اشتغال و بیکاری از جمله موضوعات اساسی اقتصاد در هر کشور است به گونه‌ای که افزایش اشتغال و کاهش بیکاری به عنوان یکی از شاخص‌های اقتصادی تلقی می‌شود، از همین‌رو یکی از اهداف کلان توسعه در بسیاری از کشورها و از جمله ایران کاهش بیکاری و توسعه فعالیت‌های شغلی است.
جدا از مسائل اقتصادی، امروزه به بیکاری به عنوان یکی از معضلات اجتماعی نگاه می‌شود که می‌تواند منجر به شکل‌گیری معضلات بعدی از جمله فقر و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن شود از این رو مهار بیکاری همواره یکی از مهمترین مسائل اقتصادی، اجتماعی است که نیازمند تدبیر و مدیریت کارآمد و یکپارچه بین تمامی دستگاه‌ها و نهادها است.
این موضوع برای استان‌های کمتربرخوردار نظیر چهارمحال و بختیاری که با بالاترین نرخ بیکاری در کشور مواجه است از اهمیت دوچندانی برخوردار می‌شود.
چهارمحال و بختیاری طی سال‌های گذشته به سبب رنج بردن از یک محرومیت تاریخی، بالا بودن آمار فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و نبود زیرساخت‌های لازم برای رونق تولید و اشتغال با نرخ بیکاری بالایی مواجه بوده که هرچند این چالش تا حدی با تدبیر دولت دوازدهم و تخصیص اعتبار قابل توجهی به حوزه اشتغال این استان مهار شده است اما مهار این چالش اگرچه به مدت زمان بیشتری نیاز دارد اما به گفته کارشناسان اختصاص تسهیلات به تنهایی کافی نیست و باید اقدامات بیشتری در این حوزه انجام گیرد.
اما معضل بیکاری این استان زمانی بیش می‌شود که در بطن آن بیکاری فصلی نمود پیدا می‌کند و هر سال با آغاز فصل سرما بخش قابل توجهی از شاغلان این استان به صف بیکاران اضافه می‌شوند.
هرچند بیکاری این روزها، روز، ماه و سال نمی‌شناسد و کمتر خانواده‌ای را می‌توان دید که در آن چند جوان بیکار وجود نداشته باشد اما با نگاهی به آمار نرخ بیکاری در فصول مختلف سال می‌توان تفاوت قابل توجهی را مشاهده کرد.
گزارش‌های منتشر شده از مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری استان چهارمحال و بختیاری در تابستان ۹۷ را ۱۴.۵ درصد نشان می‌دهد در حالی که نرخ بیکاری در زمستان همین سال ۱۵.۸ درصد بود و در سال ۹۸ نرخ بیکاری این استان در تابستان ۱۳.۹ درصد و در زمستان ۱۳ درصد بود که این آمار حاکی از افزایش نرخ بیکاری در فصل زمستان است.
شرایط آب‌وهوایی و رسیدن فصل سرما برای استان‌های کوهستانی و سردسیر نظیر چهارمحال و بختیاری و البته مهمتر از آن بی‌برنامه‌گی سبب شده تا نرخ بیکاری این استان در فصل پاییز و زمستان بیش از فصل‌های بهار و تابستان باشد.
این استان به واسطه داشتن کارگران ساختمانی در کنار تعطیلی فعالیت‌های کشاورزی، در فصل زمستان در نیمه دوم سال با افزایش نرخ بیکاری مواجه می‌شود.
خرداد تا مهرماه؛ بهترین زمان کسب و کار در چهارمحال و بختیاری
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: به واسطه موقعیت جغرافیایی استان، بهار دیررس و پاییز زودهنگام در استان بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی نظیر کشاورزی و ساخت‌وسازهای ساختمانی با رکود و تعطیلی مواجه می‌شوند.
