افول روابط دو سوی آتلانتیک؛ غروب اعتماد اروپا به آمریکا

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، تارنمای شبکه سی ان ان در گزارشی تحلیلی نوشت در شرایط کنونی، دیگر نمی توان «دونالد ترامپ» را حامی اتحادیه اروپا دانست. طی چهار سال گذشته، رییس جمهوری ایالات متحده جزو کسانی بود که همواره از برگزیت و جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا حمایت می کرد. نگاه مثبت ترامپ به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا شاید به این دلیل است که او بخوبی می داند این خروج، پایه های اتحادیه را تضعیف می کند و این همان چیزی است که دولت ترامپ می خواهد.

ترامپ ادعا کرده که اساسا هدف اروپایی‌ها از تشکیل اتحادیه اروپا، امتیاز گرفتن از آمریکا بوده است. بنابراین جای تعجب نیست که حالا دولت او رغبت زیادی به رویدادهایی نظیر برگزیت داشته باشد. اینکه چندین سفیر ترامپ در چند کشور اروپایی رفتار دیپلماتیک مناسبی نداشته‌اند و در جهت ایجاد اختلاف بین اروپایی ها تلاش کرده اند، با نوع دیدگاه ترامپ درباره برگزیت و اتحادیه اروپا همخوانی دارد.

به عنوان مثال در اوایل هفته جاری،  «پیت هوکسترا» سفیر ایالات متحده در هلند، در سفارت خود میزبان رویدادی برای انجمن دموکراسی (FvD) ، یک حزب راست افراطی، طرفدار سیاست‌های ضد مهاجرتی و ضد اتحادیه اروپا بود. در پی برگزاری این رویداد، یکی از نشریات هلندی آن را با هدف جمع آوری کمک‌ها مالی برای این حزب راست افراطی دانست. 
هرچند سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در گفت و گو با سی ان ان برگزاری این رویداد را مرتبط با کمک‌های مالی ندانست. اما بسیاری باور نکردند، زیرا میزبان یک رویداد حزب سیاسی بودن چه با هدف جمع آوری کمک‌های مالی باشد یا نه، می‌توان آن را به عنوان حمایت سیاسی ایالات متحده از ترویج یک دیدگاه خاص در اروپا دانست. 
 «ماریچه اسخاکه» سیاستمدار هلندی در این خصوص گفت: دیپلماسی به معنای تعاملات دولت با دولت است، نه ترویج دیدگاه‌های خاص و یارکشی در جبهه‌های ویژه سیاسی. وی افزود: دولت ترامپ بارها و بارها نشان داده که متحدانش اروپاگریزهایی همچون «نایجل فراژ»  (رهبر حزب برگزیت) هستند نه دولت‌های وقت. 
اما هوکسترا تنها یکی از چند سفیر آمریکایی تفرقه‌انداز در اروپا است که از سوی ترامپ منصوب شده و ماموریتش از میان بردن روابط دوسوی آتلانتیک است که اینکار نه تنها خشم کشورهای میزبان این سفیران را در پی داشته بلکه منافع شخصی ترامپ را هم در این کشورها ترویج می‌دهد. 
 «تایسون بارکر» مقام پیشین وزارت امور خارجه ایالات متحده در دفتر امور اروپا و اوراسیا گفت: اروپا به طور سنتی مکانی برای منصوبان سیاسی واشنگتن بوده است، اما معمولا آن‌ها نماینده دولت ایالات متحده هستند. اما آنچه از سال ۲۰۱۶ شاهد بوده‌ایم، انتصاب سفیرانی است که نماینده منافع شخصی ترامپ نه ایالات متحده. 
سی ان ان به تازگی دریافته است «وودی جانسون» سفیر ترامپ در انگلیس پس از اتهاماتی در خصوص استفاده وی از موقعیتش برای لابی کردن در مسابقات اوپن گلف بریتانیا مورد تحقیق قرار گرفته است. هرچند جانسون این اتهامات را رد و ترامپ هم از وی حمایت کرد. 
جانسون همچنین ضمن حمایت آشکار از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، برگزیت را فرصتی برای نزدیک شدن انگلیس و آمریکا دانست و ادعا کرد که این امر باعث تقویت قدرت لندن در زمان معامله با اتحادیه اروپا خواهد شد. 
این الگوی منصوبان ترامپ در آلمان نیز تکرار شده است؛ جایی که «ریچارد گرنل» سفیر پیشین آمریکا در آلمان با ورود به محدوده‌ای که دیپلمات‌ها به طور سنتی از آن اجتناب می‌کنند، به شرکت‌های آلمانی در خصوص تجارت با ایران هشدار داد که باید سریعا همکاری‌های خود را خاتمه دهند. 

