به گزارش خبرنگار ایرنا، در ماه های اخیر موضوع بلند مرتبه سازی به صورت جدی در دستور کار شهرداران برخی شهرهای این خطه از شمال کشور قرار گرفت که این امر نگرانی های را برای کارشناسان حیات وحش ایجاد کرد.
صاحبنظران محیط زیست بر این امر تاکید دارند که فرایند کاهش حضور پرندگان مهاجر که در ۱۵ سال اخیر با شتاب بیشتری در حال انجام است بلند مرتبه سازی هم زمینه ای برای سرعت بخشی در کاهش حضور پرندگان مهاجر در مازندران خواهد شد.
هرساله از اواسط شهریور تا اواسط زمستان تالاب و آب‌بندان های مازندران میزبان گونه‌های مختلف پرندگان از نقاط سردسیر کشورهای حاشیه دریای خزر است که به امید یافتن مکان گرم و غذا به این مقصد عزم سفر می کنند.
بنا برآمار اداره حیات وحش محیط زیست مازندران بیشتر از صدها گونه از پرندگان مهاجر بومی و غیر بومی به تالاب ها و آبگیرهای این استان کوچ زمستانی دارند.
اکوسیستم های آبی غنی مازندران به دلیل بهره‌مندی از شرایط مطلوب، هر ساله با فرا رسیدن فصل سرما زیستگاهی امن و گسترده برای حضور و زمستان گذرانی پرندگان مهاجری است که پس از سپری کردن مسافت های طولانی در این زیستگاه ها فرود آمده اند.
تالاب ها و زیستگاه های آبی مازندران یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی این استان هستند که با ظرفیت قابل توجه اکوسیستمی در این استان علاوه بر اینکه زیبنده جلوه های گردشگری به شمار می‌روند، با توجه به شرایط مناسب زیست، هر ساله با شروع فصل سرما مامنی دلپذیر برای پرندگان مهاجر به شمار می روند و با آغوشی باز پذیرای جمعیت ده ها هزار قطعه ای از پرندگان هستند.
پرندگان مهاجر نیز علاوه بر جذابیتی که از مبحث پرنده نگری برای زیستگاه های آبی ایجاد می کنند در حقیقت راویان غنای زیستی منابع آبی هستند که در کنار این زیستگاه ها آرام گرفته و پس از مدتی به مسیر خود ادامه می دهند.
غازها، فلامینگوها، آب‌چلیک‌ها، باکلان‌ها و حواصیل‌ها از جمله پرندگان مهاجری هستند که برای در امان ماندن از گزند سرمای فصول سردسال به تالاب ها و آب بندان های مازندران می آیند و چند ماه را در این خطه از شمال کشور سپری می کنند.
میل و گرایش این پرندگان برای آمدن به استان تحت الشعاع شرایط فضای منطقه ای دارد که قرار است در آن فرود بیایند از جمله مهمترین آنها میزان آبگیری تالاب ها و آبگیرهایی همچون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران علاوه برتالاب بین المللی میانکاله و ۲ تالاب فریدونکنار و کیاسر، ۹۱۵ قطعه آب بندان به مساحت حدود ۱۸ هزار هکتار دارد و مناسب ترین زیستگاه برای پرندگان مهاجر محسوب می شوند. بیشتر پرندگان مهاجر برای زمستان گذرانی روزهای سردسال را در تالاب میانکاله بهشهر سپری می‌کنند.
میانگین بارش باران در هفت ماه نخست سال ۱۴۰۳ در مازندران ٤٢٢ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ٣٣٤ میلی متر، بوده حدود ۲۱ درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۳۷۰ میلی متر بوده حدود ۱۲ درصد افزایش داشته است.
صورت مساله این است که فروردین ماه سال ۱۴۰۱ شورای عالی معماری و شهرسازی کشور بلندمرتبه سازی در مازندران را به صورت نمونه مصوب و ابلاغ و این شورا شهر سرخرود را به عنوان اجرای آزمایشی این طرح انتخاب کرده است.
البته اجرای چنین طرحی درخواست اداره کل راه و شهرسازی مازندران بود که اسفند ۱۳۹۸ برای شورای عالی معماری و شهرسازی ارسال شد و این شورا هم در نشست تخصصی ۲۲ فروردین ماه سال ۱۳۹۹ خود طرح را مصوب و ضوابط و مقررات آن را تعیین کرد.
طبق این مصوبه قرار است بلند مرتبه سازی در حدود ۵۶ هکتار از اراضی محدوده شهری سرخ رود اجرایی شود. پیشتر مسوولان حوزه شهری سرخرود هم اعلام کرده بودند که بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی بلند مرتبه سازی در سه اندازه ۱۲، ۱۶ و ۲۵ طبقه برای این شهر ساحلی مازندران که از توابع شهرستان محمودآباد است، تعریف شده است.
