پیرمرد مرموز وزنه‌برداری در خط پایان

برای رسیدن به مراحل پیشرفت مدیریت آیان باید در حدود یک سده زمان را به عقب بُرد و زندگی وی را از لابه‌لای آشوب‌های جنگ جهانی دوم جستجو کرد. جایی که او به عنوان یک مجاری‌زاده ساکن رومانی مجبور بود تا به سرزمین مادری خود یعنی مجارستان سفر کند و در دانشگاه‌های آن کشور به تحصیل در رشته تربیت‌بدنی تا مقطع دکترا بپردازد.

آیان گریخته از جنگ به مدیریت ورزشی علاقمند و بیشتر عمر خود را صرف حضور در این بخش کرد. او در بُعد ملی از سال ۱۹۸۹ میلادی مسوول کمیته المپیک مجارستان بود و در بُعد بین‌المللی از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۰۰ میلادی دبیرکل فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری و از سال ۲۰۰۰ میلادی به بعد رییس این فدراسیون بود.

او در مدت ۲ دهه در فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری اقدامات زیادی انجام داد و قوانین جالبی نیز برای خود تدوین می‌کرد که عمدتا نانوشته بودند. یکی از این قوانین راضی نگه داشتن کشورها و تقسیم مدال بود اتفاقی که در برخی از المپیک‌ها به وضوح دیده می‌شد و برای آیان تفاوتی نداشت که چگونه این مدال‌ها را تقسیم کند بلکه مهم بود که کشورهای صاحب وزنه‌برداری از وی راضی باشند.

هر چند که در مستندی که یکی از شبکه‌های تلویزیونی آلمان پخش کرد به وی اتهام  سوءاستفاده مالی گسترده و رسوایی بزرگ دوپینگ در یک دهه اخیر در وزنه‌برداری داده شده است اما در سوی مقابل و در زمان رفتن رسمی وی از فدراسیون بین‌المللی، «اورسلا پاپاندریا» سرپرست کنونی فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری در تقدیر از او گفت: فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری از «تاماش آیان» بیش از ۴ دهه خدمت به وزنه‌برداری تشکر می‌کند و مهمترین آنها به خاطر اقدامات وی در سال‌های اخیر برای اطمینان از برنامه ضددوپینگ که مطابق با استانداردهای کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) و آژانس دوپینگ (WADA) در است.

او چند بار برای مسابقات بین‌المللی به ایران آمد و روایت می‌کنند که علاقه ویژه‌ای به برخی از وزنه‌برداران دارد.   او در خلال مسابقات جام بین‌المللی فجر که خرداد ماه سال ۱۳۹۵ برگزار شد مدال نقره المپیک ۱۹۷۲ مونیخ «محمد نصیری» بعد از ۴۴ سال که به سرقت رفته بود به این قهرمان ملی تقدیم کرد و بوسه‌های زیادی بر پیشانی او زد.  

نکته جالب آنجاست که شخص آیان خود در بازی‌های المپیک ۱۹۷۲ مونیخ بعد از کسب مدال نقره توسط «محمد نصیری» این مدال را به گردنش آویخت اما متاسفانه مدال نقره به سرقت رفته بود.

البته نصیری تنها ایرانی نبود که طعم بوسه تاماش را چشید بلکه نقل است وی «کیانوش رستمی» را نیز بسیار دوست داشت و پس از پایان مسابقات دسته ۸۵ المپیک ۲۰۱۶ ریو او را بوسید و تبریک گفت. البته این تنها بوسه آیان نبود بلکه در خلال مسابقات قهرمانی جهان در سال ۲۰۱۷ و در زمان حرکت کیانوش به سمت وزنه، ناگهان سروکله آیان پیدا و با بوسه خود رستمی مورد نوازش قرار داد. این نوازش موجب به هم خوردن تمرکز رستمی شد و وی در نهایت اوت کرد.

داستان رستمی و آیان پس از آن بوسه ادامه داشت و کیانوش نیز بعد از اوت در مسابقات جهانی ۲۰۱۹ تایلند دست به دامن آیان شد تا سهمیه کسب کند اما این زانو زدن در کنار میز برای او منفعتی نداشت و با وجود رفتن به سوییس و وزنه‌زدن امتیازی برای او محاسبه نشد.

اما خورشید مدیریت آیان زمانی غروب کرد که سال ۲۰۱۳ «توماس باخ» رییس کمیته ملی المپیک شد و عناد زیادی با مدیران سنتی داشت. او با اقدامات خود آیان را محدود و محدود تر کرد. البته در این راه یک رسانه آلمانی در نقش سرباز باخ ظاهر و تیر خلاص را بر راس امپراتوری آیان زد.

پس از پخش یک مستند افشاگرایانه توسط شبکه تلویزیونی ARD آلمان در اوایل ژانویه، آیان از سمت خود تعلیق و اورسلا پاپاندریا سرپرست فدراسیون بین‌المللی وزنه برداری شد. در این مستند تکان دهنده از سوءاستفاده مالی گسترده و رسوایی بزرگ دوپینگ در یک دهه اخیر در وزنه‌برداری جهان پرده برداشته شده بود، اتهاماتی که البته آیان آنها را تکذیب کرد اما در نهایت به تعلیق این مجارستانی ۸۱ ساله از ریاست انجامید.

به نظر می‌رسد که گستردگی دوپینگ در دنیای وزنه‌برداری و به خصوص بعد از تکرار نمونه‌های آزمایش وزنه‌برداران در بازی‌های المپیک ۲۰۰۸ پکن و ۲۰۱۲ لندن و مثبت اعلام شدن نمونه بیش از ۴۰ وزنه‌بردار سبب بروز اتفاقات و حتی تهدید به حذف وزنه‌برداری از المپیک شود.

بدون شک دنیای وزنه‌برداری پس از «تاماش آیان» دستخوش تغییرات زیادی در بعد نظارتی و مدیریتی خواهد شد. تغییراتی که ممکن است وزنه‌برداری ایران را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.