خوشمزه‌های بد عاقبت!

به گزارش ایرنا، بیش از یک دهه است که خیابان ها و بلوارهای پر رفت و آمد شهر همدان شاهد رشد قارچ گونه فست فودی ها هستیم، غذاهایی لذیذ و خوشمزه که براحتی در دسترس خانوارها قرار گرفته تا براحتی و در کمترین زمان بتوانند آن را تهیه و میل کنند.

ساندویچ های پر چرب، انواع و اقسام پیتزا ، سیب زمینی سرخ کرده، سوسیس و کالباس و گوشت های فرآوری شده به همراه نمک و نوشابه و روغن هایی که چندین نوبت داغ می شوند، همه این ها غذاهای خوشمزه و اشتهاآوری هستند که مصرف آنها بین خانواده های همدانی روز بیشتر از قبل می شود.

میدان آرامگاه که مقبره حکیم هزاره ها ابوعلی سینا در آن قرار دارد و باید به نوعی پایلوتی برای معرفی و استفاده از غذاهای سالم در ایران می شد امروزه به پاتوقی برای فروش سیب زمینی سرخ کرده تبدیل شده و جوانان و نوجوانان و خانواده های همدانی در آن برای خریدن سیب زمینی سرخ کرده و پیتزا صف می بندند، یا بلوار ارم که فضایی برای گردشگری و پیاده روی است نیز به همین شکل و فست فودی های آن کسب و کار پررونقی دارند، اوضاع در خیابان مهدیه که بورس انواع رستوران ها و فست فودی ها هست نیز به همین منوال است.

اقبال بیش از حد خانوارهای همدانی به مصرف این دسته مواد غذایی و عدم توجه به استفاده از غذاهای مناسب و سالم موجب شده که فواصل فست فودی ها از همدیگر به کمترین میزان برسد یعنی در یک خیابان، شاهد ده ها واحد عرضه غذاهای "زود آماده شو" با تبلیغات رنگارنگ برای جلب مشتری هستیم.

رشد قارچ گونه فست فودی ها و استفاده روزافزون مردم از این نوع غذایی مخاطرات جدی را برای سلامت جامعه به همراه دارد، مخاطراتی که چون شاید یکباره ظهور و بروز پیدا نکنند و جنبه خاموش و تدریجی دارند آنچنان که باید جدی گرفته نمی شوند.

فست فودخوری، تفریح ناسالم در دورهمی های همدانی ها

امروزه بر اثر تغییر سبک زندگی مصرف این قبیل غذاها به عنوان تفریح جوانان و خانواده های همدانی تبدیل شده است، در گذشته دورهمی خانواده ها در طبیعت یا خانه های یکدیگر با انجام بازی ها و ورزش به یک ناهار یا شام سالم ختم می شد اما امروزه پای فست فودها به دورهمی ها نیز باز شده است.

قرار گرفتن غذاهای پرچرب و فست و فودها اعم از بهداشتی و غیربهداشتی در سبد تفریحی خانوارهای همدانی موجب کمرنگ شدن بازی های گروهی مفرح و شاد شده است.

برخی از کارشناسان بهداشتی معتقدند علت اصلی بروز چاقی و اضافه وزن در کودکان نوجوانان، نبود تعادل بین انرژی دریافتی و انرژی مصرقی است که مهمترین علت آن تغییر الگوی غذایی و بی تحرکی است.

ذائقه نسل نو متاسفانه امروزه بیشتر به سمت فست فودها، شیرینی و شکلات، نوشیدنی های گازدار که حاوی قند و چربی بالا گرایش پیدا کرده است بنابراین گرایش به غذاهای غیر مغذی در کنار کم تحرکی و بی رغبتی به انجام ورزش هم اینک بیشتر افراد جامعه را با معضل چاقی و بیماری هایی نظیر سرطان و بالا رفتن فشار خون مواجه کرده است.

تاکید و توصیه پزشکان و کارشناسان تغذیه درباره تهدیدات غذاهای زود آماده شو برای سلامتی بدن راه به جایی نبرده و فست فود به سرعت در فرهنگ تغذیه ای مردم جا خوش کردند به طوری که در برخی از مناطق مرفه نشین همدان تا حد قابل توجه جای غذاهای خانگی را نیز گرفته اند.

۶۶ درصد میانسالان همدانی چاق هستند

یکی از بیشترین اثرات استفاده زیاد از فست فودها افزایش وزن و چاقی است که خود پیش زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری هاست، یعنی به دلیل وجود چربی های مضر، فرد با دریافت کالری بالا و مواد غذایی کم در معرض چاقی و اضافه وزن قرار می گیرد.

به گفته رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان، بر اساس آخرین داده های موجود ۱.۷ درصد کودکان، ۲۰ درصد نوجوانان و ۶۶.۱ در استان همدان چاق هستند.

آرزو کاوه ئی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: هر چند فست فودها یکی از محبوب ترین گزینه های غذایی در دنیای امروز هستند اما با وجود طعم لذیذ و دسترسی آسان به آنها، می تواند مصرف مکرر این قبیل غذاها تاثیرات منفی و جدی بر روی سلامت افراد بگذارد.

