بحران کرونا؛ فرصتی برای اثبات رتبه جهانی نانوتکنولوژی ایران در عمل

فناوری نانو یکی از مهم‌ترین فناوری‌های قرن ۲۱ محسوب می‌شود که انقلابی در تمامی جوانب زندگی بشر ایجاد کرده است؛ به طوری‌ که جامعه جهانی در پی گسترش این فناوری در ابعاد مختلف است، جمهوری اسلامی ایران نیز همگام با جامعه جهانی از سال ۲٠٠۱ در جهت بهره برداری از قابلیت‌های فناوری نانو با تشکیل ستاد ویژه توسعه فناوری نانو پا به این عرصه گذاشته و توانسته در این چند سال به دستاوردهای خوبی برسد.

در حال حاضر ایران در این عرصه علاوه بر داشتن جایگاه چهارم جهان بعد از کشورهای چین، آمریکا و هند در تولید مقالات آی اس آی، توانسته به ظرفیت های تولیدی خوبی دست پیدا کند. به طوری که در حال حاضر بیش از ۲۲۰ شرکت از فناوری نانو در تولید انواع محصولات خود استفاده می کنند.

در این برهه از زمان که به یکباره ویروس کرونا در دنیا منتشر شد و دنیا را در حیرت قرار داد، دسترسی به تکنولوژی های روز بسیار مورد توجه قرار گرفت، خوشبختانه با آینده نگری که در کشور وجود داشته و فعالیت های علمی و صنعتی که انجام شده، در حال حاضر بسیاری از مایحتاج مورد استفاده در این شرایط در داخل کشور و با توان متخصصان داخلی در حال طراحی، ساخت و تولید است.

خوشبختانه ایران به علم نانو دست پیدا کرده و توانسته این فناوری را در بسیاری از صنایع بکار ببرد، به طوری که پیش از این بحران این فناوری در حوزه دارو، تجهیزات پزشکی، کشاورزی، نفت و گاز و بسیاری از صنایع کشور ورود کرده و توانسته بسیاری از وابستگی های کشور به خارج را مرتفع و قطع کند.

الان نیز در چنین شرایطی این فناوری در وسایل مورد نیاز برای مقابله با این ویروس مورد استفاده قرار می گیرد و توانسته از شیوع بیشتر آن جلوگیری کند، به عنوان مثال ماسک هایی نانویی ۹۵ n و ۹۹ n تولید شده در کشور قابلیت فیلتراسیون بالایی دارد، همچنین تولید مواد ضد عفونی کننده بر پایه نانو که قابلیت ماندگاری پاکسازی سطوح را تا سه روز دارد، همه به همت منخصصان و محققان داخلی فراهم شده است و به گفته دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، ایران در تولید برخی از محصولات نانویی بی نیاز از خارج است.

دکتر سعید سرکار دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا در خصوص فعالیت های این ستاد در این برهه از زمان که شاهد شیوع ویروس کرونا در کشور هستیم، افزود: ستاد ویژه توسعه فناوری نانو دراین شرایط که کشور در آن قرار گرفته است در چهار زمینه فعالیت خود را آغاز و در برخی از موارد افزایش داده است.

تولید روزانه ۳۰۰ هزار ماسک n۹۵ , n۹۹ نانویی در کشور

وی بیان کرد: یکی از این بخش ها، تولید ماسک های ۹۵ n و ۹۹ n است که با تکنولوژی نانو الیاف تولیدمی شود و قابلیت فیلتراسیون فوق العاده بالا دارد و در عین حال تنفس پذیری را خیلی تسهیل می کند.

وی اظهار کرد: در حال حاضر ماسک n۹۵ معمولی که تولید می شود با توجه به اینکه فیلتراسیون را بالا می برند اما تنفس پذیری را فوق العاده مشکل می کند ولی ماسک های نانو از این ویژگی خاص برخوردار است که ضمن افزایش قابلیت فیلتراسیون به ۹۵ تا ۹۹ درصد در عین حال تنفس پذیری را راحت می کند و افت فشار ندارد.

سرکار گفت: خوشبختانه الان با تلاش هایی که صورت گرفته شرکت های فعال در این زمینه ظرفیت تولید حدود روزانه ۳۰۰ هزار ماسک نانویی را دارند و تولید می کنند.

