انتقاد احزاب هند از عملکرد دولت در پروژه چابهار

به گزارش رسانه‌های هند، آبیشک مانو سینگوی یک رهبر حزب کنگره اعلام کرد: هند پروژه بندر چابهار را از دست داد. این دیپلماسی هست که دولت نارندرا مودی به آن افتخار می‌کند و بدون انجام هیچ اقدامی از آن تقدیر می‌شود. از دست دادن پروژه راه آهن چابهار یک شکست بزرگ برای هند محسوب می‌شود. پیشنهاد چین برای ایرانی‌ها بسیار ارزنده‌تر است. 
روز گذشته گزارشی در رسانه‌های هند منتشر شد که حاکی از آغاز اجرای پروژه راه آهن چابهار به زاهدان بدون کمک مالی هند و با استفاده از سرمایه‌گذاری ایران بود. 
مقامات ایرانی ضمن تایید این خبر اعلام کردند: انتظار می‌رفت علاوه بر سرمایه‌گذاری در بندر چابهار، هند نقش مهمتری در ساخت و تامین مالی مسیر حمل و نقل راهبردی چابهار به زاهدان و از زاهدان به سرخس در مرز با ترکمنستان ایفا کند. به دلیل نبود همکاری و تعهد فعال هند در این پروژه، ایران با استفاده از ظرفیت‌های سرمایه گذاری و مهندسی خود آن را آغاز کرده است. 

قرارداد سه جانبه 
پروژه راه آهن که شرکت راه آهن ایران و شرکت دولتی راه آهن هند (ایرکان-IRCON) مشغول مذاکره در مورد آن بودند، قرار بود بخشی از تعهد هند در راستای قرارداد سه جانبه میان ایران، افغانستان و هند باشد. هدف از انجام این پروژه ایجاد یک مسیر جایگزین دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی است. 
در طول سفر سال ۲۰۱۶ نارندرا مودی نخست وزیر هند به ایران برای امضای قرارداد چابهار با حضور حسن روحانی رییس جمهوری ایران و محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان، شرکت راه آهن هند با شرکت راه آهن ایران یک تفاهم نامه امضا کرده بود. 
این تفاهم نامه با هدف ایجاد راه آهن چابهار به زاهدان به عنوان بخشی از کریدور سه جانبه حمل و نقل شمال و جنوب میان ایران، هند و افغانستان امضا شد. شرکت ایرکان هند متعهد شده بود تمام خدمات، امور زیرساختی و تامین مالی این پروژه به ارزش حدود ۱.۶ میلیارد دلار را بر عهده گیرد. 
اما با وجود سفرهای مکرر مهندسان شرکت ایرکان به ایران و آماده سازی‌ها از سوی ایران، هند به دلیل نگرانی از تحریم‌های آمریکا هیچگاه این پروژه را آغاز نکرد. 

پروژه بندر چابهار
در ماه جاری نخستین محموله ترانزیتی افغانستان از بندر چابهار به هند ارسال شد. بهروز آقایی مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان گفت: کشتی کانتینربر هیزل تعداد ۳۰ دستگاه کانتینر یخچالی و ۹ دستگاه کانتینر معمولی که همه آن‌ها حاوی محموله‌های ترانزیتی از مبداء کشور افغانستان به مقصد بنادر موندرا و ناواشیوا بودند بارگیری و به همراه ۲۸ دستگاه کانتینر خالی به هند ارسال شد. 

در ماه جاری همچنین شورای نگهبان جمهوری اسلامی ایران با ایجاد یک منطقه آزاد در بندر چابهار موافقت کرد که این امر با استقبال هند مواجه شد.

دولت هند متعهد به سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری برای توسعه چابهار و همچنین سرمایه گذاری ۱.۵ میلیارد دلاری برای ساخت مجموعه‌ای از جاده‌ها و راه آهن شده است. سال گذشته هند دو محموله گندم را از طریق بندر چابهار به افغانستان صادر کرد. این اقدام با هدف اثبات اعتبار این مسیر و گسترش ورود محموله‌های جهانی پیش از فعال شدن کامل بندر چابهار انجام شد. 
دولت نارندرا مودی نخست وزیر هند اعتقاد دارد که بندر چابهار موتور پیشرفت ایران، هند، افغانستان و بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی خواهد بود. کشورهای آسیای میانه - ازبکستان و قزاقستان - همچنین بندر چابهار را به عنوان دروازه‌ای برای دسترسی به منطقه اقیانوس هند محسوب می‌کنند.

مقامات هندی معتقدند بندر چابهار که حدود ۱۰۰۰ کیلومتری بندر کاندلا و ۱۴۰۰ کیلومتری مومبای قرار دارد، دسترسی به مسیر دریایی را برای حمل و نقل کالا، تجارت و کسب و کار آسان می‌کند. 
نشریه "اکونومیک تایمز" هند اعلام کرد که "طرح توسعه بندر چابهار در ایران همچنین به هند فرصتی برای ارتباط مستقیم با افغانستان و تعدادی از کشورهای آسیای میانه ایجاد می‌کند. حتی قبل از اینکه برجام امضا شود، هند یک معاهده استراتژیک برای توسعه بندر چابهار را امضا کرد. کار در بندر تقریبا تکمیل شده است و هند انتظار دارد که یکی از شرکت‌های این کشور به زودی عملیات در چابهار را بر عهده گیرد. این بندر همچنین برای چندین شرکت هند که خارج از افغانستان فعالیت می‌کنند اما برای تامین کالا و ارسال آن با مشکل روبرو هستند، حیاتی خواهد بود.

از طریق چابهار، هند می‌تواند با استفاده از شبکه جاده‌ای موجود در ایران و جاده زرنج- دلارام که توسط هند در سال ۲۰۰۹ ساخته شد، به بزرگراه گارلند در افغانستان دسترسی داشته باشد. این بندر دسترسی مستقیم هند به چهار شهر مهم افغانستان را فراهم می‌کند. چابهار همچنین فرصت‌های خوبی برای سازمان‌های جاده‌سازی و راه آهن هند برای راه‌اندازی پروژه‌های ارتباطی ایجاد می‌کند. این بندر می‌تواند برای حمل و نقل نفت خام و اوره استفاده شود و هزینه‌های انرژی هند را کاهش دهد. بندر چابهار همچنین هزینه‌های هند را برای صادرات و واردات محصولات از آسیای مرکزی و خلیج فارس تقریبا یک سوم کاهش خواهد داد". 
این روزنامه افزود: "ایران همچنین یک کشور بسیار مهم در ساختار هند و اقیانوسیه و دهلی نو جهت اتصال منطقه اوراسیا با اقیانوس هند است. کریدور بین المللی حمل و نقل شمال جنوب (INTC) که هم اکنون در حال مذاکره و بررسی است، شهر مومبای هند را به سنت پترزبورگ روسیه متصل می‌کند. این امر از طریق مسیر کوتاه‌تر ایران میسر می‌شود".