تردیدهای آمریکایی و حملات طالبانی در مراحل پایانی مذاکرات

گروه طالبان اعلام کرده است که نهمین دور مذاکرات میان نمایندگان این گروه و آمریکا  پس از یک روز وقفه، امروز شنبه (نهم شهریور ماه) از سر گرفته شده است. این دور مذاکرات وارد دهمین روزش شده است. ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان در یک پیام تویتری نوشته است که این دور مذاکرات روز جمعه تعطیل شده بود و امروز شنبه ساعت  9 صبح از سر گرفته شده است.

این دور مذاکرات امریکا و طالبان در حالی ادامه دارد که گروه طالبان پیش‌تر اعلام کرده بود که آخرین نکات توافق‌نامه‌ی صلح افغانستان میان نمایندگان این گروه و هیأت گفت‌وگوکننده  امریکایی تا پایان روز سه‌شنبه (پنجم شهریور) نهایی خواهد شد. با آن‌که نکات اختلافی میان دو طرف در زمان اعلام شده حل و فصل نشد، اما طالبان روز پنج‌شنبه هفته‌ی گذشته اعلام کرد که در این مذاکرات روی نکات مهمی پیشرفت صورت گرفته است.

دور نهم مذاکره میان گروه طالبان و هیأت امریکایی در دوحه، پایتخت قطر روز پنجشنبه‌ دو هفته پیش (۳۱ مرداد) آغاز شده بود. انتظار می‌رود که دو طرف در این دور از مذاکرات به توافق نهایی دست یابند. پیشتر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا ابراز امیدواری کرده بود که طرفین تا اول سپتامبر (یکشنبه 10 شهریور) به توافق برسند.  زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا پیش از عزیمت به دوحه برای شرکت در نهمین دور مذاکرات ، تاکید کرد که آمریکا برای حل مسائل باقی مانده تلاش می کند و افزود: ما آماده ایم بگذارید ببینیم طالبان هم آماده هستند یا خیر.

تضمین در مبارزه با تروریسم، خروج نیروها، شرکت در مذاکرات بین‌الافغانی و آتش‌بس جامع و دائمی از چهار موضوع اساسی مورد بحث در 9  دور مذاکرات میان امریکا و طالبان بوده است.
 

** افزایش تردیدها در واشنگتن درباره نتیجه بخش بودن توافق با طالبان

در این حال ، برخی مقامات دولتی و اعضای کنگره آمریکا ابراز نگرانی کرده اند که خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ، توانایی آمریکا در جلوگیری از حملات از خاک افغانستان را از میان می برد. این نگرانی ها در حالی است که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مشتاقانه به دنبال نهایی کردن توافقنامه ای با طالبان برای کاهش شمار نیروهای آمریکایی در افغانستان و ادعای یک پیروزی سیاست خارجی در کارزار انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 است.

ترامپ ظاهرا در واکنش به چنین نگرانی ها و تردیدهایی ، روز پنجشنبه اعلام کرد که آمریکا در حال نزدیک شدن به نهایی کردن توافق با طالبان است هر چند هنوز توافق نهایی نشده و او همچنین گفت که آمریکا پس از توافق با طالبان 8هزار و 600 نیروی نظامی را در افغانستان حفظ خواهد کرد.

روز چهارشنبه نیز جوزف دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت که فعلا از کلمه "خروج" درباره افغانستان استفاده نمی کند. وی تاکید کرد که هرگونه توافقی با طالبان باید تضمین کند که افغانستان به پناهگاهی برای افراط گراها تبدیل نخواهد شد. وی گفت که ترامپ هم این مساله را تصریح کرده هرگونه توافق با طالبان و خروج نیروها "مشروط به شرایطی خواهد بود" .

هم اکنون حدود 14 هزار نظامی آمریکایی در افغانستان حضور دارند اما ترامپ روز پنجشنبه در گفت و گو با رادیو فاکس نیوز گفت که قصد دارد در ابتدا شمار نظامیان در افغانستان را به 8 هزار و 600 نفر کاهش دهد . بنا به گزارش واشنگتن پست، پیش نویس توافقنامه مشتمل بر خروج اولیه 5 هزار نیروی آمریکایی در ماههای آینده در ازای قطع رابطه طالبان با القاعده و تضمین استفاده نشدن از قلمرو افغانستان برای طراحی حملات و عملیات علیه آمریکا یا متحدانش  است.

با این حال بنا به گزارش رویترز، برخی مقامات و فرماندهان نظامی آمریکا و همچنین اعضای کنگره به طالبان و شبکه حقانی وابسته به آن در مورد قطع رابطه با القاعده اعتماد ندارند و باور ندارند که طالبان بتواند جلوی فعالیت القاعده را بگیرد.

"مایکل والتس" عضو کمیته نظامی مجلس نمایندگان آمریکا گفته که حتی اگر به وعده طالبان اعتماد کنیم ، مشخص نیست که توانایی جلوگیری از اقدامات القاعده را داشته باشند.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اما گفته که این کشور بر اساس اعتماد با طالبان مذاکره نکرده است. این سخنگو گفت: ما بخوبی از سابقه طالبان شامل شبکه حقانی و تاریخ روابطش با القاعده آگاه  هستیم و به همین علت هرگونه توافقی اگر به دست آیا به دقت مورد نظارت و راستی آزمایی خواهد بود. توافقی که روی آن کار می  کنیم بر اساس اعتماد نیست.