تولید و ارایه  ۳۰۰ دستگاه ضد عفونی با تکنولوژی پلاسما به بیمارستان ها

وی بیان کرد: موضوع دیگر که با توجه به شرایط ایجاد شده در دستور کار ستاد قرار گرفته شده، دستگاه هایی است که بر اساس تکنولوژی پلاسما کار می کند، این دستگاه ها دارای ویروس کشی است و برای ضد عفونی کردن هوای محیط های آلوده بکار گرفته می شود، در حال حاضر با توجه به اینکه نمونه های آن ساخته شده و آماده است، ستاد حمایت های برای تولید این محصول انجام داده است تا حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ عدد از این دستگاه تولید شود و در محیط های بیمارستانی بکار گرفته شود.

طراحی و تولید کیت های تشخیص ویروس کرونا با تکنولوژی نانو 

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ادامه داد: تولید کیت های تشخیصی از دیگر مواردی است که در دستور کار ستاد قرار داده شده، اکنون چند گروه فناور در تلاش هستند که این کیت ها در کشور با تکنولوژی نانو تولید شود ولی هنوز به مرحله نمونه اولیه نرسیده ایم امیدواریم هستیم تا چند هفته آینده این تکنولوژیمان به بلوغ برسد اگر هم این تکنولوژی برای شرایط این ویروس نرسد، قطعا این تکنولوژی می تواند در آینده در موارد مشابه دیگر  به سرعت خودش را تطبیق دهد و ما از این نظر هم بی نیاز باشیم.

تولید مواد ضدعفونی بر پایه نانو مواد نقره با ماندگاری سه روز

سرکار با اشاره به اینکه  همچنین تولید مواد ضد عفونی کننده بر پایه نانو مواد نقره یا اکسید تیتانیوم، نیز در شرکت های دانش بنیان در حال انجام است ویک سری از واحدهای  تحت پوشش ستاد در این زمینه فعال هستند، گفت:  ضد عفونی هایی که با الکل ساخته می شود، سطوح ودست را ضد عفونی می کند و اگرباکتری و ویروسی باشد را نابود می کنند ولی طبیعتا الکل ماندگاری ندارد و اگر دوباره کسی به آن سطوح دست بزند دوباره آن سطح را آلوده می کند یا می تواند آلوده شود.

وی ادامه داد: ولی ضد عفونی هایی که با مواد نانو ساخته می شوند چیزی حدود سه روز قابلیت ویروس کشی را در خود حفظ می کنند و اگر اشیا یا دست آلوده به آن سطوح برسد، آن ویروس ها به خاطر قابلیتی که سطوح پیدا می کنند ویروس ها نابود می شوند، به هر حال شرکت های دانش بنیان تولیدی که در حوزه ضد عفونی های بر پایه نانو کار می کنند الان فوق العاده فعال شده اند و تولیدات خود را چندین برابر کردند و خوشبختانه به وفور این مواد  در حال تولید و دسترسی است.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو یادآور شد: الان حدود ۱۲ شرکت دانش بنیان نانویی در زمینه  تولید محصولات نانویی مورد استفاده در زمینه مبارزه با کرونا فعال هستند.

سرکار افزود: در شرایط ایجاد شده با توجه به اینکه زیر ساخت های کشور آماده مواجه با این بحران نبوده اما با توان علمی که ایران دارد بسیار خوش بین هستیم که بتوانیم بر این ویروس فائق  بیاییم و این امر میسر نمی شود مگر با همکاری و همدلی، الان بسیاری از وادهای تولیدی تغییر کاربری داده اند و در حال تولید نیازز کشور هستند و این چیزی جز همبستگی ملی برای شکست این ویروس و بحران نیست، جامعه علمی و صنعتی کشور درزمینه فناوری نانو نیز در این شرایط  اثبات کردند که علم و عملشان یکی است و پیشرفت های حاصله فقط معطوف به مقالات نیست بلکه در صنعت نیز رسوخ پیدا کرده است.

به گزارش ایرنا، ویروس کرونا اواسط ماه دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان واقع در مرکز چین گزارش شد،  ابتدا از این بیماری به عنوان ذات‌الریه نام برده می‌شد؛ اما کمیسیون ملی بهداشت چین در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۹ (۹ دی) به صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد.
این ویروس در دو ماه گذشته بیش از ۱۰۰ کشور و منطقه را درگیر کرده است.