سفر وزیر خارجه آمریکا ، برای یارگیری در آفریقا

وی در این اولین تور آفریقایی خود به کشورهای ساحل صحرا در آفریقا سعی دارد توجه رئیس جمهوری آمریکا را برای حمایت از کشورهای آفریقایی از رژیم صهیونیستی به این قاره جلب کند تا زمینه برای تداوم سیاست های استعماری قدیم واشنگتن باشد، با این تفاوت که این بار رژیم صهیونیستی را نیز با خود یدک می کشد.

پمپئو در این سفر ۵ روزه آفریقایی ابتدا از کنفرانس سالانه امنیتی مونیخ عازم سنگال در شمال غرب این قاره می شود و بعد از آن به آنگولا در جنوب غرب این قاره خواهد رفت و در آخرین مرحله به اتیوپی در شمال شرق آفریقا سفر می کند و در ۱۹ فوریه (۳۰ بهمن) با سفر به عربستان سعودی به عنوان همپیمان آمریکا در خاورمیانه و رقیب منطقه ای ایران و نیز به کشور عمان در خلیج فارس به عنوان دوست ایران، به این سفر پایان خواهد داد.

براساس برنامه از پیش تعیین شده و اعلام شده از سوی مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، وی قرار است با رهبران و نیز مقامات ارشد این سه کشور در باره توسعه روابط دوجانبه به ویژه امنیتی رایزنی کند.

وزیر خارجه آمریکا همچنین قرار است با حضور در مقر اتحادیه آفریقا در آدیس آبابا در اتیوپی، به ایراد سخنرانی بپردازد.

 سیاست اعلامی واشنگتن این است که بتواند حضور مغفول مانده خود را در آفریقا تقویت کند، چرا که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا متهم است بر خلاف سلف خود "باراک اوباما" تاکنون به این قاره بی توجه بوده است و به ویژه هنگامی که از بحث مهاجرت آفریقایی ها به آمریکا سخن می گوید روی خوشی به آفریقایی ها نشان نمی دهد.

البته دولت آمریکا از دوران جرج بوش، فرماندهی عملیات نیروهای ویژه آمریکا در خاک آفریقا (آفریکوم) را در سال در 2007 با هدف فرماندهی واحد عملیات های نظامی در قاره آفریقا ایجاد کرد و در حال حاضر در بورکینافاسو، کامرون، جیبوتی، گابن، غنا، نیجر، اوگاندا، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دمکراتیک کنگو، سنگال، سومالی، سودان جنوبی و چاد پایگاه هایی دارد و در اتیوپی و سودان، روآندا و کنیا نیز نیرو دارد که البته شبکه "فرانس 24" دیروز /جمعه اعلام کرد که آمریکا از تعداد نیروهایش در سطح این قاره می کاهد.

به رغم این حضور نظامی آمریکا در آفریقا و کشورهای خاصی از آن، این حقیقت نیز وجود دارد که در این سال­ها سهم تجاری آمریکا در آفریقا کاهش‌یافته است.

اگرچه تجارت دوطرفه از ۱۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ به ۳۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ کاهش‌یافته است باز با این وجود، ایالات‌متحده با ۵۴ میلیارد دلار سرمایه­‌گذاری مستقیم خارجی، بزرگ‌ترین سرمایه‏‌گذار این قاره است.

اما کارشناسان سیاسی و امنیتی اهداف دیگری را نیز برای این تقویت حضور آمریکا در قاره سیاه پیش بینی می کنند به ویژه اینکه ترامپ با طرح توسعه طلبانه موضوع "معامله قرن" در خاورمیانه و اجرای آن، می کوشد از کشورهای ریز و درشت آفریقایی حامیانی برای این طرح از قبل شکست خورده و اهداف بلند مدت در خاورمیانه و آفریقا پیدا کند.

البته دوشنبه گذشته بود که سران اتحادیه آفریقا در سی و سومین اجلاس سالانه خود در آدیس آبابای اتیوپی، طرح معامله قرن را محکوم و در بیانیه پایانی خود نیز بر این موضوع تاکید کرده بودند.

بنابراین برای حل سطحی مساله هم که شده ، آمریکایی ها باید تحرکی از خود نشان می دادند ، بطوری که اندیشکده آمریکایی "هیل" روز چهارشنبه گزارش داد که دولت ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در راستای تلاش‌های خود برای تقویت ائتلاف های جدید علیه کشورهای رقیب همچون ایران و نیز به نفع رژیم صهیونیستی نگاهش را به سمت آفریقا معطوف کرده است.

این پایگاه تحلیلی که به کنگره این کشور نزدیک است، نوشت که دولت آمریکا در راستای تلاش برای مقابله با ایران قصد نزدیک شدن به چند کشور آفریقایی جدید از جمله سودان و مغرب را دارد.

