حال خاک یزد خوب نیست

به گزارش ایرنا، با توجه به اهمیت خاک به عنوان سومین جزو عمده محیط زیست انسان پس از آب و هوا، اتحادیه جهانی علوم خاک در سال ۲۰۰۵ در راستای ارزش گذاشتن به اهمیت خاک و پیشگیری از تخریب و نابودی آن، پنجم دسامبر (۱۵آذر) را به عنوان روز جهانی خاک و سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ را دهه خاک نامگذاری کرد؛ محوریت سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد ( UN - FAO) برای روز خاک در سال جاری نیز «مراقبت از خاک با سنجش، پایش و مدیریت» است.

در دنیا، جنگل را تبدیل به مرتع و مزرعه می‌کنند، اما در کشور ما نوع تغییرکاربری خطرناک‌تر است، خاک چند سالی است که به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده‌ است؛ باید برای این نعمت ارزش قائل شویم؛ خاک تامین کننده ۹۵ درصد غذای انسان هاست و تداوم زندگی بشری، گیاهی و جانوری به آن بستگی دارد، خاک در امنیت غذایی و حیات بشری نقش اساسی دارد، نباید از صیانت این نعمت خدادادی غفلت شود.

مدیرکل دفتر امور خاک کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، پیشتر با تاکید بر اینکه خاک تنها برای کشاورزی و تولید غذا نیست گفت: خاک، آب آلوده را تصفیه می‌کند و برای دستیابی به برخی اهداف توسعه پایدار نقش اصلی دارد بنابر این نباید نسبت به این نعمت بزرگ بی مهری شود.

"ناصر دواتگر" با تاکید بر فرهنگ‌سازی صیانت از خاک اظهار کرد: برای حفاظت و مدیریت خاک، راهی جز فرهنگ سازی در بین دانش آموزان نداریم.

در آستانه این روز، همایش روز جهانی خاک، امروز سه شنبه از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد با حضور مسئولان، کارشناسان و صاحب نظران در سالن حفظ نباتات این سازمان برگزار شد.

تشکیل شورای حفاظت از خاک استان یزد

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد در این همایش با بیان اینکه یزد یک استان خشک و بیابانی است و ذات طبیعت استان همراه با فرسایش بادی ، طوفان ، کم پوشش بودن خاک و نبود پوشش گیاهی بوده و هست، گفت: هر اقدام که سنگ فرش های طبیعی خاک را بهم بزند، وضعیت خاک استان را بدتر می کند.

حسن اکبری افزود: در ۲ دهه گذشته اتفاقاتی چون تغییرکاربری ها ، توسعه شهرنشینی ، توسعه صنعتی ، چرای بی رویه و انواع فعالیت ها موجب شده که سنگ فرش‌های طبیعی خاک استان به هم بخورد و پوشش گیاهی خاک استان ضعیف‌تر شود.

تغییر زمین‌های کشاورزی به باغ، ویلا، فضای گردشگری و کاربری غیرمجاز، توسعه مسکن، تغییر جنگل و مرتع به معدن، چرای بی‌رویه، فرسایش، ریختن یا دفن زباله و همه این موارد در یزد موجب شده حال خاک استان خوب نباشدوی بزرگ‌ترین چالش زیست‌محیطی کشور به‌ ویژه استان یزد را فرسایش خاک بیان و تصریح کرد: آلودگی خاک ناشی از پسماندهای صنعتی و کشاورزی، به‌ویژه میکروپلاستیک‌ها و مواد شیمیایی موجب تهدید سلامت خاک می شود و همچنین این آلودگی ها به منابع آبی استان هم آسیب وارد می کند.

اکبری اضافه کرد: همه این عوامل باعث شده تحمل قدرت خاک استان کاهش یابد و فقط فشار زیاد بر آن وارد شود که این موجب از دست دادن خاک می شود؛ درست است که از دست دادن خاک تدریجی است ولی بازگرداندن خاک و ایجاد فرایندهای آن هم زمان بر است و این می تواند یک آسیب جدی و غیر قابل جبران بر استان وارد کند.

وی گفت: پیشنهاد می دهم در راستای حفاظت از خاک استان، سازمان جهاد کشاورزی که بعنوان متولی خاک، شورای حفاظت از خاک را تشکیل دهد تا در این شورا سیاست گذاری هایی در راستای حفاظت از این سرمایه رقم بخورد.

ریزگردهای حاصل از برداشت معادن، آفت خاک

مدیر آب و خاک سازمان جهادکشاورزی استان یزد هم در این همایش با اشاره به وضعیت بحرانی فرسایش خاک گفت: سالانه به ازای هر هکتار تقریباً نیم میلیون تن خاک از دست می‌دهیم.

"عباس بشارتی" با اشاره به کاهش شدید حاصلخیزی خاک کشور افزود: میزان کربن خاک که یکی از عوامل مهم در حفظ حاصلخیزی است، ۵۵ درصد و فسفر خاک نیز که در باروری خاک نقش دارد ۷۰ درصد کاهش داشته است.

وی خاطرنشان کرد: اگر مدیریت خاک به شیوه‌ای پایدار و بر اساس اصول سند امنیت غذایی پیش نرود، کشور در رسیدن به امنیت غذایی و تأمین منابع غذایی پایدار با مشکلات جدی روبرو می شود.

بشارتی بر ضرورت توجه به مسائل محیط‌زیستی و منابع طبیعی در سیاست‌گذاری‌های کشور تاکید کرد و گفت: اگر می‌خواهیم به امنیت غذایی پایدار دست یابیم، باید به مسائل محیط‌زیستی و منابع طبیعی توجه ویژه‌ای داشته باشیم.

وی اضافه کرد: در استان یزد بخاطر کم شدن سطح آب های قابل دسترس، رشد توسعه صنایع و گسترش آلودگی زیست محیطی موجب شور شدن اراضی شده است .

بشارتی با بیان اینکه هر چه اراضی ما شور شود دیگر قابلیت کشت برای محصولات کشاورزی ندارد، تصریح کرد: همچنین ریزگردهای حاصل از برداشت معادن به خاطر تخریب منابع طبیعی به اراضی باقی مانده هجوم می آورد و خاک را نابود می کند و یک آفت بر سر خاک های خوب می اورد.

مساحت کل منابع طبیعی استان یزد بالغ بر هفت میلیون و ۱۸۵ هزار هکتار است که شامل جنگل‌ها، مراتع و بیابان‌ها می‌باشد؛ مساحت بیابان‌های استان به ۲ میلیون و ۶۲۸ هزار هکتار می‌رسد؛همچنین مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی در استان حدود یک میلیون و ۹۰۳ هزار هکتار برآورد شده که این مناطق شامل بخش‌هایی از مناطق برداشت، حمل و رسوب‌گذاری است.

همچنین مساحت کانون‌های بحرانی فرسایش بادی استان حدود ۹۹۰ هزار هکتار اعلام شده که این کانون‌ها، سالانه خسارتی بالغ بر ۷۵۷ میلیارد ریال به منابع اقتصادی و زیستی استان وارد می‌کنند.