انتخاب دوباره «دودا»؛ عمیق تر شدن شکاف بین لهستان و اتحادیه اروپا

نتایج دور دوم انتخابات ریاست جمهوری لهستان در حالی اعلام شد که پیشتر نیز گمانه زنی ها از پیروزی مجدد «آندره دودا» رئیس جمهوری این کشور حکایت داشت. به این ترتیب این سیاستمدار محافظه کار سکان امور اجرایی این کشور را ۵ سال دیگر در دست خواهد داشت و احتمالا باعث تداوم انزوای این کشور در اتحادیه اروپا می شود.

بنا بر اعلام کمیسیون ملی انتخابات لهستان نتایج تقریبا نهایی انتخابات ریاست جمهوری روز یکشنبه نشان می دهد دودا بیش از ۵۱ درصد آرا را به دست آورده و «رافال تریاسکوفسکی» رقیب وی توانسته تقریباً ۴۹ درصد آرا را کسب کند.

پیروزی دودا که متحد حزب حاکم ناسیونالیست قانون و عدالت (PiS) است به دولت اجازه پیگیری اصلاحات در دستگاه قضایی و رسانه ها را می دهد که کمیسیون اروپایی آن را فاقد استانداردهای دموکراتیک دانسته است. به این ترتیب انتخابات دور دوم ریاست جمهوری همچنین رأی گیری درمورد سیاست های حزب محافظه کار حاکم PiS محسوب می شود که از سال ۲۰۱۵ با اکثریت مطلق این کشور را اداره می کند.این نتیجه همچنین موجب درگیری های جدید بین لهستان و کمیسیون اروپا می شود زیرا اتحادیه اروپا تلاش می کند تا از برخوردهای خودسرانه دولت ها و افزایش ناسیونالیسم در بین ۲۷ عضو اتحادیه اروپا که به بهانه مقابله با کرونا انجام گرفته، جلوگیری کند.

از دیگر نگرانی هایی که انتخاب مجدد دودا به همراه دارد، تیرگی بیشتر مناسبات لهستان با آلمان است. دودا اخیرا با انتقاد از برلین، رسانه های آلمانی را به ارائه گزارش های یک سویه از تحولات کشورش متهم کرده است.
تنش در روابط دو کشور طی هفته های اخیر با اعلام آمادگی لهستان برای پذیرش نظامیان آمریکایی که احتمالا از آلمان خارج خواهند شد، افزایش یافته است. در حالی که بروکسل و برلین تصمیم ترامپ برای خارج کردن نظامیان آمریکایی از آلمان را به باد انتقاد گرفته و خواستار توقف آن هستند، لهستان با استقبال از این تصمیم، خواهان پذیرش آنها است.

لهستان طی سال های پس از روی کار آمدن ترامپ کوشیده خود را بیش از گذشته به آمریکا نزدیک کند، این امر علاوه بر آنکه شکاف بین این کشور و اتحادیه اروپا را بیشتر کرده، موضع گیری شدید روسها را در پی داشته است.

روسیه همچنین به لهستان در خصوص این اقدام هشدار داده است. در همین رابطه اوایل تیرماه «الکساندر گروشکو» معاون وزیر خارجه روسیه گفت که مقامات ورشو باید به هزینه های کسب جایگاه یک کشور خط مقدم در مقابله با روسیه از جمله پیامدهای این جایگاه برای امنیت لهستان آگاه باشند.

با وجود این مخالفت ها واشنگتن و ورشو از پاییز سال ۲۰۱۸ تاکنون در حال گفتگو و رایزنی پیرامون افزایش حضور نظامی آمریکا در خاک لهستان هستند. برآورد می شود هم اکنون حدود ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ نیروی نظامی آمریکا در خاک لهستان مستقر هستند.

پیش از به قدرت رسیدن دودا در سال ۲۰۱۵ ، لهستان یکی از پرطرفدارترین دولتهای اروپایی را در بین کشورهای سابقا عضو بلوک شرق داشت. اما با به قدرت رسیدن وی و حزب محافظه کار قانون و عدالت، این روند متوقف شد و انتقادها به دولت لهستان در اروپا افزایش یافت.

دودا با اختلاف اندکی نسبت به رقیب انتخاباتی اش پیروز شد و این نشان داد گمانه زنی ها در خصوص سخت بودن کار او در این دوره از انتخابات تا چه حد به واقعیت نزدیک بوده است. در این میان وجود برخی عوامل به سنگین تر شدن کفه ترازو به سوی دودا کمک کرد.

تریاسکوفسکی شهردار ورشو از سال ۲۰۱۸ گفته بود که در صورت انتخاب ، به دنبال لهستانی با روحیه مدارا خواهد بود. اما بسیاری از محافظه کاران مذهبی در لهستان که یک کشور عمدتا کاتولیک است، هنگامی که وی متعهد شد آموزش و پرورش باید حقوق مربوط به دگرباشان جنسی را در مدارس این کشور ارائه دهد ، وی را تهدیدی برای ارزش های سنتی معرفی کردند. همچنین دودا پیش از انتخابات در کارزار انتخاباتی خود با حمله به رسانه های خصوصی، اتهاماتی مبنی بر اینکه تریاسکوفسکی به جای لهستان به منافع خارجی خدمت می کند ، راه اندازی کرد.

نقش رئیس جمهوری در لهستان نه تنها در سیاست داخلی تعیین کننده است، بلکه در سیاست خارجی نیز تأثیر دارد ، وی نخست وزیر و کابینه را منصوب می کند و انتصاب فرمانده کل نیروهای مسلح را به عهده دارد. وی همچنین می تواند از حق وتو خود برای متوقف کردن مصوبات پارلمان استفاده کند. پس از آن اکثریت سه پنجم در پارلمان لازم است تا وتو رئیس جمهوری بی تاثیر شود.

گزارش ها حاکی است علی رغم همه گیر بودن کرونا، مشارکت رای دهندگان در این انتخابات زیاد بود. طبق پیش بینی ها، این میزان ۶۸.۹ درصد بوده و همانطور که توسط کمیسیون انتخابات در ورشو اعلام شد ، میزان قابل توجهی از افراد دارای حق رأی ، بعد از ظهر یکشنبه به نامزد خود رأی داده اند.