فراز و فرود مناسبات تهران - ریاض
تهران- ایرنا- چند سالی است که روابط ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت بزرگ جهان اسلام به تیرگی گراییده‌است. در همین دوره نشانه‌هایی از هر دو طرف دیده شد که تلاش‌های میانجی‌گرایانه برخی کشورها را در پی‌داشت اما تاکنون چندان کارساز نبوده؛ برخی تحلیلگران گمانه‌زنی می‌کنند دربار سعودی به‌تدریج به اتخاذ رویکردهای واقع‌گرایانه کاهش تنش با تهران متقاعد شده است.
با وجودی که در سال ۱۳۹۸ سطح منازعه میان ایران و عربستان روندی همچون گذشته داشت، جمهوری اسلامی ایران بارها علاقه‌مندی خود به حل مشکلات از طریق دیپلماسی را نشان داد. اما پس از حمله موشکی انصارالله به تاسیسات نفتی آرامکو در روز شنبه ۲۳ شهریورماه ۱۳۹۸، اتهام زنی‌های ریاض علیه تهران به موازات با سطح تنش افزایش یافت. به همین دلیل برخی کشورهای منطقه باهدف کاهش تنش تلاش‌هایی را در پیش گرفتند.
البته حکام سعودی نیز به دلایل منطقه‌ای و بین‌المللی هر از چند گاهی خود را بی‌علاقه به مذاکره نشان ندادند. طرح صلح هرمز ایران در کنار تحولات در یمن و مشخص‌تر شدن سیاست‌های ترامپ از جمله این موارد بود. اوایل مهر ۹۸ «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در مصاحبه‌ای با برنامه ۶۰ دقیقه شبکه «سی‌بی‌اس» تاکید کرد به راه‌حلی سیاسی اولویت می‌دهد، چراکه وقوع یک جنگ بین دو طرف، می‌تواند به تخریب اقتصاد جهانی منجر شود. تحلیل ایرنا در این زمینه را اینجا می‌توانید بخوانید.
از نگاه رسانه‌های غربی شواهد حکایت داشت رهبران سعودی به این نتیجه رسیده‌اند که در جبهه جنگ یمن، دیپلماسی و اقتصادی علیه ایران ناکام مانده‌اند و راهی جز کاهش تنش با ایران ندارند چراکه هزینه تنش با ایران اکنون برای سعودی‌ها بسیار گزاف‌تر از گذشته است.
به علت نوع سیاست‌ها و نگرش پادشاهی عربستان و به‌ویژه نقش‌آفرینی تندروها گشایشی میان دو کشور ایجاد نشد و حتی درخواست برای میانجیگری که از سوی مقام‌های عالی‌رتبه کشورهایی همچون عراق و پاکستان مطرح شد، باوجود استقبال تهران با پاسخ سرد ریاض همراه بود. به اعتقاد تحلیلگران، تندروها در ایالات متحده به‌ویژه صاحبان صنایع تسلیحاتی و نفتی در کنار سران رژیم صهیونیستی از جمله بازیگران تاثیرگذاری هستند که برای تنش‌زدایی میان دو کشور مانع‌تراشی می‌کنند.
در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۸ بار دیگر نشانه‌های مثبتی در زمینه کاهش تنش میان ایران و عربستان دیده شد که برای برخی کارشناسان عاملی برای پایان چند سال قهر دیپلماتیک میان این دو کشور حاشیه خلیج فارس بود. «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان روز چهارشنبه ۲ بهمن ۹۸ اعلام کرد که کشورش آماده مذاکره با ایران است. با این‌حال جمعی از تحلیگران نیز اعتقاد دارند عربستان سعودی به دنبال مدیریت تنش‌ها با ایران است و نباید این مسئله را به عنوان حل و فصل تمامی اختلافات و تنش‌ها تلقی کرد.
