به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، نمایشگاه‌های تقاضامحور که در سطح دنیا با عنوان نمایشگاه تقاضامحور یا معکوس (Reverse Expo) شناخته می‌شوند، به عنوان یکی از اساسی‌ترین ابزارهای ترویج نوآوری و توسعه فناوری مطرح هستند. برخلاف نمایشگاه‌های سنتی که بیشتر به ارائه محصولات و خدمات می‌پردازند، در نمایشگاه‌های تقاضامحور، سازمان‌ها و شرکتهای نیازمند توسعه فناوری، فرصت پیدا می‌کنند تا نیازهای فناورانه خود را در قالب غرفه‌های نمایشگاهی عرضه کنند.
این نمایشگاه‌ها از طرفی فرصتی برای فناوران، شرکتهای دانش‌بنیان و پژوهشگران است تا بتوانند راهکارهای خلاقانه و فناورانه خود را برای رفع نیازهای مطرح شده ارائه دهند. از اصلی‌ترین اهداف اینگونه نمایشگاه‌ها، بسترسازی برای تجاری‌سازی پژوهش‌ها، شناسایی نیازهای فناورانه، و بهبود ارتباط صنعت و دانشگاه است.
نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی (تستا)، یک نمونه از نمایشگاه‌های تقاضامحور در سطح ملی، در سالیان اخیر توانسته است نقشی اساسی در حمایت از تولیدات داخلی و ارتقای نوآوری در کشور ایفا کند. تستا با تمرکز بر شناسایی و پاسخ‌گویی به نیازهای فناورانه صنعت، بستری مناسب برای تحقق اهداف بلندمدت اقتصادی و تقویت اقتصاد دانش‌بنیان فراهم می‌کند.
ششمین دوره نمایشگاه تستا، همزمان با نمایشگاه «دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن‌بازار» در هفته پژوهش از ۲۳ تا ۲۶ آذر ماه سال ۱۴۰۳ توسط دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) برگزار خواهد شد.
دبیرخانه شورا در تلاش است به بواسطه این نمایشگاه فضای مناسبی برای مذاکره و انعقاد قراردادهای فناورانه بین فناوران و متقاضیان ایجاد نماید که البته این فضا مقطعی نبوده و بواسطه سامانه ها و زیرساخت های موجود در دبیرخانه در طول سال نیز ادامه خواهد داشت.
اهمیت نمایشگاه‌های تقاضامحور
در قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور، تقاضامحوری با عنوان حمایت از تحقیقات هدفمند و تقاضامحور، نقشی محوری در مسیر توسعه فناوری کشور دارد. برگزاری نمایشگاه تقاضا محور نظیر تستا از گام‌های اساسی در اجرایی کردن این سیاست و برنامه است که به تقویت ارتباط میان بخش عرضه و تقاضای فناوری کمک می‌کند.
نمایشگاه‌های تقاضامحور، با تمرکز بر پاسخ‌گویی به نیازهای واقعی صنایع، تفاوتی اساسی با نمایشگاه‌های سنتی دارند. در حالی که نمایشگاه‌های سنتی عمدتاً به ارائه محصولات و خدمات می‌پردازند، نمایشگاه‌های تقاضامحور بر شناسایی نیازهای فناورانه و ارائه راهکارهایی نوآورانه توسط فناوران تمرکز دارند. مدل معکوس که در این نمایشگاه‌ها به کار گرفته می‌شود، فرصتی برای فناوران فراهم می‌آورد تا به جای عرضه محصولات، به نیازهای صنایع پاسخ دهند و راهکارهای جدید و خلاقانه ارائه کنند. این رویکرد، علاوه بر رونق تولید داخلی، به ارتقای سطح نوآوری و توسعه فناوری در کشور کمک می‌کند و فضای مناسبی برای توسعه همکاری‌های فناورانه ایجاد می‌کند.
در یکی از دوره‌های نمایشگاه تستا، برای نمونه بیش از ۱۵۰ نشست کسب و کار با هم میان فناوران و صنایع برگزار شد که منجر به عقد ۵۰ تفاهم‌نامه همکاری شد. این نمایشگاه‌ها با ایجاد فضای تعاملی میان عرضه‌کنندگان فناوری و صنایع، نقش مهمی در هدایت و جهت‌دهی به تحقیق و توسعه دارند و به توسعه پایدار اقتصادی کمک می‌کنند.
