به گزارش خبرنگار ايرنا ،استقرار و فعاليت كارخانه هاي فلورين، سنگ شكن ، شن و ماسه در فاصله بسيار كمي از غارقلعه اسپهبد خورشيد خطر تخريب و ريزش ديواره‌ها و سقف اين غار تاريخي دو هزار ساله را سرعت بخشد .
مبادرت به بارگيري مقادير متنابهي شن و ماسه روزانه از معادن موجود در حاشيه غار اسپهبد باعث شده تا خطر رانش زمين اين اثر تاريخي را تحت تاثير قرار داهد .
طاق طبيعي اسپهبد خورشيد با دهانه اي به طول 85 متر با بقاياي قلعه اي كهن در ارتفاعات خطيركوه در حاشيه شرقي جاده سوادكوه واقع شده است كه در دو سوي دهانه داخلي اين اثر طبيعي سازه هايي مطبق از كف تا زير طاق با كاربري فضاهاي مسكوني و تدافعي شامل پلكان ، حوض، انبار و آب انبار، از جنس لاشه سنگ و ملات آهك و گچ بنا شده است.
ورودي اين طاق و غار كه در سال 1335 توسط عده اي غارشناسان ايراني كشف شد با سنگ و ساروج چيده شده و تا مدخل آن ادامه دارد كه حكايتگر سابقه ساخت اين بنا در دوره ساسانيان است و دو اتاق بزرگ در سمت راست و چند اتاق در سمت چپ همراه با بناهاي انتهاي غار كاربردهاي گوناگون داشتند.
سقف اين ابنيه با چوب هاي جنگلي قطور تيركشي شده است. جالبترين قسمت غار اسپهبد خورشيد بنا جانب چپ آن است كه تقريبا سالم بوده و با دقت در آنها مي توان به وضعيت معماري اين دژ قديمي دست يافت.
باتوجه به آهكي بودن غار اسپهبد خورشيد، گسترش عمليات خاك‌برداري توسط عوامل كارخانه هاي شن وماسه و ارتعاشات صوتي در محوطه ، امكان ريزش ديواره‌ها و طاق اين غار را بيشتر كرده است .
به اظهار نظر كارشناسان ميراث فرهنگي لايه‌هاي آهكي غار در مقابل ارتعاشات صوتي مقاوم نيستند و اين مساله سلامت و حيات اين غار تاريخي را در معرض نابودي قرار مي‌دهد.
بي توجهي به نحوه ادامه فعاليت اين كارخانه ها ، روند تخريب اين غار قلعه تاريخي كه به عنوان يكي از يادمان هاي با ارزش تاريخي و طبيعي ايران زمين به شمار مي رود افزايش مي دهد .
معاون فرماندار شهرستان سوادكوه به خبرنگار ايرنا گفت :كارخانه هاي برداشت فلورين ، شن و ماسه در محدوده غار اسپهبد خورشيد فعاليت مي كنند كه ازسالها قبل با اخذ مجوز از سازمان صنعت و منابع طبيعي مبادرت به فعاليت در اين زمينه كرده اند .
عين الله طالبي كسب استعلام از سازمان ميراث فرهنگي براي تعيين محدوده غار تاريخي را از جمله موارد ضروري دانست كه در اعطاي مجوز به اين شركت ها ناديده گرفته شد و افزود: فعاليت اين كارخانه ها در محدوده حدود 500 متري غار وبرداشت شن و ماسه اين اثر تاريخي را مورد تهديد قرار داده است .
وي گفت: هرسال مجوز توسعه فعاليت برداشت شن و ماسه اين كارخانه ها تمديد مي شود و با توجه به در خطر بودن اين اثر تاريخي بواسطه فعاليت اين كارخانه ها اخيرا تلاش شده تا در صدور مجوز براي توسعه فعاليت اين كارخانه ها دقت نظر شود.
معاون فرماندار سوادكوه ادامه داد : هرچند اين كارخانه ها براي كسب انتفاع بيشتر احتمال زير پا گذاشتن حريم و توسعه بيشتر فعاليت برداشت را خواهند داشت و براي جلوگيري از اين مساله بازديد هاي مستمر صورت مي گيرد .
به گفته طالبي با اقدامات صورت گرفته در صدور مجوز توسعه فعاليت اين كارخانه ها و بازديد هاي مستمر تا حدودي نگراني از تخريب اين اثر تاريخي ملي كاهش يافته است .
مدير كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري مازندران كه از وضعيت بوجود آمده براي غار قلعه اسپهبد خورشيد ابراز تاسف كرد ، به خبرنگار ايرنا گفت : در سالهاي قبل مجوز فعاليت به تعدادي كارخانه سنگ شكن و شن وماسه در نزديكي اين غار بدون استعلام از اين اداره كل صورت گرفت .
دلاور بزرگ نيا ادامه داد : فعاليت اين كارخانه ها و برداشت شن وماسه از دامنه خطيركوه و تردد ماشين آلات براي حمل اين مواد باعث شده تا اين اثر تاريخي در معرض خطر قرار بگيرد .
وي گفت: با توجه به ضرورت حفظ وصيانت از اين اثر تاريخي اقداماتي براي جابجايي و جلوگيري از گسترش فعاليت اين كارخانه ها صورت گرفته است تا نجات اين اثر را داشته باشيم .
مدير كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري مازندران ابراز اميدواري كرد با اقدامات صورت گرفته وضعيت ناخوش اين اثر تاريخي بهبود يابد و ادامه داد :درتلاشيم بااستفاده از ظرفيت بخش خصوصي اقامتگاه مسافران در غار قلعه اسپهبد خورشيد فراهم آوريم .
وي گفت: غار قلعه اسپهبد خورشيد يكي از آثار طبيعي و تاريخي مازندران با دارا بودن دالان و تونل هاي متعدد برخوردار از بستر و فضاي مناسب براي ايجاد اقامتگاه است .
بزرگ نيا با اشاره به اينكه غار قلعه اسپهبد خورشيد از جمله ميراث تاريخي مازندران است ادامه داد : در ماههاي اخير متقاضي براي سرمايه گذاري دراين اثر تاريخي اعلام آمادگي كرده است .
مدير كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري مازندران گفت: اميدواريم با ورود بخش خصوصي و سرمايه گذاري براي ايجاد اقامتگاه در غار قلعه اسپهبد خورشيد ، اين اثر تاريخي از محجوريت وگمنامي خارج شود .
وي به بازديد اخير سازمان ميراث فرهنگي ،صنايع دستي و گردشگري كشور از اسپهبد خورشيد ، افزود: پس ازاين بازديد تخصيص اعتبار دولتي براي صيانت و نگهداري از اين اثر تاريخي از رييس جمهور درخواست شد.ك/4
2096/1899
گزارش از فاطمه قنبري قاديكلايي
ساري-ايرنا- فعاليت كارخانه هاي شن و ماسه بدون لحاظ كردن حريم غار قلعه اسپهبد خورشيد واقع در مازندران باعث شده تا نگراني ها از تخريب اين اثر تاريخي افزايش يابد .