محرمانه ماندن جزئیات مذاکرات از عواملی است که نگرانی و تردید برخی مقامات آمریکایی را تشدید کرده و همچنین تجربه خروج نیروهای آمریکایی از عراق در سال 2011 و در پی آن ظهور داعش نیز از مسائلی است که این مقامات بر خودداری از خروج شتابزده نیروها تاکید می کنند.

رویترز به نقل از برخی منابع مطلع مدعی شده که جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید از جمله مقامات منتقد مذاکرات با طالبان است که در ابتدا نیز به جلسه روز 16 اوت در باشگاه گلف ترامپ در نیوجرسی برای بررسی وضعیت مذاکرات با طالبان دعوت شده بود.

یکی از مشاوران کنگره  گفته که محرمانه بودن مذاکرات موجب شده که کمیته های مرتبط در کنگره ، برنامه وزارت خارجه برای کاهش کارکنان در سفارت در کابل را متوقف کنند.  وزارت دفاع آمریکا نیز در ماه ژوئن هشدار داده بود که حتی اگر توافقی با طالبان به دست آید، تندروهای طالبان ، القاعده و داعش یک تهدید جدی خواهند بود. 

مقامات آمریکایی می گویند که توافق احتمالی برای راستی آزمایی تبعیت طالبان مورد نظارت قرار خواهد گرفت. این کار به احتمال زیاد توسط سازمان "سیا" انجام خواهد شد و ترامپ نیز روز پنجشنبه گفت که آمریکا یک حضور اطلاعاتی بالا در افغانستان حفظ خواهد کرد.
 

** افزایش حملات طالبان و تردیدها در برگزاری انتخابات

مذاکرات آمریکا با طالبان در حالی به خط پایان نزدیک می شود که چند سرباز آمریکایی در روزهای گذشته در افغانستان کشته شده اند اما طالبان این مساله را تاثیر مثبت می داند. یک نظامی آمریکایی روز پنجشنبه در عملیات رزمی در افغانستان کشته شد. این سومین نظامی آمریکایی بود که در هشت روز گذشته کشته شد و شمار کل تلفات آمریکایی در افغانستان در سال جاری میلادی را به 15 رساند.

هفته گذشته نیز دو سرباز نیروهای ویژه آمریکا در استان فاریاب کشته شدند و سهیل شاهین سخنگوی طالبان به شبکه خبری "سی بی اس" گفت که مرگ این نیروها تاثیر مثتبی بر مذاکرات دارد زیرا نشان می دهد که پایان دادن به جنگ بسیار ضروری است. از آغاز حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 تا کنون حدود 2 هزار و 400 سرباز آمریکایی کشته شده اند.

آمریکا در جریان مذاکرات همچنین از طالبان خواسته که با آتش بس موافقت کند و دولت افغانستان را نیز در مذاکرات بین الافغانی با حضور احزاب مختلف و نمایندگان جامعه مدنی وارد کند. طالبان تا کنون دولت وحدت ملی در افغانستان به ریاست اشرف غنی را دست نشانده آمریکا قلمداد کرده و با حضور نمایندگان دولت در مذاکرات مخالفت کرده و گفته نمایندگان دولت نیز باید به عنوان یکی از طرفهای افغانی و نه به عنوان نماینده دولت در مذاکرات شرکت کنند.

این در حالی است که انتخابات ریاست جمهوری قرار است ششم مهر ماه (اواخر سپتامبر) برگزار شود . اشرف غنی بر برگزاری انتخابات تاکید دارد اما منتقدان می گویند که این کار به مذاکرات صلح لطمه می زند و جان غیرنظامیان را به خطر می اندازد. طالبان تهدید کرده که به مراکز رای گیری حمله خواهد کرد و مقامات انتخاباتی گفته اند که حداقل 2 هزار مرکز رای گیری به علت ناامنی بسته خواهد بود.

در این شرایط انتخابات افغانستان نیز در سایه تردیدها و ابهامات مذاکرات صلح قرار گرفته و عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت وحدت ملی که از او به عنوان رقیب اصلی غنی یاد می شود، نیز روز پنجشنبه گفت که  حاضر است به خاطر صلح از رقابت‌های انتخاباتی کنار برود . یکی از شرایط طالبان برای آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی پس از پایان مذاکرات با امریکا، به تعویق انداختن انتخابات ریاست جمهوی است. این در حالی است  که اشرف غنی تا کنون با تعویق انتخابات مخالفت کرده است.

این در حالی است که طالبان در ادامه حملات و اقدامات نظامی خود بامداد امروز شنبه از چهار محور شهر قندوز در شمال افغانستان را هدف حمله قرار داد و بنا به گزارش ها درگیری ها در قندوز ادامه دارد. ولایت غور در غرب افغانستان نیز در هفته گذشته شاهد ناآرامی‌های زیادی بود و  بر اساس گفته‌های مقام‌های محلی در این ولایت، تقابل نیروهای مشترک امنیتی و حملات هوایی نیروهای خارجی به مواضع طالبان در بخش‌هایی از  این ولایت، بیش از  ۲۲۰کشته از دو طرف باقی گذاشته است. سهم طالبان از این میان، سنگین‌تر گزارش شده است. حملات نظامی طالبان نیز ممکن است بخش از فشارها بر دولت برای اولویت دادن به صلح و به تاخیر انداختن دوباره انتخابات باشد.