این نمایشگاه‌ها به واسطه توانایی در شناسایی دقیق و هدفمند نیازهای فناورانه، به تسریع فرآیند نوآوری و تجاری‌سازی کمک می‌کنند و با ایجاد یک چارچوب مناسب برای ارائه فناوری‌های نوین، به بهبود توانمندی‌های داخلی و کاهش وابستگی به واردات نیز می‌انجامند. برای مثال، در یکی از دوره‌های نمایشگاه تستا، ارائه نیازهای مرتبط با صنعت نفت منجر به توسعه فناوری‌های جدیدی در حوزه حفاری و بهره‌برداری شد که پیش‌تر نیازمند واردات بودند. این نمایشگاه‌ها نه تنها به‌عنوان ابزاری برای نمایش توانمندی‌ها بلکه به‌عنوان بستری برای توسعه و بهبود راهکارهای عملیاتی در صنایع مختلف شناخته می‌شوند و نقش مهمی در پویایی اقتصاد ملی ایفا می‌کنند.
اهداف نمایشگاه تستا
شناسایی نیازهای فناورانه سازمان‌ها و شرکتهای دولتی و خصوصی، حمایت از نوآوری داخلی، ظهور فناوری‌های جدید و تقویت روحیه نوآوری در کشور، تجاری‌سازی فناوری‌ها و یافته‌های پژوهشی، تقویت ارتباطات میان صنعت و دانشگاه، شبکه‌سازی میان بخش‌های مختلف اقتصادی و علمی کشور، تسهیل انتقال فناوری از دانشگاه‌ها به صنعت، هدایت نهادهای مختلف علمی، صنعتی و اقتصادی را به سمت تحقق اهداف ملی از جمله اهداف برگزاری نمایشگاه تستاست.
تستا با ارتقای تعاملات میان نخبگان علمی، فناوران، صنایع، به توسعه اقتصادی کمک می‌کند. این نمایشگاه زمینه را برای ظهور فناوری‌های جدید و تقویت روحیه نوآوری در کشور فراهم می‌آورد. اهداف تستا فراتر از ایجاد یک فضای تجاری صرف است. این نمایشگاه تلاش می‌کند به صورت سیستمی، نهادهای مختلف علمی، صنعتی و اقتصادی را به سمت تحقق اهداف ملی هدایت کند.
ساختار و فرآیند برگزاری نمایشگاه
نمایشگاه تستا متمرکز بر ایجاد تعامل سازنده میان عرضه‌کنندگان و متقاضیان فناوری است. فرایندهای اجرایی این نمایشگاه شامل مراحل مختلفی است که هر یک به‌طور دقیق برنامه‌ریزی شده‌اند.
شناسایی نیازهای فناورانه توسط صنایع: در این مرحله، صنایع مختلف نیازهای فناورانه خود را شناسایی و مستند می‌کنند. به عنوان مثال، یک شرکت تولیدی ممکن است نیاز به یک راهکار جدید برای بهبود فرآیند تولید خود داشته باشد. این نیازها در قالب فرم‌های مشخصی گردآوری می‌شوند تا فناوران بتوانند به آنها پاسخ دهند. این نیازمندی‌ها در قالب غرفه‌های نمایشگاهی یا در رویدادهای تقاضامحور توسط متقاضیان فناوری در این نمایشگاه ارائه می‌شوند.
ارزیابی توانمندی فناوران: پس از شناسایی نیازها، فناوران مختلف ارزیابی می‌شوند تا توانایی آنها در پاسخ‌گویی به این نیازها بررسی شود. به‌عنوان نمونه، تیمی از کارشناسان دانشگاهی ممکن است بررسی کنند که چگونه می‌توان یک فناوری نوین را برای حل چالش‌های یک صنعت خاص به‌کار گرفت. این ارزیابی‌ها به منظور انطباق بهتر فناوری‌ها با نیازهای صنعت انجام می‌شود.
برگزاری جلسات کسب وکارها با هم و رویدادهای تقاضامحور: این مرحله شامل جلسات مستقیم میان فناوران و صنایع است. به عنوان مثال، در یک جلسه کسب وکارها با هم، یک شرکت صنعتی و یک تیم فناور می‌توانند به‌طور مستقیم درباره مشکلات فناورانه بحث کنند و راه‌حل‌های ممکن را ارائه دهند. رویدادهای تقاضامحور/ Reverse Pitch نیز فرصتی برای صنایع است تا نیازهای خود را برای فناوران شرح دهند و فناوران با ایده‌های خود به این نیازها پاسخ دهند.