وی افزود: یکی از بیشترین اثرات استفاده زیاد از فست فودها افزایش وزن و چاقی است که خود پیش زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری هاست، یعنی به دلیل وجود چربی های مضر، فرد با دریافت کالری بالا و مواد غذایی کم در معرض چاقی و اضافه وزن قرار می گیرد.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: افزایش وزن و چاقی می تواند منجر به بروز بیماری های قلبی، دیابت نوع ۲ و برخی از انواع سرطان ها شود.

کاوه ای گفت: فست فودها بیشتر دارای چربی های اشباع و اسیدهای چرب ترانس هستند و نمک و شکر بالایی دارند و یافته ها و تحقیقات علمی نشان داده مصرف زیاد آنها در بلند مدت می تواند باعث کلسترول و فشار خون شود و در نهایت خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد.

دیابت و بیماری قلبی ارمغان فست فودخوری

وی با بیان اینکه علاوه بر بیماری های قلبی و عروقی ابتلا به دیابت نوع ۲ از دیگر آثار مصرف فست فود ها است، اضافه کرد: مصرف مکرر غذاهای فرآوری شده می تواند به افزایش مقاومت انسولین منجر شود که این وضعیت خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: همچنین قندهای اضافی موجود در این نوع غذا ها و به طور معمول سایر چیزهایی که با این نوع غذاها استفاده می شود از جمله نوشابه می تواند در بالا رفتن قند خون و ابتلای فرد به دیابت موثر باشد.

کاوه ئی، مشکلات گوارشی را از دیگر آثار منفی مصرف فست فودها دانست و توضیح داد: با توجه به اینکه این نوع غذاها فیبر کافی ندارند موجب بروز آسیب به دستگاه گوارش می شود.

وی بیان کرد: فیبر دارای ترکیبی است که سلامت دستگاه گوارش را تامین و مانع از یبوست یا سایر اختلات گوارشی می شود و از طرف دیگر چربی های اشباع موجود در فست فود ها و مواد افزودنی باعث التهاب و بروز مشکلات برای معده می شود.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: از نظر روانی نیز ثابت شده که مصرف بیش از حد فست فودها می تواند بر روی سلامت روانی افراد نیز تاثیر منفی بگذارد.

کاوه ئی ادامه داد: افرادی که مکرر فست فود مصرف می کنند بیشتر در معرض افسردگی و اضطراب قرار می گیرند و این می تواند به دلیل تاثیرات منفی باشد که بعضی از مواد موجود در این فست فود ها بر روی مغز می گذارد و همینطور تغییرات شیمیایی که در بدن ایجاد می کند.

وی مشکلات پوستی را از دیگر عواقب مصرف فست فودها برشمرد و اظهار کرد: رژیم غذایی که زیاد در آن غذاهای "زود آماده شو" استفاده شود می تواند مشکلات پوستی مثل آکنه و التهاب ایجاد کند.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: به دلیل اینکه چربی های ناسالم موجود در اینها و شکر باعث افزایش چربی در پوست و در نتیجه بروز مشکلات پوستی می شود.

کاوه ئی تاکید کرد: آثار منفی فست فودها بر روی سلامت زیاد است و باید سعی کنیم این نوع غذا ها را محدود کرده و به جای آن تغذیه سالم و متعادل داشته باشیم .

وی گفت: انتخاب غذاهای تازه و طبیعی می تواند به سلامت جسم و روان ما کمک و از بروز بیماری های مزمن جلوگیری کند و در نهایت آگاهی از عواقب مصرف فست فود ما را در آگاهی در انتخاب مواد غذایی کمک می کند.

آمار بالای مصرف سیب زمینی سرخ کرده در همدان و خطرات آن

یکی از انواع غذاهایی که به تنهایی یا در کنار سایر غذاهای زود آماده شو (FAST FOOD) مورد استفاده قرار می گیرد سیب زمینی سرخ کرده است که به دلیل پخت سریع و افزایش محتوای چربی آن که از نوع چربی های مضر است ، همچنین میزان بالای نمک موجود در آن، آثار منفی متعدد بر سلامت بدن می گذارد.

با توجه به اینکه همدان قطب تولید سیب زمینی در ایران به شمار می رود، مصرف این نوع ماده غذایی به شکل سرخ شده چه در فست فودی ها و چه در خانه ها زیاد است که این مساله می تواند مخاطرات جدی برای سلامت خانواده های همدانی بدنبال داشته باشد.

کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شهرستان همدان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در این خصوص و مصرف فست فودها گفت: مصرف غذاهای "زود آماده شو" سبب کمتر شدن حس سیری و در نتیجه پر خوری، سریع غذا خوردن ، تشدید التهاب در بدن و بالارفتن میزان چربی های بد خون می شود و در نهایت خطر بروز مشکلاتی مانند اضافه وزن و چاقی، دیابت نوع دو، مشکلات گوارشی، قلبی عروقی و کبدی و سرطان را افزایش می دهند.