در میانه ضدیت با مواضع اتحادیه اروپا، ترامپ روابط خود را با کشورهای عضو اتحادیه اروپا که به طور کلی به عنوان کشورهای متخلف شناخته می‌شوند، تقویت کرده و با اینکار تهدیدات علیه اتحادیه را افزایش داده است.  
ترامپ سال گذشته «ویکتور اوربن» نخست وزیر مجارستان (متعلق به جناح راست) را در سفر خود به کاخ سفید ستایش کرد. ترامپ در آن زمان گفت: اوربن به طرق مختلف کار فوق العاده‌ای انجام داده است. در تمام اروپا بسیار مورد احترام است. هرچند احتمالا مثل من کمی بحث برانگیز است، اما ایرادی ندارد. 
اوربن دهه گذشته را به ریاست حملات بر دادگاه‌های کشورش، موسسات دانشگاهی، بانک مرکزی و مطبوعات سپری کرده است. 
بارکر در خصوص افول روابط اروپا- واشنگتن گفت: در دولت ترامپ هیچ فرصتی را برای تضعیف اتحادیه اروپا از دست نمی‌دهند. آن‌ها بدون مشورت با ما سفارت [آمریکا] را به بیت المقدس منتقل می‌کنند، اقدامات رادیکال را در مناطقی که به طور مشترک برای ما و آمریکا حساس است، انجام می‌دهند و هین امر سبب رشد فزاینده بی‌اعتمادی ما به واشنگتن شده است. وی در بخش دیگری از سخنان خود به سی ان ان گفت: ترامپ و دیپلمات هایش بر این باور هستند که به هر دلیلی می‌توانند اتحادیه اروپا را مجازات کنند و همین امر سبب شده که ما به سوی اعتمادی روز افزون به آمریکا پیش رویم حتی اگر «جو بایدن»  (نامزد حزب دموکرات) پیروز انتخابات باشد. 
این دیپلمات معتقد است کاهش روابط با واشنگتن پیش از روی کار آمدن ترامپ آغاز شده است. وی افزود: براساس تجربه‌های من، این تغییر رویه واشنگتن نسبت به اروپا از حادثه ۱۱ سپتامبر کلید خورد. آن‌ها دیگر به آلمان و اروپا اهمیت نمی‌دهند. ضمن آنکه از آن زمان تاکنون و تغییر دولت از جرج دابلیو بوش به اوباما و حالا به ترامپ سبب این دیدگاه در اروپا تقویت شده که آمریکا می‌تواند هر هشت سال یک چرخش چشمگیر نسبت به اروپا داشته باشد. 
این دیپلملات ارشد اتحادیه اروپا تاکید کرد: با در نظر گرفتن احتمال پیروزی دوباره ترامپ در دور دوم انتخابات، فرصت را برای استقلال بیشتر در برخی زمینه‌ها مانند دفاع و ژئوپلیتیک مغتنم دیدیم. از این رو رویکرد ما کاملا متفاوت از واشنگتن نسبت به چین، روسیه و ایران است. هرچند هیچ یک از این موارد به این معنی نیست که اتحادیه اروپا به دنبال دور شدن از آمریکا است، اما بسیاری فکر می‌کنند اکنون زمان بدی نیست که اروپا بیشتر درباره خود و جایگاهش در جهان بیندیشد. 

از زمان روی کار آمدن ترامپ، وی از اروپا خواسته بود سهم بیشتری در بخش امنیتی از جمله هزینه‌های ناتو برعهده بگیرد که این مساله موجب اختلاف میان واشنگتن با شرکای اروپایی‌اش شد. این اختلافات تااندازه‌ای پیش رفت که رییس‌جمهوری آمریکا ضمن انتقاد از آلمان، از این کشور خواست سهم خود از بودجه دفاعی ناتو را به ۲درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد و برلین را به دلیل عدم انجام این کار «بزهکار» خوانده است. ترامپ پیشتر نیز فلسفه وجودی ناتو را زیر سوال برده و شکایت کرده بود که آمریکا سهمی ناعادلانه در تامین هزینه‌های ناتو دارد و کشورهای اروپایی عضو ناتو باید سهم بیشتری از هزینه‌های تامین امنیت در اروپا را پرداخته و بودجه دفاعی خود را افزایش دهند. 
وی همچنین آلمان را به خاطر مشارکت در اجرای طرح خط لوله انتقال گاز موسوم به «نورد استریم ۲» به اسیری در دستان روسیه تشبیه و به رفتار بسیار بد با ایالات متحده در امور تجاری متهم کرد. 
برخی کارشناسان بر این باور هستند که ائتلاف سنتی چنددهه‌ای آمریکا- اروپا شکننده شده و این مراودات دوجانبه در آستانه تحولات جدید خواهد بود. از جمله نشانه‌های افزایش فاصله میان دو طرف، اقدام اخیر اتحادیه اروپا در عدم گنجاندن نام آمریکا در فهرست «کشورهای امن» به دنبال شیوع کرونا بوده است.

اروپایی‌ها در این مقطع زمانی به شدت تلاش دارند استقلال دیپلماتیک از آمریکا بدست بیاورند و دیگر تحت فرمان واشنگتن در امور بین الملل نباشند. بسیاری معتقدند در صورت تداوم حضور ترامپ در کاخ سفید، اختلافات میان آمریکا و اروپا افزایش خواهد یافت به همین دلیل شماری از مقامات اروپایی تمایل به پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا دارند.