این فرایندها با دقت برنامه‌ریزی می‌شوند تا بهترین فناوری‌ها و راهکارها برای پاسخ به نیازهای صنعت شناسایی و معرفی شوند. هدف از این جلسات، ایجاد بستری برای تعامل مستقیم و بدون واسطه بین فناوران و صنایع است تا بتوانند مسائل فناورانه را شناسایی و برای آنها راه‌حل‌هایی عملی و نوآورانه ارائه دهند. نمایشگاه تستا از این نظر، فرصتی بی‌نظیر برای همکاری و توسعه راهکارهای نوآورانه در کشور فراهم می‌آورد که به تسریع رشد اقتصادی و بهبود بهره‌وری ملی کمک می‌کند.
همچنین، فرآیند ارزیابی توانمندی فناوران به گونه‌ای طراحی شده است که از تخصص‌های مختلف بهره‌برداری کرده و با ایجاد شبکه‌ای منسجم از دانش و تخصص، به رفع چالش‌های صنعت پرداخته شود. این فرایندها نقش کلیدی در اطمینان از انطباق راهکارهای ارائه‌شده با نیازهای واقعی و فوری صنایع دارند و موجب بهبود پیوند میان تقاضا و عرضه فناوری می‌شوند.
فعالیت‌های جانبی و بخش‌های نمایشگاه
نمایشگاه تستا شامل بخش‌های مختلفی نظیر غرفه‌های شرکتهای متقاضی فناوری، نشست‌های کسب وکارها با هم، کارگاه‌های آموزشی، و بخش‌های مشاوره‌ای است. این فعالیت‌ها به منظور ترویج همکاری و تبادل دانش تخصصی میان فناوران و صنایع برگزار می‌شوند.
غرفه‌های شرکتهای متقاضی فناوری فضایی را برای ارائه نیازهای فناورانه شرکت‌ها و سازمان‌ها فراهم می‌آورند. این غرفه‌ها فرصتی برای فناوران است تا با نیازهای صنایع آشنا شوند و راه‌حل‌های خود را برای مشکلات موجود پیشنهاد دهند.
نشست‌های کسب و کار با هم فضای مذاکرات مستقیم میان فناوران و صنایع را فراهم می‌کنند. در این نشست‌ها، شرکت‌ها و فناوران می‌توانند به‌طور مستقیم درباره نیازها و راهکارهای فناورانه بحث کنند و به توافقات اولیه برای همکاری دست یابند. این نشست‌ها به تسهیل ارتباطات تجاری و توسعه همکاری‌های فناورانه کمک می‌کنند.
نشست‌های تخصصی فضایی را برای تبادل دانش، تقویت مهارت‌ها و به‌اشتراک‌گذاری تجربیات فراهم می‌کنند. این کارگاه‌ها به ارائه مفاهیم نوین در زمینه‌های مختلف علمی و فناورانه می‌پردازند و با بهره‌گیری از حضور اساتید و متخصصان برجسته، فرصت مناسبی برای یادگیری و به‌روز شدن دانش تخصصی فراهم می‌کنند.
این فعالیت‌ها به شکل هم‌افزا و منسجم طراحی شده‌اند تا یک اکوسیستم جامع از نوآوری و همکاری را در نمایشگاه ایجاد کنند.
نقش حمایتی نهادها و سازمان‌های دولتی
یکی از عوامل کلیدی در موفقیت نمایشگاه تستا، نقش حمایتی نهادها و سازمان‌های دولتی است. دولت و نهادهای حامی از طریق ارائه تسهیلات مالی، تسهیل فرایندهای اجرایی، و ایجاد بسترهای مناسب برای تعامل فناوران و صنایع، به برگزاری موفق این نمایشگاه کمک می‌کنند. این حمایت‌ها باعث رشد فناوری و تقویت توانمندی‌های داخلی می‌شود و به شرکتهای فناور و دانش‌بنیان این امکان را می‌دهد که به شکل فعال‌تری در این عرصه حضور یابند. این نقش حمایتی نه تنها به بهبود تعاملات صنعت و دانشگاه کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش پایداری و تحقق اهداف کلان اقتصادی کشور نیز می‌شود. علاوه بر حمایت‌های مالی، نقش سیاست‌گذاری و هدایت استراتژیک نهادهای دولتی در جهت‌دهی به تحقیقات و نوآوری‌های مرتبط با نیازهای کشور بسیار اهمیت دارد.