همه این عوامل سبب شد تا کارشناسان حیات وحش نسبت به معایب بلند مرتبه سازی برای پرندگان مهاجر مازندران نگرانی های خود را اعلام کنند.
اخلال در خط پروازی
کارشناس حیات وحش در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: بدون تردید بلند مرتبه سازی در کنار سواحل، حاشیه آب بندان‌ها و تالاب‌های مازندران بر کاهش حضور پرندگان مهاجر و بومی تاثیرگذار است.
جواد یعقوب‌زاده گفت: برخی از پرندگان مهاجر همانند چنگرهای نوک سفید که دشت‌ها و آب‌بندان‌ها زیستگاه آنها محسوب می‌شوند و در بخشی از سال به دریاها می روند ،بلند مرتبه سازی به ویژه در ساحل در مهاجرت آنها تاثیر دارد و مسیر پروازی آنها دچار اخلال می شود.
وی با بیان این مطلب که برخی از پرندگان مهاجر که در فصل‌های مختلف در این استان حضور می‌یابند طول پروازی آنها کوتاه است، اظهار کرد: باد خورک‌ها، چلچله‌ها، خفاش‌ها از جمله پرندگانی هستند که در ارتفاع پایین پرواز می کنند و بلند مرتبه سازی در کنار زیست گاه آنها تاثیر منفی بر مهاجرت و زیست آنها خواهد داشت.
وی گفت: پرندگان کوتاه پرواز و پرسرعت نقش مهمی در شکار حشرات و آفت‌ها به ویژه در محیط های انسانی و شهرهای مختلف مازندران دارند.
این کارشناس محیط زیست با بیان این مطلب که بسیاری از رفتارهای انسان‌ها با طبیعت ناآگاهانه است و حجم آنچه که نمی دانیم بسیار بیشتر از دانسته های ما است، اظهار کرد: در واقع زمانی متوجه بازخورد دست کاری های عظیم خود در زیست بوم می شویم که با اثرات سوء آنها غافلگیر شده ایم به طور مثال در برخی از مناطق مانند حوزه آبریز دریاچه ارومیه باغ‌های میوه در مناطق بالادست سدها برای ما یک افتخار بود اما با خشک شدن دریاچه اکنون با هزاران برابر هزینه بیشتر از منافع اولیه، نمی توانیم جبران کنیم.
یعقوب زاده ادامه داد: یا بعد از ساخت سدهایی بزرگ مازندران فکر می‌کردیم که دیگر به آب بندان ها نیازی نداریم اما خیلی زود متوجه برداشت اشتباه شدیم.
وی افزود: ۶۰۰ گونه مختلف پرندگان از بومی و مهاجر در مناطق مختلف کشور حضور دارند که از این تعداد مازندران میزبان حدود نیمی از این گونه ها است.
یعقوب‌زاده تصریح کرد: تغییرات محیط و زیستگاه این پرندگان در کاهش آنها تاثیرگذار بوده است و انواع تخریب ها در آب بندان های ما موجب کاهش شدید جمعیت پرندگان گردیده است.
آلودگی نوری
این کارشناس حیات وحش ادامه داد: در برخی از تالاب‌های استان همانند تالاب نیلوفر آبی بلند مرتبه سازی در کاهش پرندگان تاثیر چشمگیر داشته و انواع آلودگی های نوری و صوتی موجب کاهش جمعیت پرندگان آن شده است.
وی گفت: در فاصله تنها چند متری این تالاب، این ساختمان ها در سال‌های اخیر سربرافراشته اند و بی توجهی به قوانین مرتبط با حریم آب بندان ها را در استان شاهد هستیم که برخلاف حریم حداقل ۵۰ متری آنها، ساخت و سازها موجب ورود انواع آلودگی ها به ویژه فاضلاب سیاه به این پهنه های آبی می گردد.
یعقوب زاده ادامه داد: این اقدام هم برای زیستمندان تالاب ها شامل پرندگان و آبزیان و همچنین برای تمامی مردم منطقه و روستاها اثرات بدی در بهداشت و سلامت ایشان را به دنبال خواهد داشت.
این کارشناس ادامه داد: متاسفانه دستگاه های متولی مانند جهاد و آب منطقه ای در پاسداشت از حقوق عموم در این زمینه جدیت لازم را نداشته اند.
یعقوب زاده تصریح کرد: بلند مرتبه سازی روی بادها تاثیر می‌گذارد و آلودگی هوا هم در برخی از شهرها به خاطر مسدود شدن جریان‌های بادها است.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.
نظر شما