مریم شلیله یکی دیگر از زیان های مصرف غذاهای آماده ، این است که به طور معمول با انواع نوشابه های گازدار و سس های پرچرب مورد مصرف قرار می گیرند که هریک مضرات خاص خود را دارند از جمله تبعات نامطلوب افزایش دریافت چربی ، نمک و قند مانند اضافه وزن و چاقی ، بالا رفتن چربی های نامطلوب خون و بالارفتن فشار خون است.

وی بیان کرد: یکی از انواع غذاهایی که به تنهایی یا در کنار سایر غذاهای زود آماده شو (FAST FOOD) مورد استفاده قرار می گیرد سیب زمینی سرخ کرده است که به دلیل پخت سریع و افزایش محتوای چربی آن که از نوع چربی های مضر است ، همچنین میزان بالای نمک موجود در آن، آثار منفی متعدد بر سلامت بدن می گذارد.

کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شهرستان همدان با اشاره به آمار بالای مصرف سیب زمینی سرخ کرده در بین همدانی ها، ادامه داد: در فرآیند سرخ کردن سیب زمینی در صورت استفاده از روغن نباتی جامد مضرات مصرف این ماده غذایی بیشتر خواهد بود چرا که روغن های نباتی جامد علاوه بر اینکه مانند سایر روغن ها حاوی کالری بالا و به تبع آن افزایش خطر اضافه وزن و چاقی هستند به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب ترانس از طریق بالا بردن چربی های بد موجود در خون ( LDL-C = کلسترول بد موجود در خون ) ریسک ابتلابه بیماری های قلبی عروقی را نیز افزایش می دهند.

شلیله ادامه داد: البته نکته مهم بعدی این است که در فرآیند تهیه سیب زمینی سرخ کرده ترکیب شیمیایی مضری به نام " آکریل آمید " تولید می شود.

وی گفت: "آکریل آمیدها" ترکیباتی آلدئیدی هستند که در غذاهایی گیاهی غنی از کربوهیدرات زمانی که در دمای بسیار بالا پخته می شوند ( مانند سرخ کردن) ایجاد می شوند و هر چه دما و مدت زمان سرخ کردن بیشتر باشد میزان تولید آکریل آمید نیز بیشتر می شود.

کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شهرستان همدان افزود: این ماده در طول زمان قادر است آثار سویی روی سلامت از جمله مغز و سیستم عصبی به جا بگذارد.

شلیله تاکید کرد: با توجه به علاقه وافر کودکان به مصرف سیب زمینی سرخ کرده، باید توجه داشت که میزان بالای مصرف سیب زمینی سرخ کرده در آنان به دلیل وزن و توده بدنی کمتری که دارند، آسیب زایی بیشتری در مقایسه با بزرگسالان خواهد داشت.

رابطه سیب زمینی سرخ کرده و دود سیگار!

وی تصریح کرد: در خصوص مضرات مصرف سیب زمینی سرخ کرده شاید کافی باشد بگوییم ماده دیگری که در حد قابل توجهی دارای آکریل امید است، دود سیگار است.

کارشناس ارشد تغذیه مرکز بهداشت شهرستان همدان افرود: بالا بودن میزان غذاهای چرب و روغنی در رژیم غذایی (مثل مصرف منظم و متوالی سیب‌زمینی سرخ‌کرده) می‌تواند به میکروبیوم روده آسیب برساند.

شلیله اضافه کرد: به این صورت که میزان باکتری‌های ناسالم را افزایش و میزان باکتری‌های سالم ساکن در روده را کاهش می‌دهد که با توجه به نقش ویژه‌ای که روده‌ها در کمک به سیستم ایمنی بدن دارند، مصرف متوالی و منظم سیب‌زمینی سرخ‌کرده، خطر مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف را بیشتر می کند.

رهاورد:

سبک زندگی نادرست از جمله مصرف مواد غذایی ناسالم و استفاده بیش از اندازه از فست فودها تاثیر منفی زیادی بر سلامت جامعه گذاشته است بنابراین اصلاح سبک زندگی مهم ترین موضوع برای رهایی از این مشکلات است که نیازمند برنامه ریزی و یک اراده و عزم جدی از سوی افراد جامعه است.

کم کردن فواصل زمانی استفاده از فست فودها و جایگزین کردن مواد غذایی سالم و استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات و جایگزین کردن هزینه فست فودها با باشگاه ورزشی یا خرید یک وسیله ورزشی یکی از روش هایی است که در این رابطه پیشنهاد می شود.

نقش والدین در حوزه نظارت و کنترل گری فرزندان خود نیز نباید مورد غفلت قرار بگیرد، پدر و مادرها باید با گوشزد کردن تبعات و عواقب مصرف فست فودها به فرزندان خود مانع آنها از مصرف بیش از اندازه و مداوم فست فودها شوند.

در کنار این موضوع، تشدید نظارت ها و کنترل های بهداشتی بر روی رستوران ها و فست فودهای برای استفاده از مواد غذایی سالم و تازه نیز تا حدی می تواند عوارض ناشی از مصرف آنها را برای افراد جامعه کاهش دهد اما کلید اصلی در این حوزه همان اصلاح سبک زندگی است که باید در دستور کار افراد و خانواده ها قرار بگیرد.