حفیظ‌الله فاضلی افزود: بهترین زمان برای رونق کسب و کار در استان از خرداد تا مهر ماه است و در بقیه ماه‌های سال به سبب کوتاهی روز، سردی هوا و وقوع بارندگی و ناپایداری‌های جوی بسیاری از مشاغل وابسته به شرایط آب و هوایی از جمله فعالیت‌های کشاورزی و ساختمانی تعطیل می‌شوند.
وی با بیان اینکه ۲۲ درصد اشتغال چهارمحال و بختیاری مربوط به بخش کشاورزی است، تصریح کرد: با تعطیلی بخش قابل توجهی از فعالیت‌های کشاورزی استان در فصل پاییز و زمستان به طور مستقیم در افزایش نرخ بیکاری استان تاثیر می‌گذارد.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: از سوی دیگر ۳۶ درصد کارگران استان را کارگران ساختمانی تشکیل می‌دهند که با آغاز فصل سرما در عمل بیکار می‌شوند.
فاضلی خاطرنشان کرد: با این وجود در همه دنیا برای بیکاری فصلی و رفع محدودیت‌های شغلی در فصول مختلف سال برنامه‌ریزی و طراحی انجام می‌گیرد اما در این استان به واسطه جزیره‌ای عمل کردن دستگاه‌ها و نبود یک مدیریت جامع و یکپارچه تاکنون برنامه موثری برای رفع این معضل طراحی نشده است.
ضرورت رونق گردشگری زمستانی در چهارمحال و بختیاری
وی با اشاره به اینکه گردشگری زمستانی یکی از ظرفیت‌های کم‌نظیر استان برای رونق اشتغال در فصل زمستان است، اظهار داشت: برای رفع چالش بیکاری فصلی در استان می‌توان شغل‌های جایگزین نظیر گردشگری زمستانی در استان ایجاد کرد این در حالی است که بنا بر آمارهای موجود اشتغال در این حوزه متناسب با ظرفیت‌های موجود نیست.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری افزود: در فصل زمستان گردشگران بسیاری به استان ورود می‌کنند اما این حجم گردشگر برای استان اشتغال و درآمدی ندارد چرا که نبود ماندگاری گردشگر در کنار زیرساخت‌های نامناسب سبب می‌شود تا گردشگران، استان‌های همجوار را برای اقامت انتخاب کنند.
فاضلی با بیان اینکه اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول هماهنگ‌کننده دستگاه‌های استان برای تسهیل در امر اشتغال است، خاطرنشان کرد: برخی تنگ‌نظری دستگاه‌ها در اعطای مجوزها، طولانی کردن روند پیگیری طرح‌ها و مانع‌تراشی برای متقاضیان طرح‌های مختلف در افزایش نرخ بیکاری استان نیز موثر هستند که می‌طلبد در این خصوص نظارت بیشتری از سوی دستگاه‌های بالادستی انجام گیرد.
رونق مشاغل خانگی راهکاری برای کاهش بیکاری فصلی
یک کارشناس حوزه اشتغال و کارآفرینی نیز رونق مشاغل خانگی را یکی از راهکارهای رفع بیکاری فصلی در استان برشمرد و به خبرنگار ایرنا گفت: اگر بتوانیم بخشی از اشتغال فصلی را در ماه‌های سرد سال به مشاغل خانگی هدایت کنیم می‌توانیم بخش زیادی از بیکاری فصلی را مهار کنیم.
شاپور حیدری افزود: تسهیلات قابل توجهی از سوی دولت به بخش مشاغل خانگی اختصاص داده شده اما اگر بتوان برای استان‌هایی نظیر چهارمحال و بختیاری که نیمی از سال با محدودیت کسب و کار مواجه هستند تسهیلات بیشتری اختصاص داده شود می‌توان گام‌های خوبی در این حوزه برداشت.
وی، فرهنگسازی در خصوص کارآفرینی را از دیگر الزامات مهار نرخ بیکاری به ویژه بیکاری فصلی دانست و گفت: افراد می‌توانند با ایجاد ابتکارات در کسب و کارهای خود محدودیت‌های فصلی را از میان بردارند به ویژه در بخش کشاورزی با حمایت دولت می‌توان با ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در فصولی که امکان کاشت و برداشت وجود ندارد از تولیدات کشاورزی محصولات دیگری تولید و عرضه کرد.
