درآمد، تعریف شناخت و فراشناخت، رشد و نظریه‌های آن، تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش، اهداف آموزشی و طبقه‌بندی بلوم، نظریه یادگیری، عوامل موثر بر یادگیری، آفرینندگی و پیشرفت تحصیلی، انگیزه و نظریه‌های آن و پیشینه تحقیق، جان نیزدیل(دریچه‌ای به فراشناخت) عنوان فصل‌های این کتاب است
در بخش درآمد کتاب عنوان شده است: آموزش و پرورش بزرگترین و تاثیرگذارترین نهاد در عرصه تحول و پیشرفت است و اگر بخواهیم دورنمایی خواستنی از آینده هر کشور را ترسیم کنیم باید نگاه ویژه و درخور به آموزش و پرورش داشت چرا که پرورش ذهن و نیروی سرشار سازنده به‌طور مستقیم با این حوزه مرتبط می‌شود.
فراشناخت را می‌توان در سه حیطه دانش فراشناختی، تجربه‌های فراشناختی و راهبردهای فراشناختی تقسیم کرد و استفاده از شیوه‌ها و دانش مرتبط با این مهم سرآغازی برای تربیت هوشمندانه و اثربخش است و این کتاب کوشیده تا تاثیر راهبردهای فراشناختی را بر افزایش پیشرفت تحصیلی و بهبود انگیزه با خرده مقیاس‌های سازگار با نیازو علاقه به یادگیری بررسی کند.
در گام نخست کتاب نویسنده کوشیده تا مخاطبش را با مفهوم و تعاریف ارایه شده در حوزه شناخت و فراشناخت آشنا کند و در گام دوم ضمن ارایه تعریفی جامع از رشد؛ نظریات جان لاک و ژان ژاک روسو، دیدگاه روانکاوی در مورد رشد، رفتارگرایی و رشد، رویکرد پردازش اطلاعات رشد، تعلیم و تربیت، قضاوت صحیح، پرورش قوای ذهنی، نقش آموزش و پرورش در رشد و منابع تعیین هدف‌های آموزشی به‌صورت مشروح بیان شده است.
فصل سوم کتاب در مورد اهداف آموزشی و آرمانی، اهداف واسطه‌ای و رفتاری، طبقه‌بندی بلوم، اهداف حیطه‌شناسی، اهداف عاطفی و حیطه روانی - حرکتی سخن رانده است.
در گام بعدی کتاب نویسنده کوشیده است تا نظریات مختلف در خصوص یادگیری در کلاس درس را از ثرندایک، گاتری، هال، اسکینر، گشتالت، پیاژه، تولمن، پوپر، پاولف، بندورا، نورمن و هب را ارایه کند و در ادامه در مورد روانشناسی تکاملی، چگونه یک مسئله حل می‌شود، چه فرض‌هایی درباره یادگیرنده پذیرفته می‌شود، توضیح داده است.
عوامل موثر بر یادگیری، عمق محتوای معنا، تکرار و مرور، و راهبرد تکرار در موضوعات پایه و پیچیده، بسط گستره معنایی، تصویرسازی ذهنی، راهبردهای فراشناخت، برنامه‌ریزی و کنترل و نظارت، ویژگی‌های یادگیرندگان راهبردی، روش پس‌ختام، روش آموزش دوجانبه و مطالعه مشارکتی، مسوولیت فردی و مراحل اجرای روش یادسپاری نظام اتصال، بسط تصاویر حسی و محاسن و محدودیت‌های روش یادسپاری از مهمترین عناوین این فصل از کتاب است.
نویسنده در فصل بعد بر معرفی روش‌های مختلف تدریس تمرکز کرده و مهارت‌های ضمن تدریس و روش‌های سخنرانی، بازگویی، پرسش و پاسخ، پروژه‌ای، نمایشی، آزمایشی، گردش علمی، واحدکار را به تفضیل ارایه داده است و الگوهای جدید در درس دادن، اطلاعات‌پردازی، دریافت مفهوم، بدیهه پردازی، یادگیری اصل، کاوشگری علمی، اجتماعی و پژوهش گروهی، ایفای نقش، خودشکوفایی، تسلط‌یابی و یادگیری اجتماعی نیز برای علاقه‌مندان بیان شده است.
در گام هشتم کتاب نویسنده در زمینه آفرینندگی، تعاریف و دیدگاه‌های نظریه‌پردازان در این زمینه موضوعات متنوع و عمیقی را ارایه کرده است و در خصوص ویژگی‌های فرد آفریننده، انتساب‌های پیشرفتی، رشد هیجانی، درک دیگران، رشد اخلاقی، عدالت در مشارکت، قلمرو شخصی در درک اخلاقی، روابط همسالان، پیشرفت تحصیلی، ویژگی یادگیرندگان راهبردی، شیوه‌های تربیتی و ارزش و انتظارات والدین در روند تحصیل، فراینده نمره و ارزیابی و معیارهای پیشرفت تحصیلی مطالبی عنوان شده است.
گام نهم این کتاب نیز به تعریف انگیزه و ارایه نظرات مختلف در این مورد پرداخته و منابع انگیزه و شرایط آن در آموزش و تحصیل را به تفضیل بیان کرده است.
فصل دهم کتاب پژوهش‌هایی را که تاکنون در داخل و خارج کشور در زمینه فراشناخت انجام شده را بیان کرده است.
تاریخچه مبانی و اصول بنیادین فراشناخت، ماهیت خرده نظام‌های شناختی متعامل، تغییر با فراشناخت، محتوای یادگیری و شیوه فراشناختی، تمرکز، هوشیاری ذهن و آگاهی افکار، رهاسازی و تن‌کاوی، کنترل اجرایی و انعطاف‌پذیری توجه، انواع دانش، نظریه خوآگاهی، نحوه برخورد درمانگر فراشناختی، اصلاح باورهای فراشناختی مثبت و به تعویق اندازی نگرانی و نشخوار ذهنی شاکله محتوای فصل آخر این کتاب را شامل می‌شود.
نظر شما