به گزارش خبرنگار ایرنا، سوز سرمای روزهای اخیر سبب شد که حضور پرندگان مهاجر در تالاب ها و آب بندان های این استان به خصوص تالاب میانکاله شکوه خاصی را برای دوستداران حیات وحش ایجاد کند.
هر چند در شرایط فعلی گونه های مختلفی از پرندگان مهاجر به مازندران سفر کردند اما بازگشت تک درنای سیبری برای دوستداران حیات وحش شکوه خاصی دارد. دغدغه جدی کارشناسان حیات وحش برای بازگشت تک درنای امید به این خاطر است که این خط پروزای زنده بماند، چون این گونه نادر تنها پرنده ای است که از یک خط پروازی ویژه از شمال سیبری خود را به تالاب فریدنکنار می رساند.
درناهای سفید سیبری، دارای سه جمعیت شرقی، مرکزی و غربی هستند که این گروه‌های درنا، مسیرهای متفاوتی را نسبت به یکدیگر پرواز و مهاجرت می‌کنند. از درناهای گله مرکزی که در فصول سرد از سیبری به مناطق جنوبی و کشور هندوستان پرواز می‌کردند، مدت هاست که خبری نیست و منقرض شده اند.
آخرین بازمانده از گله مرکزی درنایی بود که بین سال های ۱۹۹۶ میلادی تا سال ۲۰۰۲ میلادی به تنهایی به هند سفر می کرد و بعد از سال ۲۰۰۲ دیگر دیده نشد. جمعیت و گله درناهای شرقی از شرق سیبری به مناطق شرقی آسیا و چین پرواز می کند و جمعیت رو به بهبودی دارند اما از جمعیت درنای سفید سیبری در گله غربی تنها درنای امید باقی مانده بود.
این درنای سیبری پس از تنها شدن، تا سال ۱۴۰۱ سفرش را ۱۵ ساله کرد. حاشیه رود اوب در غرب سیبری، محلی است که درنای امید در ماه های گرم سال (بهار و تابستان) در آنجا زندگی می کند.
اولین گزارش ثبت شده از درناها در ایران مربوط به سال ۱۳۵۴ و حدود ۱۸ درنا بوده است. بر طبق گزارشاتی که در گذشته به ثبت رسیده است، در حدود بین سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۷ تنها ۱۰ تا ۱۲ پرنده درنای مهاجر در ایران شمارش شده است. در سال های بعد از آن این میزان کمتر شد.
در سال ۱۳۸۶ سه درنای سفید سیبری به تالاب های ایران بازگشتند که در آن سال یکی از درناها شکار شد. پس از آن در سال ۱۳۸۷، ۲ درنای دیگر که جفت بودند، مسافتی طولانی از سیبری پرواز کرده و در فریدونکنار به زمین نشستند.
درناها پرندگانی تک همسری هستند. در آن زمان جفت ماده به دلایلی جان خود را از دست داد (خیلی ها معتقدند که او نیز شکار شده است) و جفت نر، تنها ماند. سال بعد خبری از درنای نر بازمانده نبود. تا اینکه سال ۱۳۸۷، شاهد ورود دوباره و تعجب برانگیز درنای امید به ایران بودیم.
بعدها با رفتاری که جفت نر از خود در طی سال های آینده نشان داد، نام این جفتِ پرنده درنا را «امید و آرزو» نامیدند. امید که تنهاترین بازمانده از نژاد خود در این مسیر پروازی است، هر ساله به تالاب های فریدونکنار باز می گردد و امید را در دل عاشقان به طبیعت زنده می کند اما پارسال این پرنده به مازندران نیامد و چشمان خیلی از دوستداران طبیعت به آسمان دوخته شد.
تالاب فریدونکنار یکی از تالاب های مهم ایران بوده که در فهرست تالاب های بین المللی جهان به ثبت رسیده است و بیش از پنج هزار هکتار وسعت دارد. متاسفانه تالاب های فریدونکنار بیشتر به عنوان منطقه شکار برای مردم مازندران و شکارچیان محسوب می شود و یکی از دلایل نابودی دسته درناهای غربی سیبری همین موضوع است.
پرنده شناسان در پی نیامدن امید به مازندران در سال گذشته معتقد بودند که به علت بهم ریختگی جوی و تغیرات اقلیمی که در سراسر جهان ایجاد شد، سفر تک درنای سیبری به مازندران اتفاق نیفتاد.
آنان با بیان این که، شرایط آب و هوای یک ماه اخیر مازندران که شب ها سرد و روزها بهاری است، همین شرایط تغیرات اقلیمی در در مسیر پرواز این پرنده مهاجر هم حاکم است و این امر فرایند مهاجرت تک درنای سیبری را را با تاخیر روبرو کرد.
امیدها کم رنگ
رییس اداره حیات وحش مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با توجه به سوز سرمای شمال سیبری اگر تک درنای امید برای سال جاری قصد سفر به مازندران را داشت تا کنون می بایست در مازندران فرود می آمد.
کوروس ربیعی افزود: با توجه به این که در اواسط دی ماه قرار داریم احتمال بازگشت امید در سال جاری به مازندران خیلی کمتر شده است.
وی با بیان این مطلب که هیچ چیز را در طبیعت به صورت قطعی نمی توان اعلام کرد، گفت: با وجود به همه این شرایط احتمال بازگشت امید برای سال جاری هم وجود دارد.
رییس اداره حیات وحش مازندران گفت: هر چند در ۲ سال متوالی تک درنای امید به مازندران سفر نکرد و امید به بازگشت این گونه کم شد اما برای سال آینده هم احتمال بازگشت تک درنای سیبری وجود دارد.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.
نظر شما