دولت از طریق ایجاد زیرساخت‌های قانونی و تشویقی، انگیزه‌های لازم را برای شرکتهای دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها فراهم می‌کند تا بتوانند به‌صورت اثربخش در مسیر توسعه فناوری و حل مسائل کشور حرکت کنند. این حمایت‌ها از بُعد سیاسی و اقتصادی نیز به‌عنوان ابزاری برای تقویت توان ملی و افزایش قابلیت‌های رقابتی کشور در سطح بین‌المللی محسوب می‌شوند. به همین دلیل، حضور نهادهای دولتی و حاکمیتی در نمایشگاه تستا به عنوان یکی از ارکان اصلی، به بهبود فضای کسب‌وکار و توسعه پایدار اقتصادی کمک می‌کند و نقش مهمی در رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی ایفا می‌کند.
دستاوردهای دوره‌های پیشین نمایشگاه
نمایشگاه تستا طی سال‌های گذشته دستاوردهای قابل‌توجهی در زمینه تقویت ارتباطات میان صنعت و دانشگاه و ایجاد پروژه‌های فناورانه به همراه داشته است. در دوره‌های پیشین، تعداد زیادی تفاهم‌نامه و قرارداد همکاری میان فناوران و صنایع به امضا رسیده است که این موضوع به تجاری‌سازی موفق فناوری‌های بومی و افزایش ظرفیت‌های تولید داخلی کمک کرده است.
این نمایشگاه از طریق برگزاری نشست های کسب و کار و رویدادهای تخصصی، نیازهای فناورانه کشور را به خوبی شناسایی کرده و به رفع آنها پرداخته است. تستا به‌عنوان بستری برای نوآوری باز، موفق به ایجاد شبکه‌ای گسترده از همکاری میان بازیگران مختلف در حوزه علم و فناوری شده و به بهبود تعاملات میان صنایع و نهادهای علمی کشور کمک کرده است. علاوه بر این، دستاوردهای تستا نشان‌دهنده ظرفیت بالای این نمایشگاه در ایجاد بسترهای لازم برای نوآوری و توسعه اقتصادی است.
دعوت به مشارکت و اهمیت نمایشگاه
نمایشگاه تستا از تمام شرکت‌ها، فناوران، و نخبگان علمی دعوت می‌کند تا با حضور فعال در این رویداد، به توسعه صنعت و فناوری کشور یاری رسانند. این نمایشگاه فرصتی استثنایی برای نوآوری و پیشرفت در عرصه صنعت و فناوری فراهم می‌آورد و مشارکت در آن می‌تواند به افزایش ظرفیت‌های تولید و رونق اقتصادی کشور منجر شود. حضور در این نمایشگاه به معنای بهره‌مندی از بستری مناسب برای ارتقای توانمندی‌های فناورانه و تجاری‌سازی دستاوردهای علمی و پژوهشی است که می‌تواند به توسعه و پیشرفت پایدار اقتصاد ملی کمک کند. علاوه بر این، مشارکت در نمایشگاه تستا فرصتی برای دسترسی به شبکه‌های تخصصی و ارتباطات گسترده با دیگر نهادهای صنعتی و پژوهشی فراهم می‌کند.
این رویداد، بستری برای ترویج فرهنگ نوآوری و خلاقیت در سطح ملی است و شرکت‌کنندگان می‌توانند از این فرصت برای معرفی توانمندی‌ها، ایجاد همکاری‌های جدید، و استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهره‌برداری کنند. نمایشگاه تستا به‌عنوان یک رویداد جامع و ملی، همه ذینفعان صنعت و فناوری را گرد هم می‌آورد و با ایجاد هم‌افزایی میان توانمندی‌های داخلی، به تسریع فرآیند نوآوری و تبدیل ایده‌ها به محصولات و خدمات تجاری کمک می‌کند. از این رو، مشارکت در این نمایشگاه نه‌تنها به توسعه کسب‌وکارها کمک می‌کند، بلکه به تحقق اهداف کلان اقتصادی کشور نیز یاری می‌رساند و به پیشرفت صنعتی و فناوری ایران در مسیر اقتصاد دانش‌بنیان شتاب می‌بخشد.
شرکتهای حاضر در نمایشگاه تستا ۱۴۰۳
بیش از 14 نهاد، وزارتخانه و شرکتهای دولتی و خصوصی نیازهای فناورانه و پژوهشی خود را در این نمایشگاه ارائه داده‌اند؛ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، شرکتهای آب و فاضلاب کشور، شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب و شرکتهای آب منطقه‌ای، شرکت مادرتخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر)، مرکز تحقیقات کاربرد مواد معدنی غرب کشور، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) و پلیس راهنمایی و رانندگی از جمله این نهادها هستند.
نظر شما