براساس این گزارش، برنامه واشنگتن بخشی از ائتلاف بزرگتر آمریکا و کشورهای خاورمیانه است که کشورهای دیگری همچون امارات متحده عربی و عربستان سعودی هدایت آن را به عهده دارند.

طبق این گزارش، دولت ترامپ مشوق‌های کلیدی زیادی به این دو کشور آفریقایی در ازای نرمش در برابر رژیم صهیونیستی و تقویت ائتلاف ضد ایران پیشنهاد داده است.

در خصوص سودان نیز اندیشکده هیل نوشت، دیداری که روز ۳ فوریه (14 بهمن) میان عبدالفتاح برهان، رئیس شورای حاکمیتی سودان با "بنیامین نتانیاهو" نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در کامپالا، پاتیخت اوگاندا در باره عادی سازی روابط دوجانبه انجام شده بود نشانه‌ای از تمایل این کشور برای تعمیق روابط با آمریکا تعبیر شد و واشنگتن ممکن است در قرار گرفتن نام این کشور آفریقایی در فهرست کشورهای حامی "تروریسم دولتی" تغییراتی ایجاد کند.

در خصوص مغرب ذکر یک نکته حائز اهمیت است و آن اینکه حتی در 15 بهمن ماه تارنمای "اکسیوس" به نقل از منابع صهیونیستی و آمریکایی گزارش داده بود که این رژیم و آمریکا در حال گفت‌ وگو درباره توافقی هستند که طبق آن، واشنگتن حاکمیت مغرب بر منطقه صحرای غربی را به رسمیت شناخته و در عوض، مغرب نیز گام‌هایی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بردارد.

این گزارش، چنین توافقی را یک دستاورد سیاسی بزرگ برای "محمد ششم"  پادشاه مغرب توصیف کرد و در عین حال، موقعیت "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم صهیونیستی در دوره سیاسی متلاطم کنونی را تقویت کند.

خبرنگار «کانال ۱۳» رژیم صهیونیستی نیز بلافاصله بعد از این خبر گزارش داد که چنین توافقی می‌تواند هدف دولت دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا را برای نزدیک کردن این رژیم و کشورهای عربی به یکدیگر به پیش ببرد اما این یک موضوع بسیار جنجال‌برانگیز و خلاف اجماع بین‌المللی است.
البته وزیر خارجه آمریکا در کنار رایزنی برای تقویت روابط تل آویو و رباط، در 18 بهمن ماه نیز سعی کرد برای دیدار بن سلمان، شاهزاده سعودی با نتانیاهو برنامه ریزی کند؛ چرا که روزنامه صهیونیستی "اسرائیل الیوم" همان روز به نقل از منابع دیپلماتیک عربی و غربی فاش کرده بود که وی در تلاش برای ترتیب دادن دیداری میان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی و محمدبن سلمان ولیعهد سعودی در قاهره است و در این باره با مصر به عنوان یک هم پیمان آفریقایی آمریکا و عربستان نیز تماس های مکرری داشته است.

با این وجود، اگرچه پمپئو نخستین سفر خود را به آفریقا انجام می دهد، اما معاون او "دیوید هِیل" دیروز از یک سفر ۱۰ روزه به سنگال، مالی، بورکینا فاسو و موریتانی در غرب آفریقا برگشته است تا ماموریت آفریقایی خود را با عنوان  توسعه صلح و امنیت با مشارکت کشورهای منطقه تکمیل کرده و در عین حال بر افزایش تعامل میان جامعه توسعه اقتصادی غرب آفریقا (اکوواس) و پنج کشور ساحل (جی ۵) تاکید ورزد.

هرچند این اولین سفر آفریقایی هیل نیست، چرا که او سال گذشته نیز سفر کوتاهی به کشور نیجر در غرب آفریقا داشت و با مقامات آن کشور در باره موضوعات مشابه رایزنی کرده بود.

با وجود اینکه آمریکا بطور سنتی از میان کشورهای آفریقایی دوستانی دارد، اما آنها برای یارگیری های جدید برای رقابت با ایران، چین و روسیه در این قاره کافی نیستند به همین دلیل دولت آمریکا با کمک وزیر خارجه اش در پی جمع آوری دوستانی جدید برای گسترش حوزه نفوذ خود از آفریقا تا خاورمیانه است تا از رقابت های جدید عقب نماند؛ از جمله کنیا، لیبی، سومالی و مالی، کشورهایی که ظرفیت آمریکا را برای به چالش کشیدن تحرکات چین و یا ایران و روسیه در منطقه افزایش می­ دهند؛ لذا آمریکا زمینه نفوذ خود در این کشورها را بالا ارزیابی کرده است.
استراتژی جدید دولت ترامپ نشان از عرصه‏‌ای جدید از رقابت‏‌های قدرت‏ های بزرگ است کما اینکه بسیاری این استراتژی را نشانی از جنگ سرد دوباره‏ ای دانسته تا آنکه هدفی از توسعه آفریقا داشته باشد.