ساعت گذر از کوچه و پسکوچه و دادن آدرس غلط، در نهایت به من لطفا دست از سرم بردار، تو پول بده نیستی، از عصبانیت او فهمیدم که داستان اجاره مسکن دروغ است و من در این مدت زمانی جلوی درآمد او را گرفته‌ام.

افزایش متکدیان حرفه‌ای در قزوین

عباس شیرخانلو، فعال اجتماعی و فرهنگی و پژوهشگر به خبرنگار ایرنا گفت: افرادی که به متکدیان کمک می‌کنند به چند تقسیم می‌شوند؛ ابتدا کسانی که بر اساس وظیفه شرعی به مستمندان کمک می‌کنند، عده ای دیگر بر اساس وظیفه انسان دوستی، عده‌ای بر اساس مسوولیت اجتماعی و عده‌ای دیگر با هدف صدقه، نذر و انفاق به متکدیان پول می‌دهند.

متکدی حرفه‌ای می‌داند برای گرفتن پول از تیپ‌ها و اقشار مختلف اجتماعی چه داستانی سرهم کند.

وی با بیان اینکه همه متکدیان کلاهبردار و شیاد نیستند، اظهار کرد: عده‌ای از متکدیان نیازمند واقعی هستند و درآمد واقعی ندارند، این افراد از سوی جوامع محل، معتمدین و گروه‌های نیکوکار شناسایی شده و به درستی حمایت و توانمند می‌شوند، عده‌ای دیگر درآمد دارند، اما بسیار اندک است و جوابگوی زندگی آن‌ها نیست.

شیرخانلو ادامه داد: دسته‌ای از متکدیان حرفه‌ای بوده و با داشتن تمکن مالی مناسب ترجیح می‌دهند که از راه گدایی درآمدهای هنگفتی به جیب بزنند که به نظرم این مدل متکدیان در استان قزوین افزایش یافته و تعداد ‌آن‌ها بیشتر از نیازمندان واقعی است.

این فعال اجتماعی با بیان اینکه متکدیان حرفه‌ای روی انتخاب سوژه تفکر و برنامه ریزی دارند، خاطرنشان کرد: متکدی حرفه‌ای می‌داند برای گرفتن پول از تیپ‌ها و اقشار مختلف اجتماعی چه داستانی سرهم کند، برای فردی که ظاهر مذهبی دارد و یا زن باشد یا مرد، نوع ادبیات و داستان فقر و فلاکت متفاوت است.

شیرخانلو با بیان اینکه داستان پردازی از استعدادهای متکدیان حرفه‌ای به شمار می رود، تصریح کرد: زنی در زمستان ۱۴۰۲ جلوی من را گرفت و گفت که شوهرم از کار افتاده شده و با داشتن ۲ فرزند الان هزینه خوراک و اجاره مسکن نداریم، بعدها متوجه شدم که همسر او به دلیل فروش مواد مخدر به زندان افتاده و اصلا فرزندی ندارد.

برآورد یک هزار و ۲۰۰ متکدی در شهر قزوین

امیر صادقی، سرپرست مرکز توسعه خدمات اجتماعی شهرداری قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: نیروهای ما در سه شیفت دو نفره در طول شبانه روز به گشتی زنی مباردت کرده و علاوه بر آن نیز با تماس تلفنی ۱۳۷ در سریع ترین زمان ممکن متکدیان را جمع آوری می کنند.

وی اضافه کرد: اگر متکدی فارغ از جنسیت معتاد و متجاهر باشد، تحویل نیروی انتظامی می شود، اما اگر کودک و یا نوجوان زیر ۱۶ سال و یا مرد و زن بالای ۶۰ سال باشد، تحول بهزیستی می‌دهیم، البته مواردی وجود دارد که فرد بی خانمان و در راه مانده است که در پناهگاه با غذای گرم از او پذیرایی خواهیم کرد.

صادقی با بیان اینکه دو سوم متکدیان قزوین معتاد هستند، تصریح کرد: وظیفه جمع آوری معتادان متجاهر بر عهده پلیس است و متاسفانه با وجود ظرفیت پایین کمپ ماده ۱۶ این افراد خیلی زود به سطح شهر باز می گردند.زنی را دستگیر کردیم که در یک نصف روز، ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان از راه تکدی گری درآمد داشت.

این مسوول به حضور یک هزار و ۲۰۰ متکدی در سطح شهر قزوین اشاره کرد و گفت: برخی از زنانی که در سطح شهر تکدی گری می‌کنند، متعلق به قزوین نیستند، برخی هم که قزوینی هستند با اخذ تعهد به خانواده تحویل می‌دهیم.

به گفته صادقی، یکی از زنان متکدی در قزوین از خودروهای عبوری طلب کمک می‌کرد، پس از دستگیری مشخص شد که او در یک نصف روز و طی چهار ساعت ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان درآمد داشته است، مبلغی که برای تحصیل کرده‌ها و حتی مدیران دستگاه های دولتی در حد رویا است.

وی مشکل دیگر متکدیان را اتباع خارجی عنوان کرد و گفت: برخی از متکدیان قزوین از اتباع خارجی هستند که متاسفانه به محض جمع آوری مجددا آزاد شده و به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

سرپرست مرکز توسعه خدمات اجتماعی شهرداری قزوین خاطرنشان کرد: آروز داریم که یک روز بتوانیم مثل تبریز، شهری بدون گدا داشته باشیم و این معضل اجتماعی را از سطح شهر ریشه کن کنیم.

نیم نگاه: تکدی گری به عنوان یک فرهنگ غلط و رویه اشتباه در شهر قزوین رو به گسترش بوده و از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می‌تواند آثار مخربی برجای بگذارد، نبود قوانین شفاف و مشخص در خصوص تعیین تکلیف متکدیان و همچنین نبود فرهنگسازی مناسب شده تا تعداد این افراد روز به روز در شهر قزوین افزایش یابد.