«سر دلبران»

مترجمان در مقدمه این کتاب آورده‌اند که العمری شاعر، ادیب و مورخ عراقی است که عشق و ارادت خود را به اهل بیت(ع) بیان می‌دارد.

العمری دستی توانا و قلمی گیرا در سرودن شعر داشت و با وجود قریحه‌ی شگفت انگیز شاعری از نظرها دورمانده است.

دیوان «الباقیات الصالحات» شامل ۱۵ قصیده، و ۳۷ قطعه و دوبیتی است که در آن شاعر، فضایل و مناقب اهل بیت(ع) را به رشته نظم درآورده‌است.

مترجمان در این کتاب ابتدا نگاه مختصری به زندگی، جایگاه ادبی و ویژگی‌های شعری شاعر داشته‌ و آثار مختلف وی را معرفی کرده‌اند و در ادامه به دیوان «الباقیات الصالحات» توجه کرده و به ترجمه و شرح ابیات آن پرداخته اند.

در این کتاب برای هر بیت لغات و اصطلاحات دشوار با توجه به معاجم معتبر توضیح داده شده و سپس معنی روان برای هر بیت بیان شده است تا علاقمندان با هر سطح علمی بتوانند از آن استفاده کنند.

بسیاری از ابیات این دیوان برگرفته از احادیث، روایات و آیات قرآنی است که در منقبت اهل بیت(ع) آمده است که نگارندگان با مراجعه به تفاسیر و منابع معتبر حدیثی-روایی اهل سنت و شیعه به شرح و توضیح این ابیات پرداخته‌اند.

در این میان، فضایل امام علی(ع) و امام حسین(ع) مهم ترین دستمایه شاعر برای سرودن اشعار ولایی بوده است.

کتاب سر دلبران با ترجمه حجت الله فسنقری و ناهید رازقندی در یک هزار نسخه توسط انتشارات نشر معارف در سال ۱۳۹۵ به چاپ رسید و به بهای ۱۵۰ هزار ریال در دسترس عموم قرار گرفت.

برش هایی از کتاب

...وی[عبدالباقی العمری]مسائل تاریخی را با بیانی صادقانه بازگو نموده و اعتقاد دینی خود را در این زمینه دخیل نساخته است. در دیوان او وقایع تاریخی چون جنگ بدر، جنگ صفین، واقعه غدیر خم، لیلة الهریر، روز عاشورا، مصیبت‌های وارده بر امام حسین(ع) و اهل بیتش و... به تصویر کشیده شده است...

...یکی از ویژگی های بارز عمری، استفاده از احادیث، آیات و روایاتی است که در شأن ائمه اطهار(ع) آمده است...اقتباس از آیات قرآن در این دیوان نمود بسیار دارد...بسیاری از ابیات این دیوان که در ستایش و بیان فضایل اهل بیت(ع) و مرثیه سرایی برای سالار شهیدان آمده، هر کدام بر حدیث و روایتی دلالت دارد....

....یا قاتل الله بنی حرب و من        لتلکم الاحزاب عدوا حزّبا

من المحرم استباحوا حرمة         حلو بها من حرمة الدین الحبی

و قد جری فی یوم عاشوراء ما       منه عقول العشر تقضی عجبا

سل الدعی ابن زیاد الذی             الی ابی ابی یزید نسبا

المصطفی و ابنته و صهره               لمن غدوا جدّا و أمّا و ابا

و قل تعالوا ندعع لما نزلت              مع النبی بالعبا من احتبی

و عهد لا اسألکم علیه من             أجر لمن به الولا قد وجبا

 و من بیوم الفتح قام صاعدا            لیکسر الاصنام منه منکبا

و من دحا بیوم خیبر                       و من برحبها أباد مرحبا

والیوم اکملت لکم دینکم و              زدتم به نقصا فزدتم غضبا...

ترجمه:

خداوند فرزندان حرب و کسانی را که احزاب و گروه های معاند برای دشمنی با شما گرد آوردند، نابود سازد؛

کسانی که حرمت ماه محرم را مباح شمردند و با این کار، حرمت دین را شکستند؛

در روز عاشورا، جنایت و مصیبتی رخ داد که از بزرگی آن، عقول دهگانه شگفت زده شدند و شگفتی آن‌ها را پایانی نبود

از ابن زیاد حرامزاده که به پدربزرگ یزید (اباسفیان) منسوب است،(نسب نامعلومی دارد)، بپرس؛

که مصطفی(ص)، دخترش زهرا(س) و دامادش علی(ع)، جد، مادر و پدر چه کسانی هستند؟

و هنگامی که آیه‌ی «قل تعالو ندع» بر پیامبر(ص) نازل شد، ایشان چه کسانی را در زیر عبا(کسا) گرد آورد؟

و آیه‌ی « قل لا اسألکم علیه اجرا الا المودة فی القربی»، ولایت چه کسانی را واجب کرده است؟

و چه کسی در روز فتح مکه، پای بر دوش پیامبر نهاد تا بت‌های خانه‌ی کعبه را در هم بشکند؟

و چه کسی در خیبر را از جا کند؟ و چه کسی در صحنه کارزار خیبر، «مرحب» را از بین برد؟

با نزول آیه « الیوم اکملت لکم دینکم» نقص شما آشکار و زیاد شد؛پس خشم شما هم (از شدت کینه) افزون گشت...

۷۵۰۰