حیدری، گذر از مشاغل سنتی به سمت مشاغل متناسب با فناوری‌های(تکنولوژی)روز را از دیگر راهکارهای رفع چالش بیکاری برشمرد و گفت: اگر بتوان کشاورزی را از حالت سنتی خارج کرد و یا در فصل زمستان گلخانه‌ها را جایگزین زمین‌های زراعی کرد می‌توان اشتغال در بخش کشاورزی را پایدار کرد.
این کارشناس حوزه اشتغال تصریح کرد: مشاغلی نظیر چرم‌سازی و قالی‌بافی نیز در استان از ظرفیت‌های قابل توجهی برخوردار است که می‌تواند در روستاها که بیشترین اشتغال در بخش کشاورزی را دارند جایگزین فعالیت‌های آنها در فصل سرما شود.
حیدری با بیان اینکه بیکاری فصلی، تاثیر محسوسی بر افزایش نرخ بیکاری استان داشته است، اظهار داشت: هرچند آمار دقیقی در خصوص بیکاری فصلی در استان استخراج نشده است اما پرواضح است محدودیت‌های کسب و کار در فصل زمستان بخش قابل توجهی از شاغلان را به صف بیکاران اضافه می‌کند.
وی، مهارت‌آموزی را شاهد کلید رفع معضل بیکاری در استان اعلام کرد و گفت: چنانچه بتوان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را در روستاها و حتی در بین فارغ‌التحصیلان استان نفوذ دارد و فرهنگ کارآفرینی را تقویت کرد می‌توان حتی در فصل سرما نیز شاهد رونق اشتغال و کسب و کار در استان باشیم.
شناسایی ظرفیت‌های روستایی برای رونق اشتغال
مدیرکل فنی و حرفه‌ای چهارمحال و بختیاری نیز، شناسایی ظرفیت‌های موجود برای رونق مشاغل خانگی و کسب‌وکار به ویژه در روستاها در دستور کار این اداره دانست و گفت:با اجرای این برنامه می‌توان بخشی از نرخ بیکاری استان را برطرف کرد.
فرانک کبیری در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: مشاغل مناسبی در استان وجود دارد که می‌توان با اتکاء به آن در فصول سرد نیز اشتغال موجود را حفظ کرد اما این مشاغل به ویژه در روستاها منسوخ شده است.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته در فصل سرما، زنان روستایی با بافندگی، قلاب‌دوزی، گلیم‌بافی و فرش‌بافی جبران رکود ناشی از کشاورزی و دامداری را می‌کردند اما امروزه بسیاری از این فعالیت‌ها جایگاه خود را از دست داده است.
مدیرکل فنی و حرفه‌ای چهارمحال و بختیاری، رونق تولید صنایع‌دستی در استان را از دیگر راهکارهای غلبه بر بیکاری فصلی دانست و گفت: به تازگی برنامه داریم تا ترکه‌بافی در هفشجان و منطقه مشایخ شهرستان اردل را احیا کنیم.
کبیری، تولید قارچ را از دیگر مشاغلی برشمرد که محدودیت فصلی ندارد و می‌توان آن را جایگزین کشت و کار کشاورزی در فصل زمستان کرد.
وی با اشاره به طرح هر روستا یک مهارت که به تازگی در دستور کار اداره‌کل فنی‌وحرفه‌ای استان قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: نخستین گام برای رونق اشتغال و رفع بیکاری شناسایی ظرفیت‌های هریک از مناطق استان است که می‌توان متناسب با آن مشاغلی برای فصل زمستان نیز پیش‌بینی کرد.
به گزارش ایرنا، بنا بر آخرین آمار اعلام شده از سوی اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری هم اینک حدود ۴۳ هزار بیکار در این استان شناسایی شده است.
این استان دارای ۱۰ شهرستان و جمعیتی افزون بر ۹۷۹ هزار نفر است.
نظر شما